بازتاب قیام مردمی پانزده خرداد 42 در ادبیات معاصر

بازتاب قیام مردمی پانزده خرداد 42 در ادبیات معاصر

 مصطفی آشناگر

‏انقلاب شکوهمند ایران برای رسیدن به مقاصد سطحی سیاسی و‏‎ ‎‏تغییرات ظاهری پدید نیامد، بلکه تحوّلی در مبانی سیاست بود و بنیانگذار‏‎ ‎‏تمدّن جدیدی همسو با صدر اسلام شد.‏

‏قیام حماسه ساز پانزده خرداد 42 که از عشق مردم به اسلام و پیروی از‏‎ ‎‏رهبر انقلاب سیراب می شد، زمینه ساز مبارزات بعدی و پیروزی نهایی‏‎ ‎‏انقلاب در 22 بهمن سال 57 شد.‏

‏مقالۀ حاضر با توجه به این نکات به بحث پرداخته است: ‏

‏روزگاری بود که استعمارگران جنایت پیشه، در راه غارت ثروت کشورها و‏‎ ‎‏دسترنج ملتها و تأمین منافع غیرانسانی و استعماری خویش، فقط به قدرت ‏‎ ‎

کتابیادنامه کنگره بررسی تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی بر ادبیات معاصرصفحه 56
‏سرنیزه و نیروی نظامی تکیه می کردند و به طور مستقیم و یا به دست عوامل‏‎ ‎‏سرسپرده و رژیمهای دست نشاندۀ خود، ملتهای عقب مانده و محروم را به‏‎ ‎‏زنجیر می کشیدند و تحت اسارت و استثمار قرار می دادند؛ ولی در قرن‏‎ ‎‏بیستم که قرن بیداری و حرکت توده هاست، دیگر برای مستکبران جهان‏‎ ‎‏امکانپذیر نبود که با سرنیزه و زور و قلدری به استعمار ملتها ادامه بدهند و‏‎ ‎‏دار و ندار آنها را به یغما برند....‏

‏پس از سخنرانی افشاگرانۀ امام خمینی(ره) در عصر روز عاشورا،‏‎ ‎‏کماندوها و چتربازان حکومت شاه در تاریکی شب وارد قم شدند و منزل‏‎ ‎‏امام را محاصره کردند و ایشان را بازداشت نمودند و با اتومبیل به طرف‏‎ ‎‏تهران حرکت کردند و در راه حتی اجازۀ خواندن نماز را نیز به امام ندادند...‏‎ ‎

‏ماهیت یک انقلاب به طور مستقیم از رفتار و کردار و گفتار مخالفان و‏‎ ‎‏موافقانش ادراک نمی شود؛ امّا بی توجّه به این رفتارها و گفتارها هم نمی توان‏‎ ‎‏به حقیقت پی برد...‏

‏اگر کسانی تصور کنند که انقلاب ما صرفاً برای سرنگون کردن شاه و‏‎ ‎‏برقراری رژیم سیاسی دیگر بوده است، اشتباه می کنند....‏

‏اصولاً فرهنگ، عرصه ای است مانا و پایدار که انسانهای فانی و گذرا‏‎ ‎‏تمام ارزشهای خویش را در آن می جویند و در این رهگذر هر جامعه ای که‏‎ ‎‏بخواهد در بستر زمان شتاب بیشتری داشته باشد، ناگزیر باید رشد فرهنگ‏‎ ‎‏عمومی خویش را آهنگی سریعتر بخشد...‏

‏ادبیات این دوره، واژه های بلورینی دارد که هرگز نمی شکنند که در همۀ‏‎ ‎‏ذرّات وجود ادیبان امروز، ادیبان ایمان مدار حق پرست، متبلور شده است،‏‎ ‎‏و پشت شیشۀ دلشان عشق آشکار است.‏

 

کتابیادنامه کنگره بررسی تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی بر ادبیات معاصرصفحه 57