بسم الله الرحمن الرحیم
انقلاب اسلامی ایران، احیا کننده ادیان الهی در جهان
خانم اشرف بروجردی
«و لقد کتبنا فی الزبورِ من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون»
قرآن مجید
«وصیت من به همه مسلمانان و مستضعفان جهان این است که شماها نباید بنشینید و منتظر آن باشید که حکام و دست اندرکاران کشورتان یا قدرت های خارجی بیایند و برای شما استقلال و آزادی را تحفه بیاورند.»
(وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی)
انقلاب اسلامی، پدیده ای فراموش نشدنی
انقلاب اسلامی ایران، بدون شک یکی از مهم ترین و فراموش نشدنی ترین پدیده های قرن بیستم به شمار می آید. انقلابی که یک عصر طلایی را برای اسلام به ارمغان آورد و به عنوان نمونه ای تسلی بخش برای تمام مسلمانان جهان در آمده است. انقلابی که مسلمانان کشورهای دیگر را بر آن داشته است که پرچم، فرهنگ و سنت اسلامی را برافراشته و از آن حمایت نمایند و بدین ترتیب راه گم گشته را بازیافته و در جستجوی راه رستگاری دنیوی و معنوی باشند. پس، انقلاب شکوهمند اسلامی، تنها پیروزی مسلمانان ایران نیست بلکه پیروزی مسلمانان سراسر جهان است و لذا امروز می بینیم که گرایش اسلامی در دنیا رو به رشد است. هر جایی که جای پایی از مسلمانان هست ـ چه در سطوح فرهنگی و چه حرکات سیاسی به شکل تند یا ملایم ـ موج اسلام خواهی به طور خودجوش در آن وجود
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 161
دارد. و هر جا که مسلمانان، حق جویان و حق پویان و اصلاح طلبان جوامع بشری معرفت بیشتری نسبت به امام پیدا کردند و قلوب خود را عاشق و شیدای او ساختند و خود مرید و پیرو صادق او گشتند بر سرعت حرکت خود افزودند و مبارزه خود را بعد وسیع تری بخشیدند و این بدان جهت است که امام(ره) به کهن ترین، اصیل ترین و ریشه دارترین و پرسابقه ترین نهادهای جاودانه بشری ـ یعنی ادیان الهی و پیامبران آسمانی ـ تکیه داشتند. این یک حقیقت است که جمهوری اسلامی ایران نه تنها از آیین خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) پیروی می کند بلکه در عین حال، احیاگر نام همه پیامبران خدا و زنده کننده آیین آن ها در سراسر جهان است و به همین دلیل است که می بینیم انقلاب اسلامی ایران، نه تنها در خیزش و جنبش اسلامی ایران در سراسر جهان اسلام مؤثر بوده است بلکه موجب برانگیخته شدن احساسات دینی در میان همه ادیان جهان و پیروان آن ادیان شده است. پس کار امام خمینی، صرفاً سرنگون سازی یک نظام سیاسی و برپاسازی یک نظام سیاسی دیگر نبود، بلکه فریاد حقیقت خواهی و خداجویی و ظلم ستیزی و عدل گرایی کل بشریت محروم و مظلومی بود که قرن ها زیر شلاق ستم دوران، استخوان خرد کرده بود؛ و فریاد این رادمرد آن ها را به حرکت آورد، زنده کرد، هوشیار ساخت و مصمم و استوار گردانید تا هر چه زودتر بنیان ظلم و ستم را از سر خویش بردارند و این نکته را باور داشته باشند که می توان آرمان های اسلام را در نظام حکومتی شکل بخشید. در عین حال، این فریاد آن چنان لرزشی بر اندام ستمگران افکند و خواب راحت را از آنان ربود که هر روز با ترفندی تازه برای مقابله با حرکت ملت ها به میدان می آیند تا چهره اسلام و حکومت اسلامی را خدشه دار نمایند، بارزترین نیرنگ آنان در پی اثبات این امر است که نشان دهد حرکات مکتبی و اصولی از جمله اسلام و حرکت ها و نهضت های اسلامی قادر نیستند نیازهای مردم را برطرف کرده و آن ها را به سوی یک جامعه ایده آل سوق دهند، آن ها برای اثبات مدعای خویش به طرح نظریه ای دیگر به نام نظم نوین جهانی می پردازند و بر اساس آن چنین ادعا می کنند که می خواهند جهان را به سوی یکپارچگی سیاسی و فرهنگی سوق دهند و بدین ترتیب همه تهدیدها بر علیه صلح و امنیت بین المللی از بین خواهد رفت، همان طور که این اصول را در کتاب «استراتژی امنیت ملی آمریکا در نظم نوین جهانی» نوشته جرج بوش چنین می خوانیم: هدف آمریکا، برقراری روابط سالم و مبتنی بر همکاری در موضع برتر سیاسی با متحدان و کشورهای دوست می باشد و برای ایجاد و حفظ این روابط ما در تلاش هستیم تا:
1 ـ منافع مشترک کشورهای آزادی را که نسبت به دموکراسی و حقوق فردی تعهد مشترک دارند تقویت و گسترش دهیم.
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 162
2 ـ مشارکت متعادل تری با متحدان خود و مشارکت بیشتری را در رهبری و مسئولیت های جهانی به وجود آوریم.
3 ـ نهادهای بین المللی همچون سازمان ملل را تقویت کنیم تا بتوانند به طور مؤثرتری در حفظ صلح و نظم جهانی و پیشرفت های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عمل کنند و ...
روزنامه اطلاعات ـ 27 / 8 / 70
حمله به عراق، آغاز نظم نوین جهانی
تهاجم غرب به عراق را شاید بتوان آغاز نظم نوین جهانی و اعمال سیاست های فوق الذکر دانست. دخالت در امور داخلی عراق و کوشش برای تجزیه عراق در نواحی شمالی و جنوبی، لشکرکشی به سومالی، تمرکز قوایی بی سابقه در خلیج فارس، دخالت در امور داخلی سودان و حمایت نظامی و سیاسی آشکار از تجزیه طلبان جنوب آن کشور، همگی بیانگر ابعاد استراتژی جدید آمریکا به شمار می روند.
فشار آمریکا بر جمهوری های تازه استقلال یافته آسیای میانه در مورد انتخاب الفبای لاتین به جای الفبای روسی و عدم انتخاب الفبای فارسی یا عربی، حمایت از سرکوب انقلابیون مسلمان در الجزایر و مصر، حمایت از رژیم عربستان سعودی علی رغم خودداری آن رژیم از انجام انتخابات آزاد در عربستان و استقرار دموکراسی در آن کشور، حفظ صدام به منظور مقابله با نیروهای مسلمان و انقلابی و بالاخره حمایت از صرب ها در جنگ بر علیه مسلمانان بوسنی و هرزگوین، همه نشانگر آن است که غرب، اسلام گرایی را یک خطر جدی برای نظم مورد نظر خود می داند و استفاده از استانداردهای متفاوت در برخورد با کشورهای مسلمان و غیر مسلمان مذهبی، دمکراسی، قدرت نظامی، تروریسیم و حقوق بشر و ... بیانگر این مطلب است؛ زیرا آن چه که عرصه را بر آنان تنگ نموده و خواب راحت را از چشمانشان ربوده است به قول خودشان اصول گرایی اسلامی در جهان اسلام و یا بهتر بگویم تجدید حیات سیاسی و فرهنگی اسلام در جهان است.
مسأله احیای اسلام و بنیادگرایی اسلام و خطر آن به عنوان یک حرکت فکری در تمام نقاط جهان، از بزرگ ترین موانع ایجاد همگرایی به شیوه غربی است، اگرچه غرب همواره از اسلام و کشورهای اسلامی به عنوان یک سپر ایدئولوژیک در مقابل کمونیسم استفاده می نمود ولی امروزه بسیاری از صاحب نظران معتقدند که سقوط ابرقدرت شرق، یک مرحله از جنگ سرد بود و مرحله بعدی جنگ سرد، روبه رویی غرب با بنیادگرایی
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 163
اسلامی است. زیرا امروز اسلام تنها قدرتی است که می تواند در برابر سلطه جهانی غرب مطرح باشد و بلوک نوینی را در برابر بلوک کشورهای غربی ایجاد کند و اگر هوشیاری امت اسلامی فراگیر شود نظم نوین جهانی معنایی نوین تر خواهد یافت و در آن صورت می توان گفت که جهان به سوی یکپارچگی و همگرایی و نظم مورد نظر غرب پیش نمی رود بلکه به سوی تقابل بین غرب با یک نیروی جدید ـ یعنی اسلام ـ پیش می رود.
سیره عملی و نظری حضرت امام(س)، نظم نوینی را نوید می دهد که مرضّی خداوند و مطلوب ملت ها است و چنان چه امت اسلامی در اقصی نقاط عالم، دست در دست یکدیگر نهند و فرمایشات این رهبر عظیم الشأن را نصب العین خود قرار دهند، خواهند توانست که نظم موجود جهانی را به نظمی مطلوب تبدیل نمایند. نخستین فرمان امام راحل برای ایجاد نظم نوین و مطلوب چنین است:
«ای مستضعفان جهان و ای کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان بپاخیزید و حق را با چنگ دندان بگیرید»
(وصیت نامه)
اما، چه بسا مردم در شناخت حق دچار خطا و سردرگمی شوند. لذا امام مسیر حق را نیز برای ما ترسیم فرموده می گویند:
«من اکنون به ملت های شریف ستمدیده و به ملت عزیز ایران توصیه می کنم که از این راه مستقیم الهی که نه به شرق ملحد و نه به غرب ستمگر کافر وابسته است بلکه به صراطی که خداوند به آنها نصیب فرموده است محکم و استوار متعهد و پایدار و پایبند باشند.»
(وصیت نامه سیاسی الهی)
اتحاد، خنثی کننده توطئه ها
اما این راه، فراز و نشیب دارد و هوشیاری لازم را می طلبد، اتحاد و انسجام باید تا توطئه ها خنثی گردد. در این مورد امام می فرمایند: «توصیه های این جانب به مسلمین و به خصوص ایرانیان، به ویژه در عصر حاضر آن است که در مقابل این توطئه ها عکس العمل نشان داده و به انسجام و وحدت خود به هر راه ممکن افزایش دهند و کفار و منافقان را مأیوس نمایند.»
(وصیت نامه سیاسی الهی)
حاصل این اتحاد، خنثی کردن توطئه هاست، اما بعدی دیگر را می طلبد و آن توکل و اعتماد بر خدا و تأمین استقلال جامعه است. همان طور که امام می فرمایند: «وصیت من به همه آن است که با یاد خدای متعال به سوی خودشناسی و خودکفایی و استقلال با همه
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 164
ابعادش به پیش روند و بی تردید دست خدا با شما است.» و هر چقدر تلاش افزون تر باشد ثمره اش بیشتر خواهد بود همان طوری که آن رهبر بیدار دل چنین ندا می دهند: «به ملت شریف ایران وصیت می کنم که در جهان حجم تحمل زحمت ها و رنج ها و فداکاری ها و جان نثاری ها و محرومیت ها، مناسب حجم بزرگی مقصود و ارزشمندی و علو مرتبه آن است.»
تأثیر انقلاب اسلامی در گسترش خیزش های اسلامی
جلوه های حرکت به سوی نظم نوین مطلوب، هم اکنون در جای جای سرزمین های اسلامی آشکار شده است. حرکت اسلامی در سرزمین های اشغالی، اکنون به عنوان پدیده ای مهم در تاریخ سیاسی معاصر جهان عرب در آمده است.
صاحب نظران پیدایش این پدیده را در عوامل مختلفی می دانند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
1 ـ ناتوانی دیگر نیروهای سیاسی و عقب نشینی آن ها در مقابل صهیونیسم.
2 ـ پیروزی انقلاب اسلامی ایران.
3 ـ اشاعه فرهنگ اسلام که آن هم نتیجه پیروزی انقلاب اسلامی است.
آن چه که امروز به نام «انتفاضه» و حرکت جهادی در سرزمین های اشغالی مطرح گشته، ثمره حاکمیت فرهنگ اسلامی است که از رهنمودهای امام به گوششان رسیده و حرکتی جهت دار را برایشان ترسیم فرموده است: «ما هدفمان پیاده کردن اهداف بین المللی اسلامی در جهان فقر و گرسنگی است. ما می گوییم تا شرک و کفر هست، مبارزه هست و تا مبارزه هست ما هستیم.» (29 / 4 / 67)
و در فرمانی دیگر چنین می فرمایند: «هان ای قطره های جدا از اقیانوس قرآن و اسلام، به خود آیید و به این اقیانوس الهی متصل شوید و از این نور مطلق استفاده کنید تا چشم طمع جهانخواران از شما ببرد و دست تطاول و تجاوز آنان قطع شود و به زندگانی شرافتمندانه و ارزش های انسانی برسید و از این زندگی ننگین که مشتی اسراییلی دوره گرد بر شما حکومت کنند و مسلمانان مظلوم را در حضور شما پایمال نمایند رهایی یابید.» (30 / 6 / 61)
حاصل آن انذارها و فریادها، تجلی حرکت های اسلامی در ابعاد اجتماعی و سیاسی و تشکیلاتی است که نمونه بارز آن رأی دادن به حکومت اسلامی در آخرین نظرخواهی است که روزنامه «الفجر» و کانال تلویزیون استرالیا و نشریه نیوزدی آمریکا در اوگست
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 165
1986 در سرزمین های اشغالی انجام دادند. در مراجعه به آرای هزار شهروند از شهرها و روستاها و اردوگاه های مختلف کرانه باختری و نوار غزه ـ متشکل از قشرهای ناهمگون ـ از آنان خواسته شد که در مورد تعدادی سؤال پاسخ دهند. یک سؤال آن چنین بود: «در صورت تشکیل یک کشور فلسطینی مستقل، کدامیک از نظام های زیر را به عنوان یک نظام حکومتی برای آن کشور بر می گزینید؟ پاسخ ها بدین نحو بود:
1 ـ نظام حکومت پادشاهی بر مبنای قانون اساسی 1 / 1 درصد
2 ـ نظام سرمایه داری شبیه نظام های موجود در اروپای غربی و آمریکا 9 / 1 درصد
3 ـ نظام سوسیالیستی شبیه به کشورهای سوسیالیستی و اروپای شرقی و ... 7 / 6 درصد
4 ـ نظام مبتنی بر قوانین اسلام 5 / 26 درصد
5 ـ نظام مبتنی بر پان عربیسم 1 / 2 درصد
6 ـ کشورهای فلسطینی، عربی، اسلامی 6 / 29 درصد
7 ـ کشورهای فلسطینی لائیک و دمکراتیک 4 / 10 درصد
8- کشورهای فلسطینی و دمکراتیک 2 / 21 درصد
9 ـ نظام های دیگر 5 درصد
در یک نگاه کلی، جایگاه گزینه اسلام و اسلامی را که در میان سایر گزینه های سیاسی مندرج در این نظرخواهی، به خوبی می توان مشخص کرد. بدون شک گزینه اسلامی درصد قابل توجهی را احراز کرده و در میان دیگر گرایش های سیاسی موقعیت الهی را به دست آورده است.
حال آن که همین مردم، تا قبل از سال 1979 ـ یعنی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ـ خواسته هایشان را در قالب ناسیونالیسم عربی مطرح می کردند. اما امام خمینی (س) در همان حالی که امت اسلامی را برای ادای تکلیف و وظیفه آماده می ساختند دشمن را نیز به آنان معرفی نموده تا به دام او گرفتار نشوند: «و ملت ما بلکه ملت های اسلامی و مستضعفان جهان مفتخرند به این که دشمنان آنان که دشمنان خدای بزرگ و قرآن کریم و اسلام عزیزند و زندگانی هستند که از هیچ جنایت و خیانتی برای مقاصد شوم جنایت کارانه خود دست نمی کشند و برای رسیدن به ریاست و مطامع پست خود دوست و دشمن را نمی شناسند و در رأس آنان، آمریکا این تروریست با لذات دولتی است که سرتاسر جهان را به آتش کشیده و هم پیمان او صهیونیسم جهانی است که برای رسیدن به مطامع خود، جنایاتی مرتکب می شود که قلم ها از نوشتن و زبان ها از گفتن آن شرم دارند و خیال ابلهانه اسراییل بزرگ آنان را به هر جنایتی می کشاند، و ملت های اسلامی و مستضعفان جهان مفتخرند که دشمنان آنها حسین اردنی این جنایت پیشه دوره گرد و حسن
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 166
و حسنی مبارک هم آخور با اسرائیل جنایتکارند و در راه خدمت به آمریکا و اسرائیل، از هیچ خیانتی به ملت های خود روی گردان نیستند.»
چه بسا، شناساندن رژیم حسنی مبارک و فرمان به ترک رابطه با دولت مصر به علت حمایت از طرح کمپ دیوید که نمونه ای از سیره نظری و عملی آن امام عزیز بوده است سبب گشت تا آن سرباز مجاهد فی سبیل الله، اقدام به نابودی سربازان اسرائیلی و قیام بر علیه دولت خود فروخته مصر بکند. البته مصر در طول تاریخ، یکی از بزرگ ترین پایگاه های عقیده اسلامی بوده و خدمات زیادی، نسبت به عقیده اسلامی به عمل آورده است. حساب مردم مصر از دربار مصر جداست و این دو، همواره در طول تاریخ با یکدیگر در تضاد بوده اند. مردم مصر علی رغم بحران های بسیار، هیچ گاه از عقیده اسلامی خود دست نکشیده و نگذاشته اند ملاک های دینی به فراموشی سپرده شود. مسلمانان مصر از نظر کمیت نیز قابل توجه می باشند و با در نظر گرفتن وجود مرکز بزرگ دینی «جامع الازهر» در مصر، اهمیت این کشور در چارچوب امت اسلامی افزوده می شود. بی تردید هر گاه شرایط ایجاد امت واحده اسلامی (نظم نوین) فراهم شود مصر و حوزه دینی آن یکی از ارکان این اتحاد خواهد بود، اما دشمن در این سال ها کوشیده بود تا در مصر، رنگ سیاست را از دیانت محو کند که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، غیرت و حمیت جوانان مصری و هوشیاری و بیداری که امام با بیانات خویش در میان امت اسلامی ایجاد کردند سبب شد تا بار دیگر ندای آزادی خواهانه اسلامی آنها به گوش جهانیان برسد. همین وضعیت را ما در سودان داشتیم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران حرکت اصلاح طلبانه مردم سودان که ریشه در تاریخ این ملت دارد جنبه عینی به خود گرفت و منجر به سقوط دولت نُمیری شد. گویی که پیروزی انقلاب اسلامی روح تازه ای در کالبد افسرده ملت سودان دمید و آنان را واداشت تا حکومتی را بر پا دارند که بتواند احکام دین اسلام را در این کشور عملی سازد. در هر صورت نمونه های فراوان دیگری از تحولاتی که در جهان اسلام پس از پیروزی انقلاب اسلامی به وجود آمد موجود است اما تأکید بر یک نکته ضرورت دارد و آن این که، تأثیر این انقلاب بر روی جوامع دیگر مصداق «ما کان الله» است:
چون امام برای خدا حرکت کردند و به فرموده خودشان، عمل به تکلیف بوده است آثار و نتایج، این حرکات خداجویانه ای است که نه تا به امروز، بلکه سال های آینده نیز ملهم از انقلاب اسلامی ایران حرکت خود را شکل داده و به پیش می روند. خود امام در مردادماه 58 چنین می فرمایند: «ما نمی خواهیم در ایران و در دنیای اسلام و در خارج از کشور وجاهت پیدا کنیم. ما می خواهیم به امر خدا عمل کنیم و خواهیم کرد.»
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 167
و با همین نیت و هدف است که آن چنان برائتش را فریاد می کند که پشت ستمگران به لرزه می افتد.«من به تمام دنیا با قاطعیت اعلام می کنم که اگر جهان خواران بخواهند در مقابل دین ما بایستند ما در مقابل همه دنیای آنها خواهیم ایستاد و تا نابودی تمام آنان از پای نخواهیم نشست.»
شکل گیری و فروپاشی سازمان های منطقه ای و بین المللی
الف) شورای همکاری خلیج فارس: دولت های وابسته به سردمداران کفر و الحاد که پس از سقوط رژیم شاهنشاهی در ایران، احساس خطر کرده و نگران آینده خود هستند از طرف به سرکوبی ملت ها پرداخته و از طرف دیگر قراردادها و پیمان های دفاعی، امنیتی منعقد می نمایند؛ از جمله پیمان شورای همکاری خلیج فارس. سقوط شاه در سال 1979 و استقرار حکومت جمهوری اسلامی ایران تصویر امنیتی منطقه خلیج فارس را یکسره دگرگون کرد و آمریکا را واداشت تا ارزیابی مجددی از استراتژی خود در منطقه داشته باشد. وقوع انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم ترین و حساس ترین وقایع منطقه خاورمیانه پس از جنگ جهانی دوم برای ایالات متحده محسوب می شد. زیرا رژیم شاه به عنوان یکی از پایه های دوگانه استراتژی آمریکا در خاورمیانه دارای آن چنان اهمیتی بود که حتی روابط آمریکا با کشورهای دیگر مانند پاکستان، ترکیه و شیخ نشین های خلیج فارس را تحت الشعاع خود قرار داده بود. در سطح بین المللی، خروج دولت ایران بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از پیمان دفاعی امنیتی سنتو و متعاقب آن پیوستن به جنبش عدم تعهد و در سطح داخلی، اقداماتی نظیر لغو برخی از قراردادهای تسلیحاتی هنگفت خاصه با آمریکا، تعدیل هزینه های نظامی به نفع شاخه های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور و خروج مستشاران نظامی و غیر نظامی آمریکایی، لغو کاپیتولاسیون، اجرای طرح های امنیتی ایالات متحده در منطقه را با دشواری جدی مواجه ساخت. در هر حال حذف موقتی نظامی، اقتصادی و سیاسی ایران از جریانات و معادلات منطقه در سه سال اول بعد از انقلاب و تحمیل جنگی تجاوزکارانه از سوی عراق به ایران و نیز تهاجم شوروی و افغانستان در زمستان سال 1980 دگرگونی های اساسی در برداشت ها و استراتژی های دفاعی ـ امنیتی آمریکا و متحدان غربی اش نسبت به منطقه ایجاد کرد.
آمریکا که نگرانی عمیقی نسبت به منافع خود در خلیج فارس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران پیدا کرده بود بر تقویت حضور نظامی و به دست آوردن پایگاه هایی در اقیانوس هند و منطقه، از جمله تشکیل نیروی واکنش سریع و تأسیس یک چارچوب
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 168
امنیتی جدید در خلیج فارس (یعنی تأسیس شورای همکاری خلیج فارس) پرداخت. همچنین توافق با عمان و سومالی و کنیا در مورد دستیابی به تأسیسات نظامی آن ها و کمک به تقویت بنیه نظامی عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی جنوب خلیج فارس، پاسخ و واکنش فوری امریکا به تحولات مزبور بود. تشکیل شورای همکاری خلیج فارس به بخشی از تدابیر اتخاذ شده از سوی آمریکا در چارچوب استراتژی های دفاعی ـ امنیتی غرب در منطقه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تهاجم شوروی به افغانستان مربوط می شود ولی در عین حال گام های اساسی در این زمینه، تنها زمانی برداشته شد که حرکت ماشین جنگی عراق به دنبال حمله نظامی سراسری و تجاوزکارانه اش به جمهوری اسلامی ایران در 22 سپتامبر 1980، در نتیجه مقاومت نیروهای مردمی و منظم ایران متوقف شد.
وضعیت عمومی جبهه ها، نوید پیروزی های آتی نیروهای ایرانی و شکست عراق را می داد. به طوری که اعضای شورای همکاری، ایمنی شش کشور عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس را که عبارت بودند از عربستان سعودی، کویت، عمان، قطر، بحرین و امارات متحده عربی وادار ساخت تا علی رغم ادامه اختلاف هایشان جهت تأمین نیازهای امنیتی مشترک در یک پیمان منطقه ای گرد هم آیند. به هر حال هراس رژیم های منطقه از گسترش انقلاب اسلامی و تلقین و تبلیغ رسانه های گروهی عرب در مورد خطرات ناشی از گسترش این انقلاب که علت العلل تأسیس شورای همکاری خلیج فارس و سرشت موضع گیری و عملکرد شورا در قبال جمهوری اسلامی ایران از آغاز تا برقراری آتش بس در جنگ تحمیلی را تشکیل می دهد.
ب) سازمان اقتصادی اکو: از قراردادهای منعقده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سازمان اقتصادی اکو می باشد. لازم به ذکر است که سازمان اکو، جزو پیمان دفاعی سنتو و شاخه اقتصادی آن به حساب می آید که پس از خروج انقلاب اسلامی ایران از آن پیمان، این بخش نیز به حال تعلیق در آمده بود و جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت تا همکاری اقتصادی خود را با کشورهای همسایه تداوم بخشیده و تقویت نماید.» این همکاری که بر مبنای گسترش روابط با کشورهای مسلمان همسایه صورت گرفت در 9 بهمن ماه 1363 میان سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان و با هدف ایجاد وحدت در بین کشورهای مسلمان و همسایه مورد تأیید قرار گرفت و لذا در خرداد 1370 سطح اکو از شورای معاونین به شورای وزیران ارتقا یافت که مسئولیت آن را وزرای خارجه ایران، پاکستان و وزیر مشاور در امور اقتصادی ترکیه عهده دار گردیدند.
تحولات اخیر منطقه و استقلال جمهوری های مسلمان نشین شوروی سابق، علاقمندی هایی را در بین جوامع فوق برای پیوستن به اکو ایجاد کرد. جمهوری های
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 169
آذربایجان و ترکمنستان رسماً تقاضای عضویت نمودند. سیاست جمهوری اسلامی ایران اعلام پذیرش اعضای جدید بود. پیوستن جمهوری های مذکور به اکو از نظر سیاسی موجب تشکل بیشتر کشورهای مسلمان در منطقه است که در جهت ایجاد یک بلوک قدرتمند اقتصادی در جهان سوم مؤثر می باشد. بنابراین، در جریان برگزاری اولین کنفرانس سران کشورهای اکو در 16 فوریه 1992 شاهد عضویت 5 جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان بودیم و در 17 فوریه 1992 در حاشیه همان گردهمایی و به پیشنهاد مقام محترم ریاست جمهوری اسلامی ایران جناب آقای هاشمی رفسنجانی، سازمان همکاری کشورهای حاشیه دریای خزر با عضویت ایران، روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان تشکیل شد. بررسی های به عمل آمده نشان دهنده آن است که امام عزیز و بزرگوارمان در پی آن بودند که امت های اسلامی ید واحده ای باشند برای مقابله با نیروهای استکباری و افق آینده نشانگر آن است که اگر امت ها بیدار شوند توان آن را دارند که به صورت نیرویی قدرتمند در مقابل مستبدان تاریخ قرار بگیرند و خود بر سرنوشت خویش حاکم باشند. به امید آن که این نشست ها بتواند راه رسیدن به قله رفیع عزت و شرافت مسلمین را با استفاده از فرمایشات حضرتش ترسیم نموده و عملاً نشان دهند که آن مرد خدا، با توکل بر خدا، به چنین مهمی دست یافته است. به امید پیروزی روزافزون مسلمین جهان در سراسر عالم.
ان شاءالله
کتابمجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س) خرداد 1373، تهرانصفحه 170