کتاب مواریث (ارث)

اوّل: مانع بودن حمل از ارث بردن مرتبه یا طبقه متأخر

‏اول: ‏‏حمل، مادامی که حمل است ارث نمی برد؛ اگرچه معلوم باشد که در شکم‏‎ ‎‏مادرش زنده است؛ لیکن از کسی که در مرتبه یا در طبقۀ متأخر از او است حاجب‏‎ ‎‏می باشد؛ پس اگر میت حمل داشته باشد و دارای نوه ها و برادرها هم باشد، از ارث بردن‏‎ ‎‏ممنوع می شوند و چیزی به آن ها داده نمی شود تا حال آن روشن شود، پس اگر زنده متولد‏‎ ‎‏شد، ارث اختصاص به او پیدا می کند و اگر به طور مرده به دنیا آمد، آن ها ارث می برند.‏

مسأله 1 ـ ‏اگر میت وارث دیگری در مرتبه و طبقۀ حمل داشته باشد مانند این که میت‏‎ ‎‏دارای اولاد باشد، برای حمل به اندازۀ سهم دو پسر کنار گذاشته می شود و باقی مانده به‏‎ ‎‏بقیه داده می شود سپس بعد از آن که وضع روشن شد، اگر مرده به دنیا آمد، سهم او که کنار‏‎ ‎‏گذاشته شده بود به وارث دیگر داده می شود و اگر وارث متعدد باشد طبق آنچه که خدا‏‎ ‎‏واجب کرده بین آن ها تقسیم می شود.‏

مسأله 2 ـ ‏اگر برای وارث موجود، فرضی باشد که با بود و نبود حمل تغییر نمی کند‏‎ ‎‏مانند سهم یکی از زوجین یا یکی از پدر و مادر در صورتی که با او فرزندی غیر از حمل‏‎ ‎‏باشد، تمام سهم او داده می شود. و در صورتی که حمل در فرض تولد ـ ولو در بعضی از‏‎ ‎‏صور ـ سهم وارث را تغییر داده و ناقص می کند به وارث کمترین سهمی را که در صورت‏‎ ‎‏تولد حمل به ارث می برد، داده می شود، مانند پدر و مادری که با آن ها غیر از حمل فرزند‏‎ ‎‏دیگری نیست.‏

مسأله 3 ـ ‏اگر با وسایل جدید حال بچه (حمل) معلوم شود به مقدار سهم او کنار‏‎ ‎‏گذاشته می شود، پس اگر معلوم شود که او یکی و پسر است، سهم یک پسر کنار گذاشته‏‎ ‎‏می شود. و اگر معلوم شود که او یک دختر است سهم او کنار گذاشته می شود. و اگر معلوم‏‎ ‎‏شود که حمل بیشتر از دو نفر است سهم آن ها کنار گذاشته می شود.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 397
مسأله 4 ـ ‏اگر سهم دو نفر کنار گذاشته شود و بقیۀ ترکه تقسیم شود، سپس بیشتر از دو‏‎ ‎‏نفر متولد شوند، به اندازۀ سهم نفر اضافی از ترکه پس گرفته می شود.‏

مسأله 5 ـ ‏حمل اگر به صورت زنده متولد شود، ارث می برد و از او ارث برده می شود‏‎ ‎‏اگرچه در همان ساعت بمیرد؛ پس اگر معلوم شود که بعد از جدا شدنش حیات داشته و‏‎ ‎‏بعد از آن مرده است ارث می برد و ارث برده می شود. و در زنده به دنیا آمدن، صدا کردن‏‎ ‎‏بچه بعد از بیرون آمدنش معتبر نمی باشد، در صورتی که با حرکت واضح و غیر آن، معلوم‏‎ ‎‏شود که به طور زنده به دنیا آمده است.‏

مسأله 6 ـ ‏داخل شدن روح در حمل در وقت مردن مورّث شرط نیست، بلکه انعقاد‏‎ ‎‏نطفۀ آن در وقت مردن مورث، کفایت می کند. پس اگر کسی بمیرد و حمل در زوجۀ او بعد‏‎ ‎‏از مرگش معلوم شود و طوری باشد که شرعاً به او ملحق باشد در صورتی که به صورت‏‎ ‎‏زنده جدا شود از او ارث می برد.‏

‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 398