کرامت انسانی و حق بِهْ مرگی

کرامت انسانی و حق بِهْ مرگی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حسن اسلامی[1] 

‏بِهْ مرگی، عبارت است از اقدام به کشتن کسی که از بیماری درمان ناپذیر و درد طاقت فرسایی رنج می برد و امیدی به درمان خود ندارد. عنصر اصلی بِهْ مرگی، اراده و رضایت شخص بیمار و دردمند است. امروزه در کشورهایی مانند هلند این کار تحت شرایطی مجاز و قانونی به شمار می رود. با این همه، این مسأله از نظر اخلاقی، همچون دیگر مسائل بزرگ اخلاقی، فیصله نیافته است. ‏

‏نوشته حاضر، سه مسأله اصلی را به بحث گذاشته است: نخست، تعریف ماهیت بِهْ مرگی و بیان انواع و بازشناسی آن از اعمال مشابه، دوم، گزارش دلایلی که به سود آن به دست داده شده است. دلایل پنج گانه ای که به سود بهِْ مرگی ارائه شده اند، عبارتند از: 1. خود آیینی فرد؛ 2. لزوم کاهش درد؛ 3. عدالت؛ 4. وظیفه مردن؛ 5. کرامت انسانی. ‏

‏در قسمت سوم، پس از نقل این دلایل قوت آن ها سنجیده شده و آنگاه دلایل شش گانه ای که مخالفان بر ضد بِهْ مرگی اقامه می کنند، بیان شده که عبارتند از: 1. تقدس حیات؛ 2. امکان سوء استفاده و تبعیض؛ 3. احتمال خطای در تشخیص؛ 4. عدم ضرورت بِهْ مرگی؛ 5. احتمال گزینش نادرست و ناممکن بودن جبران؛ 6. استدلال سراشیبی لغزنده یا خطای لابد منه. ‏

‎ ‎

کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 189

  • ٭. دکترای کلام اسلامی دانشگاه قم.