جلوه های کرامت مؤمن در فقه امامی
جناب آقای سید جعفر علوی
واژه های «ایمان» و «مؤمن» در سراسر قرآن و احادیث، همواره به یک معنا به کار نرفته اند؛ بلکه در موارد مختلف، معانی متفاوتی از آنها اراده شده است. در صدر اسلام و به ویژه در استعمالات قرآنی، اعتقاد به ولایت امامان دوازده گانه شیعه، به عنوان قیدی برای «مؤمن» به شمار نمی رفته است؛ اما در برخی استعمالات در قرنهای بعد، به یقین چنین معنایی در واژة «مؤمن» اراده می شده است؛ هرچند در بعضی روایات نیز می تواند معنای قرآنی «مؤمن» مورد نظر باشد. بنابراین، برای یافتن معنای فقهی واژه «مؤمن» و سپس بیان احکام آن، باید موارد و زمان استعمال آن را لحاظ کرد و سپس به برداشت فقهی پرداخت.
حفظ حرمت مؤمن، در فقه امامی دارای جایگاه بسیار رفیعی است و تأثیر گسترده ای در فقه گذارده است که ساقط شدن اصل وجوب نماز، یکی از این آثار می باشد.
در این نوشتار، به اختصار تعریفی از مؤمن ارائه شده و سپس دلایل فقهی وجوب احترام مؤمن و یا حرمت هتک مؤمن را بررسی می کنیم. در پایان نیز به ارزیابی کاربردهای این اصل در فقه پرداخته، سعی خواهیم کرد با اهمیت آن بیشتر آشنا شویم.
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 185