کرامت در قرآن
حجت الاسلام سید محمدتقی هاشمی
کرامت انسانی نزد پروردگار متعال مرهون تقوای او است؛ تقوای دینی و الهی که حاصل معرفت به ذات حق و ایمان به او و توجّه به نعمت های او می باشد. تقوای دینی دوستان خدا را در حفظ و حمایت خود قرار داده، آن ها را از تعدی به حریم محرمات الهی نگهداری می کند.
در این مقاله، ویژگی های انسان کریم از نگاه آیات قرآنی چنین استقصا شده است:
1. بشر مورد تکریم قرار گرفته و روح او موهبت شده از نفخه ربوبی است؛
2. در اثر اعطای نیروی فکر و اندیشه، کرامت وجودی یافته و در همه شئون وجودی و زندگی امتیاز قابل ملاحظه ای دارد و از نظر مسئولیتی که بشر به عهده گرفته، حساب جداگانه ای برای او از انواع موجودات جهان تنظیم شده است؛
3. از مظاهر کرامت بشر این است که موجودات جهان به طور طفیلی و به منظور آسایش بشر آفریده شده اند؛
4. از نظر کمال وجودی، بشر می تواند فضائل بسیاری کسب کند و کرامت وجودی که پروردگار به بشر موهبت نموده، سایر موجودات از آن بی بهره اند و بدین جهت، او را بر همه موجودات جهان فضیلت و برتری بخشید و با ثبت جانشینی در دفتر آفرینش به نام آدم و اعلام آن بر فرشتگان، بار دیگر انسان را مورد تکریم خویش قرار داد.
با تعلیم اسما و اسرار آفرینش، و نامگذاری موجودات که از بزرگترین مظاهر کرامت بود، او را مفتخر ساخت و معلّم فرشتگان نمود. پس از اعلام مقام خلافت و ثبت آن به نام انسان، برای امضای جانشینی و گرامی داشت مقام خلافت بار دیگر به ملائکه دستور سجده داد، تا پنداشت ذهنی فرشتگان زایل گردد و با عرضه امانت و
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 171
معرفی انسان به عنوان امانت دار که بزرگترین موهبت و مظهر کرامت بود، مقام او را گرامی داشت و با جعل شریعت و ارسال رُسُل و قانون اساسی آسمانی راه وصول به بحر حضور و ساحل عندیت را فراهم نمود و فرمود: (یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکم مِّن ذَکرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ الله أَتْقَاکمْ إِنَّ الله عَلِیمٌ خَبِیرٌ). (حجرات (49): 13)
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 172