بررسی اقتضای کرامت انسان در عرصه کیفیت ضمانت اتلاف عمر
حجت الاسلام و المسلمین احمد عابدینی
کرامت انسان در نزد تمامی انسان ها با هر عقیده و مرام، امری پذیرفته شده است؛ لکن در این میان، گاهی مباحثی پیش می آید که معلوم می گردد در مواردی برخی کرامات مربوط به انسان برای عده ای پذیرفته نشده است. در این نوشتار، ضمن نقل مطالب بعضی از بزرگان پیرامون ضمانت اتلاف عمر در مقام اثبات این مطلب برآمده ایم که عمر افراد از هر قشر و طبقه ای که باشند، دارای ارزش است و باید تلاش شود که از هدر رفتن عمر افراد جلوگیری شود. ارزش عمر افراد از ارزش مالشان بیشتر است؛ چون برای به دست آوردن مال، باید اعضا و جوارح، عقل و عمر را به کار برند و ادله ای که ضمان مال را بیان می کند، با اولویت قطعی ضمان عمر را دربرمی گیرند.
اما مقدار ضمانت بسته به مقدار کاری است که او در حال آزادی می توانسته انجام دهد و یا با توجه به صنف های مشابه او ارزیابی می شود. پس ضمان اتلاف عمر، مثل دیه اعضا ثابت نیست؛ بلکه همانگونه که عمر افراد دارای ارزش های متفاوتی برای صاحبان آنان است، در هنگام ضمانت نیز این ارزش محاسبه می شود.
بنابراین، اتلاف عمر افراد حرّ ضمانت دارد و نیز تعیین قیمت مشخص برای هر ساعت عمر را قانون مشخص می کند؛ زیرا بین متخصص و غیر متخصص و نظایر آن تفاوت وجود دارد.
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 167