کرامت انسان در قرآن

کرامت انسان در قرآن

سرکار خانم طیبه صادقپور[1]

‏ساختار وجودی انسان، بهترین ساختار آفرینش است؛ ‏‎)‎لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فـی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ‎(‎‏. از این رو، دارای ظرفیت و استعدادی بالا و والا است و خواهان رسیدن به نامحدود است.‏

‏از نظر قرآن، انسان موجودی است که از روح خدا در او دمیده شده است و از آنچنان گوهر وجودی برخوردار است که خداوند دیگر موجودات جهان آفرینش را برای او خلق کرده است و جهان را به گونه ای آفریده است که انسان بتواند در جهت بهره وری خود از آن استفاده کند.‏

‏حتی خدا به فرشتگان دستور داده تا بر او تعظیم و سجده کنند. همه این امور، بیان گر این حقیقت است که انسان از کرامت و فضیلت ذاتی برخوردار است و این نوع از کرامت انسان، در مقام انسانیت او است. نوع انسان، کریم است و این کرامت بالقوه در تمام انسانها وجود دارد که باید با طی مسیر کمالی به فعلیت برسد و راه به فعلیت رساندن آن نیز فقط تقوا است.‏

‏در این نوشتار، با استناد به آیات متعدد قرآن کریم جهات برتری انسان بر سایر موجودات که همان کرامت ذاتی او است، بیان شده است؛ جهاتی همچون:‏

‏1‏‏. برخورداری از روح الهی؛ 2. آفرینش انسان به دست خدا؛ 3. اندیشمند بودن انسان؛ 4. خلاصه و عصاره خلقت؛ 5. هدف نهایی خلقت؛ 6. کمال جو و بی نهایت طلب؛ 7. مختار و آزاد. در پایان، آثار کرامت الهی چنین دانسته شده است: 1. سجود فرشتگان؛ 2. امانتدار الهی؛ 3. خلیفة الله در زمین‏‏.‏

‎ ‎

کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 148

  • ٭. محقّق و پژوهشگر.