ارزش و جایگاه انسان در نظام هستی
جناب آقای سید اکبر سیدی نیا
انسان، موجودی دو بعدی است که یک بعد آن مثبت و یک بعد آن منفی است. از سویی دارای نفس مطمئنه و از سوی دیگر دارای نفس اماره است. انسان موجودی مختار در انجام اعمال و عبادات است. خصیصه ای که در دیگر موجودات جهان آفرینش وجود ندارد. انسان با دستان خداوند متعال از گِل آفریده گشت و از روح حضرت حق ـ جل جلاله ـ بر کالبدش دمیده شد و با تعلیم اسمای الهی مفتخر به نشانی شد که پیش از او هیچ موجودی به آن دست نیافته بود. بدینسان، مقام خلافت الهی را در زمین به دست آورد. این مقام و ارزش انسان در نظام هستی است که او را برتر از دیگر موجودات ساخته و امانتدار الهی کرده است؛ امانتی که با پذیرش آن بر تمام هستی ولایت پیدا می کند. انسان اگر ولایت الهیه را بپذیرد و در سایه آن، فرامین الهی را گردن نهد، با تعالیم وحیانی به مقام والایی دست می یابد که هیچ یک از موجودات را به آن راه نیست و این نشانگر ارزش و مقام انسان در نظام هستی است.
انسان دارای اوصاف نیکو و زشت است و هم می تواند برتر از همه مخلوقات جهان آفرینش باشد و هم می تواند از حیوانات پست تر شود و این فقط از میزان اطاعت و عبودیت خالصانه انسان مشخص می شود؛ ولی در کل، نوع انسان و به طور بارز انسان کامل بر تمام هستی برتری دارد.
در این مقاله کوشیده ایم تا با بحث درباره ده مورد از ویژگی ها و ارزش های وجودی و اکتسابی انسان، جایگاه و ارزش او در نظام هستی مشخص و معین شود.
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 107