کرامت انسانی و حق شهروندی با تکیه بر اصول اسلام و دیدگاه امام(ره)

کرامت انسانی و حق شهروندی با تکیه بر اصول اسلام و دیدگاه امام(ره)

جناب آقای امان الله شفایی[1]

‏ امروزه «شهروندی» اصطلاحی مهم در ادبیات سیاستمدارن، حقوقدانان، جامعه شناسان و انسان شناسان محسوب می شود. شهروندی، محصول فرایند اجتماعی شدن انسان و نتیجه تعامل او در برابر حکومت است. بدین ترتیب، تابعان یک حکومت در قالب مفهوم «شهروندی»، از یک سو موظف و مسئولند و از سوی دیگر، صاحب حقوق. اما باید به این سؤال پاسخ داده شود که آبشخور حقوق شهروندی از کجا است؟ و بر چه فلسفه نظری و مبنا و منبعی استوار است؟‏

‏برای پاسخ به این پرسش، ناگزیریم که سرشت، فطرت و خلقت انسان را بکاویم و تا جایی که امکان دارد، حقیقت وجودی انسان را ارزیابی کنیم.‏

‏در خصوص موضوع انسان به مثابه شهروند در حکومت اسلامی، دین اسلام تمامی مسلمانان را با عنوان «امت واحده» شهروندان حکومت اسلامی می داند. بنابراین، در اسلام رنگ، نژاد و سرزمین جغرافیایی، ملاک اطلاق و تعریف حق شهروندی نیست؛ بلکه از دیدگاه اسلام ملاک و معیار، مرزهای عقیدتی است.‏

‏جمهوری اسلامی، برآیند اندیشه نظری حضرت امام خمینی(ره) به عنوان متفکر بزرگ اسلامی است. از دیدگاه ایشان انسان به صرفِ انسان بودن، کریم و شریف است. ایشان بارها به مسئولان جمهوری اسلامی تأکید نمودند که آنان به عنوان حاکمان اسلامی موظفند همواره حقوق انسانی و اسلامی تمام کسانی را که در گستره این حکومت قرار گرفته اند، پاسداری کنند.‏

‎ ‎

کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 96

  • ٭. کارشناس ارشد.علوم سیاسی.