جلوه های کرامت انسانی در حقوق اجتماعی و فقه اجتماعی

جلوه های کرامت انسانی در حقوق اجتماعی و فقه اجتماعی

سرکار خانم سهیلا فرخی[1]

‏خداوند همه انسان ها را اعم از مؤمن و غیر مؤمن، دارای کرامت و منزلت قرار داده است و حقیقت وجودی انسان را بر پایه کرامت گذاشته است و انسان با توجه به مقام و کرامت الهی خویش از ناسپاسی خداوند پرهیز می نماید و از نعمت های الهی به خوبی و درستی استفاده می کند. از این رو، بر بسیاری از مخلوقات برتری داده شده است. ‏

‏هر اجتماعی، از آنجا که برگرفته از تشکل افرادی است، باید حقوق و تکالیفی از طرف افراد به اجرا در آید تا این اجتماع بتواند مجموعه ای هماهنگ باشد و در مسیر اهداف کل و جزئشان حرکت نماید. بنابراین، کرامت همان طور که وصف ممتاز شخص حقیقی است، می تواند وصف برجسته شخصیت حقوقی نیز قرار بگیرد که معرّف سیره علمی و عملی آن باشد؛ مثلاً وصف حکومت قرار گیرد: «‏الّلهمّ إنّا نرغب إلیک فـی دولة کریمة تعزّ بها الإسلام وأهله و ...‏».(دعای افتتاح)‏

‏در این نوشتار، جلوه کرامت انسانی و حقوقی که از ناحیه کرامت خداوندی نصیب فرد و جامعه می گردد، مورد بررسی قرار گرفته است. این حقوق برگرفته از آیات متعددی است که بر نبی مکرم اسلام(ص) نازل شده است و توجه به مجموع آیات، انسان را به این امر واقف می نماید که اصلی ترین مراد شارع، ایجاد نظام حقوقی مناسب برای تسهیل شرایط هدایت عمومی به سوی خداوند است. ‏

‎ ‎

کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 57

  • ٭. محقّق و پژوهشگر.