مقایسه کرامت انسان در اسلام و اعلامیه حقوق بشر
دکتر علی اللهبداشتی
اصل کرامت انسان، یکی از اصول پذیرفته شده و مسلم در دین مبین اسلام است و در قرآن کریم به صراحت به این مطلب تصریح شده است. (اسراء/ 70) در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز بر این اصل تأکید شده است؛ بلکه در همه فرهنگها انسان از آن حیث که انسان است، صاحب کرامت است و به موجب این کرامت، حقوق ویژه ای دارد؛ امام خمینی(ره) نیز در گفتارها و آثار خویش بر این نکته تأکید دارند.
نگارنده در این مقاله ابتدا مبانی کرامت انسان را در منابع اسلامی مانند: قرآن، نهج البلاغه و متون روایی، فلسفی و کلامی استقصا نموده است و در این باره اصولی همچون: برگزیده خدا بودن، خردمندی، اختیار و آزادی اراده و فطرت الهی و انسانی داشتن آدمی را به عنوان مبانی کرامت انسان برشمرده است و آن را با اعلامیه حقوق بشر که در برخی از این مبانی مانند: خردمندی، اختیار و آزادی اراده و فطرت انسانی با فلسفه اسلامی همسو است، تطبیق داده است. سپس به لوازمی که بر کرامت انسانی بار می شود از قبیل: حق حیات و امنیت در زندگی شخصی، آزادی اجتماعی و سایر امتیازات اجتماعی مانند: برخورداری از زندگی در اجتماع، انتخاب شدن و انتخاب کردن، کار به اندازه توان و برخورداری به اندازه نیاز، و تعلیم و تربیت پرداخته است. اینها اموری هستند که در اسلام و اعلامیه حقوق بشر مهم تلقی شده است و حضرت امام(ره) در همه این موارد نظر داده، اعلام موضع کرده اند.
کتابمجموعه آثار همایش امام خمینی و قلمرو دین«کرامت انسان»: مجموعه مقالات، تهران: خرداد 1386صفحه 28