مردمی بودن مسئولان
مسئولین حکومت در میان مردم
حکومت اسلامی که ما می خواهیم یک همچو چیزی ما می خواهیم که آن کسی که در رأس است، آن هم با مردم رفیق باشد. و بنشیند و خودش را نگیرد؛ در بین مردم بنشیند با آنها صحبت بکند؛ هرکس حاجتی دارد به او بگوید، وقت داشته باشد با او صحبت بکند. آن هم که رئیس ارتش است و آن هم که رئیس شهربانی است و آن هم که رئیس ژاندارمری است، آن هم در بین مردم همان طور باشد. وارد بشود بین مردم، نه او از مردم وحشت کند؛ نه مردم از او وحشت بکنند. این باید دستور باشد برای همۀ حکومتها و ملتها. وقتی یک حکومت اینطور شد، ملت دنبالش است؛ ملت حافظش است. همان طور که او حافظ ملت است، ملت هم حافظ او هستند. و ما می خواهیم یک همچو چیزی پیدا بشود که ملت حافظ دولت به همۀ جهات باشد؛ دولت هم حافظ منافع ملت به همۀ جهات باشد. اگر یک همچو چیزی شد، یک مملکت آرامی [پدید می آید ]که هیچ کس هم نمی تواند در آن تصرف بکند.(17)
10 / 4 / 58
* * *
جدا نبودن حکومت از مردم
امروز روزی است که باید حفظ کنید شما اسلام را؛ اسلام را باید حفظ کنید. حفظ اسلام به این است که اعمالتان را تعدیل کنید؛ با مردم رفتار خوب بکنید؛ برادر باشید با مردم؛ مردم را اینطور حساب نکنید. رژیمهای سابق مردم را از خودشان جدا می دانستند. آنها در یک طرف بودند؛ مردم هم در یک طرف
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 10
بودند. آنها مردم را می کوبیدند؛ مردم هم آنها را اگر می توانستند می کوبیدند. امروز که مردم جدا نیستند از پاسداران اسلام، حکومت اسلام که از مردم جدا نیست، تو مردم است، از همین مردم و از همین جمعیت است، شما هم از همین مردمید و از همین جمعیتید، شما کاری نکنید که مردم از شما بترسند. شما کاری بکنید که مردم به شما متوجه بشوند. شما کاری بکنید که مردم محبت به شما بکنند؛ پشتیبان شما باشند. اگر مردم پشتیبان یک حکومتی باشند، این حکومت سقوط ندارد؛ اگر یک ملت پشتیبان یک رژیمی باشند؛ آن رژیم از بین نخواهد رفت.(18)
12 / 4 / 58
* * *
معاشرت سرداران اسلام با مردم
نهادهای مردمی
اسلام سردارهایش هم توی مردمند. پیغمبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ خوب، سردار همه بود، بزرگ همه بود، توی مردم بود. با مردم می آمد می نشست، توی مسجد می نشست مثل سایر مردم. حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ آن وقت که حکومت یک مملکتی بود که چندین مقابل ایران بود، مصر بود، حجاز بود، عراق بود، ایران بود، سوریه بود ـ عرض کنم ـ یمن بود، همۀ اینها تحت سیطرۀ او بود، مثل سایر مردم می آمد با مردم می نشست و معاشرت می کرد. برای اینکه از مردم نمی ترسید. ظلم نکرده بود به مردم تا بترسد، از آنها. خلافی نکرده بود که از مردم [بترسد.] برای مردم بود؛ مردم او را حامی خودشان می دانستند.(19)
12 / 4 / 58
* * *
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 11
شما به من بگویید که در کجای ممالک اسلامی و غیر اسلامی، اینطور است که رئیس جمهور از همین مردم و در دامن همین مردم باشد و هر روز و در ماه مبارک، هر شب برود توی جمعیتهای متفرق و مردم را ارشاد کند، بدون اینکه خوفی در دلش باشد. ... الآن رئیس جمهور که در رأس واقع شده است، در هر مجلسی که او را دعوت کنند می رود و در هر شهری که از او تقاضا کنند، می رود و مردم را ارشاد می کند، بدون اینکه یک ذره خوف در دل او باشد؛ برای اینکه، ملت را از خودش می داند و ملت هم او را از خودش می داند. برادر هستند. رئیس جمهور با ادنیٰ شخصی که در ایران زندگی می کند، برادر است و مردم با هم برادرند و پشتیبانی می کنند. همین طور، در کدام مملکت، شما سراغ دارید که رئیس مجلس منبر برود و مردم را هدایت کند و در ماه مبارک، شاید بیشتر از سی تا منبر رفته باشد و مردم را هدایت کرده باشد؟ و در کجا شما سراغ دارید که رئیس دیوانعالی کشور یک عالِمی باشد که برود مردم را هدایت کند و مردم هم از او هدایت بشوند؟ و همین طور دادستان کل کشور و همین طور وزیرکشور و همین طور سایر ارگانی که هستند، با کمال اطمینان، بدون اینکه از کسی خوف داشته باشند؛ برای اینکه مبادی خوف درکار نیست، همه پشتیبان هستند، همه برادر هستند.
در کجا سراغ دارید که مجلس شورایِ آنجا مثل مجلس شورای اسلامی ما باشد؟ در سابق، زمان شاه مخلوع و رضاخان مطرود، مجلس پر بود از «دوله»ها، «ممالک»ها، «سلطنه»ها، «سلطان»ها، متمکّنین، اشراف، طرفدارهای شرق و غرب، نوکرهای ممالک اجنبی، ولی الآن در مجلس شورای ما یک چهره پیدا نمی کنید که از این طبقۀ اشراف باشد، از این طبقۀ بالا باشد،
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 12
همه از همین مردمند که در بین بازار راه می روند، و از همین جمعیت هستند؛ عده ای شان از علما و فقها هستند، عده ای شان از چهره های متدیّن هستند. مجلس شورای اسلامی ما الآن در هیچ جا نظیر ندارد، چنانچه سایر ارگانهای دولتی ما اینطور است.
در کجا شما سراغ دارید که ارتشش اینطور ملّی و در بین مردم باشد که وقتی ارتش در بین مردم برود یا ژاندارمری برود یا سپاه پاسداران برود، گل بر او نثار کنند وتظاهرات کنند برای او؟ آنها هم از باب این است که از همین مردمند؛ از همین جمعیت هستند. تمام جاهایی را که شما ملاحظه کنید، همه چون از خود ملتند، از این جهت، با ملت اینطور روبه رو می شوند. در کجای دنیا شما سراغ دارید که از باطن ملت، بدون اینکه هیچ کس دعوت کند، اینقدر کمیته، اینقدر دادگاه، اینقدر پاسدار، که خون خودشان را در راه این کشور و در راه اسلام فدا می کنند، بدون اینکه کسی آنها را دعوت کرده باشد؟ در سرتاسر کشور، این سپاه پاسداران، این کمیته ها، این دادگاهها، همه برای همین اسلام و برای همین کشور خدمت می کنند.(20)
21 / 5 / 59
* * *
چهره های مردمی با مقاصد ملی و اسلامی
وزرا توده مردم
من همه را نمی شناسم، لکن من چهره ها را می بینم که همه شان از همین ملت و از همین جمعیتی هستند که در این مملکت هستند. هیچ از آن بالاها نیامده اند اینجا تا بخواهند یک مقاصدی داشته باشند غیر مقاصد ملّی و اسلامی.(21)
21 / 5 / 59
* * *
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 13
اگر شما شکل و شمایل وزرای این حکومت را تماشا کنید و سوابق زندگی آنها را، می بینید که حتی یک نفر از آنها شبیه به آن افرادی که در زمان طاغوت بود نیستند، اینها چهره هایی هستند از خود ملت و چهره هایی هستند که از توده مردم هستند. دیگر «سلطنه»ها نیست در کار و «مُلک»ها در کار نیست، و امثال ذلک.(22)
7 / 2 / 60
* * *
رئیس جمهور هم یکی از افراد ملت
رئیس جمهور هم مثل یکی از شماهاست. شماها او را قرار دادید رئیس جمهور. وقتی که ـ خدای نخواسته ـ او از بین برود، شما یکی دیگر را قرار می دهید.(23)
27 / 5 / 60
* * *
افراد در رأس حکومت، از خود مردم
ما حکومتمان و افرادی که در رأس حکومت بودند چون از همین مردم هستند و از اشخاصی نیستند که از آن بالاها؛ یعنی، آن پایینها آمده باشند و حکومت کرده باشند بر ملت، از این جهت، ملت ما آرام است، دلش مطمئن است به اینکه وقتی که این شهدا نباشند، به جای آنها، داوطلبانی برای شهادت حاضر به صحنه هستند.(24)
9 / 6 / 60
* * *
تحقق مردمی بودن مسئولان در ایران
الآن شما در سرتاسر کشور ملاحظه بکنید از نخست وزیر و رئیس
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 14
جمهورش بگیرید تا آن پایینها هر جا هست، می بینید که یک مردمی هستند که از خود مردم هستند. رئیس جمهور یک طلبه ای بوده است سابق و بعد هم یک آقایی شده است و بعد شده است رئیس جمهور، نه دستگاهی آنها را دارند و نه افکاری آنها را دارد و همین طور همۀ وزرا. این وزرا، گاهی وقتها جمعیتی می آیند اینجا و مخلوط به هم هستند، آدم تمیز نمی دهد که این پاسدار هست یا وزیر. من حکومتهای کوچک را دیده ام که وضعشان چطور بود و با چه وضعی بیرون می آمدند؛ وقتی بیرون می آمدند، مردم همه صف می کشیدند برایشان تعظیم باید بکنند، با بساط می آمدند بیرون، یک حکومت ـ فرض کنید که ـ جای کوچکی؛ اما حالا نخست وزیرش می آید، مردم با او مثل سایرین. این هم یک مسئله ای است که الآن در ایران تحقق پیدا کرده است. جاهای دیگر نیست این مسائل که همه مردمی هست و همه هم با هم هستند و لهذا، هم مردم پشتیبان دولت اند.(25)
30 / 10 / 60
* * *
مردمی بودن متصدیان امور مانع از آسیب پذیری جمهوری اسلامی
یکی از عنایات بزرگی که خدای تبارک و تعالی به جمهوری اسلامی و این نهضت اسلامی عنایت فرموده این است که متصدیان امور، چه آنهایی که در مجلس خدمت می کنند و چه آنهایی که در دولت خدمت می کنند، چه آنهایی که در ارتش هستند، همۀ اینها از آن قشر مرفه نیستند...
تا وضع این طوری است حکومت بر قرار است، حکومت اسلامی بر قرار است. تا وضع دولت، مجلس ـ نمی دانم ـ ارتش، رؤسای ارتش، فرماندهان؛ همه جا این وضع است که می بینیم
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 15
الآن و مشاهده می کنیم، شما خوف از اینکه یک آسیبی این جمهوری اسلامی به آن برسد، از این خوف نداشته باشید.
شما هر چه خوف دارید، از خودتان بترسید. از اینکه مبادا ـ خدای نخواسته ـ مسیر، یک مسیر دیگر بشود و راه، یک راه دیگری باشد و توجه به این چیزی که الآن هست، از دست برود و مردمی بودن از دستتان برود.(26)
7 / 6 / 61
* * *
دولت رفیق مردم
ایران همین است که می بینید. نخست وزیرش، وزیرخارجه اش، رئیس جمهورش، رئیس مجلسش، همه یک مردم عادی هستند و با مردم رفیق اند. باید با مردم آشنا شد. دولتها باید با مردم آشنا بشوند.(27)
18 / 11 / 62
* * *
ساده زیستی کارگزاران نظام
از اهم مسائلی که باید تذکر بدهم، مسئله ای است که به همۀ روحانیت و دست اندرکاران کشور مربوط می شود، و همیشه نگران آن هستم که مبادا این مردمی که همه چیزشان را فدا کردند و به اسلام خدمت نموده و به ما منّت گذاشتند، به واسطۀ اعمال ما از ما نگران بشوند، زیرا آن چیزی که مردم از ما توقع داشته و دارند و به واسطۀ آن دنبال ما و شما آمده اند و اسلام را ترویج نموده و جمهوری اسلامی را بپا کردند و طاغوت را از میان بردند، کیفیت زندگی اهل علم است. اگر خدای نخواسته، مردم ببینند که آقایان وضع خودشان را تغییر داده اند، عمارت درست کرده اند و
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 16
رفت و آمدهایشان مناسب شأن روحانیت نیست، و آن چیزی را که نسبت به روحانیت در دلشان بوده است از دست بدهند، از دست دادن آن همان و از بین رفتن اسلام و جمهوری اسلامی همان. البته من این نکته را عرض کنم، یک دسته ای که در معرض خطر هستند باید خودشان را حفظ کنند، ولی همین ها هم باید مواظب باشند که زاید بر میزان نباشد. شما گمان نکنید که اگر با چندین اتومبیل بیرون بیایید وجهه تان پیش مردم بزرگ می شود، آن چیزی که مردم به آن توجه دارند و موافق مذاق عامه است، اینکه زندگی شما ساده باشد، همان طوری که سران اسلام و پیغمبر اسلام و امیرالمؤمنین و ائمۀ ما زندگی شان ساده و عادی بود بلکه پایین تر از عادی. آنها هم که جمهوری اسلامی را بپا کردند، مردم عادی هستند، و کسانی که بالابالاها نشسته اند، هیچ دخالتی در این مسائل نداشته و ندارند. این مردم بازار و کشاورز و کارگران کارخانه ها و طبقات ضعیف ـ به حسب دنیا و قوی به حسب آخرت ـ هستند که این توقع را دارند که اگر خدای نخواسته، نفوس این مردم از ما منحرف بشود، ضرر آن برای ما تنها نیست، بلکه برای اسلام است. و ما باید حفظ کنیم آنهایی را که اسلام و جمهوری اسلامی را نگه داشته اند و بعد از این هم نگه خواهند داشت، و حفظ آن به این است که زندگی ما ساده و عادی باشد.(28)
25 / 4 / 64
* * *
نزدیکی و ارتباط با مردم
من امیدوارم که خداوند همۀ آقایان را موفق به خدمت کند. خداوند به ما منت گذاشته است که سفرا و دولت ما همه از
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 17
اشخاصی هستند که درد جامعه را می فهمند، زیرا بسیاری از آنها روحانی هستند که با مردم رابطه داشته اند و می دانند مردم چه وضعی داشته اند و درد آنها را ادراک می کنند. ولی سابق وضع این طور بود که افراد حکومت هیچ ارتباطی با مردم نداشتند و نمی فهمیدند که بر مردم چه می گذرد. ولی اکنون خدا خواسته است که حکومت مستضعفین تشکیل بشود که بحمدالله تاکنون عملکرد او خوب بوده است و امیدوارم از این به بعد بهتر باشد.(29)
11 / 8 / 64
* * *
الگوی دولت مردمی
شما ببینید که این ملت برای اینکه دولتش مردمی است، از خود همین مردم است؛ یکی بازاری بوده آمده نخست وزیر شده است، یکی ـ فرض کنید ـ کشاورز بوده آمده چیز شده، در دنیا کجا یک همچو مسائلی شما پیدا می کنید؟ کجا پیدا می کنید طلبه ای بیاید رئیس جمهور بشود، یک بازاری هم بیاید نخست وزیر بشود، یک کشاورز هم بیاید چه بشود؟ این یک نمونه است. دنیا این نمونه را ندارد.(30)
22 / 11 / 64
* * *
حشر و نشر با مستمندان
در حکومت اسلامی بهای بیشتر و فزونتر از آنِ کسی است که تقوا داشته باشد، نه ثروت و مال و قدرت و همۀ مدیران وکارگزاران و رهبران و روحانیون نظام و حکومت عدل موظفند که با فقرا و مستمندان و پابرهنه ها بیشتر حشر و نشر و جلسه و مراوده و
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 18
معارفه و رفاقت داشته باشند تا متمکنین و مرفهین، و در کنار مستمندان و پابرهنه ها بودن و خود را در عرض آنان دانستن و قرار دادن، افتخار بزرگی است که نصیب اولیا شده و عملاً به شبهات و القائات خاتمه می دهد، که بحمدالله در جمهوری اسلامی ایران، اساس این تفکر و بینش در حال پیاده شدن است.(31)
6 / 5 / 66
* *
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 19