نظارت همگانی بر امور جامعه
نظارت ملت بر کارها
سؤال: [آیا شما یک برنامۀ سیاسی مشخص دارید که پس از بازگشتتان به ایران اعمال شود؟]
جواب: مسلّم است که ما همیشه راهنماییهای خود را می کنیم و برنامه برای آینده هم داریم که در اختیار حکومت آزاد و اسلامی آینده قرار می دهیم و آنها هستند که تصمیم می گیرند و ملت هم همیشه بر کارهای خود نظارت می کند.(196)
20 / 10 / 57
* * *
همه ملت موظف به نظارت بر امور
این یک سفارش عمومی است که پیش من اهمیت دارد و باید عرض بکنم به همه، به همۀ قشرهای ملت باید عرض بکنم با کمال دقت توجه کنید که یک قدم خلاف اسلام نباشد، یک قدم. با کمال دقت ملاحظه کنید که کمیته هایی که در تحت کفالت شماست اشخاصی توی آن نباشند که خلاف اسلام عمل می کنند. با کمال دقت ملاحظه کنید کسانی که به عنوان اسلام، به عنوان مسلمین، به عنوان چه، معممین کذا، اینها یک قدم خلاف برندارند که خدای نخواسته چهرۀ اسلام را برخلاف آنطوری که هست قبیح نشان بدهند. این در نظر من از همۀ چیزها اهمیتش بیشتر است و مسئولیتش هم بیشتر. همۀ ما مسئولیم که این کار را انجام بدهیم؛ یعنی آنطور که، آنقدری که، قدرت داریم این کار را انجام بدهیم که گمان نشود که اسلام هم مثل سایر حکومتهای دیگر هست و تا حالا دستشان چیزی نبوده؛ حالا که دستشان آمده، همانند که بودند و همانند که هستند.
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 103
این مسئله مهم است. و آقایان توجه کنند همه و همۀ ملت موظفند که نظارت کنند بر این امور. نظارت کنند اگر من یک پایم را کنار گذاشتم، کج گذاشتم، ملت موظف است که بگویند پایت را کج گذاشتی، خودت را حفظ کن. مسئله، مسئلۀ مهم است. همۀ ملت موظفند به اینکه نظارت داشته باشند در همۀ کارهایی که الآن مربوط به اسلام است. اگر دیدند که یک کمیته خدای نخواسته برخلاف مقررات اسلام دارد عمل می کند، بازاری باید اعتراض کند؛ عرض بکنم که کشاورز باید اعتراض کند؛ معممین و علما باید اعتراض کنند. اعتراض کنند تا این کج را راست کنند. اگر دیدند یک معمم بر خلاف موازین اسلام، خدای نخواسته، می خواهد عمل بکند، همه موظفند که جلویش را بگیرند که امروز غیر روزهای دیگر است.(197)
8 / 3 / 58
* * *
مسئولیت همه مردم
کُلُّکُم رَاعٍ. همه باید مراعات کنید، همه تان «راعی» هستید، همۀ مردم، و همه هم مسئول هستند؛ یعنی همه باید همان طوری که یک شبانی یک گله ای را می برد و رَعْی می کند و می چراند و به جاهای خوب باید ببرد، مسئول این است که این را به جاهای خوب و به علفچراهای خوب ببرد و به آبهای خوب، و مسئول است پیش صاحبان او به اینکه چرا نبردی؟
همۀ ما آن حال را داریم، مسئولیم در مقابل خدا و در مقابل وجدان. و همه مان باید مراعات بکنیم؛ یعنی نه اینکه مراعات خودمان را؛ من مراعات همۀ شما را بکنم؛ شما هم هر یک مراعات همه را. یک همچو برنامه است که همه را وادار کرده که به
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 104
همه «چرا»بگوییم، همه را. به هر فردی، لازم کرده به اینکه امر به معروف کند.(198)
2 / 7 / 58
* * *
ناظر بودن ملت در همه جا
خود این سربازها توطئه هایی که در داخل سربازخانه ها انجام می گیرد به دست می آورند و گزارش می دهند. پاسدارها همه دنبال این مطلب هستند که این توطئه ها را خنثی کنند و خود ملت است که ناظر است، در همه جا ناظر است. الآن هم در همۀ اطراف، این جنایتکارها را به تدریج، پیدا می کنند و معرفی می کنند و خودشان می گیرند و تحویل می دهند.(199)
15 / 5 / 59
* * *
وجوب امر به معروف و نهی از منکر بر همه ملت
چنانچه توجه به اینکه مبادا یکی خلاف بکند، آن هم اختصاص به شما ندارد؛ همۀ قوای مسلحه باید در این معنا باشند. امر به معروف و نهی از منکر بر همۀ ملت واجب است. اگر یک خلاف یکی کرد باید نهیش بکنید، باید باز دارید او را از این کار. اگر یک آدمی در یک پادگانی یک عملی کرد که بر خلاف وظیفه بود، باید اطلاع بدهید تا اینکه این را جلویش را بگیرند.(200)
11 / 6 / 59
* * *
نظارت همگانی بر مسائل سیاسی ـ اجتماعی
باید همۀ زنها و همۀ مردها در مسائل اجتماعی، در مسائل سیاسی وارد باشند و ناظر باشند. هم به مجلس ناظر باشند، هم به کارهای
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 105
دولت ناظر باشند، اظهار نظر بکنند. ملت باید الآن همه شان ناظر امور باشند، اظهار نظر بکنند در مسائل سیاسی، در مسائل اجتماعی، در مسائلی که عمل می کند دولت، استفاده بکنند، اگر یک کار خلاف دیدند.(201)
19 / 6 / 59
* * *
وظیفه مسلمین نسبت به امر به معروف و نهی از منکر
باید همه توصیه به حق بکنیم و سفارش به حق بکنیم. و در همۀ اطراف کشور، آنهایی که در کمیته ها هستند، آنهایی که در بسیج هستند، آنهایی که در دادگاهها هستند و سپاه پاسداران، شهربانیها و همه با هم سفارش به حق بکنند. و اگر اعوجاجی خدای نخواسته در یکی پیدا بشود یا نفوذی کرده باشد بعض افراد منحرف و چپ یا چپنمای نوکر راست، باید سفارش کنند و نگذارند برخلاف حق، کسی عمل کند. وقتی یک کشوری ادعا می کند که جمهوری اسلامی است و می خواهد جمهوری اسلامی را متحقق کند، این کشور باید همۀ افرادش آمر به معروف و ناهی از منکر باشند. اعوجاجها را خودشان رفع بکنند. اگر در یک کمیته ای خلاف واقع می شود، خود افراد کمیته و خود مردم آن اعوجاج را سفارش بکنند که رفع بشود. سفارش به حق و صبر، و سفارش به صبر. در مشکلات صبر بکنند و سفارش به صبر کنند. و در همۀ قشرهای متصدی کار، سفارش به حق بکنند.
نگذارند که بعض افراد در هر ارگانی که هستند، در هر جایی که هستند، خود ملت نگذارند که بعض افرادی که نفوذ کرده است در همۀ ارگانها، اینها خلافی بکنند، خلاف شرعی بکنند، خلاف عرفی بکنند، و آنها را امر به معروف کنند و از منکرات نهی کنند تا
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 106
به سفارش حق تعالی که فرموده است که همۀ مردم در خسران اند مگر مؤمنین که عمل صالح می کنند، و سفارش به حق می کنند و سفارش به صبر [عمل شود].
ما همه امروز وظیفه داریم. امر به معروف و نهی منکر بر همۀ مسلمین واجب است. جلوگیری از منکرات بر همۀ مسلمین واجب است. سفارش به حق که امر به معروف است و نهی از منکر است بر همۀ مسلمین واجب است. شما و ما موظفیم که هم در تمام اموری که مربوط به دستگاههای اجرایی است امر به معروف کنیم. و اگر اشخاصی پیدا می شوند که خلاف می کنند معرفی کنیم به مقاماتی که برای جلوگیری مهیا هستند. و مشکلات را هم تحمل کنیم؛ مشکلاتی که امروز برای ایران هست و برای مملکت جنگزده هست، این مشکلات باید صبر بشود تا اینکه رفع بشود. شما که امروز کشور را از خودتان می دانید و دولت را از خودتان می دانید و رئیس جمهور را از خودتان می دانید و ارتش را از خودتان می دانید و همۀ مصالح کشور را مصلحت خودتان می دانید و هر فسادی که در کشور واقع بشود نقص برای خودتان می دانید، موظف هستید و موظف هستیم که هر چیزی که برخلاف حق است سفارش کنیم که انجام نگیرد، و حق در ایران انجام بگیرد.(202)
11 / 10 / 59
* * *
عدم نظارت ملت موجب تباهی کشور
ما اگر نظارت نکنیم؛ یعنی، ملت اگر نظارت نکنند در امور دولت و مجلس و همه چیز، اگر کنار بروند، بسپارند دست اینها و بروند مشغول کارهایشان بشوند، ممکن است یک وقت به تباهی بکشد.
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 107
ما باید ناظر باشیم به امور مردم. ما باید، ملت باید ناظر باشد به اموری که در دولت می گذرد، اموری که ـ فرض کنید که ـ در مجلس می گذرد. نظارت! توجه داشته باشد به اینها.(203)
10 / 4 / 60
* * *
وظیفه ملت در قبال قدرت طلبی و مال طلبی دولت
آن روزی که هر یک از شماها را ملت دید که دارید از مرتبۀ متوسط می غلتید به طرف مرفه و دنبال این هستند که یا قدرت پیدا بکنید یا تمکن پیدا کنید، مردم باید توجه داشته باشند و اینطور افرادی که بتدریج ممکن است یک وقتی خدای نخواسته پیدا بشود، آنها را سر جای خودشان بنشاند. اگر ملت می خواهد که این پیروزی تا آخر برسد و به منتهای پیروزی که آمال همه است برسد، باید مواظب آنهایی که دولت را تشکیل می دهند، آن که رئیس جمهور است، آن که مجلس هست، مجلسی هست، همۀ اینها را توجه بکنند که مبادا یک وقتی از طبقۀ متوسط به طبقۀ بالا و به اصطلاح خودشان مرفه به آن طبقه برسد...
و آن روزی که دیدید و دیدند که انحراف در مجلس پیدا شد، انحراف از حیث قدرت طلبی و از حیث مال طلبی، در کشور در وزیرها پیدا شد، در رئیس جمهور پیدا شد، آن روز بدانند که علامت اینکه شکست بخوریم، خودنمایی کرده؛ از آن وقت باید جلویش را بگیرند. رئیس جمهوری که بخواهد سلطنت کند به این مملکت، خود مردم باید جلویش را بگیرند. مجلسی که بخواهد قدرتمندی نشان بدهد و آن مسائلی که سابق و آن افرادی که سابق در مجلس بودند آن کارها را بکند، خود مردم باید جلویش را بگیرند؛ اگر مردم بخواهند که اسلام را حفظ کنند، جمهوری
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 108
اسلامی را حفظ کنند، دولت و مجلس و رئیس جمهور و اینها را حفظشان کنند؛ یعنی، حفظ کنند از اینکه ـ خدای نخواسته ـ یک وقت قدمی از آن ور برندارند.(204)
19 / 11 / 60
* * *
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 109
کتابجایگاه مردم در نظام اسلامی ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 110