فصل اول: فرهنگ شهادت

مفهوم ایثار و شهادت

مفهوم ایثار و شهادت

‏ ‏

‏ ‏

کشته شدن در راه خدا سرافرازی است

‏ ‏

‏ ‏

‏بر همۀ اقشار ملت تکلیف الهی و وجدانی است که با اتحاد کلمه‏‎ ‎‏بدون هراس از قدرتها و ابرقدرتها، هدف اسلامی خود را تعقیب،‏‎ ‎‏و گلوی این ستمگر تاریخ‏‎[1]‎‏ را بفشارند، و با قاطعیت و جدیت به‏‎ ‎‏سوی هدف پیش روند، که وعدۀ خداوند به مستضعفین نزدیک‏‎ ‎‏است، و کشتن و کشته شدن در راه خدا سرفرازی است.(1)‏

16 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت افتخار است

‏ ‏

‏ ‏

‏من شهادت در راه حق و اهداف الهی را افتخار جاودانی‏‎ ‎‏می دانم.(2)‏

1 / 9 / 57

*  *  *

اعتقاد به معنویت پشتوانه شهادت است

‏ ‏

‏ ‏

‏من نمی توانم باور کنم که کسی مبادی معنوی نداشته باشد و برای‏‎ ‎‏مردم کوشش کند. من اصلاً باورم نمی آید. آنهایی که مبادی‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 3

‏معنوی دارند، آنهایی که خدا قائلند، آنهایی که جزا قائلند، آنهایی‏‎ ‎‏که عطا قائلند، اینها تعقل دارد که یک کسی خودش را، جان‏‎ ‎‏خودش را بدهد یک جان بالاتر بگیرد؛ همه چیزش را بدهد و از‏‎ ‎‏خدا زیادتر، آنقدری که هیچ چشمی نمی تواند ببیند و هیچ گوشی‏‎ ‎‏نمی تواند بشنود بگیرد. این یک امری است معقول که ما عبا‏‎ ‎‏بدهیم صدتا عبا بگیریم. یک جانی که توی این کالبدْ محبوس‏‎ ‎‏است بدهیم آزاد بشویم، یک جانی که الهی است، آزاد است،‏‎ ‎‏محیط است، همه چیز است، اراده اش فعال است، می گوید بشو‏‎ ‎‏می شود، هر چیز و هر چه بخواهد می شود، یک همچو چیزی‏‎ ‎‏بگیرد. این معقول است که انسان در اینجا فداکاری کند جان بدهد؛‏‎ ‎‏اما آن کسی که این مبادی را ندارد، یا بسیار احمق است یا دروغ‏‎ ‎‏است مطلب. من می گویم دروغ است مطلب؛ تعمیه است. اینکه‏‎ ‎‏من برای مردم، برای توده دارم زحمت می کشم.(3)‏

1 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت عزت شماست

‏ ‏

‏ ‏

‏در این دلهای شب با خدای تبارک و تعالی مناجات کنید. از خدا‏‎ ‎‏بخواهید که شما را توفیق بدهد، توفیق شهادت بدهد، توفیق عزت‏‎ ‎‏بدهد. شهادتْ عزت شماست. شما نترسید از هیچ چیز.(4)‏

14 / 12 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت، سعادت همیشگی

‏ ‏

‏ ‏

‏اگر نفْس خودتان را تصفیه کردید، باک از هیچ چیز نداشته باشید.‏‎ ‎‏مردن چیزِ سهلی است، چیز مهمی نیست. این است که حضرت‏‎ ‎‏امیر ـ سلام الله علیه ـ مولای همه می فرمود که من به موت آنقدر‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 4

‏انس دارم که بیشتر از انسی که بچه به پستان مادرش دارد.‏‎[2]‎‏ برای‏‎ ‎‏اینکه او فهمیده بود که دنیا چیست و ماورا چیست؛ فهمیده بود که‏‎ ‎‏موت یعنی چه. موتْ حیات است. ما شهید دادیم لکن شهیدان ما‏‎ ‎‏زنده اند؛ پیش خدا زنده اند، آنجا رزق می خورند؛ ابدی هستند‏‎ ‎‏آنها. و ما هم از خدا می خواهیم که موفق به شهادت بشویم. یک آنْ‏‎ ‎‏است و سعادت همیشگی. زحمت یک آنْ، سعادت همیشگی‏‎ ‎‏دنبالش؛ سعادت همیشگی.(5)‏

14 / 12 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت سعادت است

‏ ‏

‏ ‏

‏شهادت برای مُسْلم، برای مؤمن سعادت است؛ جوانهای ما‏‎ ‎‏شهادت را سعادت می دانند؛ این رمز پیروزی است. آنها که مادی‏‎ ‎‏هستند و مادیگر، آنها هرگز شهادت را نمی خواهند ولی جوانان ما‏‎ ‎‏شهادت را سعادتِ خودشان می دانند، اول راحتِ خودشان‏‎ ‎‏می دانند. این رمز پیروزی بود. آنها که گمان کردند می توانند در این‏‎ ‎‏برهه از زمان بین جوانان من، بین جوانان ما، بین عزیزان ما اختلاف‏‎ ‎‏بیندازند در اشتباهند. جوانان ما همه به اسلام متوجهند؛ همه با‏‎ ‎‏ایمان راسخ به پیش می روند.(6)‏

5 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

شهادت رهایی از زندان است

‏ ‏

‏ ‏

‏یکی از فرقهای مکتب اسلام، مکتب توحید، با مکتبهای انحرافی،‏‎ ‎‏مکتبهای الحادی، این است که رجال این مکتب، شهادت را برای‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 5

‏خودشان فوز عظیم می دانند: ‏یَا لَیتَنِی کُنتُ مَعَهُم فَأَفُوزَ فَوزاً عظیماً.‎[3]‎‏ از‏‎ ‎‏شهادت استقبال می کنند، چون قائل هستند به اینکه، ما بعد این‏‎ ‎‏عالم طبیعت، عالمهای بالاتر و نورانیتر از این عالم است. مؤمن در‏‎ ‎‏این عالم در زندان است، و بعد از شهادت از زندان بیرون می رود.‏‎ ‎‏این یکی از فرقهایی است که بین مکتب ما، مکتب توحید، با سایر‏‎ ‎‏مکتبهاست. جوانهای ما شهادت را طالبند. علمای متعهد ما برای‏‎ ‎‏شهادت پیشقدم می شوند. آنهایی که به خدا اعتقاد ندارند و به روز‏‎ ‎‏جزا، آنها باید بترسند از موت؛ آنها از شهادت باید بترسند. ما و‏‎ ‎‏شاگردان مکتب توحید از شهادت نمی هراسیم؛ نمی ترسیم. بیایند‏‎ ‎‏امتحان کنند؛ چنانکه امتحان کردند.(7)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

14 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ما شهادت را حیات می دانیم

‏ ‏

‏ ‏

‏ما شهادت را برای خودمان حیات می دانیم. دوستان ما شهادت را‏‎ ‎‏برای خودشان زندگی می دانند. مکتب اسلام اینطور است. این‏‎ ‎‏مکتب اسلام است که شهادت را زندگی می داند. این مکتب اسلام‏‎ ‎‏است که این بچه را پیش من می نشاند و از حلقوم او می شنویم که‏‎ ‎‏ما برای شهادت حاضریم.(8)‏

15 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت عامل پیروزی است

‏ ‏

‏ ‏

‏اسلام است که این پیروزی را حاصل کرده، شهادت است که این‏‎ ‎‏پیروزی را حاصل کرده شهادت هم حفظ اسلام است. از اول،‏‎ ‎‏اسلام با شهادت پیش برده، حالا هم که می بینید که جوانهای ما‏‎ ‎

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 6

‏شهادت را می خواهند. همین امروز هم، که من این بیرون ایستاده‏‎ ‎‏بودم، یک جوان برومندی فریاد می کرد از آنجا که، «شما دعا کنید‏‎ ‎‏که من شهید بشوم». این حس بود که اینها را، ما را، پیش برد. این‏‎ ‎‏حس شهادت بود، و این حس جلو آمدن برای اسلام و شهادت‏‎ ‎‏بود که ما را به پیروزی رساند.(9)‏

11 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت زندگی است

‏ ‏

‏ ‏

‏نظامیِ اسلامی شهادت را برای خودش زندگی می داند. کسی که‏‎ ‎‏شهادت را زندگی دانست برای خودش، زندگی ابدی دانست‏‎ ‎‏برای خودش، این در مقابل غیر می ایستد و آخر نفس را می کشد و‏‎ ‎‏شهادت طلب می کند.(10)‏

23 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت، میراث اولیا

‏ ‏

‏ ‏

‏بدخواهان ما گمان نکنند که جوانهای ما از مُردن، از شهادت، باکی‏‎ ‎‏دارند. شهادت ارثی است که از اولیای ما به ما می رسد. آنها باید از‏‎ ‎‏مردن بترسند که بعد از موت را فنا می دانند. ما که بعد از موت را‏‎ ‎‏حیات بالاتر از این حیات می دانیم چه باکی داریم.(11)‏

2 / 6 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت عزت ابدی است

‏ ‏

‏ ‏

‏برادران من! خواهران من! عزیزان من! مصمم باشید؛ از ترور‏‎ ‎‏نترسید، از شهادت نترسید؛ و نمی ترسید. شهادتْ عزتِ ابدی‏‎ ‎‏است، حیات ابدی است. آنها از شهادت بترسند و از مردن بترسند‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 7

‏که مردن را تمام می دانند و انسان را فانی. ما که انسان را باقی‏‎ ‎‏می دانیم و حیات جاودانه را بهتر از این حیات مادی می دانیم برای‏‎ ‎‏چه بترسیم؟!(12)‏

20 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

فداکاری در راه اسلام آسایش فکری است

‏ ‏

‏ ‏

‏مشاهدۀ معلولین، مشاهدۀ مادرهای داغدیده، پدرهای فرزند از‏‎ ‎‏دست داده، برادرهای برادر کشته شده، و بالاخره شهدایی که در‏‎ ‎‏راه اسلام از دست رفته اند، برای ما هر روز یک روز عاشورا است.‏‎ ‎‏و من نمی دانم چه طور از شما برادرها و خواهرها که عزیزان‏‎ ‎‏خودتان را ـ که عزیزان ما هم بودند ـ از دست دادید، چه طور‏‎ ‎‏تسلیت بگویم؛ و چه طور عذرخواهی کنم. شما می دانید که اسلام‏‎ ‎‏آنقدر عزیز است، آن قدر بزرگ است، که پیغمبر اسلام و اهل بیت‏‎ ‎‏آن بزرگوار هستی خودشان را، همه چیز خودشان را، در راه اسلام‏‎ ‎‏فدا کردند. ما هم که پیرو آیین مقدّس اسلام هستیم و پیرو پیغمبر‏‎ ‎‏اسلام و ائمۀ اسلام هستیم اگر یک مقداری فداکاری کنیم و در راه‏‎ ‎‏اسلام همان طور که آنها فداکاری کردند ما هم فداکاری کنیم این‏‎ ‎‏برای ما هر چند سخت باشد، لکن یک آسایش فکری است.(13)‏

9 / 7 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت چراغ هدایت ملتهاست

‏ ‏

‏ ‏

‏شهادت در راه خداوند زندگی افتخارآمیز ابدی و چراغ هدایت‏‎ ‎‏برای ملتهاست.(14)‏

11 / 8 / 58

*  *  *


کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 8

‏ ‏

شهادت هدیۀ الهی است

‏ ‏

‏ ‏

‏شهادت یک هدیه ای است از جانب خدای تبارک و تعالی برای آن‏‎ ‎‏کسانی که لایق هستند.(15)‏

11 / 8 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت فخر ملت ماست

‏ ‏

‏ ‏

‏ملـت 35 میلیـونی ما با مکتبی بزرگ شده اند که شهادت را‏‎ ‎‏سعادت و فخر می دانند و سروجان را فدای مکتب خود‏‎ ‎‏می کنند.(16)‏

5 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت فوز عظیم است

‏ ‏

‏ ‏

‏ما شهادت را یک فوز عظیم می دانیم و ملت ما هم شهادت را به‏‎ ‎‏جان و دل قبول می کند و از جنگ نخواهیم هراسید و مرد جنگ‏‎ ‎‏هستیم، لکن مایل نیستیم به اینکه جنگ واقع بشود.(17)‏

17 / 7 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت «در راه خدا رفتن» است

‏ ‏

‏ ‏

‏انسان که باید این راه را برود و مردنی است، چه بهتر که این‏‎ ‎‏سعادت را تحصیل کند و امانت را به صاحب امانت بسپرد؛ موت‏‎ ‎‏اختیاری؛ شهادت؛ رسیدن به خدا در لباس شهید و با ایدۀ شهدا.‏‎ ‎‏در بستر مردن، مردن است و چیز نیست، لکن در راه خدا رفتن‏‎ ‎‏شهادت است و سرفرازی و تحصیل شرافت برای انسان و برای‏‎ ‎‏انسانها.(18)‏

13 / 1 / 60

*  *  *


کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 9

شهادت بازگشتی انتخاب شده است

‏ ‏

‏ ‏

‏ما از خدا هستیم همه، همۀ عالم از خداست، جلوۀ خداست و همۀ‏‎ ‎‏عالم به سوی او برخواهد گشت. پس چه بهتر که برگشتن اختیاری‏‎ ‎‏باشد و انتخابی و انسان انتخاب کند شهادت را در راه خدا و انسان‏‎ ‎‏اختیار کند موت را برای خدا و شهادت را برای اسلام.‏‏(19)‏

13 / 1 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت میراث اولیاست

‏ ‏

‏ ‏

‏مگر شهادت ارثی نیست که از موالیان ما که حیات را عقیده و‏‎ ‎‏جهاد می دانستند و در راه مکتب پرافتخار اسلام با خون خود و‏‎ ‎‏جوانان عزیز خود از آن پاسداری می کردند به ملت شهیدپرور ما‏‎ ‎‏رسیده است؟ مگر عزت و شرف و ارزشهای انسانی، گوهرهای‏‎ ‎‏گرانبهایی نیستند که اسلاف صالح این مکتب، عمر خود و یاران‏‎ ‎‏خود را در راه حراست و نگهبانی از آن وقف نمودند؟(20)‏

9 / 4 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت آزادی روح است

‏ ‏

‏ ‏

‏ما برای چه نگرانی داشته باشیم؛ مایی که به تکلیف خودمان‏‎ ‎‏داریم عمل می کنیم؟ نگرانی آن باید داشته باشد که بر خلاف‏‎ ‎‏مسیر حق است. آن باید نگرانی داشته باشد که چنانچه کشته‏‎ ‎‏بشود، به عقیدۀ خودش این است که نابود شده است و به عقیدۀ ما‏‎ ‎‏این است که به جهنم رفته است. ما چرا نگرانی داشته باشیم؟ ما که‏‎ ‎‏اگر شهید بشویم، قید و بند دنیا را از روح برداشته ایم و به ملکوت‏‎ ‎‏اعلی و به جوار حق تعالی رسیده ایم، چرا نگران باشیم؟ مگر مردن‏‎ ‎‏هم نگرانی دارد؟ مگر شهادت هم نگرانی دارد؟ ما دوستانمان که‏‎ ‎‏شهید شده اند، در جوار رحمت حق هستند؛ چرا برای اینها دلتنگ‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 10

‏باشیم؟ دلتنگ باشیم که از یک قید و بندی خارج شده اند و به یک‏‎ ‎‏فضای وسیع و در تحت رحمت حق تعالی واقع شده اند؟‏‏(21)‏

10 / 4 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

هدف معنوی، رمز معمای شهادت است

‏ ‏

‏ ‏

‏گمان ندارم کسی بتواند ادعا کند که ملتی جز ملت عظیم الشأن‏‎ ‎‏ایران از کوچک و بزرگ و زن و مردِ سراسر کشور اینگونه پشتیبان‏‎ ‎‏قوای مسلح خود باشند و ایثارگر و داوطلب به جبهه های جنگ‏‎ ‎‏برای فداکاری و شهادت سبقت گیرند. و گمان ندارم هیچ معیاری‏‎ ‎‏جز عقیده به مکتب و ایثار در راه خدا و هدف معنوی قادر به حل‏‎ ‎‏این معما باشد.(22)‏

29 / 1 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

خون شهید محفوظ است

‏ ‏

‏ ‏

‏از اول که این نهضت اسلامی و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید‏‎ ‎‏همۀ قشرهای ملت قوای نظامی و انتظامی و چه پاسداران عزیز و‏‎ ‎‏چه جهاد سازندگی و چه کمیته ها، همۀ قشرهای ملت با هم دست‏‎ ‎‏برادری دادند و به پیش رفتند. چقدر شهید دادند و چقدر مجروح‏‎ ‎‏و چه خانواده هایی جوانهای خودشان را در راه اسلام از دست‏‎ ‎‏دادند، لکن نباید ما بگوییم که از دست دادند. آنکه محفوظ است،‏‎ ‎‏آنکه برای همه محفوظ است، آن خدمتی است که در راه اسلام، و‏‎ ‎‏آن خونی است که در راه اسلام ریخته شود. اسلام از اول برای‏‎ ‎‏همین امر قیام کرده است که به این مستمندان عالم در مقابل‏‎ ‎‏ستمگران خدمت کند، و این ستمگران را به جای خود بنشاند، و‏‎ ‎‏شما اشخاصی هستید که پیرو یک همچو اسلام عزیز هستید و به‏

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 11

‏این پیروی باید ادامه بدهید.(23)‏

1 / 3 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت از عسل شیرین تر است

‏ ‏

‏ ‏

‏بکوشید تا حجاب خودیت را بردارید، و جمال جمیل او ـ جل وعلا ـ را‏‎ ‎‏ببینید. آنگاه است که هر مشکلی آسان و هر رنج و زحمتی گوارا؛ و فدا‏‎ ‎‏شدن در راه او اَحلیٰ از عسل، بلکه بالاتر از هر چیز، به گمان آید.‏‏(24)‏

22 / 11 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شهادت اوج بندگی است

‏ ‏

‏اذناب امریکا باید بدانند که شهادت در راه خدا مسأله ای نیست که‏‎ ‎‏بشود با پیروزی یا شکست در صحنه های نبرد مقایسه شود. مقام‏‎ ‎‏شهادت، خود اوج بندگی و سیر و سلوک در عالم معنویت است.‏‎ ‎‏نباید شهادت را تا این اندازه به سقوط بکشانیم که بگوییم در‏‎ ‎‏عوض شهادت فرزندان اسلام تنها خرمشهر و یا شهرهای دیگر‏‎ ‎‏آزاد شد. تمامی اینها خیالات باطل ملیگراهاست. ما هدفمان‏‎ ‎‏بالاتر از آن است.(25)‏

29 / 4 / 67

*  *  *

‎ ‎

کتابایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (س)صفحه 12

  • )) محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران.
  • )) «وَالله لا بن أبی طَالِب آنس بالمَوتِ مِنَ الطفل بثدی أمهِ»؛ نهج البلاغه؛ خطبه پنجم.
  • )) «ای کاش من با ایشان بودم و به رستگاری عظیم می رسیدم»؛ (نساء / 73).