بخش دوم: شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر

حکم سکوت در موارد مهم

‏ ‏

حکم سکوت در موارد مهم

‏ ‏

حکم سکوت در موارد تغییر معروف و منکر

‏ ‏

‏اگر در سکوت علمای دین و پیشوایان مذهب، ترس این باشد که‏‎ ‎‏معروف، منکر و منکر، معروف شود، بر ایشان واجب است علم‏‎ ‎‏خود را آشکار نمایند؛ و سکوت جایز نیست هر چند بدانند انکار‏‎ ‎‏آنان در جلوگیری از فاعل مؤثر نیست؛ و اگر موضوع از مواردی‏‎ ‎‏است که شارع به آن اهمیت فراوان می دهد، توجه به زیان و تنگنا‏‎ ‎‏نمی شود.(253)‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

حرمت سکوت در صورت تقویت ستمگر

‏ ‏

‏اگر سکوت علمای دین و پیشوایان مذهب موجب تقویت و تأیید‏‎ ‎‏ظالم باشد ـ العیاذ باللّه ـ سکوت آنان حرام، و اظهار حقایق بر آنان‏‎ ‎‏واجب است، هر چند در از بین بردن ستم مؤثر نباشد.(254)‏


کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 141

‏ ‏

حرمت سکوت در صورت جری شدن ستمگران

‏ ‏

‏ ‏

‏اگر سکوت علمای دین و پیشوایان مذهب، موجب جرأت‏‎ ‎‏ستمگران بر انجام حرامهای دیگر و ایجاد بدعتها بشود، سکوت‏‎ ‎‏بر ایشان حرام، و انکار بر آنان واجب؛ هر چند در جلوگیری حرام‏‎ ‎‏مورد ارتکاب، مؤثر نباشد.(255)‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

وجوب انکار در موارد ایجاد بدبینی

‏ ‏

‏ ‏

‏اگر سکوت علمای دین و پیشوایان مذهب، موجب بدگمانی و‏‎ ‎‏هتک آنها، و نسبت ایشان به چیزی که صحیح نیست و انتساب آن‏‎ ‎‏به آنان روا نیست بشود، مثل اینکه ـ پناه بر خداـ از کمک کاران‏‎ ‎‏ستمگران شمرده شوند، انکار بر آنها واجب است تا این ننگ از‏‎ ‎‏چهرۀ آنان زدوده شود، هر چند در از بین بردن ستم مؤثر‏‎ ‎‏نباشد.(256)‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

سکوت در برابر اوضاع کشور

‏ ‏

‏ ‏

‏این وضع نفت ما، این وضع ارز مملکت ما، این وضع هواپیمایی‏‎ ‎‏ما، این وضع وزیر ما، این وضع همۀ ما؛ سکوت کنیم باز؟ هیچ‏‎ ‎‏حرف نزنیم؟ حرف هم نزنیم؟ ناله هم نکنیم؟ خانه هایمان را‏‎ ‎‏خراب می کنند آخ نگوییم؟(257)‏

12/2/42

*  *  *

‏ ‏

حرمت تقیّه

‏ ‏

‏ ‏

‏حضرات آقایان توجه دارند اصول اسلام در معرض خطر است.‏‎ ‎‏قرآن و مذهب در مخاطره است. با این احتمال، تقیه حرام است؛ و‏

کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 142

‏اظهار حقایق، واجب «وَلو بَلَغَ مَا بَلَغَ».(258)‏

13/1/42

*  *  *

‏ ‏

ننگ سکوت در برابر دستگاه جبار

‏ ‏

‏ ‏

‏من به شما ـ ای ملت مسلمان ـ کراراً اعلام خطر کردم و می کنم!‏‎ ‎‏روحانیت و اسلام در معرض خطر است. سکوت در مقابل‏‎ ‎‏دستگاه فاسد جبار برای ملت اسلام ننگ است. با منطق قوی‏‎ ‎‏اسلامی، مفاسد را بیان کنید، قانون شکنیها را برملا کنید، اعتراض‏‎ ‎‏کنید، اعلامیه منتشر کنید، صدای خود را به ملل اسلامی برسانید.‏‎ ‎‏عالَم را از اعمال غیرانسانی اینان آگاه کنید.(259)‏

12/2/42

*  *  *

‏ ‏

سکوت، موجب نابودی نسلها

‏ ‏

‏ ‏

‏امروز مسلمین، و خصوصْ علمای اعلام، در مقابل خدای تبارک و‏‎ ‎‏تعالی مسئولیت بزرگی دارند. با سکوت ما نسلهای آتیه إلی الأبد‏‎ ‎‏در معرض ضلالت و کفر هستند و مسئول آن ما هستیم. خطر‏‎ ‎‏اسرائیل و عمال ننگین آن، اسلام و ایران را تهدید به زوال می کند.‏‎ ‎‏من برای چند روز زندگی با عار و ننگ ارزشی قائل نیستم. و از‏‎ ‎‏علمای اعلام و سایر طبقات مسلمین انتظار دارم که با تشریک‏‎ ‎‏مساعی، قرآن و اسلام را از خطری که در پیش است نجات‏‎ ‎‏دهند.(260)‏

16/2/42

*  *  *

‏ ‏

سکوت، موجب تأیید دستگاه جبار 

‏ ‏

‏ ‏

‏سکوت در این ایام تأیید دستگاه جبار و کمک به دشمنان اسلام‏

کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 143

‏است. از عواقب این امر بترسید. از سخط خدای تعالی بهراسید.‏‎ ‎‏اگر به واسطۀ سکوت شماها به اسلام لطمه ای وارد آید، نزد‏‎ ‎‏خدای تعالی و ملت مسلمان مسئول هستید: ‏إذَا ظَهَرَتِ البِدَعُ فَلِلعَالِمِ أَن‎ ‎یُظهِرَ عِلمَهُ، و إلاّ فَعَلَیهِ لَعنَةُ اللّه ِ.‎[1]‎‏(261)‏

‏ ‏

‏ ‏

28/2/42

*  *  *

‏ ‏

گناه سکوت در برابر کاپیتولاسیون

‏ ‏

‏ ‏

‏آن آقایانی که می گویند که باید خفه شد، اینجا هم باید خفه شد؟‏‎ ‎‏اینجا هم خفه بشویم؟ ما را بفروشند و خفه بشویم؟! قرآن ما را‏‎ ‎‏بفروشند و خفه بشویم؟ واللّه ، گناهکار است کسی که داد نزند؛‏‎ ‎‏واللّه ، مرتکب کبیره است کسی که فریاد نکند.(262)‏

4/8/43

*  *  *

‏ ‏

امضای خلافها در پرتو سکوت

‏ ‏

‏ ‏

‏اگر علمای ایران دسته جمعی اعتراض کنند همه شان را می گیرند؟!‏‎ ‎‏همۀ علمای ایران را می گیرند و اعدام می کنند یا تبعید می کنند؟!‏‎ ‎‏اگر از تمام مملکت ایران، علمای ایران ـ که اقلاً صد و پنجاه هزار‏‎ ‎‏نفر معمم در ایران دارد و آن همه ملا و مرجع و حجت الاسلام و‏‎ ‎‏آیت اللّه دارد ـ اگر اینها اعتراض کنند و این مُهر سکوت را بردارند و‏‎ ‎‏این امضا را (که به سکوت آنها امضا حساب می شود) این مُهر را‏‎ ‎‏بردارند، سکوت را بردارند، همۀ آنها را از بین می برند؟!(263)‏

1/4/50

*  *  *


کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 144

‏ ‏

عدم پذیرش عذر، در پیشگاه حق و ملت

‏ ‏

‏ ‏

‏امروز ملت شجاع با یافتن راه خود به پا خاسته، و به بهانۀ‏‎ ‎‏بهانه جویان خاتمه داده، راه عذرها منقطع شده و در پیشگاه ملت‏‎ ‎‏پذیرفته نیست، و در پیشگاه مقدس حق تعالی هیچ گاه پذیرفته‏‎ ‎‏نبوده است. آیا کسانی که عذر تراشی می کنند و مُهر سکوت را‏‎ ‎‏نمی شکنند و گاهی به سکوت توصیه می کنند، می دانند چه‏‎ ‎‏تحولاتی در شرف تکوین است؟(264)‏

9/2/57

*  *  *

‏ ‏

سکوت، مخالف مصالح اسلام

‏ ‏

‏ ‏

‏امروز سکوت در مقابل این ستمگر‏‎[2]‎‏ و بی تفاوتی در برابر این‏‎ ‎‏جنایات، برخلاف مصالح عالیۀ اسلام و مخالف سیرۀ انبیای عظام‏‎ ‎‏و ائمۀ اطهار ـ علیهم السلام ـ است. امروز هر مطلبی که موجب‏‎ ‎‏انحراف ملت شریف از مسیر اصلی است شیطانی و با نقشۀ‏‎ ‎‏شیاطین طرح می شود.(265)‏

22/5/57

*  *  *

‏ ‏

حرمت سکوت در شرایط نهضت

‏ ‏

‏ ‏

‏من چون گذشته در تصمیم خود باقی هستم و ملت ایران باید در‏‎ ‎‏تصمیم خود باقی باشد. بر احدی از افراد ملت جایز نیست که در‏‎ ‎‏این موقع حساس که امر بین موت و حیات است بنشیند و ساکت‏‎ ‎‏باشد.‏

‏     ملت ایران! به نهضت خود ادامه دهید که قدرت با‏‎ ‎‏شماست.(266)‏

9/11/57


کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 145

 

حرمت سکوت در برابر سبّ به قرآن

‏ ‏

‏ ‏

‏شما آقایانی که نهی از منکر را واجب می دانید، و واجب هم‏‎ ‎‏هست، جزء ضروریات اسلام است، نباید این دوستان خودتان را‏‎ ‎‏نهی کنید که به ضد قرآن حکم نکنند، دعوت نکنند به ضد قرآن،‏‎ ‎‏آیا مراجع اسلام، علمای بلاد اسلام، باید گوش کنند این مطلب را‏‎ ‎‏و هیچ صحبتی نکنند؟ ساکت باشند در مقابل سبّ قرآن کریم؟‏‎ ‎‏ساکت باشند در مقابل کسی که حکم ضروری اسلام و منصوص‏‎ ‎‏کتاب خدای تبارک و تعالی را «غیر انسانی» بخواند؟(267)‏

25/3/60

*  *  *

‎ ‎

کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 146

  • )) چون بدعتها پدید آید، بر عالم واجب است که علم خویش را آشکار کند؛ وگرنه لعنت خدا بر او خواهد بود؛ اصول کافی؛ ج 1: کتاب فضل العلم؛ «باب البدع»، ص 54، ح 2.
  • )) مراد، محمد رضاشاه است.