فصل اول: مرتبۀ غیر زبانی
لزوم رعایت مراتب
امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد که با به دست آمدن مقصود از مرتبۀ پایین تر، بلکه با احتمال آن، تعدی به مرتبه دیگر جایز نیست.(279)
* * *
درجات امر و نهی
مرتبۀ اول، کاری انجام دهد که نشان دهندۀ بیزاری قلبی از منکر باشد و با این بیزاری، از او می خواهد معروف را انجام دهد و منکر را ترک کند، این بیزاری قلبی درجاتی دارد؛ مانند چشم از او برداشتن، اخم کردن و روترش کردن، و یا مانند روگرداندن یا پشت کردن به او، و کناره گیری از او، ترک معاشرت با او و امثال آن.(280)
* * *
رعایت درجات در مرتبه اول
اکتفا به مرتبۀ اول (آنچه در بالا آمد) در صورت احتمال تأثیر و رفع منکر به واسطۀ آن واجب است، همچنین واجب است در خود این
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 155
مرتبه هم، به درجۀ پایین تر اکتفا کند و در صورت مؤثر نبودن، به مرتبۀ بعدی برود بخصوص اگر موقعیت شخص، به گونه ای است که به امثال این کارها مورد هتک قرار می گیرد؛ بنابراین، تعدی از مقدار لازم جایز نیست. پس، اگر احتمال دهد مقصود با چشم برداشتن از او به گونه ای که مقصود را بفهماند به دست آید، تعدی به مرتبۀ برتر از آن جایز نیست.(281)
* * *
شرط اکتفا به روگرداندن و ترک معاشرت
اگر روگرداندن و ترک معاشرت با او، موجب کاستن از منکر بشود از بین بردن آن، و احتمال نمی دهد که امر و نهی زبانی او در ریشه کن کردن آن تأثیر داشته باشد و غیر از این، راه دیگری برای انکار نداشته باشد، همان مقدار واجب است.(282)
* * *
روگرداندن علما و تأثیر آن در کاستن ظلم
اگر در روگرداندن علمای دین و پیشوایان مذهب از ستمکاران و پادشاهان ستم پیشه، احتمال تأثیر ولو در کاستن ظلم باشد، روگرداندن از آنان بر ایشان واجب است و اگر عکس آن باشد، رفت و آمد و معاشرت علما با ایشان موجب کاستن از ظلم آنان خواهد شد، باید ملاحظۀ جهات مختلف و ترجیح جانب مهمتر نشود، و اگر محذور دیگری موجود نباشد، مانند آنکه احتمال داده شود معاشرت علما، باعث شوکت و تقویت آنان و گستاخی و جرأت آنان بر هتک حرمتهای الهی، یا هتک مقام علم و روحانیت و بدگمان شدن مردم نسبت به علما می شود، در این صورت رفت
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 156
و آمد و معاشرت با آنان به خاطر کاستن از ظلم آنان، واجب است.(283)
* * *
شرط معاشرت علما با ستمگران
اگر معاشرت علمای دین و پیشوایان مذهب، مصلحت برتری که رعایت آن لازم باشد، نداشته باشد، این کار برای آنان جایز نیست بویژه اگر موجب اتهام و انتساب ایشان به خشنودی از اعمال پادشاهان ستمگر باشد.(284)
* * *
حکم رد هدایای ستمگران
اگر در رد هدایای ستمکاران و پادشاهان ستمگر، احتمال تأثیر در کاستن از ظلم یا کاستن از گستاخی آنان، در مورد بدعت گذاریهای آنان باشد، رد آن واجب است، و قبول جایز نیست و اگر برعکس باشد، لازم است جهات مختلف ملاحظه، و رعایت جانب مهمتر بشود. چنانکه گذشت.(285)
* * *
حکم پذیرش هدایای ستمگران
اگر پذیرفتن هدایای آنان موجب تقویت شوکت آنان و جرأت بر ظلم یا بدعتهایشان بشود، قبول آن حرام است؛ و در صورت احتمال تقویت، احتیاط در نپذیرفتن است، و اگر عکس باشد ملاحظه اهم و جهات مختلف لازم است.(286)
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 157
حکم ناخوشایندی درونی به منکرات
رضایت به انجام منکر و ترک معروف جایز نیست؛ بلکه دور نیست ناخوشایندی قلبی نسبت به آنها واجب باشد؛ ولی این کراهت غیر از امر به معروف و نهی از منکر است.(287)
* * *
عدم مشروط بودن ناخوشایندی قلبی
حرمت رضایت و وجوب ناخوشایندی مشروط به شرطی نیست؛ بلکه رضایت به منکر و ترک معروف در هر حال، حرام، و ناخوشایندی قلبی در هر حال، واجب است.(288)
* * *
مبارزه منفی برای جشن شاهنشاهی
برای ملت ایران چه جشنی مانده؟ ملت ایران موظف است که با این جشن مبارزۀ منفی بکند ـ مثبت نه، لازم نیست. از خانه بیرون نیایند وقتی که این جشنها هست، شرکت نکنند در جشنها؛ جایز نیست شرکت کردن در این جشنها. هر چه می توانند از زیر بار اینطور چیزها در بروند.(289)
1/4/50
* * *
آشکار کردن قهر و تنفر
با این استعمارزدگان بی عاطفه با روی قهرآمیز و چهرۀ متنفر روبه رو شوید، و از احکام خلاف عدل و انصاف آنها هر قدر می توانید تخلف کنید. برادران خود را تواصی به حق و تواصی به صبر کنید، و احکام اسلام و کیفیت حکومت اسلامی را تحقیق و
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 158
نصب العین خود قرار دهید، و ناآگاهان را آگاه نمایید.(290)
20/6/51
* * *
مخالفت با حزب رستاخیز
نظر به مخالفت این حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران، شرکت در آن بر عموم ملت حرام و کمک به ظلم و استیصال مسلمین است؛ و مخالفت با آن از روشن ترین موارد نهی از منکر است.(291)
21/12/53
* * *
مقاومت منفی در برابر حزب رستاخیز
علمای اعلام و سایر طبقات بدانند که تشکیل این حزب، مقدمۀ بدبختیهای بسیاری است که اثراتش بتدریج ظاهر می شود. بر مراجع اسلام است که ورود در این حزب را تحریم کنند و نگذارند حقوق ملت مسلمان ایران پایمال شود. بر سایر طبقات خصوصاً خطبای محترم و محصلین و طبقۀ جوان دانشگاهی و طبقات کارگر و زارع و تجار و اصناف است که با مبارزات پیگیر و همه جانبه و مقاومت منفی خود، اساس این حزب را ویران کنند و مطمئن باشند که رژیم در حال فرو ریختن است و پیروزی با آنهاست.(292)
21/12/53
* * *
حرمت استفاده از تاریخ شاهنشاهی
کارشناسان که می خواهند مخازن ما را بی مانع به غارت ببرند، برای تضعیف اسلام و محو اسم آن، نغمۀ شوم تغییر مبدأ تاریخ را
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 159
ساز کردند. این تغییر از جنایات بزرگی است که در این عصر به دست این دودمان کثیف واقع شد. بر عموم ملت است که با استعمال این تاریخ جنایتکار مخالفت کنند؛ و چون این تغییر: هَتْک اسلام و مقدمۀ محو اسم آن است ـ خدای نخواسته ـ استعمال آن بر عموم حرام و پشتیبانی از ستمکار و ظالم و مخالفت با اسلام عدالتخواه است.(293)
4/7/55
* * *
دستور فرار سربازان از پادگانها
من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانه ها فرار کنند، این وظیفه ای است شرعی که در خدمت ستمکار نباید بود. من از پدرها و مادرها و عائلۀ صاحب منصبان تقاضا دارم که آنان را از کمک به شاه خائن و اطاعت از صاحب منصبان خدمتگزار به شاه و اجانب، باز دارند و از درجه داران خواستارم که به ملت خود بپیوندند و افتخار خدمت به مسلمین را احراز کنند.(294)
11/9/57
* * *
لزوم پیوند جوانان ارتش به ملت
اما طبقۀ جوان که مهم در ارتش این طبقه هستند، اینها را من تنبه به آنها می دهم که شما جوانید، شما باز وقت زندگی تان مانده است، وقت کارتان مانده است، وقت خدمتتان به ملت مانده است، شما برگردید به این ملت و خدمت به ملت بکنید و رها کنید این دستگاهی که الآن شما می دانید که برخلاف قانون است، برخلاف اسلام است؛ دست از این دستگاه بردارید و به ملت بپیوندید.(295)
20/9/57
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 160
حرمت اعانت به دولت غاصب
کلیۀ کارهایی که برای دولتْ اعانتِ به دولت است، از باب اینکه این دولتْ دولتِ غاصب است و ظالم است، برای مردم جایز نیست که کمک کنند به این دولت. مالیاتها کمک است به دولت و جایز نیست که به اینها بدهند؛ حتی الامکان باید خودداری کنند از دادن مالیات. از اعانت کردن و هر چیزی که اعانت به این دولت است باید مردم از آن خودداری بکنند.(296)
1/10/57
* * *
لزوم دوری از کمک به دولت
ما که اعلام کردیم که دولت ایران غیر رسمی است و مخالف با قوانین است، هم مخالف با قانون شرع است و هم مخالف با قانون اساسی است، بنابراین کلیۀ چیزهایی که مربوط به دولت و برای اعانت دولت است، باید مردم از آن اجتناب کنند. و ما به سربازها گفتیم که ـ دستور دادیم که ـ فرار کنند برای اینکه خدمت در این دستگاه خدمت به ظلم است، و آنها هم بسیاری شان فرار کردند.(297)
1/10/57
* * *
مخالفت با دستورات دولت یاغی
اعانت به حکومت یاغی و پرداخت مالیات، پول آب و برق و تلفن و سایر کمکها به دولتی که شاه سر کار آورد، خیانت به ملت و مخالفت با حکم خدا تبارک و تعالی است. و بر کارگران و کارمندان محترم و مبارز آب و برق و تلفن است که پیوند خود را با هموطنان شجاع و بی پناه خود مستحکم تر نموده و به هیچ وجه دستورات دولت یاغی را در مورد قطع آب و برق و تلفن اطاعت نکنند؛ و با همکاریهای بیدریغ با برادران و خواهران مظلوم خود دِین خود را
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 161
به اسلام و مسلمین ادا نمایند.(298)
12/10/57
* * *
عدم اطاعت از وزرای فاسد
کارمندان وزارتخانه ها، وزرای فاسد غیرقانونی را نپذیرند و از آنان اطاعت نکنند؛ و در صورت قدرت به وزارتخانه ها راه ندهند که این امرْ تکلیف شرعی آنان و خدمت به کشور و ملت است؛ و اطاعت از آنان مخالفت با ملت و اسلام است.(299)
16/10/57
* * *
حرمت اطاعت از شاه
من به عموم ملت دلیر اعلام می کنم که رژیم سلطنتی، غیرقانونی و مجلسیْن، غیرملی و غیرقانونی و حکومت غاصب، غیرقانونی و یاغی است. اطاعت از این دستگاه، اطاعت از طاغوت و حرام است. اطاعت از شاه مخلوع و دولت یاغی، جرم است در قانون، و حرام است در شرع.(300)
16/10/57
* * *
احتراز از اعانت به دولت
ملت از دادن مالیات ـ مطلقاً ـ و از دادن پول آب و برق و تلفن خودداری کنند و از آنچه اعانت به دولت است احتراز کنند که اعانت به دولت غاصب، حرام و موجب غضب خداوند است.(301)
16/10/57
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 162
خدمت به دولت و شاه، خدمت به کفر و شرک
اعلام می کنیم که خدمت کردن به این دولت طاغوتی خدمت به طاغوت است، خدمت به کفر و شرک است. نباید خدمت بکنید. خدمت به اجانب است. نباید خدمت به اینها بکنید.(302)
19/11/57
* * *
دستور قطع رابطه با مصر
بسم اللّه الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه
با در نظر گرفتن پیمان خائنانۀ مصر و اسرائیل و اطاعت بی چون و چرای دولت مصر از امریکا و صهیونیسم، دولت موقت جمهوری اسلامی ایران قطع روابط دیپلماتیک خود را با دولت مصر بنماید.(303)
10/2/58
* * *
دعوت مسلمین به قطع رابطه با مصر
دولتهای اسلامی باید دولت مصر را در این خیانت بزرگ که به اسلام و مسلمین نموده است به جای خود بنشانند و با آن قطع رابطه کنند. ملت مصر باید دست این خیانتکار را از کشور خود قطع کند و ننگ سرسپردگی به امریکا و صهیونیزم را از ملت بزدایند. من به دولت دستور دادم که با مصر قطع رابطه نماید.(304)
10/2/58
* * *
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 163
دستور فرار به سربازان عراقی
من از ردۀ بالای قوای انتظامی عراق مأیوس هستم؛ لکن از افسران و درجه داران و سربازان مأیوس نیستم و از آنان چشمداشت آن دارم که یا دلاورانه قیام کنند و اساس ستمکاری را برچینند همان سان که در ایران واقع شد؛ و یا از پادگانهاو سربازخانه ها فرار کنند و ننگ ستمکاری حزب بعث را تحمل نکنند. من از کارگران و کارمندان دولت غاصب بعث مأیوس نیستم؛ و امیدوارم که با ملت عراق دست به دست هم دهند و این لکۀ ننگ را از کشورعراق بزدایند.(305)
2/2/59
* * *
حرمت استخدام در دولت باطل
اگر دولت باطل باشد، استخدام در او جایز نیست، مگر اینکه برای یک احقاق حقی باشد.(306)
25/5/59
* * *
لزوم قیام بر علیه صدام
شما هم همان کار را بکنید که ارتش ایران نسبت به شاه سابق کردند؛ همان طوری که آنها رها کردند او را و متصل شدند به ملت و سربازها فرار کردند از پادگانها و متصل شدند به ملت. شما هم فرار کنید و قوای خودتان را صرف این کنید که این جرثومۀ فساد را از بین ببرید. خدا به شما تأیید می کند، اگر قیام کنید و این شخص را از بین ببرید و یکی را خودتان به جای او بگذارید. ما هم کمک شما هستیم در اینکه از خود شما، از ملت شما یک نفر اداره کند حکومت عراق را. این آدمی [را] که برخلاف اسلام، و برخلاف
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 164
مصالح اسلام مشغول مفسده شده است، این فاسد را از بین ببرید.(307)
31/6/59
* * *
الحاق ارتش عراق به ایران
بر همۀ شما و ما مسلمانان جهان لازم است از اسلام عزیز و قرآن کریم دفاع کنیم و این خیانتکاران را به جهنم بفرستیم. اکنون تکلیف شرعی، الهی، انسانی شما آن است که در هر محلی هستید به ضدیت و کارشکنی برآیید. ارتش عراق به ارتش ایران ملحق شود.(308)
2/7/59
* * *
اعتصاب و خودداری از کمک به دولت عراق
باید به حسب تکلیف شرعی کارگران از هر طبقه که هستند و کارمندان در اداره که می باشند با اعتصابها و مخالفتها خدمت خود را به اسلام عزیز و قرآن کریم نشان دهند. ملت عراق از دادن مالیات و پول آب و برق به دولت کافر خودداری کند، که کمک به دولت غیرقانونی کافر است؛ کمک به مخالفین اسلام است که در حال جنگ با اسلام می باشند، و با راهپیماییهای میلیونی عمل جنایتکاران عراقی را محکوم نمایند.(309)
2/7/59
* * *
دعوت ملت عراق به قیام
من می دانم که همه دل خون دارند از این حکومت، و هیچ مسلمی نمی تواند موافق باشد با او. لکن حالا که سرگرم جنگ با ایران
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 165
هستند، و قبل از اینکه ما آنها را اعدام کنیم، از بین ببریم، ملت قیام کند و نهضت کند، مثل قیامی که ملت ایران کرد. ملت ایران قیام کرد و یک قدرت صدچندانی قدرت صدام حسین را از بین برد. شماها هم قیام کنید. الآن این آدم مشغول است به ایران. شما از پشت خنجر به او بزنید. قیام کنید. اعتصاب کنید. راهپیمایی کنید برخلافش. مگر می تواند قتل عام بکند وقتی همۀ شهرهای عراق راهپیمایی کردند بر ضد او، و منطقشان هم این بود که تو داری با اسلام مخالفت می کنی. برای خدا، برای اسلام راهپیمایی کنید. اقتصادش را فلج کنید. ندهید مالیات به او. حرام است دادن مالیات به این. از گناهان کبیره است. برای اینکه، اعانت بر یک کسی است که برخلاف اسلام است. و پول آب و برق را ندهید. چیزهای دیگر را که می خواهند، ندهید. زیر بار نروید و تظاهرات بکنید و راهپیمایی بکنید. محکوم کنید او را. نمی تواند با یک ملت طرف بشود او.(310)
4/7/59
* * *
کتابامر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 166