الحدیث التاسع
بالسّند المتّصل إلی ثقه الإسلام محمّد بن یعقوب الکلینی، عن محمّد بن یحیی، عن أحمد بن محمّد بن عیسی، عن محمّد بن سنان، عن عون القلانسی، عن ابن أبی یعفور، عن أبی عبد الله، علیه السّلام، قال: من لقی المسلمین بوجهین و لسانین، جاء یوم القیامة و له لسانان من نار. ترجمه «حضرت صادق، سلام الله علیه، فرمود: «کسی که دیدار کند مسلمانان را به دو رو و دو زبان، بیاید روز قیامت و حال اینکه از برای اوست دو زبان آتشی.» شرح معنی «دورویی» بین مسلمانان آن است که انسان ظاهر حال و صورت ظاهرش را به آنها طوری نمایش دهد که باطن قلب و سریره اش به خلاف اوست. مثلا در ظاهر نمایش دهد که من از اهل مودّت و محبت شما هستم و با شما صمیمیت و خلوص دارم، و در باطن به خلاف آن باشد، و در نزد آنها معامله دوستی و محبت کند، و در غیاب آنها غیر آن باشد.
و معنی «دو زبانی» آن است که با هر کس ملاقات کند از او تعریف کند و مدح نماید یا اظهار دوستی و چاپلوسی کند، و در غیاب او به تکذیب او و غیبتش قیام کند.
بنابراین تفسیر، صفت اوّل نفاق عملی است، و صفت دوم نفاق قولی است. و شاید که حدیث شریف اشاره باشد به صفت زشت نفاق، و چون این دو صفت از اظهر صفات و اخص خواص منافقان است، به ذکر آنها بالخصوص پرداخته. و نفاق یکی از رذایل نفسانیه و ملکات خبیثه است که این ها آثار آن است، و از برای آن
کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 155
درجات و مراتبی است. و ما ان شاء الله در ضمن چند فصل به ذکر مراتب و مفاسد آن و علاج آن به قدر مقدور می پردازیم.
کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 156