الحَمدُ لله رَبِّ العالَمِینَ وَ صَلَّی الله عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ وَ لَعنَةُ الله عَلی اعدائِهِم اجمَعینَ.
الهی جنود عقل و رحمان را در باطن قلب ما بر جنود جهل و شیطان غلبه ده و خرگاه معرفت خود را در بسیط روح ما بپایدار و چشم امید ما را از غیر خود کور فرما، و به خود و معارف خویش روشنی بخش، و دست تصرّف شیطان و جنود او را از مملکت باطن ما قطع کن، و آن را به تصرّف خود آور و ما را به عنایات خاصّه و معارف مخصوصۀ خود مزید اختصاص ده و به جذبۀ محبت خود مجذوب فرما و به قرب نافله و فریضه مشرّف گردان و دست وسیلۀ ما را از دامن پرشرف و فضیلت محمّد [صلی الله علیه و آله و سلّم] و اهل بیت او
کتابشرح حدیث جنود عقل و جهلصفحه 3
کوتاه نفرما، و نور مقدّس آنان را با ما مشفوع و شفاعت آنها را مرزوق فرما؛ انَّکَ ذُو فَضلٍ عَظیمٍ.
و بعد، چون احادیث شریفۀ اهل بیت عصمت و طهارت ـ علیهم السلام ـ را که خلفاء رحمان و خلاصۀ بنی الانسانند، روحانیَّت و نورانیَّتی است که در دیگر کلمات و احادیث یافت نشود؛ چه که آن از سرچشمۀ علم رحمانی و فیض سبحانی نازل، و دستِ تصرف هوا و نفس امّاره از آن دور، و دیو پلید و شیطانِ بعید از خیانت به آن مهجور است، و نورانیّت نفوس شریفه و طهارت ارواح لطیفۀ آن بزرگان دین و اولیاء یقین، در کلام آنها جلوه نموده، بلکه نور کلام حق از گریبان احادیث آنها تجلّی فرموده؛ «قُل کُلٌّ یَعمَلُ عَلی شَاکِلَتِهِ» از این جهت، نفوس لطیفۀ مومنان را ـ که از فاضل طینت آنان مخلوق، و به ماء محبّت ایشان معجون است ـ از آن احادیث شریفه اهتزازاتی روحانی و طربهائی معنوی حاصل آید که به وصف نیاید، و رابطۀ معنویّه بین ارواح مقدّسۀ آنان و قلوب لطیفۀ اینان به واسطۀ آن حاصل شود.
واین که از قرآن شریف به «حبل ممدودِ بین آسمان و زمین» تعبیر شده، شاید یک وجهش همین باشد که رابطۀ روحانیّه و واسطۀ معنویه بین عالم قدس و ارواح انس است. از این رو از کلمات حضرات معصومین ـ علیهم الصّلوة و
کتابشرح حدیث جنود عقل و جهلصفحه 4
السلام ـ که از ارواح متعلقۀ به عالم قدس ونفوس منقطعۀ به حضرت انس صدور یافته، به «حبلِ ممدود بین آسمان و زمین» تعبیر می توان [کرد]. چه که سروران ما ـ علیهم السلام ـ آنچه در ارشاد خلق و اصلاح مخلوق بیان می فرمودند، از سرچشمۀ علم کامل لدُنّی رسول اکرم است که از صراح وحی الهی و علم ربّانی بوده و از قیاسات و اختراعات، که ساخته بدست تصرّف شیطان است، عاری و بری است. و همان طور که دربارۀ رسول اکرم [صلی الله علیه و آله و سلم] وارد است که: «مَا یَنطِقُ عَنِ الهَوی * ان هُوَ الاَّ وَحیٌ یُوحَی» در حضرات ائمۀ هدی جاری و ساری است؛ چنانچه در احادیث شریفه بدان اشارت است.
لهذا این قاصر را به خاطر افتاد که حدیث شریفی که در کافی شریف، مشتمل بر «جنود عقل و جهل» است و متضمّن اُمّهات فضائل و رذائل است، به قدر میسور و به طریق اجمال شرح کنم؛ شاید مومنی را از آن نفعی حاصل آید و این خود موجب جبران نقایص قاصر شود. و مشتمل نمودم این وجیزه را بر مقدمه ای و چند مقاله و یک خاتمه.
کتابشرح حدیث جنود عقل و جهلصفحه 5
کتابشرح حدیث جنود عقل و جهلصفحه 6