کتاب نماز

مقدمۀ دوم: قبله

مقدمۀ دوم در قبله است

مسأله 1 ـ ‏رو به قبله بودن در نمازهای واجب ـ چه یومیه و چه غیر یومیه حتی نماز‏‎ ‎‏میّت ـ  در صورت امکان واجب است و همچنین است در نماز مستحبی که روی زمین با‏‎ ‎‏حالت آرامش و سکون خوانده می شود، اما در نماز مستحبی که در حال راه رفتن و سوار‏‎ ‎‏بودن و در کشتی خوانده می شود، رو به قبله بودن معتبر نیست.‏

مسأله 2 ـ ‏در حال نماز، باید علم داشته باشد که رو به قبله است و بنابر اقوی بیّنه ای‏‎ ‎‏(شهادت دو عادل) که بر اساس مبادی حسی باشد جای علم را می گیرد. و اگر علم و بیّنه‏‎ ‎‏ممکن نباشد، باید تمام کوشش خود را مبذول دارد و طبق گمانش عمل نماید. و اگر‏‎ ‎‏تحصیل گمان (نیز) امکان پیدا نکرد و چهار طرف در نظر او مساوی بود، در صورت‏‎ ‎‏وسعت وقت باید به چهار طرف نماز بخواند وگرنه به هر چند طرفی که وقت دارد. و اگر‏‎ ‎‏با علم و مانند آن ثابت شود که در بعضی از اطراف چهارگانه قبله نیست باید رو به‏‎ ‎‏طرف هایی که مورد احتمال می باشند، نماز بخواند. و به قبلۀ شهر مسلمین ـ در نماز و‏‎ ‎‏قبرها و محراب های ایشان ـ در صورتی که معلوم نباشد که اشتباه است، اعتماد می شود.‏

مسأله 3 ـ ‏شخص متحیری که واجب است نمازش را به بیش از یک طرف بخواند‏‎ ‎‏چنانچه دو نماز بر او واجب باشد بنابر احتیاط (واجب) باید نماز دوم را به همان طرفی که‏‎ ‎‏نماز اول را خوانده بخواند، چنان که احتیاط (مستحب) آن است که نماز اول را به آن چند‏‎ ‎‏طرف بخواند سپس نماز دوم را شروع نماید؛ اگرچه بنابر اقوی، خواندن نماز دوم بعد از‏‎ ‎‏خواندن نماز اول در هر طرفی، جایز است.‏

مسأله 4 ـ ‏اگر طبق دلیل معتبری به یک طرف (به عنوان قبله) نماز بخواند سپس‏‎ ‎‏روشن شود که آن طرف قبله نبوده است، چنانچه انحراف از قبله مابین طرف راست و‏‎ ‎‏چپ نمازگزار باشد نمازش صحیح است و اگر در اثنای نماز متوجه اشتباه و انحراف از‏‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 158
‏قبله شود، آنچه که خوانده گذشته (صحیح) است و در بقیۀ نماز باید رو به قبله بایستد و‏‎ ‎‏فرقی بین باقی بودن وقت و عدم آن نیست. و چنانچه انحراف از قبله بیش از حد مابین‏‎ ‎‏راست و چپ او باشد، اگر وقت باقی است باید نماز را اعاده کند و اگر وقت گذشته،‏‎ ‎‏چیزی بر او نیست اگرچه معلوم شود پشت به قبله نماز خوانده است، البته احتیاط‏‎ ‎‏(مستحب) آن است که در صورتی که پشت به قبله نماز خوانده بلکه اگرچه پشت به آن‏‎ ‎‏نبوده، قضا نماید و اگر چنانچه در اثنای نماز متوجه انحراف از قبله به بیش از حد مابین‏‎ ‎‏راست و چپ شود در صورتی که وقت ولو برای یک رکعت داشته باشد، باید نمازش را‏‎ ‎‏رها کرده و رو به قبله اعاده نماید و اگر این مقدار هم وقت نباشد در بقیۀ نماز باید رو به‏‎ ‎‏قبله بایستد و بنابر اقوی هرچند که پشت به قبله بوده، نمازش صحیح است و احتیاط‏‎ ‎‏(مستحب) آن است که آن را قضا (هم) نماید.‏

‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 159