کتاب طهارت

احکام ظرف‏ ها

احکام ظرف ها

مسأله 1 ـ ‏ظروف کفار مانند ظروف غیر آنان، مادامی که تماس آن ها با ظروف با‏‎ ‎‏رطوبت سرایت کننده، معلوم نباشد محکوم به پاکی می باشد و همچنین است هرچه که در‏‎ ‎‏اختیار آن ها است از قبیل لباس و فرش و غیر آن. البته پوست هایی که در اختیار آنان است‏‎ ‎‏اگر معلوم باشد که از حیوانی است که خون جهنده دارد و ذبح شرعی آن معلوم نباشد و‏‎ ‎


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 148
‏این که قبل از کافر در اختیار مسلمان بودن آن نیز معلوم نباشد، محکوم به نجاست می باشد.‏‎ ‎‏و همچنین گوشت ها و پیه هایی که در اختیار آنان بلکه در بازارشان است با شرایط بالا،‏‎ ‎‏محکوم به نجاست می باشد.‏

مسأله 2 ـ ‏استعمال ظرف های طلا و نقره در خوردن و آشامیدن و استفاده های دیگر‏‎ ‎‏مانند استعمال آن ها در تطهیر از حدث و خبث و غیر این ها حرام است. و آنچه که حرام‏‎ ‎‏است عبارت است از عمل خوردن و یا آشامیدن در آن ها و یا از آن ها، و برداشتن خوردنی‏‎ ‎‏و آشامیدنی از آن ها و خود خوردنی و آشامیدنی حرام نمی شود. بنا بر این اگر در روز ماه‏‎ ‎‏رمضان از این ظرف ها غذای حلالی را بخورد، افطار به حرام نکرده است؛ اگرچه از جهت‏‎ ‎‏این که از آن ها آشامیده مرتکب حرام شده است. این راجع به خوردن و آشامیدن و اما‏‎ ‎‏راجع به غیر خوردن و آشامیدن: آنچه حرام است استعمال این ظرف ها است، بنا بر این اگر‏‎ ‎‏با مشت از آن ها آب بردارد و وضو بگیرد، برداشتن آب، حرام ولی وضویش حرام نیست.‏‎ ‎‏و آیا برداشتن از آن ها که مقدمۀ خوردن و آشامیدن است نیز به جهت حرام بودن هر نوع‏‎ ‎‏استعمال، حرام می باشد تا در خوردن و آشامیدن دو حرام باشد: یکی خوردن و آشامیدن و‏‎ ‎‏دیگری استعمال ظرف به واسطۀ برداشتن؟ مورد تأمل و اشکال است؛ اگرچه حرام نبودن‏‎ ‎‏عنوان دوم (استعمال به واسطۀ برداشتن از آن ها) خالی از قوت نیست. و بنابر احتیاط‏‎ ‎‏(مستحب) قرار دادن آن ها در رف ها (طاقچه ها) برای زینت از موارد استعمال حرام است؛‏‎ ‎‏اگرچه حرام نبودن آن خالی از قرب نیست و احوط اولی آن است که مساجد ومشاهد‏‎ ‎‏مشرفه هم با آن ها تزیین نشود. و نگهداری آن ها بدون استعمال بنابر اقوی حرام نیست. و‏‎ ‎‏بنابر احتیاط (واجب) استعمال چیزی که به وسیلۀ یکی از این ها روکش شده، به طوری که‏‎ ‎‏اگر جدا شود ظرف مستقلی خواهد شد حرام است و اگر چنین نباشد حرام نیست. و‏‎ ‎‏همچنین استعمال چیزی که طلاکاری یا نقره کاری شده و یا آب طلا یا نقره داده شده حرام‏‎ ‎‏نیست. و ظرفی که از طلا و نقره به صورت ممزوج، ساخته شده همانند آن ها است؛ اگرچه‏‎ ‎‏اسم هیچ یک از آن ها را نداشته باشد، برخلاف ظرفی که با یکی از این دو و چیز دیگری‏‎ ‎‏ممزوج شده است به طوری که اسم هیچ یک از آن دو (طلا یا نقره) را نداشته باشد (که‏‎ ‎‏استعمال آن حرام نیست).‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 149
مسأله 3 ـ ‏ظاهراً مقصود از ظروف، آن چیزی است که در خوردن و آشامیدن و پختن‏‎ ‎‏و شستشو و خمیرگیری به کار گرفته می شود مانند کاسه و کوزه و جام ها و دیگ ها و‏‎ ‎‏پاتیل ها و آبخوری ها و طشت و سماور و قوری و فنجان، بلکه کوزۀ قلیان و نعلبکی و‏‎ ‎‏حتی قاشق بنابر احتیاط (واجب). بنا بر این مانند سر قلیان و سر چپق و غلاف شمشیر و‏‎ ‎‏خنجر و چاقو و صندوق و جای دعا (حرز) و قاب ساعت و قندیل روشنایی و خلخال پا‏‎ ‎‏را اگرچه تو خالی باشد، شامل نمی شود و شامل شدن آن ها به مثل هاون و آتشدان و‏‎ ‎‏عوددان و ظروف عطریات و داروجات و تریاک و مانند این ها، مورد تردید و اشکال‏‎ ‎‏است، پس نباید احتیاط ترک شود.‏

مسأله 4 ـ ‏همان طور که خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره به صورت دهان‏‎ ‎‏گذاشتن بر آن ها و مثلاً گرفتن لقمه از آن ها حرام است، همچنین خالی کردن چیزی که در‏‎ ‎‏آن ها است از آن ها به ظرف دیگری به قصد خوردن و آشامیدن حرام است. البته اگر خالی‏‎ ‎‏کردن در ظرف دیگر به قصد خلاص شدن از گناه باشد اشکالی ندارد، بلکه بعد از خالی‏‎ ‎‏کردن در ظرف دیگر، خوردن و آشامیدن از آن ظرف، حرام نیست. بلکه بعید نیست که‏‎ ‎‏حتی در همان صورت اول هم فقط خالی کردن آن به ظرف دیگری به قصد خوردن حرام‏‎ ‎‏باشد نه آن که خوردن و آشامیدن از ظرف دوم حرام باشد، بنا بر این اگر کسی ظرف طلا و‏‎ ‎‏نقره را به قصد خوردن شخص دیگری به ظرف دیگری خالی کند خود این شخص‏‎ ‎‏به خاطر خالی کردن مرتکب حرام شده نه خورنده و آشامنده، البته اگر خالی کردن ظرف‏‎ ‎‏به دستور و درخواست او باشد بعید نیست که هر دو مرتکب حرام شده باشند: مأمور‏‎ ‎‏(خالی کننده) به خاطر استعمال طلا و نقره و دستور دهنده (خورنده) به خاطر امر به منکر‏‎ ‎‏نمودن، بنابر این که امر به منکر حرام باشد که بعید نیست.‏

مسأله 5 ـ ‏ظاهر آن است که وضو از ظرف طلا و نقره مانند وضو از ظرف غصبی‏‎ ‎‏است که اگر به نحو ارتماس باشد باطل است و همچنین اگر با مشت آب بردارد و وضو‏‎ ‎‏بگیرد و آب هم منحصر به این ظرف ها باشد باطل است و اگر منحصر نباشد (و با مشت از‏‎ ‎‏ظرف های طلا و نقره آب بردارد و وضو بگیرد) وضویش صحیح است همان طور که در‏‎ ‎‏وضو گذشت.‏

‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 150