احکام ظرف ها
مسأله 1 ـ ظروف کفار مانند ظروف غیر آنان، مادامی که تماس آن ها با ظروف با رطوبت سرایت کننده، معلوم نباشد محکوم به پاکی می باشد و همچنین است هرچه که در اختیار آن ها است از قبیل لباس و فرش و غیر آن. البته پوست هایی که در اختیار آنان است اگر معلوم باشد که از حیوانی است که خون جهنده دارد و ذبح شرعی آن معلوم نباشد و
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 148
این که قبل از کافر در اختیار مسلمان بودن آن نیز معلوم نباشد، محکوم به نجاست می باشد. و همچنین گوشت ها و پیه هایی که در اختیار آنان بلکه در بازارشان است با شرایط بالا، محکوم به نجاست می باشد.
مسأله 2 ـ استعمال ظرف های طلا و نقره در خوردن و آشامیدن و استفاده های دیگر مانند استعمال آن ها در تطهیر از حدث و خبث و غیر این ها حرام است. و آنچه که حرام است عبارت است از عمل خوردن و یا آشامیدن در آن ها و یا از آن ها، و برداشتن خوردنی و آشامیدنی از آن ها و خود خوردنی و آشامیدنی حرام نمی شود. بنا بر این اگر در روز ماه رمضان از این ظرف ها غذای حلالی را بخورد، افطار به حرام نکرده است؛ اگرچه از جهت این که از آن ها آشامیده مرتکب حرام شده است. این راجع به خوردن و آشامیدن و اما راجع به غیر خوردن و آشامیدن: آنچه حرام است استعمال این ظرف ها است، بنا بر این اگر با مشت از آن ها آب بردارد و وضو بگیرد، برداشتن آب، حرام ولی وضویش حرام نیست. و آیا برداشتن از آن ها که مقدمۀ خوردن و آشامیدن است نیز به جهت حرام بودن هر نوع استعمال، حرام می باشد تا در خوردن و آشامیدن دو حرام باشد: یکی خوردن و آشامیدن و دیگری استعمال ظرف به واسطۀ برداشتن؟ مورد تأمل و اشکال است؛ اگرچه حرام نبودن عنوان دوم (استعمال به واسطۀ برداشتن از آن ها) خالی از قوت نیست. و بنابر احتیاط (مستحب) قرار دادن آن ها در رف ها (طاقچه ها) برای زینت از موارد استعمال حرام است؛ اگرچه حرام نبودن آن خالی از قرب نیست و احوط اولی آن است که مساجد ومشاهد مشرفه هم با آن ها تزیین نشود. و نگهداری آن ها بدون استعمال بنابر اقوی حرام نیست. و بنابر احتیاط (واجب) استعمال چیزی که به وسیلۀ یکی از این ها روکش شده، به طوری که اگر جدا شود ظرف مستقلی خواهد شد حرام است و اگر چنین نباشد حرام نیست. و همچنین استعمال چیزی که طلاکاری یا نقره کاری شده و یا آب طلا یا نقره داده شده حرام نیست. و ظرفی که از طلا و نقره به صورت ممزوج، ساخته شده همانند آن ها است؛ اگرچه اسم هیچ یک از آن ها را نداشته باشد، برخلاف ظرفی که با یکی از این دو و چیز دیگری ممزوج شده است به طوری که اسم هیچ یک از آن دو (طلا یا نقره) را نداشته باشد (که استعمال آن حرام نیست).
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 149
مسأله 3 ـ ظاهراً مقصود از ظروف، آن چیزی است که در خوردن و آشامیدن و پختن و شستشو و خمیرگیری به کار گرفته می شود مانند کاسه و کوزه و جام ها و دیگ ها و پاتیل ها و آبخوری ها و طشت و سماور و قوری و فنجان، بلکه کوزۀ قلیان و نعلبکی و حتی قاشق بنابر احتیاط (واجب). بنا بر این مانند سر قلیان و سر چپق و غلاف شمشیر و خنجر و چاقو و صندوق و جای دعا (حرز) و قاب ساعت و قندیل روشنایی و خلخال پا را اگرچه تو خالی باشد، شامل نمی شود و شامل شدن آن ها به مثل هاون و آتشدان و عوددان و ظروف عطریات و داروجات و تریاک و مانند این ها، مورد تردید و اشکال است، پس نباید احتیاط ترک شود.
مسأله 4 ـ همان طور که خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره به صورت دهان گذاشتن بر آن ها و مثلاً گرفتن لقمه از آن ها حرام است، همچنین خالی کردن چیزی که در آن ها است از آن ها به ظرف دیگری به قصد خوردن و آشامیدن حرام است. البته اگر خالی کردن در ظرف دیگر به قصد خلاص شدن از گناه باشد اشکالی ندارد، بلکه بعد از خالی کردن در ظرف دیگر، خوردن و آشامیدن از آن ظرف، حرام نیست. بلکه بعید نیست که حتی در همان صورت اول هم فقط خالی کردن آن به ظرف دیگری به قصد خوردن حرام باشد نه آن که خوردن و آشامیدن از ظرف دوم حرام باشد، بنا بر این اگر کسی ظرف طلا و نقره را به قصد خوردن شخص دیگری به ظرف دیگری خالی کند خود این شخص به خاطر خالی کردن مرتکب حرام شده نه خورنده و آشامنده، البته اگر خالی کردن ظرف به دستور و درخواست او باشد بعید نیست که هر دو مرتکب حرام شده باشند: مأمور (خالی کننده) به خاطر استعمال طلا و نقره و دستور دهنده (خورنده) به خاطر امر به منکر نمودن، بنابر این که امر به منکر حرام باشد که بعید نیست.
مسأله 5 ـ ظاهر آن است که وضو از ظرف طلا و نقره مانند وضو از ظرف غصبی است که اگر به نحو ارتماس باشد باطل است و همچنین اگر با مشت آب بردارد و وضو بگیرد و آب هم منحصر به این ظرف ها باشد باطل است و اگر منحصر نباشد (و با مشت از ظرف های طلا و نقره آب بردارد و وضو بگیرد) وضویش صحیح است همان طور که در وضو گذشت.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 150