آنچه که از نجاسات در نماز عفو شده است
مسأله 1 ـ نجاساتی که در نماز عفو شده چند چیز است:
اول: خون جروح (زخم و بریدگی ها) و قروح (دمل و جوش ها) در بدن و لباس تا خوب شود. و احتیاط (واجب) آن است که در صورتی که برای نوع و غالب مردم مشقّت نداشته باشد، باید آن را تطهیر کرده یا لباس را تعویض نماید مگر آن که این کار برایش حرجی باشد که در این صورت تا آن جا که برایش حرج باشد تطهیر یا تعویض آن واجب نیست، پس معیار عفو یکی از دو چیز است: یا آن که تطهیر و تعویض، مشقّت عمومی داشته باشد که در این صورت اصلاً واجب نیست یا آن که برای شخص او حرج باشد ـ اگرچه مشقّت نوعی نداشته باشد ـ که در این صورت تطهیر یا تعویض آن تا آن جا که از حرج خلاصی پیدا کند بر او واجب نیست. وخون بواسیر؛ اگرچه زخم آن در خارج نباشد و هر قرح و جرح داخلی را که خونش بیرون آمده، جزء جروح و قروح شمردن، خالی از قوت نیست. دوم: خون در بدن و لباس اگر وسعت آن کمتر از درهم بغلی باشد و از خون های
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 138
سه گانه ـ حیض، نفاس، استحاضه ـ و خون نجس العین (مثل سگ) و مردار نباشد، البته نبودن از خون استحاضه و (دوتای) بعد از آن بنابر احتیاط است؛ اگرچه عفو از آنچه بعد از استحاضه ذکر شده (که خون نجس العین و مردار باشد) خالی از وجه نیست (بنا بر این احتیاط در استحاضه واجب و در دوتای بعدی مستحب است) بلکه بهتر آن است که از خون هر حرام گوشتی، اجتناب شود. و چون که وسعت درهم بغلی مشخص نیست باید به قدر متیقن، اکتفا کرد که به وسعت بند انگشت سبابه باشد.
مسأله 2 ـ اگر خون در لباس و بدن به صورت پراکنده باشد اندازه گیری مذکور (که کمتر از درهم باشد) بر فرض این که با هم جمع شوند ملاحظه می شود بنا بر این عفو، دائر مدار مجموع است (که اگر مجموع کمتر از درهم باشد معفوّ است وگرنه معفوّ نخواهد بود)، ولیکن اگر خون مانند آن باشد که پاشیده شده است در هر صورت (اگرچه روی هم از درهم بیشتر باشد) بنابر اقوی عفو شده است. و اگر خون از یک طرف لباس به طرف دیگرش نفوذ کند روی هم یکی حساب می شود؛ اگرچه در لباس ضخیم سزاوار نیست که احتیاط ترک شود. و اما مثل رویه و آستر یا چیزی که از چند لایه پیچیده شده است و مانند این ها، جداگانه حساب می شوند.
مسأله 3 ـ خون کمتر از درهمی که معلوم نیست از خون های استثنا شده (که اصلاً از آن عفو نشده) مانند خون های سه گانه است یا نه، مادامی که علم پیدا نشده از خون های استثنا شده است محکوم به عفو است و اگر بعداً معلوم شود که آن خون از خون های استثنا شده بوده است اگرچه مشکل است بگوییم که وی مانند کسی است که جاهل به نجاست بوده، ولی خالی از وجه نیست. و اگر بداند که از غیر خون های استثنا شده است ولی نداند که کمتر از درهم است یا نه، بنابر اقوی مورد عفو است، مگر آن که قبلاً بیشتر بوده و حالا شک کند که کمتر از درهم شده یا نه (که در این صورت عفو نشده است).
مسأله 4 ـ چیزی که با خون نجس شده، مانند خون نیست که اگر کمتر از یک درهم باشد از آن عفو شود، ولی اگر عین خون کمتر از درهم بر طرف شد، حکم عفو در جای خون (که نجس شده است) باقی می ماند.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 139
سوم: هر چیزی که به تنهایی نماز در آن درست نیست (ساتر عورت نیست) مانند بند شلوار و جوراب و مانند آن ها اگرچه با نجاست حرام گوشت نجس شده باشد در نماز عفو شده است. البته اگر از عین نجسی درست شده باشد ـ مثل اجزای مردار یا موی سگ یا خوک یا کافر ـ در نماز عفو نشده است.
چهارم: هرچه که جزء داخل بدن و از توابع آن شده باشد، مثل گوشت مردار و شرابی را که خورده و خون نجسی را که زیر پوست تزریق نموده ونخ نجسی را که با آن پوستش را دوخته که این ها در نماز عفو شده است. ولی احتیاط (واجب) در نماز آن است که از حمل نمودن (همراه داشتن) عین نجس خصوصاً مردار و همچنین چیزی که نجس شده و نماز در آن تمام است (ساتر عورت است) اجتناب شود. ولی بنابر اقوی، همراه داشتن چیز نجسی که نماز در آن تمام نیست (ساتر عورت نیست) مثل چاقو و پول های خرد در نماز جایز است.
پنجم: لباس زن پرستار بچه ـ مادر باشد یا غیر او ـ که در صورتی که با بول بچه نجس شده باشد، در نماز عفو شده است. و احتیاط (واجب) بلکه خالی از وجه نیست که هر روز برای اولین نمازی که لباسش آلوده به نجس شده، آن را شسته و با آن لباس پاک، نماز را بخواند سپس بقیۀ نمازها را در آن لباس بدون آن که تطهیر آن لازم باشد می خواند. و این عفو از بول به غیر بول و از لباس به بدن و از زن پرستار به مرد پرستار و از صاحب یک لباس به کسی که صاحب چند لباس است ـ در صورتی که محتاج به پوشیدن همۀ آن ها نباشد و اگر محتاج آن باشد مثل صاحب یک لباس است ـ تعدی نمی کند (یعنی عفو مختص لباس زن پرستار بچه است که با بول بچه نجس شده و بیشتر از یک لباس ندارد، یا بیشتر از یک لباس دارد ولی به همۀ آن ها احتیاج دارد).
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 140