نجاسات (بول، غائط، میته و ...)

‏‏نجاسات‏

‏‏مسأله 1 ـ ‏‏نجاسات یازده چیز است: ‏‏اول و دوم: ‏‏بول و مدفوع از حیوانی که خون‏‎ ‎‏جهنده دارد وگوشتش خوردنی نیست (حرام گوشت) اگرچه (حرمتش) عارضی باشد،‏‎ ‎‏مانند حیوان نجاستخوار و حیوانی که انسان آن را وطی کرده است. و اما بول و مدفوع از‏‎ ‎‏حیوانی که گوشتش قابل خوردن می باشد (حلال گوشت) پاک است و همچنین است‏‎ ‎

‏
‏‎

‏‏مسأله 2 ـ ‏‏اگر در مدفوع حیوانی شک کند که آیا از حلال گوشت است یا حرام‏‎ ‎‏گوشت، چه از این جهت که خود حیوان صاحب این مدفوع مشکوک است (معلوم نیست‏‎ ‎‏حلال گوشت است یا حرام گوشت) و چه از این جهت که معلوم نیست این مدفوع از‏‎ ‎‏فلان حیوان است که مدفوعش نجس می باشد یا از حیوانی است که مدفوعش پاک است‏‎ ‎‏مانند این که چیزی را ببیند و نداند که فضلۀ موش است یا فضلۀ سوسک در هر دو صورت‏‎ ‎‏(این مدفوع مشکوک) محکوم به طهارت است و همچنین است اگر در مدفوعی شک کند‏‎ ‎‏که آیا از حیوانی است که خون جهنده دارد و یا از حیوانی است که نه گوشت دارد و نه‏‎ ‎‏خون جهنده مانند مثال گذشته (مگس، پشه). و اما اگر شک کند در این که آن مدفوع از‏‎ ‎‏حیوانی است که خون جهنده دارد و یا از حیوانی است که گوشت دارد ولی خون جهنده‏‎ ‎‏ندارد ـ در صورتی که معلوم باشد که از حیوان حرام گوشت است ـ مورد اشکال است‏‎ ‎‏همان طور که گذشت؛ اگرچه پاک بودن آن خالی از وجه نیست.‏

‏‏سوم: ‏‏منی هر حیوانی که خون جهنده دارد؛ چه حلال گوشت باشد و چه حرام گوشت.‏‎ ‎‏و اگر خون جهنده نداشته باشد منی آن پاک است.‏

‏‏چهارم: ‏‏مردار حیوانی که خون جهنده دارد ـ قسمت هایی از آن که حیات در آن ها‏‎ ‎‏حلول کرده ـ و هر آنچه از بدن او در وقتی که زنده است از قسمت هایی که حیات در آن‏‎ ‎‏حلول نموده قطع شود (که آن هم نجس است) مگر اجزای کوچکی که از بدن جدا‏‎ ‎‏می شود، مانند جوش، زگیل و پوستۀ لب و پوسته ای که روی زخم ها وقت خوب شدنش‏‎ ‎‏می بندد، و پوسته های بیماری گری و مانند آن. و آنچه که حیات در آن حلول نکرده است‏‎ ‎‏مانند استخوان، شاخ، دندان، منقار، ناخن، سم، مو، پشم، کرک و پر مردار، پاک است و‏‎ ‎‏همچنین تخم مرغ مردار حلال گوشت که به وسیلۀ پوستۀ رویی پوشیده شده باشد ـ بلکه‏‎ ‎

‏
‏‎

‏‏مسأله 3 ـ ‏‏مشکدان آهو در صورتی که احراز شود از چیزهایی است که حیات در آن‏‎ ‎‏حلول می کند، اگر از آهوی زنده یا از مردار آن جدا شود قبل از آن که برسد و مستقل شود‏‎ ‎‏و حیاتش ـ در حال زنده بودن آهو ـ زایل شود (به صورت عضو بی روح درآید) بنابر اقوی‏‎ ‎‏نجس است. و اما اگر به حدی رسیده باشد که باید کنده شود بنابر اقوی پاک است؛ چه از‏‎ ‎‏آهوی زنده جدا شده باشد یا از آهوی مرده. و در صورت شک در این که از چیزهایی‏‎ ‎‏است که حیات در آن حلول می کند، محکوم به طهارت است، ولی اگر حلول کردن حیات‏‎ ‎‏در آن معلوم و «رسیدن» آن به حد مذکور (استقلال و کنده شدن) مشکوک باشد محکوم به‏‎ ‎‏نجاست است. و اما مشک آن در تمام فرض ها بدون اشکال پاک است، مگر آن که رطوبت‏‎ ‎‏چیزی که محکوم به نجاست است به آن سرایت کند که در این صورت پاک بودنش خالی‏‎ ‎‏از اشکال نیست و در صورتی که سرایت، معلوم نباشد محکوم به طهارت است.‏

‏‏مسأله 4 ـ ‏‏چیزهایی از قبیل: گوشت، پیه و پوست که از دست مسلمان و بازار مسلمین‏‎ ‎‏گرفته می شود در صورتی که ندانیم قبلاً دست کافر بوده، محکوم به طهارت است اگرچه‏‎ ‎‏به ذبح شرعی آن، علم نداشته باشد و همچنین است در صورتی که در سرزمین مسلمین‏‎ ‎‏افتاده باشد. اما وقتی بدانیم که قبلاً دست کافر بوده چنانچه احتمال داده شود مسلمانی که‏‎ ‎‏از کافر گرفته حتماً تحقیق کرده و ذبح شرعی آن را احراز نموده است، بلکه بنابر احتیاط‏‎ ‎‏(واجب) باید عمل آن فرد مسلمان با آن چیز به مانند رفتار با چیزی باشد که ذبح شرعی‏‎ ‎‏شده است (و احتمال احراز ذبح شرعی کافی نیست) که در این صورت هم محکوم به‏‎ ‎‏طهارت است. و اما اگر بداند مسلمان، بدون تحقیق از کافر گرفته، بنابر احتیاط (واجب)‏‎ ‎‏بلکه بنابر اقوی باید از آن اجتناب نمود.‏

‏
‏‎

‏‏مسأله 6 ـ ‏‏اگر چیزی از کفار یا از بازار آن ها گرفته شود و معلوم نباشد که از اجزای‏‎ ‎‏حیوان است یا از غیر حیوان، مادامی که ملاقات آن با نجاست سرایت کننده معلوم نباشد،‏‎ ‎‏محکوم به طهارت است، بلکه نماز هم در آن صحیح است و از این قبیل است پلاستیک و‏‎ ‎‏شمعی که این زمان ها از بلاد کفار آورده می شود برای کسی که از حقیقت آن ها اطلاع‏‎ ‎‏ندارد (پاک می باشند).‏

‏‏پنجم: ‏‏خون حیوانی که خون جهنده دارد بر خلاف خون غیر آن ـ مانند ماهی، پشه،‏‎ ‎‏شپش و کک ـ که پاک است. و خونی که معلوم نیست از کدام قسم از این دو خون است‏‎ ‎‏محکوم به طهارت است. و بنابر احتیاط (واجب) از خون بسته ای که از منی به خون تبدیل‏‎ ‎‏شده حتی بنابر احتیاط (مستحب) از خون بسته در تخم مرغ باید اجتناب نمود؛ اگرچه‏‎ ‎‏پاک بودن آن در تخم مرغ خالی از رجحان نیست و بنابر اقوی خونی که در داخل تخم‏‎ ‎‏مرغ است پاک می باشد اگرچه احتیاط (مستحب) آن است که از آن بلکه از هر چه که‏‎ ‎‏داخل تخم مرغ است، اجتناب شود، مگر این که خون در داخل رگی یا زیرپوستی که حائل‏‎ ‎‏بین خون و بقیه تخم مرغ است باشد.‏

‏‏مسأله 7 ـ ‏‏خون باقی مانده در حیوان بعد از ذبح شرعی، چنانچه آن حیوان حرام‏‎ ‎‏گوشت باشد احتیاط (واجب) اجتناب از آن است و اگر حرام گوشت نباشد و خون به‏‎ ‎‏مقدار عادی بعد از ذبح یا نحر بیرون آمده باشد پاک است؛ بدون آن که فرقی بین خون های‏‎ ‎‏باقی مانده در شکم یا در گوشت یا در رگ ها یا در قلب یا در جگر حیوان باشد ـ در‏‎ ‎‏صورتی که این خون با نجاست وسیلۀ ذبح (مثل چاقو) و غیر آن، نجس نشده باشد ـ و‏‎ ‎‏همچنین است خون باقی مانده در اجزایی که از حیوان حلال گوشت، خوردن آن ها حرام‏‎ ‎‏است اگرچه احتیاط (مستحب) آن است که از آن اجتناب شود. و خونی که از جای سر‏‎ ‎‏بریدن حیوان حلال گوشت به خاطر نفس کشیدن یا به خاطر بالاتر قرار گرفتن سر آن، به‏‎ ‎‏داخل بر می گردد، جزء خون باقی ماندۀ که پاک می باشد نیست (بلکه نجس است). و‏‎ ‎

‏
‏‎

‏‏مسأله 8 ـ ‏‏چیزی که معلوم نیست خون است یا چیز دیگر پاک است مانند زردابه ای‏‎ ‎‏که از زخم خارج می شود و معلوم نیست که خون است یا نه و یا آن که به علت تاریکی یا‏‎ ‎‏کوری یا غیر این ها، شک کند که چیزی که از او خارج شده خون است یا چرک زخم و‏‎ ‎‏تحقیق واجب نیست. و همچنین است اگر معلوم نباشد که خون از حیوانی است که خون‏‎ ‎‏جهنده دارد یا نه؛ چه از این جهت که حال و وضعیت حیوان معلوم نیست مانند مار و چه‏‎ ‎‏از این جهت که خود خون معلوم نیست که مثلاً از گوسفند است یا از ماهی، بنا بر این اگر‏‎ ‎‏کسی در جامه اش خونی ببیند و نداند که این خون از او است یا از پشه و یا از کک، محکوم‏‎ ‎‏به طهارت است.‏

‏‏مسأله 9 ـ ‏‏خونی که از بین دندان ها بیرون می آید نجس و بلعیدن آن حرام است و اگر‏‎ ‎‏در آب دهان مستهلک شود پاک می شود و بلعیدن آن جایز است و تطهیر دهان با مضمضه‏‎ ‎‏و مانند آن واجب نیست.‏

‏‏مسأله 10 ـ ‏‏خونی که به خاطر کوبیده شدن، زیر ناخن ها یا پوست، سفت می شود‏‎ ‎‏(خون مردگی) در صورتی که با پاره شدن پوست و مانند آن، آشکار شود نجس است،‏‎ ‎‏مگر آن که استحاله شدن آن معلوم شود، بنا بر این اگر پوست پاره شود و آب به آن (خون‏‎ ‎‏بسته) برسد نجس می شود و وضو یا غسل با آن اشکال دارد، پس اگر حرجی ندارد واجب‏‎ ‎‏است آن را بیرون آورد، و در صورت داشتن حرج باید روی آن چیزی مثل جبیره بگذارد و‏‎ ‎‏بر آن مسح نماید، یا با فرو بردن آن در آبی که به ملاقات نجاست نجس نمی شود مانند کر‏‎ ‎‏و جاری وضو بگیرد وغسل نماید و این در صورتی است که از اول بداند خون سفت شده‏‎ ‎‏است، اما اگر احتمال بدهد که گوشت بوده و با کوفتگی مانند خون شده است،‏‎ ‎‏پاک می باشد.‏

‏‏ششم و هفتم: ‏‏سگ و خوکی که در خشکی زندگی می کنند که خود این ها و لعاب دهان‏‎ ‎‏و تمام اجزای این ها اگرچه از چیزهایی باشند که حیات در آن ها حلول نمی کند مثل مو و‏‎ ‎

‏
‏‎

‏‏هشتم: ‏‏چیزی که مست کننده و در اصل روان باشد، نه آن که در اصل جامد باشد ـ مثل‏‎ ‎‏حشیش ـ هرچند بجوشد و به صورت عارضی روان شود. اما آب انگور اگر با آتش‏‎ ‎‏بجوشد و دو ثلث آن کم نشده باشد ظاهر آن است که پاک باشد؛ اگرچه بدون اشکال حرام‏‎ ‎‏است. و آب کشمش هم پاک است و بنابر اقوی حرام نیست و اگر آب انگور و آب‏‎ ‎‏کشمش خود به خود به جوش آیند و مست کننده شوند ـ چنان که گفته شده ـ نجس هم‏‎ ‎‏می باشند. و آب خرما هم بنابر این که اگر خود به خود به جوش آید و مست کننده شود،‏‎ ‎‏نجس است. و اگر مسکر بودن مشکوک باشد، همۀ این ها محکوم به طهارت می باشند.‏

‏‏مسأله 11 ـ ‏‏خوردن کشمش و خرمایی که در روغن بجوشند، یا در میان چیزی کباب‏‎ ‎‏شده و یا دم بکشند یا آن که در شوربا ریخته شوند، هیچ اشکالی ندارد، مخصوصاً اگر‏‎ ‎‏جوشش آنچه که داخل خرما و کشمش است مشکوک باشد که غالباً چنین است.‏

‏‏نهم: ‏‏فقاع و آن شراب مخصوصی است که غالباً از جو گرفته می شود. اما اگر از غیر جو‏‎ ‎‏گرفته شده باشد حرمت و نجاست آن مورد تأمل است؛ اگرچه به آن فقاع گفته شود، مگر‏‎ ‎‏آن که مست کننده باشد.‏

‏‏دهم: ‏‏کافر و آن کسی است که به غیر اسلام گرویده است یا به اسلام گرویده ولیکن چیزی‏‎ ‎‏را که معلوم است از ضروریات می باشد به طوری انکار نماید که به انکار رسالت پیامبر ‏‏صلی الله علیه و آله وسلم‏‎ ‎‏یا تکذیب پیامبر ‏‏صلی الله علیه و آله وسلم‏‏ یا ناقص دانستن شریعت مطهره برگردد، یا گفتار و یا کاری از او‏‎ ‎‏سرزند که موجب کفر او شود. و فرقی بین مرتد و کافر اصلی چه حربی و چه ذمّی نیست.‏‎ ‎‏اما ناصبی ها و خوارج ـ که خدا آن ها را لعنت کند ـ نجس می باشند و نجس بودنشان مشروط‏‎ ‎‏به این نیست که آنان نیز انکاری داشته باشند که به انکار رسالت برگردد، اما غالی در‏‎ ‎‏صورتی که غلو او موجب انکار خدا یا توحید یا نبوت باشد کافر است وگرنه کافر نیست.‏‎ ‎‏مسأله 12 ـ ‏‏شیعۀ غیر اثنی عشری از سایر فرقه های شیعه در صورتی که از آن ها،‏‎ ‎‏دشمنی و ناسزایی نسبت به سایر امامان ‏‏علیهم السلام‏‏ که اعتقادی به امامت آن ها ندارند، اظهار‏‎ ‎‏نشود پاک می باشند و اگر چنین چیزی از ایشان ظاهر گردد مثل سایر ناصبی ها هستند.‏

‏
‏‎

‏‎ ‎

‏‎