کیفیت غسل میّت

‏‏کیفیت غسل میّت‏

‏‏واجب است اول نجاست از بدن میّت برطرف شود و بنابر اقوی شستن هر عضوی از‏‎ ‎‏میّت قبل از غسل دادن آن عضو، کفایت می کند؛ اگرچه احتیاط (مستحب) آن است که قبل‏‎ ‎‏از شروع در غسل همۀ بدن میّت پاک شود. و واجب است میّت سه غسل داده شود: اول با‏‎ ‎‏آب سدر، سپس با آب کافور و بعد از آن با آب خالص و اگر بر خلاف این ترتیب انجام‏‎ ‎‏دهد باید برگردد به نحوی که ترتیب حاصل شود، به این که آنچه را که می بایست مؤخر‏‎ ‎‏انجام گیرد دوباره به جا آورد. و کیفیت هر کدام از این غسل های سه گانه مانند غسل‏‎ ‎‏جنابت است، بنا بر این ابتدا سر و گردن سپس طرف راست و پس از آن طرف چپ غسل‏‎ ‎
‏‎

‏‏مسأله 1 ـ ‏‏باید سدر و کافور به اندازه ای باشد که گفته شود آب با آن مخلوط شده و در‏‎ ‎‏عین حال آب به مطلق بودن باقی بماند (مضاف نشود).‏

‏‏مسأله 2 ـ ‏‏اگر سدر یا کافور یا هر دو پیدا نشد بنابر احتیاط (واجب) بلکه وجوب آن‏‎ ‎‏خالی از قوت نیست، باید عوض آن با آب خالص با نیّت بدل بودن آن و مراعات ترتیب،‏‎ ‎‏غسل دهد.‏

‏‏مسأله 3 ـ ‏‏اگر آب برای غسل دادن میّت موجود نباشد باید او را سه تیمّم بدل از سه‏‎ ‎‏غسل با مراعات ترتیب بدهند و بنابر احتیاط (مستحب) یک تیمّم دیگر بدل از هر سه‏‎ ‎‏غسل بدهند؛ اگرچه بنابر اقوی لازم نیست. و همچنین اگر میّت مجروح یا سوخته و یا آبله‏‎ ‎‏داشت به طوری که بیم آن باشد که در اثر غسل پوستش متلاشی گردد باید او را تیمّم‏‎ ‎‏بدهند، و احتیاط به این که تیمّم هم با دست زنده و هم در صورت امکان با دست میّت‏‎ ‎‏باشد، ترک نشود؛ گرچه بعید نیست در صورت امکان فقط به دست میّت اکتفا بتوان کرد.‏‎ ‎‏و یک بار زدن دست بر روی زمین برای تیمّم صورت و دو دست کفایت می کند؛ اگرچه‏‎ ‎‏احتیاط (مستحب) تعدد آن است.‏

‏‏مسأله 4 ـ ‏‏اگر جز به مقدار یک غسل آب نداشته باشد، باید او را یک غسل و دو تیمّم‏‎ ‎‏بدهد، پس اگر سدر و کافور یا تنها سدر داشته باشد باید آب را به مصرف غسل اول (با‏‎ ‎‏آب سدر) رسانیده و دو تیمّم برای دو غسل آخری بدهد. و بنابر اقوی همچنین است اگر‏‎ ‎‏سدر و کافور هم نباشد و احتمال بعید داده می شود که (در این صورت) واجب باشد آب‏‎ ‎‏را برای غسل سوم مصرف نموده و برای اولی و دومی تیمّم دهد و راه احتیاط در رعایت‏‎ ‎‏هر دو احتمال این است که بدل از دو غسل اولی و دومی با رعایت ترتیب، احتیاطاً او را دو‏‎ ‎‏تیمّم بدهد، سپس به قصد ما فی الذمّه ـ که مردد بین غسل اول و سوم است ـ او را با آب‏‎ ‎
‏‎

‏‏مسأله 5 ـ ‏‏اگر میّت در حال احرام باشد مانند کسی که در احرام نیست، سه غسل داده‏‎ ‎‏می شود، ولی در غسل دوم نباید کافور با آب مخلوط شود؛ مگر آن که در عمره بعد از‏‎ ‎‏تقصیر، و در حج بعد از سعی مرده باشد. و همچنین نباید او را با کافور حنوط کنند مگر‏‎ ‎‏آن که در عمره بعد از تقصیر، و در حج بعد از سعی مرده باشد.‏

‏‏مسأله 6 ـ ‏‏هرگاه به خاطر این که غسل ممکن نبود، او را تیمّم دهند یا در اثر نبود سدر‏‎ ‎‏و کافور با آب خالص غسل داده شود، سپس عذر برطرف شود، در صورتی که دفن نشده‏‎ ‎‏باشد باید در فرض اول او را غسل داد و در فرض دوم بنابر احتیاط (واجب) باید غسل را‏‎ ‎‏با سدر یا کافور اعاده نمود. و اگر دفن شده باشد همان که انجام شده کافی است.‏

‏‏مسأله 7 ـ ‏‏اگر بر میّت غسل جنابت یا حیض یا مانند این ها بوده باشد، غسل میّت از‏‎ ‎‏آن ها کفایت می کند.‏

‏‏مسأله 8 ـ ‏‏اگر میّت بدون غسل ـ هر چند از روی فراموشی ـ دفن شود، در صورتی که‏‎ ‎‏محذوری از قبیل هتک حرمت میّت به خاطر آن که جسدش تباه شده و از قبیل حرج و‏‎ ‎‏مشقّت بر افراد زنده، به واسطۀ بو یا تجهیز او نباشد، باید برای غسل، او را نبش قبر کنند‏‎ ‎‏وهمچنین است اگر بعضی از غسل هایش مانده و یا معلوم شود که باطل بوده است. و‏‎ ‎
‏‎

‏‏مسأله 9 ـ ‏‏برای غسل دادن میّت، مزد گرفتن جایز نیست، مگر آن که مزد در قبال بعضی‏‎ ‎‏از کارهای غیر واجب قرار داده شود، مانند نرم کردن انگشت ها و مفاصل و شستن‏‎ ‎‏دست هایش قبل از غسل تا ذراع و شستن سر او با کف سدر یا خطمی و شستن عورتین او با‏‎ ‎‏سدر یا اشنان قبل از غسل و خشک کردن او بعد از فراغ از غسل با پارچۀ تمیز و مانند این ها.‏

‏‏مسأله 10 ـ ‏‏اگر بدن میّت پس از غسل یا در اثنای آن به نجاستی از خودش یا از خارج‏‎ ‎‏نجس شود بنابر اقوی اعادۀ غسل واجب نیست، هرچند که بول یا غائط از او بیرون آمده‏‎ ‎‏باشد؛ اگرچه احتیاط (مستحب) در صورت بیرون آمدن بول یا غائط در اثنای آن، اعادۀ‏‎ ‎‏غسل است. البته پاک نمودن بدن میّت از نجاست واجب است، هرچند که بعد از قرار‏‎ ‎‏دادن در قبر باشد، بنابر احتیاط (واجب) مگر آن که ممکن نباشد، ولو به خاطر این که بیرون‏‎ ‎‏آوردن او از قبر موجب هتک حرمت است.‏

‏‏مسأله 11 ـ ‏‏شستن تخت یا هر چیز مسطحی که میّت را روی آن غسل می دهند بعد از‏‎ ‎‏هر غسلی از غسل های سه گانه، واجب نیست، ولی احتیاط (مستحب) آن است که برای‏‎ ‎‏میّت بعدی شسته شود؛ اگرچه بنابر اقوی به تبع میّت پاک می گردد. و همچنین است‏‎ ‎‏پارچه ای که روی او می گذارند که آن هم به تبع میّت پاک می شود.‏

‏‏مسأله 12 ـ ‏‏احتیاط (مستحب) آن است که میّت را در حال غسل مانند محتضر رو به‏‎ ‎‏قبله قرار دهند اگرچه بنابر اقوی از مستحبات می باشد.‏

‏‏مسأله 13 ـ ‏‏بنابر اصح، وضو دادن میّت واجب نیست، ولی استحبابش قوی است، بلکه‏‎ ‎‏احوط است، و سزاوار است که وضو بر غسل مقدم شود.‏

‏‎ ‎

‏‎