نسب
هفت صنف از زنان بر هفت صنف از مردان، به واسطۀ نسب، حرام می باشند: مادر؛ که شامل جده های بالا و پایین می شود؛ چه از پدر باشند یا از مادر، پس زن بر پسرش و بر پسر پسرش و بر پسر پسر پسرش و بر پسر دخترش و بر پسر دختر دخترش و بر پسر دختر پسرش و به همین منوال حرام می باشد. و خلاصه زن بر هر مردی که با ولادت به او انتساب پیدا می کند، حرام است؛ چه بدون واسطه یا با واسطه یا چند واسطه باشد و چه واسطه ها مرد یا زن یا مختلف باشند.
و دختر؛ که شامل حفیده (نوۀ دختر) ولو با یک واسطه باشد یا چند واسطه؛ پس او بر پدرش که شامل جد است؛ خواه جد پدری باشد یا مادری، حرام است. پس بر مرد، دخترش و دختر پسرش و دختر پسر پسرش و دختر دخترش و دختر دختر دخترش و دختر پسر دخترش حرام است. و خلاصه هر زنی که با ولادت ـ به یک واسطه یا چند واسطه، خواه واسطه ها مرد باشند یا زن یا مختلف ـ به او منتسب باشد.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 281
و خواهر؛ چه از پدر باشد یا از مادر و یا از هر دو.
و دختر برادر؛ چه برادر از پدر باشد یا از مادر و یا از هر دو؛ و او هر زنی است که با ولادت به برادرش ـ بدون واسطه یا با واسطه ولو زیاد باشند ـ انتساب پیدا کند چه انتساب با او به وسیلۀ پدرها باشد یا به وسیله مادرها یا مختلف. پس بر مرد، دختر برادرش و دختر پسر او و دختر پسر پسر او و دختر دختر او و دختر دختر دختر او و دختر پسر دختر او و به همین منوال، حرام است.
و دختر خواهر؛ و او هر زنی است که با ولادت، به خواهرش ـ طبق آنچه که در دختر برادر ذکر شد ـ انتساب پیدا کند.
و عمه؛ و او خواهر پدرش از پدر یا از مادر یا از هر دو می باشد. و مقصود از عمه شامل عمه های بالا هم می شود، یعنی عمۀ پدر ـ خواهر جدّ پدری ـ خواه از پدر باشد یا از مادر یا از هر دو؛ و عمۀ مادر ـ خواهر پدر مادر ـ خواه از پدر باشد یا از مادر یا از هر دو؛ و عمۀ جدّ پدری و جدّ مادری و عمۀ جدّه این چنینی (پدری یا مادری). پس مراتب عمه ها مراتب پدرها است و او هر زنی است که خواهر مردی باشد که با تو از طرف پدرت یا مادرت با ولادت انتساب پیدا می کند.
و خاله؛ و مقصود از او نیز، کسی است که شامل خاله های بالا می شود؛ پس خاله مانند عمه است، البته او خواهر یکی از مادرهای تو ـ ولو از طرف پدرت ـ می باشد، و عمه، خواهر یکی از پدرهای تو ـ ولو از طرف مادرت ـ می باشد، پس خواهر جدۀ تو از پدر، خاله ات می باشد زیرا او خالۀ پدرت است و خواهر جد تو از مادر، عمۀ تو است زیرا او عمۀ مادرت می باشد.
مسأله 1 ـ عمۀ عمه و خالۀ خاله مادامی که ولو با واسطه در دو عنوان عمه و خاله داخل نشوند، حرام نمی باشند. و آن ها گاهی در این دو عنوان داخل می شوند پس حرام می شوند مانند این که عمۀ تو، خواهر پدرت، از پدر و مادر یا از پدر باشد و برای پدر پدرت خواهری از پدر یا از مادر یا از پدر و مادر باشد، پس این زن بدون واسطه عمه است برای عمۀ تو و با واسطه عمه است برای تو. و مانند این که اگر خالۀ تو خواهر مادرت از پدرش یا از پدر و مادرش باشد و برای مادر مادر تو خواهری باشد، پس این زن بدون واسطه
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 282
خاله است برای خالۀ تو و با واسطه خاله است برای تو. و گاهی داخل در عنوان عمه و خاله نمی شوند پس حرام نمی باشند، مانند این که اگر عمۀ تو خواهر پدرت از مادرش ـ نه از پدرش ـ باشد و برای پدر خواهر، خواهری باشد، پس خواهر دومی، عمۀ عمه تو می شود، ولی بین تو و بین او اصلاً نسبی نیست. و مانند این که اگر خالۀ تو خواهر مادرت از پدرش ـ نه از مادرش ـ باشد و برای مادر خواهر، خواهری باشد پس این زن خالۀ خالۀ تو می باشد و خالۀ تو ولو با واسطه نمی شود. و همچنین خواهر برادر یا خواهر خواهر وقتی حرام می شود که خواهر باشد، نه مطلقاً پس اگر تو برادر یا خواهری از پدرت داشته باشی و برای مادر او دختری از شوهر دیگر باشد پس او خواهر برادرت یا خواهرت است ولی خواهر تو نمی شود ـ نه از طرف پدرت و نه از طرف مادرت ـ پس بر تو حرام نمی باشد.
مسأله 2 ـ نسب یا شرعی است، و آن عبارت است از این که به سبب وطیی که ذاتاً با سببی شرعی ـ از نکاح یا ملک یمین یا تحلیل ـ حلال است، حاصل شود؛ اگرچه به خاطر عوارضی از قبیل حیض یا روزه یا اعتکاف یا احرام و مانند آن ها حرام شده باشد. و وطی شبهه به نکاح شرعی ملحق می شود. و یا غیر شرعی است و آن عبارت است از این که با سفاح و زنا حاصل شود. و احکامی که بر نسب ثابت در شرع، از توارث و غیره، مترتب می باشد اگرچه اختصاص به اولی دارد لیکن ظاهراً بلکه قطعاً موضوع حرمت ازدواج اعم از آن است پس سبب غیر شرعی را هم شامل می شود، بنا بر این اگر با زنی زنا کند و پسر و دختری از او متولد شود ازدواج نمودن بین آن ها حرام است. و همچنین بین هر یک از آن ها و بین اولاد زانی و زانیه که با ازدواج صحیح یا با زنا با زن دیگری، پیدا شده اند. و همچنین زن زانیه و مادرش و مادر مرد زانی و خواهر آن ها بر پسر حرام می شوند و دختر بر مرد زانی و پدرش و اجداد و برادرها و عموهایش حرام می شود.
مسأله 3 ـ منظور از وطی شبهه وطیی است که استحقاق آن را ندارد و علم به حرمت وطی ندارد مانند این که با زن بیگانه به اعتقاد این که زن خودش است نزدیکی نماید، یا طریق معتبری بلکه اصل معتبری بر آن نداشته باشد؛ و مع ذلک مسأله مورد اشکال است. و وطی دیوانه و کسی که خواب است و کسی که مانند مجنون و خواب است ملحق به آن
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 283
می شود. و شخص مست در صورتی که مستی اش به آشامیدن مسکر از روی عمد و عصیان باشد، به آن ملحق نمی شود.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 284