مقدمه تحقیق

‏‏مقدّمۀ تحقیق‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏بِـسْمِ الله ِ الـرَّحْمٰنِ الـرَّحیـمِ وَ هُوَ الحَکیـم ‏

‏‏ ‏

‏‏«یُؤتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشٰاءُ وَ مَنْ یُؤتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ اُوتِیَ خَیْراً کَثیراً و ما یذّکّر إِلاَّ اُولُوا ألألبابْ»‏

‏‏شیفتگان تحجّر گرچه فراوان کوشیده اند تا دست اندیشه را از دامان دیانت دور‏‎ ‎‏داشته و دین را رازی سر به مُهر و دست نایافتنی بیانگارند، لیکن همّت اندیشمندانی‏‎ ‎‏سترگ، هم آغوشی عقل و دین را نوید فرموده و حاصل تلاش پیام آوران وحی را از‏‎ ‎‏خرافات بیخردان پیراسته و شریعت را در کنار حکمت جاودانه ساخته است. ‏

‏‏در این میان «حکمت متعالیه» میراثی ماندگار و نشانی پایدار از آزاداندیشی و‏‎ ‎‏عقل مداری حکمای شیعه را به حکایت نشسته است؛حکمتی که یادگار فرهیختگانی‏‎ ‎‏همچون: افلاطون، ارسطو، فلوطین، فارابی، شیخ الرئیس، سهروردی ، ابن عربی،‏‎ ‎‏نصیرالدین طوسی، میرداماد و صدرالمتألهین بوده و ریشه در درازای اندیشه داشته و‏‎ ‎‏خواهد داشت.‏

‏‏حکمت متعالیه گر چه گنجینه دار فلسفۀ مشاء، اشراق و ذوق ابن عربی است، ولی‏‎ ‎‏نبوغ صدرا چنان این گوهرهای گرانبها را از نازیبایی ها پیراسته و در سلک آیات وحی‏‎ ‎‏و کلمات اولیاء کشیده که به حقیقت «فلسفۀ صدرایی» بسان ترجمان بطون وحی و‏‎ ‎‏هویداگر گوشه های ناپیدای شریعت نمود یافته؛ و ضمن آنکه بسیاری از گره های کور‏‎ ‎‏عقلانی را با براهینی برگرفته از مبادی وحی و تشریع باز نموده، معارف ژرف آیات‏‎ ‎‏الهی و روایات معصومان ‏‏علیهم السلام‏‏ را نیز درچهارچوب براهین عقلی روشن ساخته و از‏‎ ‎‏ابهام به در آورده است.استواری و همگونی مسائل فلسفۀ اسلامی، در قالب صدرایی‏
‏‎

‏‏اسفار‏‏ به عنوان برترین خاستگاه حکمت متعالیه و‏‏ شرح منظومه‏‏که به گونه ای چکیدۀ‏‎ ‎‏آن به شمار می رود سالیانی دراز در حوزۀ اندیشه و تدریس علوم عقلی جایگاه‏‎ ‎‏ویژه ای را به خود اختصاص داده و شروح و حواشی فراوانی بر آنها در سبک های‏‎ ‎‏گوناگون به رشتۀ تحریر در آمده، که مجموعۀ حاضرنیز گوشه های به جا مانده از‏‎ ‎‏حدود بیست سال تدریس این دو کتاب توسط امام خمینی ‏‏قدس سره‏‏ است.‏

‏‏بی تناسب نیست نکاتی پیرامون نویسندگان این دو اثر و همچنین زندگی فلسفی‏‎ ‎‏امام خمینی ‏‏قدس سره‏‏ و مرحوم مقرر را به صورتی گذرا یادآور شویم:‏

‏‎ ‎

‏‎