باب هفتم احوال نفس ناطقه و نسبت آن به عالم طبیعت

فصل سوم تبیین قول حق در مسأله نفس و نقد سایر اقوال

فصل سوم تبیین قول حق در مسألۀ نفس و نقد سایر اقوال[2]

‏ ‏

‏در تعقیب این مسأله کلماتی را که در این باب است بیان نموده و می گوییم: گرچه‏‎ ‎‏نفس، اقرب از همه کس می باشد، بلکه همه کس عین اوست، ولی چون یک موجود‏‎ ‎‏ذو شؤونی است که از مراتب اُولی تا آخرین مرتبه را سیر نموده، ذو مراتب و دارای‏‎ ‎‏شؤون طبیعیه و الهیه می باشد. پس نفس، یک موجودی است که هویت او چنین مقام‏‎ ‎‏رفیعی دارد که همای عالم امکان و ماهی قعر دریای طبیعت است و در هر مرتبه ای، از‏‎ ‎‏خود آن مرتبه می باشد؛ مرتبۀ طبیعی او در سلک طبیعیون است و مرتبۀ عقلانی او‏‎ ‎‏منسلک با قافلۀ عقلای عالم و با موجودات عقلانی مجرد، همنشین است، و لذا درک‏‎ ‎‏چنین موجودی با چنین هویت ذو مراتب، در غایت صعوبت است، و چون هر کسی‏‎ ‎‏به اندازۀ شعاع دید خود، این هویت را درک کرده و شعاع نور دیدۀ عقلش مراتب‏‎ ‎‏بالای قامت آن را ندیده، گفته است: هویت نفس، همان است که من دیده ام.‏

‎ ‎

تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 3)صفحه 99

  • )) اسفار، ج 8، ص 343.