نامه به آقای محمد شریعت اصفهانی (وخامت اوضاع)

‏‏نامه‏

‏‏زمان: 15 خرداد 1347 / 8 ربیع الاول 1388‏

‏‏مکان:  نجف‏

‏‏موضوع: وخامت اوضاع و اجرای افکار پلید استعمار توسط دولتها‏

‏‏مخاطب: شریعت اصفهانی (شیخ الشریعه)، محمد‏

‏‏     ‏‏به عرض عالی می رساند، مرقوم محترم که حاوی مطالبی بود که نزد اکثر از علوم‏‎ ‎‏غریبه است واصل؛ اوضاع وخیمتر از آن است که بتوان عواقب آن را درست فهمید. اگر‏‎ ‎‏نقشه همان نقشۀ ترکیه ـ که تحمیل به مصطفی کمال‏‎[1]‎‏ شد و او نیز قبول کرد و تا توانست‏‎ ‎‏اجرا کرد ـ باشد، حساب این طرفها خصوصاً ایران معلوم است. ترکها باز مقاومت کردند‏‎ ‎‏ولی ماها گمان نمی کنم مقاومتی به خرج دهیم، و دولتها بی مزاحمتْ افکار پلید دیگران‏‎ ‎‏را اجرا می کنند ولی با اسم دین مبین اسلام! و ما نیز به همین کلمه دلخوش کردیم یا برای‏‎ ‎‏رفع مسئولیت نزد خلق، خود را به دلخوشی می زنیم. اگر اینجا صحبتی شود گفته می شود‏‎ ‎‏ملکی‏‎[2]‎‏ بهتر است و آنجا نیز مجرم اصلی را به حساب نمی آورند بلکه بعض تلگرافات‏‎ ‎‏که اخیراً از قِبَل بعضی آقایان شده است متضمن تطهیر مجرم اصلی است، و داعی بر نشر‏‎ ‎‏هم ظاهراً داشتند که لابد اینطور صلاح را تشخیص داده اند. و بالجمله اکنون دو طایفه‏‎ ‎‏بیشتر نیست: یا ساکت و یا ناطقِ مضر؛ «و الاَمرُ الی الله تعالی».‏

‏‏     تحریرالوسیله را به همان نحو که ملاحظه فرمودید به طبع رسید، و مقداری از آن هم‏‎ ‎‏به ایران رفت و در آنجا مسائل دفاع را مستقلاً علی المحکی، نشر دادند و شاید در اثر‏‎ ‎‏آن، تشدید نسبت به منزل اینجانب زیادتر شده است. در نظر اینجانب این امر اگر به‏‎ ‎‏صرفه نباشد مهم نیست؛ آنچه مهم است آن است که نمی دانم با این وضع آنها و ماها،‏‎ ‎‏تکلیف چیست. امیدی در ناحیۀ خود ما نیست؛ خداوند اصلاح کند. والسلام علیکم.‏

‏8 ربیع الاول 1388  ـ  روح الله الموسوی الخمینی‏

• ـ مصطفی کمال، معروف به آتاتورک از عوامل اصلی فروپاشی امپراتوری عثمانی، مجری سیاستهای انگلیس و  غرب در آسیای صغیر، و نخستین رئیس جمهور ترکیه.
• ـ پادشاهی.