مصاحبه با خبرنگاران درباره توقیف امیر عباس هویدا و مسائل دیگر

‏‏مصاحبه‏

‏‏زمان: 18 آبان 1357 / 8 ذی الحجه 1398‏

‏‏مکان: پاریس، نوفل لوشاتو  ‏

‏‏موضوع: توقیف امیرعباس هویدا و دیگر مسائل ایران‏

‏‏مصاحبه کننده: خبرنگاران برزیلی، انگلیسی، تایلندی، ژاپنی، امریکایی و ...‏

‏‎ ‎‏سؤال: ‏‏[‏‏حضرت آیت الله ، پس از این ناراحتیها و ناآرامیهای اخیر دانشجویان‏‎[1]‎‏ و سپس روی کار آمدن‏‎ ‎‏یک دولت نظامی، آیا شما فکر می کنید اوضاع کنونی برای سرنگونی شاه است؟ و آیا توقیف آقای‏‎ ‎‏هویدا نخست وزیر اسبق، تغییری در اوضاع ایجاد کرده است؟ و بالاخره آیا شما هواداران خودتان را به‏‎ ‎‏یک مبارزۀ مسلحانه علیه شاه، تشویق و توصیه خواهید نمود؟‏‏]‏

‏‏جواب: ‏‏دولت نظامی تأثیری در مسائل ایران ندارد، بلکه در ازدیاد ناراحتیها و اعتصابات و‏‎ ‎‏تظاهرات، نقش اساسی دارد. لذا پس از تشکیل حکومت نظامی، مسائل بدین صورت‏‎ ‎‏که ملاحظه می کنید تشدید شده است. چنانچه توقیف هویدا هم اثری ندارد. این هم یک‏‎ ‎‏مانوری است که خیال می کنند برای اسکات مردم اینگونه امور تأثیر دارد. چیزی که‏‎ ‎‏بلااشکال تأثیر فی الجمله دارد، این است که خود شاه و سلسلۀ او بروند و آن وقت یک‏‎ ‎‏آرامش نسبی حاصل خواهد شد. و اما روش ما، در مبارزه، عجالتاً همین است که هست‏‎ ‎‏و من امید این را دارم که همۀ مسائل را حل کند. لکن اگر طول کشید و احتیاج افتاد‏‎ ‎‏تجدیدنظر خواهیم کرد.‏

‏‏ــ     ‏‏[‏‏حضرت آیت الله ، برای جانشینی رژیم کنونی، شما خواستار جمهوری اسلامی هستید. چنین دولتی،‏‎ ‎‏آیا آزادیهای دموکراتیک را برای همۀ مردم تضمین خواهد کرد؟ و در چنین دولتی نقش خود شما‏‎ ‎‏شخصاً چه خواهد بود؟ ضمناً در مورد آزادیهای دموکراتیک می خواهیم بدانیم آیا کمونیستها و‏‎ ‎‏مارکسیستها آزادی اظهار عقیده و بیان خودشان را دارند یا نه؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏دولت اسلامی یک دولت دموکراتیک به معنای واقعی است و برای همۀ اقلیتهای مذهبی‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏آزادی به طور کامل هست و هر کس می تواند اظهار عقیدۀ خودش را بکند. و اسلام‏‎ ‎‏جواب همۀ عقاید را به عهده دارد و دولت اسلامی تمام منطقها را با منطق جواب خواهد‏‎ ‎‏داد. و اما من هیچ فعالیت در داخل خود دولت ندارم و به همین نحو که الان هستم، وقتی‏‎ ‎‏هم که دولت اسلامی تشکیل شود، نقش هدایت را دارم.‏

‏‏ــ     ‏‏[‏‏سیاست خارجی جمهوری اسلامی، خصوصاً در رابطه با ابرقدرتها، چه خواهد بود؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏سیاست دولت اسلامی، حفظ استقلال، آزادی ملت و دولت و کشور و احترام متقابل بعد‏‎ ‎‏از استقلال تمام خواهد بود و فرقی بین ابرقدرتها و غیر آنها نیست.‏

‏‏ــ     ‏‏[‏‏شما نفوذ غرب بخصوص امریکا را مذموم شمرده اید. این نفوذ چگونه می تواند محدود شود؟ ایران‏‎ ‎‏به این ترتیب کنونی به فنون و تکنولوژی غربی وابسته است و غرب هم احتیاج مبرمی به نفت خام شما‏‎ ‎‏دارد؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏حکومت اسلامی و خواست ملت ما، برای همین است که نفوذ غرب و همۀ کشورها را در‏‎ ‎‏ایران از بین ببرد. وقتی یک ملت با تمام اقشار آن برای یک هدف قیام کردند، هیچ‏‎ ‎‏نفوذی نمی تواند خلاف آن را تحمیل کند. و اما قضیۀ نفت، ما بعد از اینکه استقلال خود‏‎ ‎‏را به دست آوردیم و نفت در اختیار ما قرار گرفت، می خواهیم بر حسب اختیار خودمان‏‎ ‎‏نفتمان به فروش رود و ارز گرفته و صرف مصالح کشور کنیم. ما از حیث فروش‏‎ ‎‏مضایقه ای نداریم، لیکن نه مثل فروشی که الان انجام می گیرد.‏

‏‏ــ     ‏‏[‏‏حضرت آیت الله ، تا چه مدت انتظار خواهید کشید که شاه روی کار باشد و بعد دستور جهاد مسلحانه‏‎ ‎‏بدهید؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏تا وقتی مأیوس شوم از اینکه به ترتیبی که در پیش است مقصود ما حاصل نشود.‏

‏‏ــ     ‏‏[‏‏برای یکشنبۀ آینده در تهران دستور اعتصاب عمومی صادر شده است. آیا این آغاز یک مبارزۀ جدی‏‎ ‎‏با دولت نظامی کنونی در ایران است؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏مبارزه، به همین شکلی که هست همیشه جدی بوده، منتها نوسان داشته است. البته‏‎ ‎‏حکومت نظامی و دولت نظامی، موجب ناآرامی مردم و بیشتر شدن این اعتصابات و‏‎ ‎‏تظاهرات شده است.‏

‏
‏‎

‎‏ــ     ‏‏[‏‏نتیجۀ مذاکرات شما با آقای دکتر کریم سنجابی و جبهۀ ملی چه بوده است؟‏‏]‏

‏‏ــ     ‏‏مذاکرات به آن معنایی که گفته می شود توافق حاصل شده است نبوده. من مسائلی را که‏‎ ‎‏مورد نظرم بوده طرح کردم و آنها قبول کردند. من مسائلی را که همیشه خواست ملت‏‎ ‎‏است طرح می کنم، هر کس آن را پذیرفت به خواست ملت عمل کرده است. خواست‏‎ ‎‏ملت، رفتن شاه و استقرار حکومت اسلامی است. به تظاهرات بنگرید.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎

• ـ تظاهرات 13 آبان دانشجویان که منجر به شهادت عده ای از ایشان شد.