مصاحبه

مصاحبه با مجله «الاقتصاد العربی» درباره بازگشت به ایران

مصاحبه

‏زمان: 8 آذر 1357 / 28 ذی الحجه 1398‏

‏مکان: پاریس، نوفل لوشاتو‏

‏موضوع: بازگشت به ایران‏

‏مصاحبه کننده: خبرنگار فرانسوی مجلۀ الاقتصاد العربی و بولتن خبری خاورمیانه‏

سؤال: ‏[‏‏در مصاحبه با خبرگزاری فرانس پرس، اظهار داشتید که یک حکومت انقلابی باید با سقوط شاه‏‎ ‎‏تشکیل شود، و شما پیش از سقوط شاه به ایران باز نخواهید گشت. به نظر می رسد در اثر مذاکرات شاه با‏‎ ‎‏افرادی مانند آقای سنجابی‏‎[1]‎‏ و همچنین در اثر فشار امریکا بر شاه، امکان این باشد که شاه ایران را ترک‏‎ ‎‏کند و حکومتی انتقالی متشکل از همین سازشکاران تشکیل شود. آیا در چنین شرایطی شما این دولت‏‎ ‎‏را به عنوان دولت انتقالی خواهید پذیرفت و به ایران باز خواهید گشت؟‏‏]‏

جواب: ‏اولین چیزی که در خواسته های ما آمده است و عموم ملت خواهان آنند، برکناری شاه‏‎ ‎‏است، ولکن مسئله شخص شاه نیست. ما هر حکومتی را که از طرف خود مردم نباشد و‏‎ ‎‏متکی به همان قدرتی که شاه را سرِ کار آورد و حفظ کرد و یا قدرتی دیگر، بشدت طرد‏‎ ‎‏می کنیم، و با او همان رفتاری را خواهیم کرد که با شاه کرده و می کنیم. و مسئله رفتن من به‏‎ ‎‏ایران، یا بودن در خارج از ایران تابع این است که در کجا بهتر بتوانم به ملتم بیشتر خدمت‏‎ ‎‏کنم.‏

ــ     ‏[‏‏اظهار داشته اید که همۀ کسانی که چه با عنوان موافق و چه با فرصت طلبی به عنوان مخالف، دم از قانون‏‎ ‎‏اساسی و انتخابات آزاد می زنند، باید از تصدی امور برکنار شوند. آیا این بدان معنی است که قانون‏‎ ‎‏اساسی فعلی به نظر شما از اعتباری برخوردار نیست؟ اگر چنین است، به نظر شما چه قانونی اساسی ای‏‎ ‎‏باید برای ادارۀ امور کشور تهیه شود؟‏‏]‏

ــ     ‏شاه و دارودسته اش که دم از قانون اساسی می زنند، شکی نیست که نه برای احترام به‏‎ ‎‏قانون است، زیرا پنجاه سال است قانون را زیرپا گذاشته اند، بلکه برای آن است که با این‏

صحیفه امامجلد 5صفحه 138
‏فریب، مقام سلطنت و شخص شاه را در این مقام حفظ کنند. و من به دلیل همین توطئۀ‏‎ ‎‏شاه، مکرر به عموم ملت ایران و سران قوم، تذکر داده ام که دم از قانون اساسی نزنند، که‏‎ ‎‏ندانسته گرفتار توطئۀ شاه می شوند و قانون اساسی فعلی بدون اصلاحات، از نظر من‏‎ ‎‏اعتباری ندارد.‏

ــ     ‏[‏‏در یکی از بیانیه هایتان از کارگران ایران خواسته اید که بدون توجه به وعده های رژیم، به اعتصابات‏‎ ‎‏خود ادامه دهند. یکی از درخواستهای مطرح شده، در این اعتصابات، تشکیل اتحادیه های آزاد‏‎ ‎‏کارگری است. نظرتان دربارۀ این اتحادیه ها چیست؟ اگر با تشکیل آنها موافقید، اینها در چهارچوب‏‎ ‎‏حکومت جمهوری اسلامی مورد پیشنهاد شما، چه نقشی و اهمیتی خواهند داشت؟‏‏]‏

ــ     ‏کارگران محروم و متدین ایران که اکثر آنان همان کشاورزان و زارعین فقیر و گرسنۀ‏‎ ‎‏سابقند، حق دارند برای به دست آوردن حقوق حقۀ خود، به مبارزۀ ملت از هر طریق‏‎ ‎‏ممکن و مشروع بپردازند. و در جمهوری اسلامی، به آنها حق داده می شود که به هر‏‎ ‎‏شکل ممکن به دور هم جمع شوند و مسائل و مشکلات خود را بررسی کنند و در نتیجه،‏‎ ‎‏دولت را در جریان مسائل خود قرار دهند و نیز از حقوق صنفی خود دفاع کنند.‏

ــ     ‏[‏‏نظرتان دربارۀ فعالیت احزاب سیاسی چپ، بدون اتکا به هیچ قدرت خارجی در چهارچوب‏‎ ‎‏حکومت جمهوری اسلامی چیست؟‏‏]‏

ــ     ‏در جمهوری اسلامی، هر فردی از حق آزادی عقیده و بیان برخوردار خواهد بود، ولکن‏‎ ‎‏هیچ فرد و یا گروه وابسته به قدرتهای خارجی را، اجازۀ خیانت نمی دهیم.‏

ــ     ‏[‏‏نظرتان دربارۀ مبارزه مردم فلسطین چیست؟ با توجه به اینکه بیش از نیمی از نفت اسرائیل از ایران‏‎ ‎‏تأمین می شود. چه اقداماتی باید از سوی ایران در این زمینه صورت گیرد؟‏‏]‏

ــ     ‏یکی از علل قیام مردم مسلمان ایران علیه شاه، حمایت بی دریغ او از اسرائیل غاصب‏‎ ‎‏است. و شاه، نفت اسرائیل را تأمین می کند. ایران را بازار مصرف کالاهای اسرائیل کرده‏‎ ‎‏است و حمایتهای معنوی دیگر. و برای فریب افکار جهانی صرفاً به محکوم کردن‏‎ ‎‏اسرائیل می پردازد. ملت مسلمان ایران و هیچ مسلمانی و اصولاً هیچ آزاده ای، اسرائیل را‏‎ ‎‏به رسمیت نمی شناسد و ما همواره حامی برادران فلسطینی و عرب خود خواهیم بود.‏


صحیفه امامجلد 5صفحه 139
ــ     ‏[‏‏در پیامهایتان به کرّات نقش نیروهای بزرگ امریکا، شوروی، انگلستان و چین را در صحنۀ جهانی‏‎ ‎‏محکوم کرده اید. نظرتان دربارۀ فروش گاز و نفت ایران به این کشورها و وابستگان برخی از آنها، مثلاً‏‎ ‎‏دولت افریقای جنوبی چیست؟ به طور کلی چه طرحی برای ادارۀ صنعت نفت پیشنهاد می کنید؟‏‏]‏

ــ     ‏من همیشه به ملت ایران گوشزد کرده ام که گول تبلیغات غلط را نخورند. امریکا و‏‎ ‎‏انگلستان که دم از تمدن و پیشرفت می زنند، و نیز شوروی و چین، که دم از انقلاب و‏‎ ‎‏حمایت از انقلابیون می زنند، هر کدام به نحوی با شاه، این جنایتکار حرفه ای همکاری‏‎ ‎‏می کنند. شاهی که در هر کجای عالَم که فردی و یا دولتی جنایتکار و ستمگر است، شاه از‏‎ ‎‏او حمایت می کند و به آن کمک می دهد. ملت ایران تصمیم گرفته است برای نجات از‏‎ ‎‏چنگال این آدمخواران به مبارزه ادامه دهد و بر مبنای همین استقلال، سیاستهای خود را‏‎ ‎‏تنظیم کند. و در مورد نفت، چه کسی به خود حق می دهد که به ما دستور بدهد که ما‏‎ ‎‏همیشه باید نفت خود را سخاوتمندانه تاراج کنیم و به دیگران بدهیم و خود از آن‏‎ ‎‏استفاده نکنیم. و ما به دشمنان بشریت و انسانیت نفت نمی دهیم.‏

‎ ‎

صحیفه امامجلد 5صفحه 140

  • ـ آقای کریم سنجابی.