مصاحبه
زمان: 30 آذر 1357 / 20 محرّم 1399
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: علت مخالفت با رژیم شاه ـ سیاست خارجی و نقش ارتش در جمهوری اسلامی
مصاحبه کننده: خبرنگار امریکایی مجلۀ تایم
سؤال: [حضرت آیت الله ، بعضی از مردم می گویند، شما به خاطر خصومت شخصی که با شاه دارید حاضر به مذاکره و توافق با وی نیستید. آیا یک چنین مسئله ای صحت دارد؟]
جواب: مسئله ای است که شاه گفته است، اساسی ندارد. من هیچ خصومت شخصی با کسی ندارم.
ــ [حضرت آیت الله ، سیاست یعنی پیدا کردن راه حلهای ممکن. اگر درست فهمیده باشم موضع حضرتعالی این است که هیچ نوع مذاکره ای با رژیم کنونی امکانپذیر نیست. برای اینکه این رژیم غیر قانونی است. به نظر شما علت اینکه شما و پیروانتان در مذاکره با شاه برای یافتن یک راه حل سیاسی در مورد بحران کنونی ایران و اجتناب از هرج و مرج بی میل هستید چیست؟]
ــ علت این است که ما هرج و مرج را زیر سر خود شاه می دانیم، بنابراین شاه نمی خواهد که راه حل پیدا کند. شاه می خواهد راه فرار از این تنگنا و به دست آوردن قدرت پیدا بکند. پس با شاه مذاکرات معنی ندارد.
ــ [حضرت آیت الله ، شما فرموده اید که علاقه ای به قدرت سیاسی یا شرکت در یک حکومت جدید را در ایران ندارید، بنابراین در صورت رفتن شاه فکر می فرمایید چه نوع حکومت سیاسی در ایران استقرار خواهد یافت؟ آیا دولتی پارلمانی که دارای نخست وزیر باشد یا به چه صورت دیگری؟ ممکن است توضیحات بیشتری بفرمایید؟]
ــ این حکومت، حکومت جمهوری اسلامی متکی به آرای عمومی است. در حکومت جمهوری، مجلس تشکیل خواهد شد، بعد مجلس جزئیات نوع جمهوری و مسائل مربوط به آن را تعیین خواهد نمود.
صحیفه امامجلد 5صفحه 256
ــ [آنهایی که مورد نظر شما هستند چه کسانی هستند که جمهوری اسلامی مورد نظر شما را رهبری بکنند؟]
ــ اشخاصی هستند که الآن من نباید معرفی شان بکنم.
ــ [در جمهوری اسلامی مورد نظر شما، نقش ارتش چگونه خواهد بود؟ ارتش چه نقشی را ایفا خواهد کرد؟]
ــ در جمهوری اسلامی ارتش هست، لکن ارتش وابسته نیست و ارتش به اندازه ای است که احتیاج کشور را رفع کند و کسانی که به درد نمی خورند و فقط برای استفاده در لباس ارتش هستند حذف می شوند، آنها زاید هستند، لکن اصل ارتش به قوّت خویش باقی است.
ــ [در جمهوری اسلامی به طور کلی سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود؟]
ــ جمهوری اسلامی ما با تمام ممالک روابط حسنه دارد و احترام متقابل قائل است، در صورتی که آنها هم احترام متقابل قائل باشند.
ــ [آیا در جمهوری آینده، این را شما پیش بینی می فرمایید که کشور شما در روابط با ابرقدرتها بیطرف باشد یا بیشتر در اردوگاه غرب قرار بگیرد؟]
ــ خیر. در هیچ اردوگاهی قرار نمی گیرد و بیطرفی خودش را حفظ خواهد کرد.
ــ [ترسی که در بسیاری از کشورهای غربی وجود دارد این است که، در صورت استقرار جمهوری اسلامی با رفتن شاه، کشور ایران به دست روسها بیفتد و زیر نفوذ آنها قرار بگیرد. آیا به نظر شما این ترس بیمورد است؟]
ــ ایران هرگز به دست روسها نمی افتد. همان مردمی که با غرور اسلامی شان امریکا را از ایران بیرون کردند با همان نیرو و غرور هرگز اجازه نخواهند داد شوروی و یا هر کشور اجنبی دیگری در ایران نفوذ پیدا کند. این از تبلیغات شاه است.
صحیفه امامجلد 5صفحه 257