سخنرانی
زمان: قبل از ظهر جمعه 11 اسفند 1357 / 3 ربیع الثانی 1399
مکان: قم، مدرسۀ فیضیه
موضوع: ریشۀ اختلافات داخلی
حضار: نمایندگان علما و طلاب، و اقشار مختلف مردم
بسم الله الرحمن الرحیم
غرور، اسباب شکست
من سخنان ایشان را تاکنون نشنیده بودم؛ و موجب شرمساری است که همۀ ما داریم. و من امیدوارم که نمایندگان ما همه موفق باشند. فقط یک نکته را می خواستم عرض بکنم و آن اینکه این مُبالغات را که راجع به من فرموده اند من نمی پذیرم. من یک خادمی از همۀ شماها هستم و قضیۀ رهبری و غیر رهبری در کار نیست؛ قضیۀ نهضت است و صف واحد، همه با هم.ایشان خوب بیان می کنند لکن راجع به من یک قدری باید عرض کنم تندروی فرمودند؛ و خصوصاً در حضور کسی از او اینطور تمجید کنند، ممکن است که باور کند، غفلت کند و فاجعه به بار بیاورد. من امیدوارم که همۀ آقایان این جهت را توجه داشته باشند که در عین حال که یک نهضت مقدس عالی بوده است که نظیرش را ما سراغ نداریم و یک نهضتی بود که با ضایعات کم، عایداتِ زیاد عاید ما شد، در ظرفِ ـ باید گفت ـ چند ساعت این رژیم منحوس را از بیخ و بن کند لکن غرور نیاورد. غرور اسباب شکست است. باید ما بنده باشیم و همه چیز را از خدا بدانیم.
فراگیری نهضت، عنایت خاص خدا
من آن وقتها که می دیدم این نهضت همگانی شده است و همۀ اقشار ملت را [فرا
صحیفه امامجلد 6صفحه 281
]گرفته است ـ که بچه ای که پستانک دهنش است پستانک را درمی آورد و شعار می دهد و این در یک قشر محدود نیست بلکه قشرها را فرا گرفته است، از حدود هم گذشته است ـ من امیدوار می شدم برای این نکته که می دیدم که مسئله ای نیست که بشر بتواند، مسئله ای نیست که با رهبری درست بشود، مسئله ای نیست که مردم بتوانند؛ مسئله ای است الهی. این قدرت خدای تبارک و تعالی است که با عنایات خاص خودش اینطور کرد که تمام اقشار ملت ما یک زبان شدند؛ تمام اقشار یک مقصد شدند؛ مقصد واحد، شعار واحد. من امیدوار شدم.
خوف دشمنان از آمدن امام به ایران
آن وقت هم که در سختی بودم و هجوم از اطراف بود، تهدیدات از اطراف، از امریکا بود، از ایران بود، و می خواستند مانع بشوند از اینکه من بیایم به ایران، و آن نقشه ها را کشیدند ـ و بحمدالله آن نقشه ها نقش بر آب شد ـ من از آن وقت ... اگر مطمئن نشدم خیلی احتمال می دادم که مسئله، مسئلۀ غیرعادی باشد؛ و همین طور بود. و لهذا همۀ این تهدیداتی که شد و توصیه هایی که شد ـ از قِبَل دولت ایران به وسیلۀ دولت فرانسه، و امریکا به وسایل مختلف ـ اینها همه قوّت داد ذهن مرا که اینها توطئه می خواهند ببینند. از رفتن من به ایران اینها یک خوفی در دلشان هست و رفتن من را می خواهند تعویق بیندازند. «زودرس است حالا نروید»! به صورت اینکه می خواهند یک ـ مثلاً ـ نوازشی از ما بکنند، یک مصلحت بینی! و من می دیدم که دشمنها نمی خواهند مصلحت ما را ببینند؛ مصلحت خودشان این است! من این را که فهمیدم عازم شدم به اینکه نه، باید بروم. از رفقای ما هم، از دوستان ما هم توصیه می شد که حالا زود است؛ لکن من از اصرار آنها فهمیدم که نه زود نیست، حالا باید رفت! و اینها درصددند که همۀ قوا را جمع کنند و یک توطئه ای است در کار. اینجا هم که من آمدم، باز آقایان ـ بعضی از آقایان ـ می گفتند کاش مثلاً زودتر نمی آمدند؛ باز یک مقداری زود بود! ولی من اعتقادم این بود که زود نبود، و زود هم نبود. اگر ما اینها را مهلت داده بودیم
صحیفه امامجلد 6صفحه 282
و یک قدری تعویق انداخته بودیم، شاید تا حال اگر تعویق انداخته بودیم اینها کارهای خودشان را کرده بودند و نقشه هایی که باید بکشند پیاده کرده بودند، و ما را تا آخر دیگر نمی گذاشتند کاری بکنیم. شاید ما را دیگر نمی گذاشتند به این حدود بیاییم. لکن من روی همان معنا ـ از کارهای اینها و از سفارشات اینها ـ اطمینان پیدا کردم به اینکه مسئله ای در کار است. رفقا هم که به من می گفتند خوب است که یک قدری تعویق بیندازید، می گفتم نمی شود، برای اینکه اینها دشمنهای ما هستند که می گویند نرو. اگر چنانچه اینها همچو چیزی نمی گفتند خوب یک چیزی بود؛ اما اینها دشمنهای ما هستند که می گویند حالا نرو، زودرس است حالا! برای آنها زودرس بود لکن به ما می گفتند که حالا رفتن شما زودرس است! از این جهت من آمدم.
در کمین بودن دشمنان انقلاب
و بحمدالله تاکنون پیشرفتهای چشمگیری شد، به طوری که این نهضت نمونه است در همۀ نهضتهایی که در طول تاریخ واقع شده است. یعنی نهضتی است که همۀ قشرها [بودند]. من گمان نکنم که در تاریخْ نهضتی که بچۀ کوچولو هم همان شعار پیرمرد و شعار جوان را بدهد، تحقق پیدا کرده باشد. چنانچه نهضتی که اینطور یک همچو قدرت غول وار را و با پشتیبانیهای ابرقدرت ـ این نهضت با دست خالی پیش ببرد، این هم یک امر غیبی بود. ما نباید غرور پیدا کنیم که ما کردیم؛ خداست که این کارها را به ارادۀ مقدسۀ خودش انجام داد.
حالا هم صفهای ما باید فشرده تر بشود. یک قشر نمی تواند این خرابیها را ترمیم کند. همه با هم، همه با هم، تمام اقشار با هم به پیش! اگر چنانچه از این به بعد سستی بشود، خدای نخواسته این نهضت رو به سستی برود، آنها در کمینند؛ و دشمنهای ما دست برنداشته اند. اینجا مملکت نفت است، اینجا مملکت چیزهای دیگر؛ ذخایر زیرزمینی زیاد است. آنها دست از اینجا برنمی دارند. اینجا سرحدی است که برای آنها قضیۀ سوق الجیشی در کار است. آنها به این زودی دست برنمی دارند. لکن ملت ما باید
صحیفه امامجلد 6صفحه 283
هوشیار باشد؛ ملت ما خیال نکند تمام شد مطلب. آقایان خیال نکنند که مطلب تمام شد، حالا باید دیگر رها کنیم. خیر، مطلب مهم است و از این به بعد، همه با هم باشیم.
اختلافات منشأ شکست اسلام
تبلیغات ما باید قویتر بشود از سابق؛ اقشار ما باید فشرده تر بشوند از سابق؛ صفهای ما باید فشرده تر بشود؛ اختلافات ما باید کمتر بشود. من متأسفم که در بعضی از بلاد می شنوم اختلاف شده است. اختلاف سرِ چه؟ برای چه اختلاف؟ آنهایی که اختلاف می اندازند، اینها معلوم شد از اسلام اصلاً حظی ندارند. این اختلاف معنایش این است: شکست اسلام.
اگر ما با هم مختلف بشویم، اسلام شکست می خورد. اگر در قشر روحانی خدای نخواسته مردم احساس کنند که این اختلافات برای دنیاست ـ برای دین که اختلافی در کار نیست، همۀ ما، همۀ ما یک دین داریم، یک قرآن داریم، اگر اختلافی پیدا بشود اختلاف روی اساس دنیاست، شیطان است که اختلاف می اندازد ـ اگر سایر مردم توجه کنند که ملاّها روی هواهای نفسانی با هم مختلف هستند، طلبه ها روی هواهای نفسانی با هم مختلف هستند، مردم از شما رو برمی گردانند. [اگر] از شما رو برگرداندند، اسباب شکست شماست؛ شکست شما شکست اسلام است. وظیفۀ شما سنگین است آقا! شما باید با اخلاق خودتان، با اعمال خودتان مردم را دعوت کنید.
شما هادی مردم هستید. شما باید چراغ باشید. شما باید نور باشید. تهذیب کنید نفوس خودتان را. حب دنیا را از نَفْسِتان بیرون کنید، رأس کل خطیئه است. همۀ خطاها از حب دنیاست، از حب شهرت است. این حب را از دل خودتان بیرون کنید، بمیرانید این حب را؛ زنده بشوید به زندگانی اسلام: زندگانی الهی. شما الهی بشوید. وحدت پیدا بکنید. صفتان را واحد کنید.
دشمنها در کمین شما هستند، در کمین ملت ما هستند. دشمنها حالا فهمیدند که وحدتی که در ایران پیدا شده است، آنها را شکست داد. الآن بیشتر درصدد هستند برای
صحیفه امامجلد 6صفحه 284
اینکه چشیدند آن مزه ای را که وحدت داشت در بین ما. آنها عذاب او را چشیدند! الآن درصدد اینند که شماها را متفرق کنند، از هم جدا کنند شما را: خودتان را از هم جدا کنند، شما را از قشرهای دیگر جدا کنند، دانشگاه را از دانشگاههای اسلامی ـ دانشگاه علوم قدیمه ـ جدا کنند، قشرهای متجدد و متنور را از شماها جدا کنند. چنانچه در دویست ـ سیصد سال به این طرف این نقشه بوده است. نقشه ای بوده است که ایران را ویران نگه دارند برای پیشرفت [خودشان]. شما مطالعه کنید کتبی که در این باب هست. ایران را نمی شود ویران کرد الاّ به ویران کردن جناحها؛ نمی شود فتح کرد الاّ به اینکه شما را از هم جدا کنند.
ضرورت اتحاد روحانیون با یکدیگر
روحانیون با هم باید باشند؛ اینها همه لشکر امام زمان هستند: همه با هم. اگر خدای نخواسته در صفوف شما یک خللی پیدا بشود، این خللْ خللِ شیطانی است، برای هواهای نفس است؛ و اگر این خلل پیدا بشود، در ملت خلل واقع می شود. در ملت اگر خلل واقع شد، آنهایی که در کمین هستند حمله خواهند کرد و شما را از بُن خواهند کنْد. این دفعه اگر خدای نخواسته اینها غلبه بکنند، نه از روحانی چیزی باقی می گذارند و نه از متنورالفکر، منورالفکر؛ نه از قشر جدید چیزی باقی می گذارند و نه از قشر قدیم. اینها فهمیدند که با این وحدت ما قدم برداشتیم استعمار را شکست دادیم؛ اما شکستی که اولش است. اگر چنانچه خدای نخواسته یک خللی واقع بشود، خدای تبارک و تعالی از شما ناراضی است، از قشر روحانی ناراضی است. روحانی مبدأ امور است. اگر خللی واقع بشود: اِذا فَسَدَ الْعالِمُ فَسَدَ الْعالَم؛ عالِم فاسد عالَم را متعفن می کند؛ تعفن عالِم، عالَم را متعفن می کند. در جهنم از تعفن عالِم پناه می برند به آتش! و این تعفنْ تعفنِ توجه به دنیاست، توجه به مقام است، توجه به ریاست است. از این چیزها اجتناب کنید.
صحیفه امامجلد 6صفحه 285
فقه، تهذیب و مبارزه
شمایی که الآن جوان هستید می توانید خودتان را تهذیب کنید؛ اگر پیر شدید، ضعیف می شوید نمی توانید. الآن قوای شما قوی است و شیطان در شما ضعیف. وقتی سن شما زیاد شد، قوای شما ضعیف می شود و شیطان در شما قوی. آن وقت دیگر نمی توانید، شکست می خورید. الآن باید خودتان را تهذیب کنید. حوزه های علمیه باید خودشان را تهذیب کنند. در خلال تهذیب، هر کاری که هست تعقیب کنند از عِلمیات. ما فقاهت لازم داریم. اگر فقیهی از بین برود، اسلام از بین می رود. ما فقیه لازم داریم، باید دنبال فقه باشیم. در عین حالی که دنبال فقه هستید، همان طوری که ائمه ـ علیهم السلام ـ بودند، حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ بود، در عین حالی که نمازش آنطوری بود، در عین حالی که عبادتش آنطور بود، شمشیرش هم آنطور بود؛ در عین حالی که بسط علم و توحید می کرد و مثلِ نهج البلاغه را گذاشت برای ما، در عین حال جنگ می کرد، در عین حال شمشیر می کشید؛ در عین حال که زاهد بود، در عین حال قوی و قدرتمند بود؛ جنگجو بود. اینها با هم باید باشند.
تحریف اسلام واقعی
اسلام همه چیز است ... یکی از بدترین چیزی که اجانب در بین مردم و در بین خود ما القا کردند، این است که اسلام برای این است که ما همان عبادت بکنیم. چنانکه مذهب مسیح را هم مسخ کردند؛ مذهب مسیح مسخ شد. مسیح هرگز نمی شود که دعوتش این باشد که فقط عبادت بکنید، ظَلَمه را بگذارید به کار خودشان! این نمی شود؛ نبی نمی تواند اینطور باشد. مسخ شده است اینها. اینها اسلام را در نظر ما، در نظر جاهلین مسخ کردند؛ اسلام را به صورت دیگر نشان دادند. و این از کیدهایی بود که با نقشه ها پیاده شده است؛ و ما خودمان هم باور کردیم «آخوند را به سیاست چه»! این حرفْ حرفِ استعمار است: آخوند را به سیاست چه؟! «ساسَةُ العباد» در دعای جامعه،
صحیفه امامجلد 6صفحه 286
«زیارت جامعه» است؛ «ساسة العباد». چطور امام را به سیاست آره، اما آخوند را به سیاست نه؟! حضرت امیر یک مملکت را اداره می کرد، سیاستمدار یک مملکت بود؛ آن وقت آخوند را به سیاست چه؟! این مطلبی بود که مُستَعمِر برای اینکه آخوند را جدا کند از دولت و ملت، القا کردند به او؛ آخوند هم باورش آمد! خود آخوند با ما مبارزه می کند که شما چکار دارید به سیاست! «این آخوند سیاسی است»! این چیزی بوده است که ما را ... به عقب راند. آخوندْ نمونۀ اسلام است.
اسلام همه چیز است. قرآن همه چیز است. قرآن «انسانْ درستْ کن» است، کتاب انسان سازی است. قرآن همه چیز دارد: سیاست دارد، فقه دارد، فلسفه دارد، همه چیز دارد. انسان همه چیز است و باید همۀ احتیاجاتش را قرآن تأمین بکند. انسان یک اعجوبه ای است که همۀ عالم است، و قرآن یک اعجوبه ای است که ادارۀ انسان را به همۀ اقشار می کند. در عین حالی که فقیه درست می کند، حکیم درست می کند، فیلسوف درست می کند، شمشیرزن درست می کند، جنگجو درست می کند. فقیه باید جنگجو هم باشد؛ فقیه باید سیّاف باشد، ولی فقیه هم باشد و فقهش را از دست ندهد.
جندالله یا جند شیطان؟
اینطور نباشد که حالا بگویید که حالا که وقت نهضت است دیگر درس هیچی! این غلط است. علم همه چیز است؛ علم همۀ جهات است. حضرت امیر برای علم شمشیر می زد، برای توحید شمشیر می زد، برای بسط فقه شمشیر می زد. خیال نکنید که حالا که ما وارد شدیم در مسائل سیاسی، دیگر نباید وارد به مسائل علمی بشویم. شما که جوانید باید فقاهت ایجاد کنید، فقاهت در خودتان ایجاد کنید؛ باید فقیه بشوید، فقیه، از او کار می آید اما فقیه مهذب، طلبۀ مهذب، انسان مهذب، ملت مهذب. همه باید اخلاق خودشان را تهذیب کنند، همه باید جهاد با نفس بکنند لکن شماها اَوْلی هستید. شمایی
صحیفه امامجلد 6صفحه 287
که جندالله هستید باید به امر خدا [عمل کنید]؛ «جندالله » معنایش این است که به امر خدا باید عمل بکنند، به فرمان او. همان طور که جندی به فرمان سرلشکرش، به فرمان سپهبدش عمل می کند، شما جندالله هستید به فرمان او باید عمل کنید. اگر چنانچه از فرمان او تخطی بکنید، جندالله نیستید؛ هر مقداری که نازل شد: یا جندالله یا جُندِ شیطان. اگر دنیا مَطمَح نظر شماست جندالشیطان، اگر حق تعالی مطمح نظر شماست جندالله .
ظلّ الله معیار تمیز حق از باطل
ظلّ الله همین طور است. سلطانْ ظلّ الله است. اگر تخلف از یک جهتی بکند، ظلّ الشیطان می شود. ظل، سایه است؛ سایه همۀ چیزهایش به ذی ظل است، خودش هیچ ندارد. ظلّ الله کسی است که تمام حرکاتش به امر خدا باشد؛ مثل سایه باشد: خودش هیچ. سایه خودش هیچ حرکتی ندارد؛ ذی ظل هر حرکتی کرد سایه هم همان طور حرکت می کند. امیرالمؤمنین ظلّ الله است، پیغمبر اکرم ظلّ الله است که هیچ حرکتی از خودش ندارد؛ هر چه هست از خداست. اینها ظلّ الشیطان هستند! به این سلاطین [که] ظلّ الله می گفتند، ظلّ الشیطان هستند! ظلّ الله میزانِ تمیز ماست که این سلطان آیا حق است یا باطل. ظلّ الله میزان تمیز است که ما با همین تعبیر بفهمیم که آیا این سلطان حق است یا باطل. اگر از خودش عملی کرد، باطل است؛ اگر امر خدا را اجرا کرد ظلّ الله است و الاّ ظلّ الشیطان است.
جندالله هم، که شما برای خودتان انتخاب کردید و یا برای شما انتخاب شده است، همین است؛ به امر خدا: اگر گفت بنشین، بنشین، اگر گفت بایست، بایست. اگر اینطور باشد جندالله است اما اگر خدا فرمود که فلان عمل را بکن و شما تخلف کردید،[این] تخلف از شیطان است؛ به همین مقدار از بین می رود. یکوقت می بیند که انسان تا آخرْ همۀ کارهایش لله ِ نبوده است، همۀ کارهایش برای شیطان بوده است: یک انسان در صورت، یک شیطان در واقع. آنجا هم که برود به صورت شیطان درمی آید.
صحیفه امامجلد 6صفحه 288
فقها پاسداران اسلام
کوشش کنید آقایان در تهذیب نفس، در تحکیم مبادی اسلام، در تحکیم فقه اسلام، در بسط فقه اسلام؛ این فقه غنی. در عالم مثل فقه شما چیزی نیست؛ این فقه غنی را بسطش بدهید. لکن در عین حالی که فقیه هستید جناح سیاست را رها نکنید. تفکر کنید در امور، وارد بشوید در امور، دخالت کنید در امور. «من فقیهم و دیگر کاری ندارم به چیزی»، نمی شود این. شما فقیه هستید ولی باید در امور دخالت کنید، در مقدرات مردم دخالت کنید. شما پاسداران اسلام هستید؛ باید پاسداری کنید. خداوند ان شاءالله همۀ شما را توفیق بدهد. خداوند ان شاءالله ما را در پناه شما حفظ کند.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
صحیفه امامجلد 6صفحه 289