سخنرانی در جمع اعضای هیأتی از لیبی (نجات مستضعفان ـ قضیۀ آقای موسی صدر)

‏‏سخنرانی‏

‏‏زمان: بعدازظهر 4 اردیبهشت 1358 / 26 جمادی الاول 1399‏

‏‏مکان: قم‏

‏‏موضوع: نجات مستضعفان طبق تعالیم قرآن ـ جریان آقای صدر و لیبی‏

‏‏حضار: اعضای هیأت اعزامی از لیبی، به سرپرستی آقای عبدالسلام جلّود‏‎[1]‎

‏‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏‏آرمان قرآنی‏

‏‏     خداوند را سپاس می کنم که اراده فرمود منت بر مستضعفین بگذارد علیه مستکبرین و‏‎ ‎‏زمین را از لَوْث مستکبرین پاک کند و مستضعفین را به حکومت زمین برساند.‏‎[2]‎‏ اسلام‏‎ ‎‏برای همین مقصد آمده است و تعلیمات اسلام برای همین معناست که مستکبری در‏‎ ‎‏زمین نباشد و نتوانند مستکبرین مستضعفین را استعمار و استثمار کنند. ما به تَبَع تعالیم‏‎ ‎‏عالیۀ قرآن و آنچه از اسلام و سیرۀ رسول اکرم و ائمۀ مسلمین به دست آوردیم و از سیرۀ‏‎ ‎‏انبیا ـ چنانچه در قرآن نقل می فرماید ـ به دست آوردیم، آن است که مستضعفین با هم‏‎ ‎‏مجتمع شوند و بر مستکبرین ثَوْره‏‎[3]‎‏ کنند و نگذارند حقوق آنها را ببرند. ما با این تعالیم‏‎ ‎‏پیشرفت کردیم و ملت ما شهادت را استقبال کرد برای این مقصد. و چون شهادت مورد‏‎ ‎‏هدف او بود، با مشت و خون بر تمام قوای جهنمی، بر دبّابات،‏‎[4]‎‏ بر مسلسلها،‏‎[5]‎‏ بر‏‎ ‎‏ابرقدرتها، که در پشت شاه سابق صف کشیده بودند، غلبه کرد. ما می خواهیم که این رمز‏‎ ‎‏در بین تمام حکومتها و ملتها باشد. حکومتها باید خدمتگزار ملتها باشند؛ چنانچه در‏‎ ‎‏اسلام این سیره بود که حکومت در خدمت مردم بود و ارتش در خدمت مردم بود.‏
‏‎

‎‏حکومتها از مردم انشا می شدند‏‎[6]‎‏ و ارتش نیز از آنها. و اگر حکومتها و ملتها به سیرۀ‏‎ ‎‏رسول اکرم و ائمۀ مسلمین عمل می کردند، آرامش در همۀ جای ارض بود؛ این‏‎ ‎‏اختلافات و خونریزیها نبود.‏

‏‏انقلاب ایران، الگو برای مستضعفان جهان‏

‏‏     ما از خداوند می خواهیم که این نهضت اسلامی و نهضت انسانی سرمشق باشد از‏‎ ‎‏برای تمام مستضعفین، و هشدار باشد بر مستکبرین. مستکبرین گمان نکنند که باید‏‎ ‎‏حکومت کنند بر مستضعفین و آنها را استعمار و استثمار کنند. مستضعفین حکومت را به‏‎ ‎‏عنوان حکومت نشناسند بلکه به عنوان خدمتگزار بشناسند. برادر باشند، برادری که بر‏‎ ‎‏برادر دیگر خدمت می کند؛ هر دو پشتیبان هم باشند. اگر قوانین اسلام در ملتها، در‏‎ ‎‏حکومتها جریان پیدا بکند و آداب حکومتها و ملتها اسلامی باشد، نه حکومتها خیال‏‎ ‎‏تعدی بر ملتها دارند و نه ملتها با حکومتها مخالف خواهند بود.‏

‏‏     من از شما که از طرف مُعمّر‏‎[7]‎‏ آمدید و برای ما سلام او را آوردید تشکر می کنم و‏‎ ‎‏سلام من را نیز به ایشان و به ملت لیبی ابلاغ نمایید. من از خداوند تعالی می خواهم که‏‎ ‎‏تمام ملتها و دولتها بیدار شوند و همۀ ملتها و دولتهای اسلامی به هم پیوند کنند تا‏‎ ‎‏ابرقدرتها نتوانند بر اینها غلبه کنند و مخازن آنها را ببرند.‏

‏‏     مسلمین قریب یک میلیارد جمعیت دارند و مع الأسف به واسطۀ تفرقه ای که بین آنها‏‎ ‎‏واقع است و به واسطۀ عدم رشدی که در حکومتهاست نتوانستند آن قدرتی را که اسلام‏‎ ‎‏برای آنها پیش بینی می کند به دست بیاورند. من از خداوند تعالی خواستارم که‏‎ ‎‏مستضعفین در هر جای ارض که هستند بر مستکبرین غلبه کنند، و مستکبرین به جای‏‎ ‎‏خود بنشینند، و دولتها و ملتها با هم برادر باشند.‏     ‏     والسلام علیکم‏

‏‏[‏‏در این هنگام نخست وزیر لیبی به نمایندگی از هیأت لیبیایی سخنانی ایراد کرد،‏‎[8]‎‏ امام چنین پاسخ‏‎ ‎
‏‎

‎‏دادند:‏‏]‏

‏‎     ‎‏چیزی که، قضیه ای که برای ما و علمای ایران و سایر اقشار به طور معما درآمده است‏‎ ‎‏این فاجعۀ آقای صدر‏‎[9]‎‏ است. من و علمای ایران برای این فاجعه بسیار متأثر هستیم، و‏‎ ‎‏این برای ما یک معمایی است که این معما حل نمی شود الاّ به دست دولت لیبی. ما این‏‎ ‎‏معما را می خواهیم که برادر ما «معمر» و دولت حل کنند و ناراحتیهای ما را به اتمام‏‎ ‎‏برسانند. من کراراً به وسایطی این معنا را تذکر دادم لکن الآن نیز اکیداً تذکر می دهم که‏‎ ‎‏این معنا در شَعْب‏‎[10]‎‏ ما و در بین علمای ما انعکاس سوئی دارد؛ و من میل ندارم که بین‏‎ ‎‏ملت ما و دولت شما یک سوء تفاهمی باشد. من از شما می خواهم که این معما را حل‏‎ ‎‏کنید و موجب راحتی ما را فراهم کنید.‏

‏‏[‏‏پس از بیانات امام، نمایندۀ هیأت توضیحاتی داد و امام پاسخ دادند:‏‏]‏

‏‎     ‎‏بگویید‏‎[11]‎‏ مقصود من این نبود که به شما یا به دولت شما تهمت بزنم. مقصود من این‏‎ ‎‏بود که شما قدرت دارید که در این ممالکی که نزدیک شماست و ایشان رفته اند در آنجا ـ‏‎ ‎‏به قول شما‏‎[12]‎‏ ـ در آنجا فعالیت بکنید و این معما را برای ما حل کنید. ما هیچ گاه به‏‎ ‎‏برادران خودمان تهمت نمی زنیم و خلاف اسلام نمی کنیم لکن از شما می خواهیم‏‎ ‎‏حل این قضیه را، به ‏‏[‏‏دلیل‏‏]‏‏ اینکه شما قدرت این را دارید که این مسئله را حل کنید و از‏‎ ‎‏دولتهایی که ایشان رفته اند آنجا یک طور تحقیقاتی بکنید و ما مطلع بشویم.‏

‏‏[‏‏امام خمینی پس از شنیدن سخنان نمایندۀ هیأت لیبیای ‏‎[13]‎‏، فرمودند:‏‏]‏

‏‏    ‏‏بله، من هم این معنی را می دانم لکن مهم این است که یک سوء تفاهمی بین ملتها و‏‎ ‎‏دولتهای اسلامی نباشد، و وحدت اسلامی همیشه محفوظ باشد و همۀ مسلمین با هم‏‎ ‎

‏
‏‎

‎‏برادر باشند. و اینکه در این معنا‏‎[14]‎‏ طرح کردم،‏‎[15]‎‏ برای این بود که همین سوءتفاهم به‏‎ ‎‏واسطۀ فعالیتی که شما برای تحقیق این مطلب بکنید، رفع بشود و بین دولتین و ملتین‏‎ ‎‏تفاهم صحیح حاصل بشود؛ و این تهمتها را ـ اجانب که می خواهند بین دولتها و بین ملتها‏‎ ‎‏تفرقه بیندازند ـ آنها را خنثی کنید، تبلیغات آنها را. من همیشه سعی ام بر این بوده است که‏‎ ‎‏مسلمین ید واحد باشند بر اعدا، چنانچه اسلام فرموده است؛ و جماعت واحده باشند،‏‎ ‎‏چنانچه اسلام می خواهد. لکن ‏‏[‏‏خواست‏‏]‏‏ مهم ما این بود که رفع بشود این سوءتفاهم، و‏‎ ‎‏برادری ایران و لیبی محفوظ باشد، و دست اجانب که می خواهند تفرقه بیندازند بین دو‏‎ ‎‏برادر ـ دو دولت، دو ملت ـ کوتاه بشود.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎

• ـ نخست وزیر وقت لیبی.
• ـ اشاره به آیۀ 5 و 6 سورۀ قصص.
• ـ انقلاب یا شورش مردمی.
• ـ جمع دبابه: تانکهای جنگی.
• ـ اصل: مسلسلات.
• ـ نشأت می گرفتند.
• ـ معمر قذافی، رهبر لیبی.
• ـ متن سخنان او در روزنامه های ایران در تاریخ 5 / 2 / 58 به چاپ رسیده است.
• ـ آقای موسی صدر رهبر شیعیان لبنان در سفر به لیبی به طرز مرموزی ناپدید شد.
• ـ ملت، خلق.
• ـ خطاب به مترجم.
• ـ دولت لیبی مدعی بود که آقای موسی صدر به ایتالیا رفته است.
• ـ جلود از سوء استفادۀ دشمنان اسلام و استعمار از قضیۀ اختلاف ایران و لیبی، و اتهامی که متوجه لیبی شده است، سخن گفت. ر . ک: کیهان 5 / 2 / 58.
• ـ قضیۀ آقای موسی صدر.
• ـ اصل: کرد.