سخنرانی
زمان: 30 اردیبهشت 1358 / 23 جمادی الثانی 1399
مکان: قم
موضوع: توطئه بر ضد اسلام و روحانیت ـ نقش روحانیت در نهضتهای اسلامی
حضار: نمایندگان مردم بحرین و پاکستان
بسم الله الرحمن الرحیم
مطالعات و بررسیهای کارشناسان استعمار
یکی از بزرگترین نتایجی که ما از این نهضت می بریم و بردیم، همین مواجه شدن با برادرهایی [است] که در طول این مدتها [با آنها] مواجه نشدیم. در این مجلس الآن برادرهای ایرانی، بحرینی، پاکستانی، دور هم نشسته ایم و مشکلات خودمان را می توانیم بیان کنیم. در طول بیش از سیصد سال که اجنبیها راه پیدا کردند به شرق و مشغول شدند در همه جا. جهات شرق، در جهات مادی، در جهات معنوی، در روحیات گروههای مختلفی که در شرق موجود است، مطالعات دقیق کرده اند و بررسیها، به اینجا رسیدند که اولاً در شرق یک ممالک غنی هست از حیث مخازن زیرزمینی؛ و همین طور روی زمینی، از قبیل مراتع بزرگ غنی و جنگلهای بسیار زیاد و غنی و مخازن نفتی، که مطلع هستید، و سایر مخازن که بسیاری از آنها را شاید الآن هم خود شرقیها مطلع نیستند. لکن آنها آمدند و رفته اند و گردیده اند.
آن وقت که آن اتومبیل و امثال اینها نبوده است، اینها با شتر و با قافله حرکت می کردند؛ و به اسم «سیاح» می آمدند اطراف همان کشورهایی را که می دیدند، [با] ابزار و آلاتی که داشتند، عکسبرداری می کردند و بر مخازن زیرزمینی اطلاع پیدا می کردند؛ مطالعاتی هم در روحیات مردم داشتند؛ و به اینجا رسیدند که اگر بخواهند این مخازن را تصاحب کنند، باید چه بکنند. فکر کردند که اگر چنانچه اینها با هم باشند، اگر همۀ ممالک شرقی با هم باشند و اجتماع داشته باشند، امکان ندارد که به مخازن اینها دست
صحیفه امامجلد 7صفحه 387
بیابند. پس باید قشرها را از هم جدا کرد.
جَوسازی بر ضد اسلام و پیشوایان اسلامی
یکی از مسائلی که خیلی مورد اهمیت است برای ما، و برای آنها هم بوده است، اینکه اگر اسلام آنطوری که هست مسلمین بر آن دست بیابند، باز منافع آنها به خطر می افتد.
کوشش کردند با تبلیغات مختلف کارشناسهای مختلف، که مطلق ادیان را از چشم مردم بیندازند. بخصوص اسلام را از چشم مردم بیندازند. تبلیغات کردند که اسلام اصلش افیون جامعه است؛ ادیان برای این آمده است که مردم را خواب بکند تا اشخاص مقتدر و سلاطین بیایند و مردم را بچاپند، این قشرهای دینی مردم را خواب کنند. و همین طور دنبال این افتادند که قشر روحانی را در بین مردم منحط کنند: روحانیین مردم کهنه پرستی هستند، فناتیک هستند، اینها درباری هستند، اینها برای سلاطین کار می کنند! این هم یک تبلیغ وسیعی بود. مع الأسف در هر دو تبلیغ توفیقهایی پیدا کردند. یک قشر جوان بی اطلاع از مسائل که عمق مسائل را ادراک نمی کردند، اینها راجع به آن تبلیغ اول که ادیان افیون جامعه هستند، باورشان آمد؛ و شروع کردند اینها هم به تبع آنها این جور تبلیغات را کردند. و این درست بر عکس آن چیزی است که ادیان، به حسب تاریخ و دین اسلام که تاریخش دیگر نزدیک است به ما، درست بر خلاف آنطور مسائل بود. آنها می گفتند ادیان را سلاطین ایجاد کردند برای اینکه مردم را اینها خواب کنند، و آنها بچاپند و اینها هجمه نکنند؛ اینها قیام نکنند و نهضت نکنند. در صورتی که هر کس تاریخ را ببیند می بیند که ادیان بودند که مردم مستضعف را به ضد سلاطین شوراندند. حضرت موسی، یک شبان با یک عصا، حرکت کرد و فرعون را سرنگون کرد. با همین جمعیت مستضعف ـ نه اینکه فرعون موسی را درست کرد برای خواب کردن ـ موسی مردم را بیدار کرد برای به هم زدن اوضاع او.
صحیفه امامجلد 7صفحه 388
جنگ اسلام با اغنیا و ثروتمندان
تاریخ اسلام نزدیک است به ما، هر کس که مطالعه کرده باشد می داند که پیغمبر اسلام در مکه که بودند، از همین مردم مستضعف و طبقۀ به اصطلاح آنها صفر، [...] و تجار قریش و ثروتمندانِ آن وقت و قدرتمندانِ آن وقت همه با او مخالف بودند. نه اینکه قدرتمندان او را آورده بودند که مردم را خواب بکند. ایشان بود که تا مکه بود نمی توانست اظهار وجود بکند. زیرزمینی مشغول فعالیت بود و گروههایی ترتیب می داد برای خودش، وقتی که دیدند آنجا نمی شود، از آنجا هجرت فرمودند به مدینه؛ در مدینه هم که آمدند، وارد شدند به یک نفر از همین مردم طبقۀ سه، به اصطلاح آنها. اشخاصی هم که جمع شدند دور ایشان عبارت از همین فقرا بودند. جنگهای پیغمبر همه اش با اغنیا بود و با گردن کلفتها بود و با ثروتمندها بود. این عکس آنطوری است که آنها تبلیغ کردند، و جوانهای بی اطلاع ما هم تبعیت کردند. نه اینکه فرعون موسی را درست کرد که مردم را خواب کند، موسی مردم را بیدار کرد برای اینکه فرعون را از بین ببرد. نه اینکه قریش و ثروتمندان پیغمبر را درست کردند برای اینکه مردم را خواب کند، پیغمبر این فقرا را بلند کرد و نهضت کرد برای اینکه اغنیا را سرکوب کند و سر جای خودشان بنشاند. بعد هم که یک قدری نضج پیدا کرد اسلام، باز همین طبقۀ ضعیف و مستضعف بودند که حمله کردند به دو امپراتوری بزرگ دنیا، که روم و ایران بودند. روم و ایران پیغمبر را درست نکردند؛ پیغمبر روم و ایران را راند و شکست داد.
دودمان پهلوی خائنتر از همۀ شاهان
از آن طرف، می آییم سراغ روحانیون که تبلیغ روی آنها بود که روحانیون درباری هستند! اینها را انگلیسی ها آوردند اینجا برای اینکه نگذارند مردم بیدار بشوند! نگذارند مردم برخلاف مصالح آنها عمل بکنند. در صورتی که هر کس تاریخ را بداند می داند که در طول تاریخ آنی که بر ضد قدرت قیام کرده روحانیون بود[ند] نه اینکه آنها روحانیون را درست کردند. روحانیون مردم را بعث کردند بر ضد آنها. و ما در
صحیفه امامجلد 7صفحه 389
ایران، در این مدتی که خودمان یادمان هست ـ که من از همۀ شما بیشتر یادم هست ـ این است که از آن اوّلی که رضا خان آمد در ایران کودتا کرد، تا حالایی که بحمدالله غلبه حاصل شد، در طول این پنجاه سال، که شاید سخت ترین ایام بود بر ملت ایران ـ و اینها اگر جنایتکارتر از همۀ سلاطین سابق نبودند، خیانتکارتر بودند.
ممکن است کسی بگوید که آغامحمد قجر هم مثل آنها جنایتکار بوده، اما آغامحمد قجر مثل اینها خیانتکار نبود، در تاریخ نیست که محمدخان قجر برای مملکت دیگری منافع مملکت خودش را داده باشد. جنایتکار بود، اما خیانتکار نبود. همین طور سلاطین سابق جنایتکار بودند همه شان، همه بد بودند، اما خیانت مثل این عنصر فاسد، هیچ یک از سلاطین ایران خیانت اینجوری نکردند. اینها، از پدر و پسر، در این مملکت خیانتها کردند که به این زودی ما نمی توانیم مطلع بشویم. الآن قراردادهایی که با این ممالک بزرگ کردند پیش این حکومت ما محیرالعقول است که این چه جور قراردادهایی هست! می گویند این قراردادها جوری است که ما هر طرفش را بگیریم ضرر دارد! همۀ کارهایی که اینها کردند خیانت به مملکت خودشان، به ملت خودشان بود. سلاطین سابق خیانت به این معنا کم داشتند، شاید در قاجار بود یک قدری، اما کم بوده است. قبل از اینها، خیانت به این معنا نبوده است، اینها خیانتهایی کردند که به این زودی تاریخ نمی تواند کشف کند، و شاید بعضی از آنها تا آخر هم کشف نشود. آنقدری که کشف شده مورد تعجب اشخاص است که الآن مطالعه می کنند دربارۀ آنها. وزارتخانه ها فرصت پیدا کرده اند و مطالعه می کنند راجع به قراردادهایی که اینها با ممالک کرده اند، که چطور قراردادهای فاسدی بوده که اینها کردند و الآن یکی از گرفتاریهای بزرگ دولت ما این است که با این قراردادها چه باید کرد. می گویند هر طرفش را می گیریم اشکال دارد، جوری درست کرده اند که در آنها علی_' أیّ حال ضرر است.
صحیفه امامجلد 7صفحه 390
نیم قرن مبارزه و مقاومت
در هر صورت، در این طول تاریخ که ما یادمان هست، آنکه قیام کرد بر ضد این قدرتها روحانیون بودند که در همین پنجاه و چند سال، چند دفعه قیام کردند. و البته قدرت آنها زیاد بود شکست خوردند. آذربایجان و مشهد قیام کرد، تقریباً یک قیام عمومی اصفهان کرد، از همۀ علمای بلاد بودند، لکن قدرت زیاد بود، و این قدرت زیاد، شکست اینها را، حبس کردند اینها را، تبعید کردند اینها را، علمای درجه یک را حبس و تبعید کردند. علمای آذربایجان را، که درجۀ یک بودند، آنها را آوردند و بردند به سقز یا سنقر و به آنجا تبعید کردند؛ و مدتها در آنجا بودند. علمای مشهد را، همه را، گرفتند و آوردند حبس در تهران. علمای اصفهان را شکستند آن نهضتشان را و نتوانستند کاری بکنند. در تمام این مدت پنجاه سال آنکه قیام کرد بر ضد اینها علما بودند، و لا غیر. هیچ کس. ملت هم همراه علما بود؛ تا آن اندازه که می توانستند. آن وقت البته این نهضتی که حالا پیدا شده است نبود و نمی شد. لکن از طرف علما نهضت شد و شکست خوردند. کشته دادند؛ حبس شدند؛ تبعید شدند.
پس، اینکه می گویند اینها درباریند، خیر، اینها درباری نیستند. اینها ضد درباریند. ضد دربار را درباری معرفی کردند، برای اینکه اینها را از نظر مردم بیندازند. و مع الأسف این بیشتر از آن حرف اول تأثیر کرد. به طوری که در زمان رضاخان بسیاری از مردم برگشتند. بسیاری شان. بسیاری از جوانها برگشتند از علما. این هم یکی از کارهایی بود که اینها کردند.
تجزیۀ سرزمین پهناور اسلامی
از کارهای دیگری که کردند این است که بین طوایف مقابله می اندازند که [نتوانند] مجتمع باشند. ترسیدند که اگر اسلام باشد همه مجتمع می شوند، اسلام را خواسته اند بزنند. اگر علما و روحانیون باشند همه را تحت یک بیرق می برند، علما را باید از بین ببرند. خوب، حالا به اینقدر هم کفایت نکردند؛ بین خود مردم جدایی بیندازند. با
صحیفه امامجلد 7صفحه 391
تبلیغات، کردستان، بلوچستان، بختیاری، خراسان، در داخل ایران، پاکستان و ایران، آن علی_' حده این علی_' حده، نمی دانم، ممالک عربی، بحرین، نمی دانم، کذا و کذا و کذا، هر کدام علی_' حده، اینها را از هم جدا کردند؛ تکه تکه کردند. مسلمین را از هم جدا کردند؛ تکه تکه کردند. در این جنگ عمومی که غلبه پیدا کردند آنها علیه عثمانی که یک دولت بسیار بزرگی بود و از مصر تا حجاز تا خیلی جاهای دیگر بود، این را تکه تکه کردند، و هر جایش را به یک کسی دادند؛ به یکی از نوکرهای خودشان یعنی خارجیها اداره شان بکنند. این حکومتها را مقابل هم قرار دادند: سلطان کذا و سلطان کذا. رئیس جمهور کذا و رئیس جمهور کذا. همه را مقابل هم قرار دادند. همه را دشمن هم کردند. این دشمن آن و آن دشمن این. حالا کنار نشسته اند و بردند همه چیز ما را. اینها با هم دشمنی کردند، خودشان با هم دشمنی کردند! در هر مملکتی هم «احزاب» درست کردند ـ حزبهای مختلف. حزبهایی که همه مخالف هم هستند. این آن را بکوبد و آن این را بکوبد. جبهه های مختلف؛ حزبهای مختلف «من حیث لایشعر» و مسلمین مع الأسف به واسطۀ عدم توجه به عمق مسائل تحت تأثیر واقع شده، و می شوند. دولت عراق علی_' حده و دولت ایران علی_' حده؛ هر دو مسْلم، اما با هم دعوا و جنگ دارند. دولت پاکستان علی_' حده، دولت کذا علی_' حده، و همه شان مسْلم، اما با هم جنگ دارند؛ دعوا دارند.
در آرزوی بیداری ملتهای مسلمان
اینها نقشه هایی بوده است که اینها درست کردند و کشیدند، و اینها را مقابل هم قرار دادند. و نمی دانم چه وقت می شود که مسلمین بیدار بشوند. چه وقت ممکن است که دولتهای ما، ملتهای اسلامی، چه وقت می خواهند چشمهایشان را باز کنند. آیا نمی فهمند؟ یا می فهمند و نمی کنند؟ اگر نمی فهمند، باید توجه کنند به مسائل که ببینند بدبختی مسلمین از کجا شروع می شود، و چه هست آن دردی که مسلمین را اینطور کرده
صحیفه امامجلد 7صفحه 392
که خزائن آنها را می برند و خودشان روی خزائن خودشان گرسنگی می خورند. این نفت به این سرشاری را بردند و ملت ما گرسنه مانده است. و همه جا همین طور. آیا مسلمین، و خصوصاً حکومتهای اسلامی، چه وقت می خواهند بیدار بشوند؛ چه وقتی می خواهند اغراض شخصیۀ خودشان و آمال شخصی خودشان را کنار بگذارند و برای ملتها خدمت بکنند؟ مسلمین یک میلیارد تقریباً جمعیتند. الآن یک میلیارد جمعیت دنیا را تشکیل می دهند. با دارا بودن همه چیز؛ ممالک غنی وسیع. و مملکت ایران 35 میلیون حالا می گویند جمعیت دارد. وسعتش آنقدر است که برای صد و پنجاه میلیون تا دویست میلیون جمعیت کافی است. یعنی اگر دویست میلیون جمعیت داشته باشد، در ایران به رفاه زندگی می کنند. و همین طور ممالک دیگر وسیعند. عراق وسیع است و جمعیت کمی دارد. چه وقت می خواهند این حکومتها بیدار بشوند و دست از اغراضشان بردارند؟ و چه وقت می خواهند مسلمین توجه بکنند به اینکه مصالحشان چه است و دردشان چه است؟ و چه وقت باید دوا کنند این درد را؟
جامعۀ اسلامی و اسلام یک بعدی
یکی از کارهای بزرگی که شده است ـ و گمانم این است که آنها، آن شیاطین، کرده اند ـ این است که قرآن و اسلام را آنطوری که هست نگذاشتند ما بفهمیم؛ نگذاشتند مسلمانها بفهمند. نفوذ کرده است این تبلیغات حتی در عمق حوزه های دینی نجف و قم! این معنا که یک مقدار از اسلام و یک قدری از اسلام مطرح است بین علمای اسلام؛ یک قدری از اسلام است؛ باقی آن مانده است آن زیر و مخفی است. نگذاشتند به اینکه ما اسلام را آنطوری که هست بفهمیم. برای اینکه یکی از خطرهایی که برای خودشان می دیدند همین بود که اگر اسلام را آنجوری که هست بفهمند، همه به آن رو می آورند، و برای آنها دیگر مقامی باقی نمی ماند. نخواستند درست بشود، تعلیمات اسلام را دیدند. وقتی که انگلیسی ها آمده بودند عراق، یکی شان شنیده بود که یکی اذان می گوید. گفتند این چیست. گفتند اذان می گوید. گفته بود به امپراتوری انگلستان هم ضرر دارد این؟ گفتند نه. گفت: هر چه می خواهد اذان بگوید! این بحث و مباحثه ای که ما می کنیم به
صحیفه امامجلد 7صفحه 393
امپراتوری انگلستان و به جمهوری امریکا و به، نمی دانم، جمهوری شوروی ضرر ندارد. آنها خیلی هم به آن باد می زنند که زیاد بشود و بحث تفصیل پیدا بکند! آنچه برای آنها ضرر دارد، نمی گذارند درست بشود. چه وقت می شود که مسلمانها توجه بکنند به تعلیمات اسلام؟ توجه بکنند به اینکه صدر اسلام چه جور بود؟ چه وقت توجه می کنند به اینکه وضع رسول اکرم، وضع ائمۀ ما و وضع خلفا، که چه جور بودند آنها؟ چه جور زندگی می کردند و چه جور پیشبرد کردند ...؟ یک مشت جمعیتی که هیچ چیز نداشتند چطور دو امپراتوری را اینطور از بین بردند.
تشابه ملت ایران با مسلمین صدر اسلام
نظیر آن را ما در ایران دیدیم، نظیر همان معنا که در صدر اسلام بود در ایران واقع شد. یک جمعیتی که ـ حالا شما چند تا تفنگ می بینید به دوش بعضی هست، این تفنگهایی است که از آنها گرفته اند؛ والاّ تفنگ نداشتند اینها، آنطوری که به من می گفتند، صبح که می شد، هر کس از خواب پا می شد و بیرون می خواست برود از خانه، یک چوبی، یک عصایی، یک کارد مطبخی، چند تا سنگ، چند تا آجر، برمی داشتند و می رفتند به جنگ! طرف چه داشت؟ تانک و توپ و مسلسل و خمپاره، همه چیز. از بالای سر، از پایین، از همه جا. لکن این جمعیت یک چیز داشت، و آن «ایمان» یک پشتوانه داشت، و آن «خدا»، یک مقصد داشت، و آن «اسلام». همه، از اول ایران تا مرکز، تا آخر، هر جا می رفتی فریاد «مرگ بر شاه» و «ما جمهوری اسلامی می خواهیم» بلند بود. نه از مردم عادی؛ از آن بچه های کوچک و اینقدری که تازه زبان باز کرده اند، از آن بچه های دبستانی، تا آن پیرمردهایی که توی مریضخانه خوابیده بودند. نه یک قشر؛ علما، معممین، طلاب، دانشگاهیها، اداری، همه و همه یک مطلب می خواستند؛ و آن اینکه جمهوری اسلامی؛ ما جمهوری اسلامی می خواهیم. این معنا بود که رمز پیروزی بود. این معنا که همان طوری که در صدر اسلام جنگجویان اسلام می گفتند ما اگر بکشیم
صحیفه امامجلد 7صفحه 394
بهشت است و اگر کشته بشویم بهشت است، شهادت را برای خودشان فوز می دانستند، در ملت ما پیدا شده؛ به دست کی؟ به دست خدا. مگر امکان دارد که یک بشری، یک انسانی، افرادی، بتوانند این کارها را بکنند. این تحول امکان ندارد. خدا کرد این کار را. مسلمانها چه وقت می خواهند که یک همچو روحیه ای پیدا بکنند که شهادت را برای خودشان فوز بدانند و بایستند مقابل اشخاص خائن و خیانتکار را سر جای خود بنشانند.
فروپاشی قدرت پوشالی شاه
قدرتی که در ایران بود می گفتند در شرق نیست. آن قدرت نظامی که در ایران بود در شرق نبود. چنانچه می گفتند. پشتوانه ای که اینها داشتند همۀ قدرتهای بزرگ بود، همۀ ابرقدرتها و همۀ قدرتهای کوچکتر. یکی از ممالک اسلامی ـ حالا یکی می گوید، شاید، شاید یکی بوده ـ از ممالک اسلامی در طول این مبارزه ای که ایران می کرد، پشتیبانی از ما نکرد، همه از شاه حمایت می کردند؛ همه شان. خوب، شاه بود با آن قدرت که می گفتند مثل این قدرت در شرق نیست؛ و پشتیبانش همه مسْلم و غیرمسْلم؛ از ابرقدرتها گرفته تا قدرتهای کوچک، تا همین شیخ نشینهای شما ـ همه موافق بودند. و اغفال کرده بودند برادرهای ما را. در بعضی از این مقاطع خلیج برادرهای اسلامی خیال می کردند که اگر شاه نباشد دیگر اسلام از بین می رود! اگر شاه نباشد شیعه اصلش بکلی از بین می رود! همچو تزریق کرده بودند، این برادرهای مؤمن متدین همچو حالی شان شده بود، که اگر این نباشد دیگر هیچ چیز نیست.
من وقتی که پاریس بودم، هِی می گفتند که اگر این برود چه می شود. گفتم که هیچ نمی شود؛ یک دزد می رود! حالا هم همین شده؛ ما حالا هیچ غصه ای نداریم. دزد را بیرون کردیم؛ دست دزد قطع شد؛ دست خیانتکارهای خارجی قطع شد.
آزادی، گرانبهاترین دستاورد
حالا ما گرفتاری که داریم گرفتاری خانوادگی است. اینکه دعوا ندارد؛ چیزی نیست. ... حالا گرفتاری خانوادگی است. گرفتاری «سازمان امنیت» دیگر ما نداریم؛ گرفتاری
صحیفه امامجلد 7صفحه 395
فلان خارجی را ما نداریم، حالا دیگر خوفی نداریم. الآن نشسته ایم با هم و داریم صحبت می کنیم. گرفتاری ما حالا گرفتاری این است که آن برادر ما کمتر چیز دارد و فلانی زیادتر دارد؛ خانه ندارد و ... اینکه چیزی نیست. خوب، اینها که از اول بود، گرفتاریها هم از اول بود، منتها حالا هم شیاطین دوره افتاده اند که خوب چه شد؟ کو؟ کو خانه؟ کو زندگی؟ [دائماً] تبلیغات. من به بعضی شان می گفتم که این ناداری مال حالا نیست. اینکه از اول بوده. انقلاب آیا اینها را به وجود آورده؟ رفتن شاه «نداری» را بار آورده است؟ اگر این ناداری جرمش گردن ماست، اگر اینطور است که چون شاه رفته برق و اسفالت و مریضخانه و اینها را ندارید، اگر اینطور بود، آن وقت ما مجرم بودیم و باید جبران بکنیم. اما اگر این بوده و ما حالا وارد شده ایم در یک مرحله ای که نه برق بود، نه آب بود، و نه اسفالت هست، و حتی در خود این تهران و در محلات تهران چیزی نیست، به ما چه می گویید؟ آن کاری که می باید می کردیم این است که شما را آزاد کردیم. آزادید حالا تا خودتان کار کنید. شما آن وقت در قید بودید، در حبس بودید، و هر روز یک مأموری بالای سرتان می آمد و تحکم بر شما می کرد و یک کلمه اگر می گفتید به حبس می رفتید، این الآن از سر شما برداشته است و شما راحت شدید. حالا شما چه ایرادی دارید؟ مگر ما شما را بی اسفالت کردیم که حالا آمدید سراغ ما. مگر ما شما را بی برق کردیم؟ این گرفتاریهایی بوده است که در همه جای ایران از اول بوده است؛ و ما وارد شده ایم در این گرفتاری؛ دولت وارد شده در این گرفتاری. خوب، این باید رفع بشود. این گرفتاری چه شد؟ یعنی چه که «چه شد»؟ بهتر از این چه که یک سدی را ملت شکستند که امکان نداشت این سد شکسته شود، الاّ به ارادۀ «الله »؛ از این بهتر چه می خواهد بشود؟ بهتر از آزادی چه نعمتی است که الآن داریم؟ خوب، پیشتر فقیر بودیم؛ حالا باید کوشش کنیم که از این فقر بیرون بیاییم. مشغول بشویم به کار تا فقرمان از بین برود. آنها مانع بودند از اینکه ما زراعت بکنیم؛ به اسم «اصلاحات ارضی» نمی گذاشتند زراعت ما تحقق پیدا بکند؛ حالا آزادید زراعت بکنید.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
صحیفه امامجلد 7صفحه 396