سخنرانی
زمان: صبح 30 خرداد 1358 / 25 رجب 1399
مکان: قم
موضوع: لزوم نظرخواهی از صاحبنظران دربارۀ اصول و مواد قانون اساسی
حضار: نمایندگان مردم سیستان و بلوچستان و سواحل جنوب
بسم الله الرحمن الرحیم
ضایعات رژیم شاه برای ملت ایران
از شما آقایانی که از دور آمدید تا مطالب خودتان را بگویید، و مطالب ما را هم بشنوید، و همین طور، از خواهرهای محترم که آمده اند، من تشکر می کنم. و مطالبی که من الآن باید به شما عرض کنم این است که اولاً این گرفتاریهایی که شما ذکر کردید، این بلااشکال صحیح است.
و شما یا می دانید و یا باید بدانید که این گرفتاری اختصاص به ناحیۀ سیستان ندارد؛ اختصاص به مازندران ندارد؛ هر جای مملکت که شما بروید و هر دسته ای از اهالی مختلف مملکت که پیش ما آمده اند همین گرفتاریها و شبیه همین گرفتاریها را گفته اند. حتی کوچ کردن از محلی به محلۀ دیگر ـ باز در جاهای دیگر هم بوده است و هست، مثل بختیاریها و بعض عشایر دیگر ـ این شکی ندارد که رژیم سابق بنایش بر این بود که مردم را متشتت کند و زندگی آنها را به هم بزند. بنابراین بود که کشاورزی ما را از بین ببرند، و ما را محتاج به امریکا کنند. بنابراین بود که فرهنگ ما را از بین ببرند، و ما را حتی برای طبیب، برای مهندس، برای همه چیز، محتاج به امریکا و سایر ممالک کنند. این بلااشکال همین طور بود. و هیچ هم اشکال در این نیست که برنامۀ اسلام برخلاف این است. اگر اسلام تحقق پیدا بکند، اگر حکومت اسلامی به آنطوری که دلخواه ماست تحقق پیدا بکند، مسیر این مسیر نیست. اینطور نیست که آن هم کمک کند به اینکه آشفتگی پیدا بشود. برای اصلاح است حکومت اسلامی.
صحیفه امامجلد 8صفحه 226
قانون اساسی تضمین کنندۀ استقلال ایران
لکن آنچه من می خواهم عرض کنم که حالا اساسی است و الآن موظفم که هر طایفه ای آمدند این مطلب را بگویم، این است که الآن ما یک گرفتاری اصولی داریم که اگر این گرفتاری اصولی تمام نشود و نتوانیم به پیروزی در این گرفتاری برسیم، نه دیگر امید این است که سیستان درست بشود و بلوچستان درست بشود؛ و نه امید این است که تهران و قم و سایر جاها درست بشود. باز ممکن است خدای نخواسته به وجه بدتری برگردد به آن حالات سابق. و آن گرفتاری این است که اول ما باید اساس استقلال مملکتمان را درست بکنیم که مملکت بشود مملکت ایران برای ما و کسی دیگر نتواند در آن تصرف کند. اگر ما کشور خودمان را استقلالش را تحصیل نکنیم و تضمین نکنیم، سایر چیزها درست نخواهد شد. پس، الآن آن چیزی که بر ما لازم است این است که همۀ برادرها، همۀ خواهرها، همۀ قشرهای ملت، در این امری که الآن راجع به اصل مطلب است، ـ و آن قانون اساسی است، اساس یک مملکت قانون آن مملکت است ـ راجع به این همۀ قوا را روی هم بگذاریم. الآن که طرح شده است قانون اساسی و به دسترس مردم گذاشته شده است، کسانی که صاحبنظرند، مسلمانهایی که صاحبنظرند، علمایی که صاحبنظرند، اسلام شناسهایی که می دانند اسلام چه هست، آنها بررسی کنند، نظر بدهند، بنویسند، در روزنامه ها منتشر کنند، نگذارند که دیگران مشغول بشوند به نوشتن، و سرنوشت ما را دیگران درست کنند.
وظیفۀ همگانی در قبال قانون اساسی
خود شماها، همه: اشخاصی که می توانند قانون را بفهمند و می توانند اسلام را بفهمند که این آیا فلان ماده اش منطبق با قوانین اسلام است یا نه؛ و آیا صلاح برای مملکت اسلامی چه است. الآن این چیزی که مهم است این معناست که همۀ شما با هم نظر کنید به قانون اساسی، و اهل نظرتان، حقوقدانهای مسْلم، روشنفکرهای متعهد به اسلام، مهندسین، روحانیین، همۀ اینها، الآن نظر بدهند راجع به قانون اساسی، نگذارند که
صحیفه امامجلد 8صفحه 227
دیگران نظر بدهند و بعد ببینند چه خواهد شد. حالا خودشان نظر بدهند. هر ماده ای از این مواد قانون اساسی را که روحانیون تشخیص دادند که این برخلاف اسلام است، سایر طبقات هم، آنهایی که می دانند که خلاف اسلام است، آنها هم نظر بدهند. و آنها که اطلاع از این معنا ندارند تبعیت کنند و بخواهند که باید این جور باشد.
و بعد از اینکه این مرحله را گذراندیم، یک مرحلۀ دیگری است که آن بسیار مهم است. و آن این است که بعد از اینکه قانون اساسی به نظر همه رسید، یک ماه گذاشتند به آرای عمومی و همه نظر دادند، یک جمعیت که مثلاً هفتاد نفر، 75 نفری، در همۀ ایران، خود اهالی هر طرفی، هر ناحیه ای، وکیل تعیین کنند برای اینکه بررسی کنند در قانون اساسی و نظر بدهند؛ که بعد از این نظر دادن، آن وقت به آرای عمومی بگذارند. الآن آن چیزی که بسیار برای ما ضروری است این است که آن افرادی که باید در هر جا تعیین شوند این افراد چه افرادی باشند. ممکن است که در بین بعضی از این افراد یک اشخاص منحرفی باشند. و این اشخاص منحرف اسباب این بشوند که به انحراف کشیده بشوند. باید فکر کنند، دنباله کنند، بررسی کنند، یک اشخاصی که مؤمن به این نهضت هستند و همه مورد نظرشان است و می خواهند هم انجام بدهند.
اولویت مناطق عقب مانده در سازندگی
و الآن هم بررسیهایی شده است. الآن طرحهایی داده شده است. و شاید در رادیوها ... شنیده باشید که طرحهایی هست برای اینکه هم کار پیدا بشود برای بیکارها؛ و هم ساخته بشود یک چیزهایی؛ هم راجع به خانه سازیها در همۀ سطح کشور؛ و هم راجع به راهسازی. که البته این جاهایی که عقب افتاده تر است مقدمند. و اینطور نیست که همه، مثل سابق همه چیز منحصر بشود به مراکز. خیر، بنابراین است آن جاهایی که دورافتاده ترند احتیاجشان بیشتر است، جلو باشند؛ مقدم باشند.
و من از خدا می خواهم که ان شاءالله دعا کنید موفق بشویم. و همان طوری که آن خواهر محترم من مسائل را گفت، همان طور حالا فکر بکنیم که الآن راجع به اساس
صحیفه امامجلد 8صفحه 228
مطلب. اینها ان شاءالله در موقعش درست می شود؛ با یک صبری، با یک حوصله ای. و البته باید همۀ این مسائل درست بشود، لکن با یک صبری. که الآن ما در حال انقلاب هستیم. حالا [هنوز] انقلابمان تمام نشده. ما باز جمهوری مان تمام نشده. ما فقط یک رأی دادیم؛ دیگر چیزهای دیگرش درست نشده. ان شاءالله اینها درست بشود بتدریج.
و امیدوارم که همۀ امور اصلاح بشود. امیدوارم خداوند توفیق بدهد به شما، عنایت کند خدای تبارک و تعالی. چنانکه تا حالا به عنایت خدای تبارک و تعالی پیش رفتید، از این به بعد هم با عنایت خدا ان شاءالله پیشروی کنید؛ و مسائل همه اش ان شاءالله حل بشود. خداوند به همۀ شما توفیق عنایت کند.
صحیفه امامجلد 8صفحه 229