سخنرانی
زمان: 8 مهر 1358 / 8 ذی القعده 1399
مکان: قم
موضوع: نقش زنان در تاریخ صد سالۀ اخیر ایران ـ تبیین آزادی واقعی
حضار: بانوان معلم و دانش آموزان مشهد، آمل و آبادان
بسم الله الرحمن الرحیم
نقش زنان در عصر قبل از پهلوی
من از این خانم کوچکها اوّل باید تشکر کنم؛ و از چیزی که خواند تقدیر کنم. و از همۀ خواهران که از اطراف آمدند، از خراسان آمدند، از آمل آمدند، از آبادان آمدند، تشکر می کنم؛ و دعاگوی همه ان شاءالله هستم.
ما باید حساب این مطلب را بکنیم که آزادی که اینها ـ شاه سابق ـ و اشخاصی که الآن هم در مسیر او هستند می خواهند چه است؛ و زنها در غیر زمان این آدم چه نقشی داشتند؛ و بعد از او چه نقشی؛ و در زمان او چه. کسی که تاریخ این صد ساله را مطالعه کرده است می داند که در جنبشهایی که در ایران بوده است جنبشهای اصیلی که در ایران بوده است قبل از این دورۀ رژیم پهلوی، جنبش تنباکو، جنبش مشروطیت، زنها همدوش با مردها فعالیت می کردند. زنها در جامعه بودند و با مردها راجع به امور سیاسی و امور اجتماعی و گرفتاریهای مملکت خودشان فعالیت می کردند. همان طوری که مردها آن وقت قیام می کردند و قیام کردند برای اینکه قضیۀ تنباکو را ـ که همه چیز ما را به باد داده بود ـ جلوگیری از آن قرارداد بکنند. زنها هم در آن وقت شریک بودند، و در جنبش مشروطیت هم همان طور که مردها فعالیت می کردند، زنها هم فعالیت می کردند، این مال قبل از رژیم.
نقش زنان در عصر انقلاب
بعد از سقوط این و در حال سقوط و در نهضتی که مسلمین کردند، ملت ما کردند،
صحیفه امامجلد 10صفحه 183
همه تان ملاحظه کردید که زنها پیشقدم بودند. بلکه فعالیت زنها در این باب ارزشش بیشتر از فعالیت مردها بود؛ برای اینکه همین خواهرها که ریختند در خیابانها و در مقابل توپ و تانک تظاهر کردند و مشت گره کردند، اینها مردها را، قدرتشان را دوچندان کرد. وقتی مردها ببینند که خانمها آمدند در مقابل توپ و تانک، آنها بیشتر اقدام می کنند. و ما دیدیم که این خواهرها در این نهضت یک سهم بسیار بزرگ داشتند. و در طول این نهضت تا حالا، که در غیاب رژیم سابق است، می بینیم که خانمها در همه مسائل شرکت دارند. در قضیۀ پاکسازی، قضیۀ جهاد سازندگی، در همۀ این امور، فعالانه شرکت می کنند و آزادانه. این مال آن زمان، و این زمان که تفصیلش را شما می دانید و محتاج به بیان نیست.
وضعیّت زنان در دورۀ پهلوی
خوب، در زمان این رژیم که فریاد می کردند که «آزادزنان و آزادمردان» چه فعالیتی زنها داشتند؟ فعالیتی که ما از زنها می دیدیم این بود که چندتایشان جمع بشوند، با آن وضع فضیح، بروند سر قبر رضاخان، آنجا تشکر کنند از اینکه ما را آزاد کردید! چه جور آزاد کرد؟ چه کرد؟ فکر این نیستند که چه آزادی اینها به آنها اعطا کردند، و تا چه اندازه اینها می خواستند زنها یا مردها آزاد باشند. بله، آنها یک آزادی را می خواستند ـ حالا هم این اشخاصی که قلم دستشان است و بر ضد اسلام و بر ضد روحانیت چیز می نویسند همین آزادی را می خواهند ـ و آن آزادی است که دیکته شده است از غرب برای به فساد کشیدن جوانهای ما. زن و مردشان را اینها می خواهند که آزاد باشند! زنها برای اینکه در مجالس آن طوری که تشکیل می دادند و داشتند بروند آنجا و با آن وضع در حضور چشمهای ناپاک مردها آن وضع را درست کنند. این نحو آزادی می خواهند که هم خواهرهای ما را به فساد و تباهی بکشند؛ و هم جوانهای ما، مردهای ما را به تباهی بکشند. اینها می خواهند که همۀ فحشا آزاد باشد. آزادی زمان ایشان، که آزاد زن و آزاد [مرد، کی] توانست راجع به مسائل روز یک کلمه بگوید؟ و کدام مرد توانست که راجع
صحیفه امامجلد 10صفحه 184
به گرفتاریهایی که ملت ما از دست اجانب و از دست داخلیها داشتند یک کلمه بنویسد؟ کدام مطبوعات ما آزاد بودند؟ کجا رادیو ـ تلویزیون آزاد بود؟ و مردم، جوانها، دانشگاهیها، و طُلاّب علوم دینی، کجا آزاد بودند؟ در این پنجاه سال، که من شاهد قضایا بودم، آزادی واقعیِ مفید برای جامعه مسلوب بود. هیچ نداشتیم؛ یعنی زنها آزاد نبودند که راجع به مسائل جامعه فعالیت بکنند، یا حرف بزنند راجع به گرفتاریهای ملت. راجع به گرفتاریهای ملت به دست شرق و غرب هیچ آزادی نبود. راجع به گرفتاری این ملت از دست دولتهای دست نشانده یک کلمه آزاد نبودند که صحبت کنند.
پس ما سه قطعه از زمان را، که خیلی از آن را، بعضی از آن را شما [می دانید] و همه اش را در تاریخ ثبت شده و می شود. این صد سال اخیر سه قطعه دارد. از اول، صد سال تا زمان مشروطه. و بعد از مشروطه تا زمان محمدرضاخان یک قطعه حساب بکنید؛ و وضع آن وقت و آزادی زنها در آن وقت و آزادی مردم در آن وقت. با اینکه آن وقت هم حکومتش فاسد بود، آن را حساب کنید. یک قطعه هم از بعد از رفتن این رژیم، یا در حال شکست این رژیم که دیگر نمی توانست کاری بکند، تا حالا هم یک قطعه حساب بکنید. یک قطعه هم در زمان رژیم؛ از زمانی که رضاخان کودتا کرد، تا زمانی که رژیم از بین رفت؛ قدرتش از بین رفت. این سه حال را ما ملاحظه می کنیم؛ و عَرضه می کنیم به اینهایی که حالا هم برای این رژیم یا نظیر آن رژیم اشک می ریزند و با اسم «آزادی» و با اسم «دمکراسی» معارضه با اسلام و مسلمین می کنند. ما عَرضه می کنیم این سه قطعه از زمان را. با اینکه قطعۀ سابقش هم، که در زمان قاجاریه بود و آنها، آن وقت هم مَرضیّ اسلام نبود؛ لکن آن وقت قدرت مسلمین زیادتر بود؛ و حکومتْ آن قدرت و غلبه را بر روحانیین و اسلام نداشت؛ ضعیف بود قدرتش در مقابل روحانیون و در مقابل ملت. با آن زمانی که رضاخان آمد و قدرت به او دادند و قدرت پیدا کرد و سرکوب کرد هم روحانیون و هم سایر ملت را؛ تا وقتی که این آدم رو به ضعف رفت. زمان قدرت این را با قدرت او، تا آن وقتی که این رفت رو به ضعف و رو به شکست. این هم یک قطعه ای از زمان. قطعۀ سومش از بعد از شکست این و رو به شکست رفتن این تا حالا. ما حساب
صحیفه امامجلد 10صفحه 185
بکنیم که آن آزادی که زنها و مردها در آن دو قطعۀ جلو و عقب داشتند آن آزادی بود؛ یا این قطعه ای که از زمان کودتای رضاخان تا زمان رو به شکست رفتن پسرش بود، این آزادی بود.
توصیف آزادی های بعد از انقلاب
آزادی که در سابق بر او و حالا دارند یک آزادی است که نافع برای کشور خودشان، برای اسلام، برای مسلمین، برای ملت خودشان، است. یعنی اینها آزادند که در اجتماعات داخل بشوند، داخل هم شدند و می بینید، آزادند که خدمت کنند به مملکت، خدمت کردند و می کنند، و دارید می بینید. آزادند که در مصالح مملکت حرف بزنند؛ اشکال بکنند به دولت؛ اشکال بکنند به مقامات دولتی و غیر دولتی. چنانچه دیدید الآن اشکال کردند. آزادند در این مسائل اجتماعی، در مسائل اساسی که مربوط به مصلحت کشور خودتان و ملت خودتان است، هیچ قید و بندی در کار نیست. می بینید. شما یک جا بیاورید که بخواهید یک صحبتی بکنید که راجع به مصلحت مملکت است ـ نه توطئه باشد که بعضی می کردند ـ یک عملی بکنید که مربوط به مصالح خودتان و مصالح کشور است، و آمدند دستتان را گرفتند کنار زدند و سرنیزه آمده حکومت کرده، همچو چیزی پیدا نمی کنید. سابق هم فعالیتی که زنها داشتند، فعالیتی که در هر گرفتاری ـ که حالا من دوتایش را اسم بردم که قضیۀ «تنباکو» و «مشروطیت» که بیشتر از چیزهای دیگر بود ـ لکن در همۀ گرفتاریها زنها جلو می افتادند و همراه با مردها و مسائلی را که مربوط به مملکت خودشان بود می گفتند و فریاد می زدند، و انجام می دادند مسائلشان را. شما هم دیدید که در این قطعۀ سوم، که شما حاضر قضیه بودید و فاعل بودید، فعّال بودید، هیچ گرفتاری و جلوگیری در کار نبود که شما را جلوگیری کنند از اینکه اجتماع نکنید. جلوگیری کنند که، عرض می کنم که بیرون نروید؛ در بین مردم نروید؛ فریاد نزنید؛ مظالم را نگویید. با همین فعالیت شما و آزادی شما بود که این پیروزی برای ملت ما نصیب شد.
سلب آزادی واقعی در دورۀ پهلوی
اما آن آزادی که آنها می خواستند و زمان رضاخان و پسرش می خواستند، و خصوصاً
صحیفه امامجلد 10صفحه 186
زمان دومی، آن آزادی نبود، آن تباه کردن ملت بود. آنجا هم شما آزادی را دو قسم کنید؛ یک آزادی مطبوعات و رادیو و تلویزیون و عرض می کنم که، قلمها و گفتارها و خطابه ها، و اینها که در راه مصلحت ملت و در راه مصلحت کشور انجام می گرفت، تمام آنها سانسور بود، هیچ آزادی نبود. برای اینکه گرفتاری ما از ناحیۀ خود دولت بود و اربابهایش و اگر شما می خواستید یک صحبتی بکنید، اول باید بگویید که رضاخان چه کرد و مسائلی که او و خیانتهایی که او کرده بود و جنایتهایی که او کرده بود و خیانتهایی که پسرش کرد، باید این را بگویید. یک کلمه آزاد نبودید که از این مسائل بگویید. به پلیس هم شما نمی توانستید که یک کلمه انتقاد کنید. یک کلمه انتقاد از دولت بکنید، یک کلمه مطبوعات ما انتقاد از ـ فرض کنید که ـ ارتش بکند، هیچ همچو چیزی نبود. آزادی که نافع برای مصلحت مملکت ما و کشور ما بود بکلی مسلوب بود، قلمها را شکسته بودند، زبانها را قطع کرده بودند. و کسی حق اینکه یک کلمه صحبت بکند نداشت. و باید هرچه بگویند، هرچه در مطبوعات باشد، هرچه در رادیو ـ تلویزیون باشد، هرچه قلمها به کار بیفتد، در مدّاحی یک نفر آدمی که همه چیز ما را به باد داد.
هیچ آزادی در زمان ایشان، آزادی سالم نبود. ولی یک قسم از آزادیها بود؛ در سینماها را باز کرده بودند، با آن وضعی که سینماها داشت که اگر جوانهای ما چند روز می رفتند در آنجا، تباه می شدند و از فکر اینکه یک کاری برای کشور خودشان بکنند بکُلّی می افتادند. و درِ اینها باز بود، درِ قمارخانه ها هم باز بود به [روی] همۀ جوانها. در فحشا هم باز بود به همه جوانها.
و از تهران تا شمیران و اواخر شمیران می گویند آن قدر مراکز فساد بود که قابل حصر مثلاً نبود! اینها را آزاد قرار دادند. بلکه دامن زدند به آن بلکه قلمها، بیانها، دامن زد به اینکه این نحو آزادیهایی که مضرّ به حال کشور است، مضرّ به حال ملت است [لکن] اینها را آزاد گذاشتند. از بعد از زمان ایشان تا حالا، باز برگشت به دوره سابق و بهتر. برای اینکه دورۀ سابق هم دورۀ قَجَر بود و آنها هم فاسد بودند، اما نه به فساد اینها. این قدر که اینها ـ این پدر و پسر ـ اینها رکورد فساد را شکستند!
صحیفه امامجلد 10صفحه 187
این آزادی که الآن برای ملت ما هست، برای زن، برای مرد، برای نویسنده ها، این آزادی آزادی است در کلیۀ اموری که این امور به نفع خود شما هست. شما آزادید بیایید بیرون مطالبتان را بگویید؛ انتقاد از دولت بکنید؛ انتقاد از هرکس که پایش را کج گذاشت بکنید. هیچ کس نیست که به شما بگوید چرا. بروید در جهاد سازندگی؛ با ملت خودتان بروید و همراهی کنید آزادید، می روید می کنید. تمام چیزهایی که در رشد انسان، در رشد خواهرها و برادرها، و این کودکهای عزیز، دخالت دارد، اینها همه آزاد هستند.
توصیف دو قسم آزادی
آنی که اسلام جلویش را گرفته و آزاد نیست؛ قماربازی است که تباه می کند ملت را؛ شرابخواری است که تباه می کند ملت را؛ انواع فحشایی که در زمان این مرد جنایتکار بود و فراهم کرده بودند اسبابش را. اینهاست که در اسلام ممنوع است پس ما دو قسم آزادی داریم که یک قسم مفیدش در غیر زمان این دو جنایتکار بود، و در زمان اینها این قسم از آزادی بکلی ممنوع بود. و آن آزادی آنها می خواستند که زنها آزاد باشند که هر جوری بَزَک بکنند و بیایند توی خیابانها و با جوانها خدای نخواسته چه بکنند! آن را آزادی قرار داده بودند. و حالا هم الآن آنهایی که می خواهند اسلام نباشد، دلشان برای این آزادی می سوزد. این آزادی مطرح نیست پیششان اصلاً. اینهایی که این همه حرف می زدند از اینکه مملکت ما چه طور، ملت ما چه طور، کذا و اینها، اگر شما در تمام اینجاهایی که رفتید، کسانی که رفتند برای کمک کردن به برادرها و خواهرهای خودشان در جهاد سازندگی، اگر شما از اینها کسی پیدا کردید آنجا!
ادّعاهای دروغین طرفداران خلق
اینهایی که داد می زنند خلق خلق و خلق، آنهایی هستند که خرمنها را می روند آتش می زنند؛ نه اینهایند که می روند خرمن جمع می کنند. شما می روید زحمت می کشید و با برادرهای خودتان، خواهرهای خودتان، کمک می کنید خرمن درست می کنید، برای آنها وجین می کنید، درو می کنید؛ آنهایی که داد از خلق می زنند و داد از اینکه ما طرفدار
صحیفه امامجلد 10صفحه 188
توده ها و خلق هستیم می آیند آتش می زنند! همین که شما زحمت کشیدید، دستشان برسد می آیند آتش می زنند. و همینها هستند که لوله های نفت را با تفنگ منفجر می کنند. همینهایی که برای خلق، به قول خودشان دارند، چه می کنند. همین دمکراتها و دُمِ دمکراتها که در کردستان بودند، و الآن هم هستند. همینها بودند که نفت را می خواستند به تباهی بکشند، و دهقانها را به تباهی بکشند، و صنعت ما را، زراعت ما را، همه را به تباهی بکشد که مبادا یک جمهوری اسلامی پیدا بشود و دُمِ اینها را بگیرند بیرون کنند. اینهایی که برخلاف مسیر ملت هستند، اینها از این می ترسیدند. پس، فریاد آزادی آنها آزادی نبود؛ تباه کردن ملت بود. حالا آزادی است؛ می بینید که چه طور است، اگر بگذارند. این تتمۀ رژیم سابق و نوکرهای آنها [اگر] بگذارند و نوکرهای اجانب.
خداوند ان شاءالله همۀ شما را، خواهرها، برادرها، و این اطفال، نوباوگان، همۀ شما را ان شاءالله حفظ کند. و همه موفق باشید، خدمت بکنید به این مملکت و تربیت بکنید این کودکها را. شماها، معلّمها، تربیت بکنید اینها را به تربیتهای اسلامی ـ انسانی که هم برای مملکت و کشورتان مفید است؛ و هم برای روحیۀ خود آنها مفید است؛ و هم خیر دنیا و آخرت در آن هست. سلام بر همۀ شما خانمها، برادرها.
صحیفه امامجلد 10صفحه 189