سخنرانی
زمان: 14 مهر 1358 / 14 ذی القعده 1399
مکان: قم
موضوع: فرهنگ استعماری و وابستگی فکری ـ اصلاح مراکز فرهنگی ـ توطئه دشمنان
حضار: استادان و کارکنان دانشگاه صنعتی شریف
بسم الله الرحمن الرحیم
سیاست بیگانگان در ورود فرهنگ استعماری
گرفتاریهای ما در این وقت یک گرفتاری کوچکی نیست. آنها سعی کردند که طرّاح بدهند برای این ممالک شرقی، و خصوصاً آنجاهایی که ذخایر بیشتر دارند. اینها سعی کرده بودند که همه چیزی که از غرب به ایران وارد می شود یک نوع خاصی باشد. فرهنگ استعماری وارد کنند به ایران؛ و ما را با تبلیغات دامنه داری که همۀ شما می دانید عاشق آن بکنند. به اسم فرهنگ غربی و دمکراسی خاص به ممالک استعماری یا نیمه استعماری وارد کنند؛ و به اسم دمکراسی غربی به خورد ما بدهند. همه چیزهایی که اینها به اسم «ترقی» و «تعالی» و «آزادی» و «دمکراسی» و «فرهنگ» و همه چیز، اینها به طرز خاصی وارد شده است به ایران. آنطور نیست که همین آزادی که در ایران در زمان این پدر و پسر در ایران وارد کردند این آزادی باشد که در غرب هست. یا این دمکراسی که ادعا می کنند و در ایران می گویند می خواهیم تعقیب کنیم، و حالا هم بازیخورده ها و یا غرض مندها دامن به آن می زنند، این دمکراسی است که در غرب پیش خود آنها هست. اینها همه وارداتی هستند؛ یعنی آزادی که برای ایران و برای ممالک شرقی اینها تحویل ماها دادند عبارت از آزادی در اموری که موجب تباهی ملت ما و جوانهای ما شده است.
وضعیت آزادی در رژیم سابق
شما ملاحظه کردید، در طول یادتان است زمان رضا خان را، آن زمانِ قبل او را یادتان
صحیفه امامجلد 10صفحه 227
نیست، و زمان پسر خَلَفش ـ که از آن خبیثتر بود ـ یادتان است که آزادی که برای ما آوردند، و به ما به قول خودشان «اعطا» کردند! ـ آزادی در رفتن مراکز فساد، سینماها به آنطور که خودشان درست کرده بودند همه جا این همه مراکز فسادی که، خصوصاً در تهران، درست کرده بودند، این همه مشروب فروشیهایی که در سرتاسر ایران، و خصوصاً بیشتر در مرکز در آنجا درست کرده بودند. قضایای مطبوعات و رادیو تلویزیون، آن معانی که خود آنها هستند. آزادی مجلات با آن وضع انحراف کننده ـ تمام چیزها چیزهایی بوده است که نقشه کشیدند برای ممالکی که می خواهند تحت نفوذ خودشان یا استعماری باشد یا نیمه استعماری، استعمار نو باشد، همۀ این چیزها را به طور مفیدِ برای ما درست کردند. در تمام این مدت یک قلم، آزاد نبود که یک مطلبی که به صلاح کشور است بنویسد؛ و یک آدم قادر نبود که یک خطابه، یک صحبت بکند و اظهار مصالح امور و مفاسد را بکند؛ یک روزنامه نبود که در آن، آن مفسده هایی که در ایران دارد واقع می شود و آن چپاولگریهایی که داخل و خارج دست به هم دادند و دارند می کنند بنویسد. رادیو و تلویزیون هر وقت که صحبت بود، از چیزهای ترقّیات ایران و رسیدن به «دروازۀ تمدن» و از آن مسائل که ما را به تباهی کشید. آزادیی که وارد کردند آن نحو آزادی بود؛ نه آزادی به معنای واقعی. دمکراسی که وارد می کنند در اینجا همان قسم است؛ نه این است که واقعیتی داشته باشد که واقعاً اینها بخواهند مملکت ما آزاد باشد، و بخواهد یک نفر حکومت کند، یک حکومت مردم بر مردم باشد. اصلاً این مسائل پیش آنها مطرح نیست.
هدف اصلی استعمارگران در روابط با کشورها
آنی که پیش آنها مطرح است این است که در کدام کشور ذخایری که می شود از آن چاپید، چه قدر بیشتر از دیگری دارد. یا مثلاً فلان کشور نسبت جغرافیاییش چه طور است، که اگر او تحت سلطۀ ما باشد، مسائلی که آنها می خواهند کدام بهتر است برای آن.
صحیفه امامجلد 10صفحه 228
و مع الأسف نویسنده های ما، بعضی از روشنفکرهای ما، بعضی از نویسنده های ما، بعضی از اشخاصی که تحصیلکرده هستند، اینها هم یا این است که واقعاً از این حرفها و تبلیغاتی که در ظرف پنجاه سال اخیر زیاد شده است گول خوردند و غفلت دارند از مطلب. و یا بعضی از آنها با علم و اطلاع به اینکه مسئله اینطوری است دامن به آن می زنند؛ یعنی اجیر آنها هستند. و لهذا مملکت ما الآن یک مملکتی است که اینطوری درست آنرا کردند؛ به صورت یک غربزدگی. نه به معنای واقعی که در غرب هست، این جور نیست که آن چیزی که در غرب است، از مسائل، از علوم، از اینها، عینش هم در اینجا باشد. اینها دانشگاه را می خواهند تا یک حدود معینّی جلو ببرند. آن هم محتوای اخلاقی در آن درست نباشد، و محتوای دینی آن نباشد. محتوایش هم علمی به آن معنایی که پیش خودشان هست نباشد. نمی خواهند اینها که در ایران یک طبیبی تربیت بشود که آن طبیب بتواند یک کاری بکند، حتی آن طبیبهایی هم که تا آن حدود تربیت شده اند مردم را به اینها بدبین کردند. تمام حرفها این است که تا یک کسی لوزه اش هم فرض کنید که درد می گیرد، این راه می افتد برای انگلستان، راه می افتد برای اروپا! از آن طرف تبلیغ کردند که شما هیچ ندارید، خودتان اصلاً چیزی نیستید. از آن طرف هم نگذاشتند که ما این استعدادهایی که داریم و جوانهای ما ـ این استعدادهایی که دارند ـ رشد کنند. از همه اطراف ما را وابسته کردند.
استقلال در گرو قطع وابستگی فکری
و تا این وابستگی فکری هست در ما که همۀ نظرمان به این است که ما همه چیزمان را از غرب باید بیاوریم، و هر وقت هم که هر عیبی پیدا می کنیم غرب باید این را معالجه بکند، تا این وابستگی هست، ما نمی توانیم استقلال پیدا کنیم. هیچ نحو استقلالی حاصل نمی شود، الاّ اینکه ما خودمان را بشناسیم که ما خودمان هم فرهنگ داریم؛ خودمان هم همه چیز داریم؛ و احتیاج به غرب در این امور نداریم؛ و آنی که آنها به ما می دهند آن نیست که واقعیتِ رشدآوری باشد؛ آن است که ما را می خواهند در یک حدّی نگه
صحیفه امامجلد 10صفحه 229
دارند. همین اشخاصی که در آلمان فرستادند این را برای رسیدگی و برای تحصیل [دانش] اتمی آنها پیش من، در پاریس که بودم، دستجاتشان می آمدند و می گفتند که این اولاً که در اینجا دارند و طرح کردند درست کنند برای ایران مُضّر است اگر درست بشود. و ثانیاً، ماها که آمدیم اینجا، ما را نمی گذارند اصلاً بفهمیم! ما را در یک حدّی نگه داشتند نمی گذارند تحصیل کنیم؛ نمی گذارند بفهمیم. وضع اینطوری بوده است و هست. تا ما از فکر اینکه ما همه چیزمان از غیر است و ما باید وابسته باشیم ... شما اگر شنیده باشید یکی از این گویندگانی که یک وقت هم در سنا بود، شاید هم یک وقتی رئیس سنا بود، حالا من یادم نیست، این یک آدم معروفی است در صدر مشروطیت، تا حالا هم، تا وقتی که مُرد هم جزء معاریف بود، این گفته بود که ما هیچ چیزمان درست نمی شود، الاّ همه چیزمان انگلیسی باشد. تا ما همه چیزمان را به فرم انگلستان درست نکنیم، درست نمی شود! حالا یا این آدم این قدر بیشعور بوده است که این تبلیغاتی که کردند در مغزش وارد شده است و اعتقادش این معنا بوده است. یا اینکه این هم از وابستگان به انگلستان بوده است، می خواسته است این حرفها را جزء تبلیغاتی که می کنند این هم جزء تبلیغاتش باشد.
رهایی از غرب زدگی
ما الآن در یک وقتی واقع شدیم که جوانهایی که به دست ما تحویل داده شده است جوانهایی است که همه فرم غربی داشته اند، و باید تعویض بشوند، مغزها باید عوض بشوند. اقتصادمان، عرض می کنم که فرهنگمان، همه چیزمان، از آنجا آمده؛ نه به آنطوری که پیش خود آنهاست. شما لابد این را می دانید که اینهایی که می روند در خارج از ممالک شرقی برای تحصیل، آن دیپلمی که به آنها می دهند، غیر از آنی است که به خود آنها ـ آنهایی که آنجا تحصیل می کنند ـ می دهند؛ یعنی اینها را زود به ایشان اجازه و جواز می دهند. لکن آنهایی که خودشان در ممالک خودشان هست اینطور
صحیفه امامجلد 10صفحه 230
نیست. یا آن کسی که در آنجا دیپلم گرفته، دیپلمِ فُرم شرقی گرفته، اجازه ندارد در آنجا مطب باز بکند؛ نباید آنجا مطب باز بکند! او باید بیاید ایران، در ایران، یا در سایر ممالک شرقی، مطب باز بکند. وضع اینطوری بوده است، و ما را اینطوری بار آوردند.
ادعای دروغین تمدن بزرگ
الآن که بیدار شده است بحمدالله مملکت ما، و چشمش را باز کرده، چشمش را باز کرده به همۀ آشفتگیها؛ به همۀ چیزهایی که آشفته است. منتها شما محیط خودتان را می بینید، می بینید که آنجا چه قدر خرابی هست، که بهتر و بیشتر از ماها اطلاع دارید. دیگران هم هر کدام محیط خودشان را می بینند، می بینند که همان گرفتاریها و همان مسائل هست. چنانچه در سطح مملکت هر جایش بروید، راجع به این بیچاره ها و این مستمندها، هر کس از هر طرف، هر گروهی که از هر طرف آمده است پیش من، می گوید که هیچ جا مثل آنجایی که ما هستیم عقب افتاده نیست. این برای اینکه همان محل خودش را دیده؛ و تبلیغاتی که شده است که این «تمدن بزرگ»، خیال می کند خوب، به استثنای اینجا جاهای دیگر حالا «تمدن بزرگ» است! آن یکی هم همان محل خودش را دیده؛ آن یکی هم همان. همه جا اینطور است. من وقتی که می آیند اینجا و شکایت می کنند که نه ما آب داریم، نه اسفالت داریم، نه بهداری داریم، نه چه داریم، می گویم آقا شما بروید تهران یا آن زاغه نشینهای تهران را ملاحظه کنید ببینید آنها بدتر است حالشان یا شما! بنابراین بوده است که این مملکت را ذخایرش را ببرند، و خودشان عقب مانده و مُفْلِس و بیچاره باقی بمانند. الآن ما وارد شدیم در این مملکتی که ـ یعنی این دیوار بزرگ را شکستید شما و رفتید آن طرف دیوار ـ می بینید هیچ ندارید، و هر چیز دارید خراب است. اگر هم همین مسئله «هیچ نداریم» بود، بهتر می توانستیم اداره اش کنیم تا خرابکاری، مأمور خرابکاری بودند! درست نوشته این مرد که «مأموریت برای وطنم» این صحیح است! اما چه مأموریتی؟ این مأموریتی که انجام داد. این جور مأموریت داشته است. الآن شما آن طرف دیوار که رفتید، هر جا بروید می بینید خراب
صحیفه امامجلد 10صفحه 231
است. وزارتخانه هایش خراب است. ادارات خراب است. فرهنگش خراب است. اقتصادش خراب است. همه چیزش دیگر.
نابودی اسلام؛ هدف اصلی دشمنان
و آن چیزی را که از همه چیز بیشتر به آن توجه داشتند این است که ایمان مردم را از دستشان بگیرند. آنها از ایمان می ترسند. از ایمان به خدا می ترسند. از اسلام می ترسند. شما ملاحظه کردید که وقتی صحبت جمهوری اسلامی شد، هیاهو درآمد از همین نویسنده های به ظاهر مسلمان ما، از همینها هیاهو درآمد، که خوب دیگر اسلامش چیست؟ همان جمهوری. معلوم بود از اسلام می ترسند. نه، لازم نیست اسلامی باشد؛ جمهوری دمکراتیک باشد. جمهوری دمکراتیک. همین دمکراسی که به ما «اعطا» کردند، این را می خواهند اینها! اینها از آن چیزی که می ترسند این است که مبادا که یک وقتی اسلام و احکام اسلام در ایران بیاید؛ کلاه اینها پس معرکه باشد. آنهایی که انحراف دارند، اینها را نپذیرد اسلام ـ چنانچه نمی پذیرد.
اهمیت اصلاح مراکز فرهنگی کشور
الآن همه ما، همۀ شما، همۀ قشرهای ملت، موظف هستیم که هر کدام در هر محلی که هستیم آنجا را اصلاحش کنیم. و از همه بالاتر همین قضیۀ آموزش و پرورش و قضیۀ دانشگاه و قضیۀ تعلیم و تربیت است، که ما در این جهت از همه جا از همۀ جهات بیشتر احتیاج داریم که اصلاح بشود. طرح باید بدهید؛ فکر بکنید ـ عرض می کنم ـ مشورت بکنید. اشخاصی که علاقه دارند به این کشور ـ اشخاصی که وابسته نیستند به این رژیم سابق و به شرق و غرب ـ اینها را جمع بکنید، و با هم مطالعه کنید؛ طرح بدهید؛ تا ان شاءالله عمل بشود. و بلکه ان شاءالله ما بتوانیم [عمل کنیم] البته با یک برنامۀ طولانی، به این زود[ی] نمی شود. بتواند با یک برنامۀ طولانی متحول کند این فرهنگ را به یک فرهنگ صحیح. اگر علمش هست، یک علم صحیح باشد. نه این است یک علمی که برای ما آوردند که ما را تا یک حدودی نگه دارند، و باز به ما نشان ندهند. این چیزها را
صحیفه امامجلد 10صفحه 232
شما ببینید، الآن این همه چیزی که از این خارج خریدند، این همه توپ و تفنگ و طیاره و کذا و کذا، میلیاردها که از خارج خریدند. ایران کسی نیست که بفهمد استعمالش کند! دارند خودشان؛ ما نمی توانیم، و یا نداریم کسی را. درست ما را تربیت نکردند. آنها نخواستند ما بفهمیم که این فرض کنید طیاره ای که فلان جور است باید چه طور به کارش انداخت. یا آن اسلحه های خاصی که آنها دارند، بسیاری از آن اسلحه هاست که اصلاً ایران نمی تواند. [بکار ببرد] نه ایران، شرق نمی تواند! این پیش خودشان است اسرارش، اسرارش را به ما نمی گویند. پول از ما گرفتند، میلیاردها پول از ما گرفتند، اینها را هم آوردند اینجا، ما هم نمی توانیم استعمال کنیم! برای چه آوردند؟ برای اینکه اگر یک وقتی یک جنگی واقع بشود بین خودشان و روسیه، پایگاه داشته باشند. اینجا هم پولمان را گرفتند؛ هم برای خودشان چیز درست کردند. مصیبتها یکی و دو تا نیست.
تدریجی بودن اصلاح امور کشور
ما باید همه چیز را یعنی البته با طول مدت، نه به این زودی نمی شود، همه چیز باید تغییر بکند. نه فقط فرض کنید که مطبوعات، نه فقط رادیو و تلویزیون، نه فقط چه. همه چیزها باید عوض بشود؛ یک چیز دیگر بشود. ولی الحمدلله آنکه انسان را امیدوار می کند این تحول روحی است که در قشرها پیدا شد. یعنی از آن خواب بیرون آمدند؛ و حالا چشمهایشان را باز کردند؛ و یک تغییری در آنها حاصل شده. چنانچه ما دیدیم در این نهضتی که حاصل شده و در این درگیریهایی که، در آخر عرض می کنم ـ قیامی که مردم کردند، انقلابی که مردم کردند. همین مردم بودند که از سایۀ پلیس می ترسیدند. همین مردم با مشتِ گره رفتند جلو و گفتند ما اصل دستگاه را نمی خواهیم! یک تحول روحی بود که خدای تبارک و تعالی در این ملت ایجاد کرد. کسی نمی توانست این کار را بکند. الحمدلله دو تحول الآن حاصل شده است برای مملکت ما که به فکر افتادند که درست بکنند: اولِ هر کار این است که انسان مرض را تشخیص بدهد، و به فکر علاج بیفتد. الآن شما در آموزش و پرورش که هستید، اساتید دانشگاه که در دانشگاه هستند،
صحیفه امامجلد 10صفحه 233
هر که در هر جا هست، عیبها را الآن آنهایی که علاقه دارند به کشور خودشان، آنها عیبها را فهمیدند؛ و درصدد علاج هم برمی آیند و برآمدند. و امیدواریم که با این معنایی که الآن بیدار شدند و عیبها هم تشخیص دادند و درصدد علاج هم هستند، با این وضع ان شاءالله درست می شود، و امیدی هست که درست بشود. البته نباید ما بنشینیم که بعدها درست بشود.
خدمات اسلام به کشور
از حالا باید هر قدرتی که داریم، هر کس ـ در هر قدرتی که ـ در هر جا که هست، با تمام قدرت اقدام بکند برای اصلاح امور و دگرگون کردن و به هم زدن اوضاع سابق؛ و روآوردن به یک وضع مناسب با شرق و مناسب با کشور ما. و اینها و در رأس همۀ اینها این است که ما بفهمیم این معنا را که اسلام چه خدمتی می تواند بکند به این کشور. این خدمتی که اسلام به این کشورها می تواند بکند چیست. شما یک خدمتش را؛ یعنی ما یک خدمتش را دیدیم. و آن اینکه شرّ این اجانب، و شرّ این تُفاله های اجانب ـ که در رأسشان محمدرضا بود ـ اسلام کَند. شما خیال می کنید که اگر چنانچه در مغز این جوانهای برومند ما این مسئلۀ اسلام و ایمان نبود، می رفتند خودشان را به کشتن بدهند؟ دلیل نداشت که خودشان را به کشتن بدهند. اینهایی که می آیند به ما التماس می کنند به اینکه شما دعا کنید ما شهید بشویم، اینها اسلام است که اینها را دارد واداشته است. این «الله اکبر»ها بود که شکست داد اینها را، ما که چیزی دستمان نبود، اسلام بود و قدرت ایمان بود و این مملکت را نجات داد تا اینجا رساند. از این به بعدش هم همین اسلام است که همۀ کارها را می تواند انجام بدهد، منتها بی اطلاعند.
اسلام؛ برنامه ای برای همۀ اعصار
اشخاص بی اطلاع از اسلام خیال می کنند که نه، اسلام چون از مثلاً هزار و چهار صد سال پیش از این بوده نمی شود! این «حدّ»ی که گفته می شود مال قوانینی است که یا نمی داند الاّ زمان خودش را، یا زمان سابقی که تاریخ را خوانده، صحیح است. اما وقتی
صحیفه امامجلد 10صفحه 234
که اسلام از خداست، خدا نمی دانسته که بعدها چه خواهد شد تا اینکه برنامه اش را همچو درست بکند که برای همۀ اعصار باشد؟ برنامه برای همه اعصار هست. منتها شما، این اشخاص، اطلاع ندارند از آن. و لهذا می گویند که مثلاً کافی نیست؛ الآن نمی شود پیاده اش کرد! این حرفها را تبلیغ شده است و در مغزهای اینها کرده اند، برای اینکه مردم را از اسلام جدا کنند. اینها از اسلام بدی دیدند، و خصوصاً حالا که به عین دیدند که اسلام با آنها چه کرد. فهمیدند که اسلام بود که اینها را بیرون کرد. اینها الآن کوشششان بیشتر است، و آنهایی که به آنها وابسته هستند باز کوشش شان بیشتر است، که مردم را از اسلام کنار بگذارند و جدا کنند از هم.
توطئۀ دشمنان در جدایی روحانیون از دانشگاهیان
چنانچه بنای بر این بود که روحانیون را با دانشگاهیها جدا کنند. به اینها یک جور تزریق کنند هِی که یک دسته فُکُلی در آنجا هستند و بیدین هستند و چه طور. به آنها بگویند یک دسته انگلیسی، آخوندهای انگلیسی، آنجا هستند که هم برای خود انگلیسها [کار می کنند]. تزریق می کردند که بگویید اینها انگلیسی اند! آنها می فهمند که در بین مردم انگلیسی چه جور است! خودشان برای پیشبرد مقصد خودشان القا می کردند که بگویید که این آخوندها انگلیسی هستند، تا شما را از آخوندها جدا کنند. با آخوندها هم همان را می گفتند که اینها چه و چه هستند، تا آنها را از شما جدا کنند.
یکی از برنامه های زیادی که اینها داشتند یکی همین بود که این دو تا قشری که به منزلۀ مغز متفکر ملت هست اینها را از هم جدا بکنند؛ یعنی نه اینکه جدا کنند علی_' حدّه برای خودشان؛ نخیر، جدا مقابل هم قرار بدهند؛ این به او بتازد؛ او به او بتازد. باید این چیزها از بین برود؛ و ما بیدار بشویم، بفهمیم، که همۀ ما برادر هستیم. چنانچه خوب، از برنامه ها این بود که کُرد را از ایران علی_' حّده کنند؛ عرض می کنم، بلوچ را ـ عرض می کنم که ـ علی_' حّده کنند؛ و هر جایی را یک نقطه ای را چه بکنند علی_' حّده. و یک وقت
صحیفه امامجلد 10صفحه 235
با اسم شیعه و سُنّی، یک وقت با اسمای دیگر، چه بکنند.
ما باید حالا دیگر بیدار شده باشیم و نقشه های آنها را فهمیده باشیم؛ و ان شاءالله نقش به آب بکنیم. و شعارهایی هم که دادید، من متشکرم از اینکه شما به فکر همچو مسائلی هستید. و البته باید هم باشید، وظیفه هم همه مان داریم. و امیدواریم که ان شاءالله عمل بشود، و طرحهای صحیح درست بشود و این طرحی که شما دادید هم طرح خوبی است؛ ان شاءالله عمل بشود.
صحیفه امامجلد 10صفحه 236