مصاحبه
زمان: 17 آبان 1358 / 17 ذی الحجه 1399
مکان: قم
موضوع: بیان اهداف، مسائل و مشکلات انقلاب ـ جنایات و توطئه های امریکا
مصاحبه کننده: خبرنگاران شبکه رادیو ـ تلویزیون آلمان غربی
سؤال: [امام! شما که کوشش می کنید جامعه ای برقرار کنید که نمونۀ ارزشهایی باشد که در صدر اسلام دیده ایم. در زمان پیغمبر اسلام در مدینه و جامعۀ کوفه در زمان حضرت امیر دیده شده است. شما تصور می کنید که این ارزشها که در آن جامعه بوده، قابل انطباق با دنیای جدید قرن بیستم هست یا خیر؟ و چگونه؟]
جواب: بسم الله الرحمن الرحیم. ارزشها در عالم دو قسم است. یک قسم ارزشهای معنوی، از قبیل ارزش توحید و جهاد مربوط به الوهیت و از قبیل عدالت اجتماعی، حکومت عدل و رفتار عادلانۀ حکومتها با ملتها و بسط عدالت اجتماعی در بین ملتها و امثال اینها که در صدر اسلام یا قبل از اسلام از آن وقتی که انبیا مبعوث شدند، وجود داشته و قابل تغییر نیست. عدالت معنایی نیست که تغییر بکند؛ یک وقت صحیح و زمانی غیر صحیح باشد. ارزشهای معنوی ارزشهای همیشگی هستند که قبل از صنعتی شدن کشورها، ضمن و بعداً در آن نیز وجود داشته و دارد. عدالت ارتباطی به این امور ندارد. قسم دیگر اموری است مادی که به مقتضای زمان فرق می کند، در زمان سابق یک طور بوده است و بعد رو به ترقی رفته است تا به مرحله کنونی رسیده است. و بعد از این هم بالاتر خواهد رفت.
آنچه میزان حکومت و مربوط به اجتماع و سیاست است؛ ارزشهای معنوی است. در صدر اسلام در دو زمان، دو بار حکومت اصیل اسلام مُحقَّق شد. یک زمان رسول الله و دیگر وقتی که در کوفه علی بن ابیطالب ـ سلام الله علیه ـ حکومت می کرد. در این دو مورد بود که ارزشهای معنوی حکومت می کرد؛ یعنی یک حکومت عدل برقرار و حاکم ذرّه ای از قانون تخلّف نمی کرد. حکومت در این دو زمان، حکومت قانون بوده است. و
صحیفه امامجلد 11صفحه 1
شاید دیگر هیچ وقت حاکمیت قانون را بدان گونه سراغ نداشته باشد. حکومت که ولیِ امرش ـ که حالا به سلطان یا رئیس جمهور تعبیرش می کنند ـ در مقابل قانون با پایین ترین فردی که در آنجا زندگی می کنند علی السواء باشد. در حکومت صدر اسلام این معنی بوده است، حتی قضیه ای از حضرت امیر در تاریخ است؛ در وقتی که حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ حاکم وقت و حکومتش از حجاز تا مصر و تا ایران و جاهای بسیاری دیگر بسط داشت. قضات هم از طرف خودش تعیین می شد. در یک قضیه ای که ادّعایی بود بین حضرت امیر و یک نفر یمنی که آن هم از اتباع همان مملکت بود. قاضی حضرت امیر را خواست. در صورتی که قاضی دست نشاندۀ خود او بود. و حضرت امیر بر قاضی وارد شد و قاضی خواست به او احترام بگذارد. امام فرمود که در قضا به یک فرد احترام نکنید، باید من و او علی السواء باشیم. و بعد هم که قاضی بر ضد حضرت امیر حکم کرد، با روی گشاده قبول کرد. این حکومتی است که در مقابل قانون، همگی علی السواء حاضرند، برای اینکه قانون اسلام، قانون الهی است. و همه در مقابل خدای تبارک و تعالی حاضرند ـ چه حاکم، و چه محکوم، چه پیغمبر و چه امام و چه سایر مردم.
ما حالا آرزوی این را داریم که حکومت ما شباهتی به حکومت صدر اسلام پیدا کند. و این طور نیست که همچو قدرتی داشته باشیم که بتوانیم همۀ محتوای حکومت اسلام را بلافاصله پیاده کنیم. خصوصاً که ما در زمانی زندگی می کنیم که اقلاً پنجاه و چند سال این مملکت محتوایش تغییر کرده است و همه چیزش منحط و غیر اسلامی شده است. اگر بخواهیم تمام مغزهای فاسد شده را به مغزهای اسلامی و صالح برگردانیم؛ مدتی طولانی وقت لازم دارد. اگر خدا بخواهد می شود و اگر نخواهد باید این آرزو را به گور ببریم.
ــ [امام! در کردستان فعالیتهای نظامی یک مقداری شدید شده. چه راه حلّی را در کردستان می بینید و به بحران کردستان چگونه می نگرید؟]
ــ کردستان قضیه ای نیست که بین ما و دولت ما و بین کُردها باشد. کُردها یا غیر کُردها و همۀ
صحیفه امامجلد 11صفحه 2
طوایفی که در ایران زندگی می کنند؛ همگی در مقابل قانون علی السواء هستند، در مقابل دولت علی السواء هستند. هیچ فرقی بین کُرد و ترک و لُر و غیره نیست. ما حکومت اسلامی داریم می گوییم. حکومت اسلامی همان است که در صدر اسلام بوده است که همه طوایف در مقابل قانون علی السواء بودند. ما الآن می خواهیم یک همچو معنایی را متحقَّق بکنیم که تمام طوایف علی السواء باشند. ما با کُرد هیچ اختلافی نداریم، کُردها هم با ما اختلافی ندارند. اینها که قضیۀ کردستان را ایجاد کردند؛ دسته ای هستند که از خارج ارتزاق می شوند و الهام می گیرند که از این طرف یا از آن طرف، اکثراً از امریکا ـ چنانکه بعضی نوشتجات هم که اخیراً به دست آورده اند مؤیِّد آن است و معلوم شده که در قضایای خُرَّمشهر و خوزستان و قضایای کردستان، امریکا دست داشته است. این مطلبی است که آنها پیش آوردند، ما گرفتار اجانب هستیم ـ همانطور که تا حالا بودیم. مسئله ای بین ما و کُردها نیست که محتاج به حل باشد. مسئلۀ ما و کُردها همان مسئله ای است که بین ما و فارسهاست. فارسها هم از ما می خواهند که امور شهرشان را خودشان اداره کنند. و هیأتی را برای امور شهرشان تعیین کنند که آباد بشود و برق و اسفالت و همه چیزشان درست بشود. این همان چیزی است که کُردها، لُرها و ترکها هم می خواهند. فرقی بین آنها نیست. اگر نبود که ما برای خاطر کُردها و زن و بچه های هموطنان خودمان فکر نمی کردیم، قضیۀ کردستان پیش ما چیزی نبود که راه حلّی لازم داشته باشد، راه حلّ نظامی اش درست انجام می شد، بلکه اگر نظامیها هم دخالت نمی کردند، خود افراد مملکت ایران می رفتند، مکرراً از ما خواستند که بروند، عشایر و کسان دیگر خواستند که برای اصلاح کارها به آنجا بروند و این کارها را اصلاح بکنند، لکن ما نمی خواهیم برادرکشی بشود. ما امیدواریم این هیأتی که رفتند کردستان، قضیه با حُسْن تفاهم حل بشود و خود جمعیت کُرد، اشخاص خرابکار را کنار بگذارند تا تمام جهات حاصل بشود.
ــ [در اروپا تحرُّکی جدید به چشم می خورد. و آن یک تحرُّک مذهبی است که این تحرُّک وجود نداشته. عموماً پیروان کاتولیک؛ یعنی کسانی که به کاتولیک اعتقاد داشتند به وجود آوردند. این تحرک را چگونه ارزیابی می کنید و نظرتان در مورد پاپ چگونه است؟]
صحیفه امامجلد 11صفحه 3
ــ آن تحرُّک مذهبی از این است که مردم از این پیشروی مادی سرخورده اند و دیدند که تمام این پیشرفتهایی که شده است چیزهایی نیست که برای بشر آرامش بیاورد، بلکه زندگی آنها را بیشتر تباه کرده است. بیشتر این صنفها به ضرر بشر بوده تا به نفع بشر. و آن چیزی که بشر، طالب است این است که به روحش آرامش بدهد. و آن چیزی که آرامش می آورد مذهب است. از این جهت ممکن است که جاهای دیگر این احساس را کرده باشند. چنانچه ممالک ما این احساس را دارند که تنها در سایۀ مذهب است که بشر به آن آرامش روحی مطلوب می رسد. چرا که در امور مادی این آرامش نیست. یک تحرکاتی است که منافی با آن آرامشی است که بشر، طالب است.
ــ [درخواستهای شما نابودی کشور اسرائیل است. اگر این منجر به نابودی اسرائیل شود و فلسطینیها پیروز گردند، یهودیان چه سرنوشتی خواهند داشت؟]
ــ یهودیها حسابشان از صهیونیستها جداست. چنانچه مسلمین بر صهیونیستها غلبه پیدا بکنند، همان حالی را پیدا می کنند که شاه مخلوع پیدا کرد. و اما با یهودیها کاری ندارند، ملتی هستند مثل سایر ملل، زندگی آنها انجام می گیرد و تصرفی به آنها نیست.
ــ [حضرت امام، رابطه بین واشنگتن و تهران در حال حاضر خیلی بحرانی است و در حال مهیبی است ـ بخصوص بعد از اشغال سفارت امریکا توسط دانشجویان ـ به نظر شما این روابط چگونه باید باشد و با نظر به موقعیت شخص شما چیست؟]
ــ نظر من این است که تمام این بحرانها را امریکا ایجاد می کند. مسلمین و ملت ما به حسب نظر اولیایشان، مابین ملتها هیچ فرق نمی گذارند، به این معنا که بخواهند با یکی عدالت و با یکی بیعدالتی بکنند، لکن امریکاست که نمی گذارد این آرامش پیدا بشود. امریکا، آن کسی که پنجاه سال به این مملکت خیانت کرد و به امر او جوانهای ما دستجمعی در خیابانها کشته شدند و علما و روشنفکران ما به حبس رفتند، کشته شدند، آواره شدند، تبعید شدند، یک همچو موجودی را که تمام ملت ما با او دشمن است امریکا برد و در
صحیفه امامجلد 11صفحه 4
منزل خودش، در جایی که برای او مَأمَن درست کرده و نگاه می دارد، و او و عائله اش را احترام می کند. و با جوانهای ما که در آنجا اعتراض می کنند با خشونت رفتار می کنند، واکنش این اعمال است که ملت بریزند و این کار را انجام بدهند و مسئولیت آن از خود امریکاست. و سفارتی که در ایران است یک توطئه هایی بود که حالا کشف شده است. و با وجود این توطئه ها نمی شود گفت که ملت بنشینند و نگاه کنند و آنها هر کاری که می خواهند بکنند. از این جهت خود امریکا منشأ این امور است، منشأ کارهایی که انجام گرفته است می باشد، و در مقابلِ آن کارهای ناحقّی است که امریکا ظرف چندین سال با ما کرده است. و ما دیگر نمی توانیم کارهایی که آنها می خواهند انجام بدهند تحمل کنیم. از این جهت باید امریکا بفهمد که دیگر وقت آن ظلمها گذشته است. و باید حساب کار خودش را بکند. و اگر ما دیدیم که بیشتر از این می خواهد جلو برود، ما هم کارهایی داریم که به ضرر امریکا تمام خواهد شد.
ــ [امام، خیلی از شما متشکر هستیم. در حال حاضر نفتی که صادر می شود، مقدار صدورش نسبت به سالهای گذشته کمتر است. آیا این وضع ثابت خواهد ماند، یا پایینتر خواهد رفت؟ یا بالاتر خواهد رفت؟]
ــ این تابع صلاحدید دولت است. دولت هر طور صلاح بداند و هرچه مصلحت مملکت باشد انجام می دهد. اگر مصلحت مملکتشان در پایینتر صادر کردن باشد، پایینتر می آید و اگر بالاتر بود، بالاتر می رود.
صحیفه امامجلد 11صفحه 5