سخنرانی
زمان: 13 دی 1359 / 26 صفر 1401
مکان: تهران، جماران
موضوع: رسالت مطبوعات در نظام اسلامی ـ خطر نفوذ منحرفین و چگونگی برخورد با آنها
حضار: سردبیر و اعضای هیأت تحریریّه مجلۀ سروش
بسم الله الرحمن الرحیم
لزوم فعالیّت مطبوعات بر طبق انگیزه های مردم
در یک انقلابی که از خود مردم بوده است، و انگیزه اش را هم خود مردم تعیین کرده اند باید همۀ گروههایی که می خواهند در این انقلاب خدمت کنند همان انگیزه را داشته باشند. و انقلاب ایران به واسطۀ اینکه انگیزه اش اسلام بوده است، و از مردمی که علاقه ای به اسلام داشته اند شروع شده است، و با همان علاقه پیروز شده است باید هر طایفه ای که می خواهند یک کاری بکنند همان جهت را در نظر بگیرند. و همان چیزهایی که مبدأ پیروزی مسلمانان ایران شد همان معنا را تعقیب کنند. مع الأسف در مطبوعات دیده می شود که آن انگیزه ای که مردم دارند، و آن فکری که روی آن فکر، آنها غلبه کرده اند و آن طرزی که جامعه به استثنای بعض از افراد یا بعض از گروهها دنبال او بودند و هستند؛ مطبوعات آن طور نیستند. من البته وقت ندارم که همۀ مطبوعات و همۀ آن چیزهایی که نوشته می شود از قبیل مجله ها و کتابها و روزنامه ها، اینها را بخوانم. لکن خوب، به طور اجمال نگاه می کنم. و هر کدامی که مربوط به این مسائل بود مطالعه می کنم. و من می بینم که مطبوعات که باید خدمت بکنند به این ملت، و باید همان راه را پیش بگیرند که ملت داشته است و به واسطۀ همان پیروز شده است، انسان می بیند که مطبوعات بعضشان این طور نیست.
فرصت طلبی گروهک ها
شما همه می دانید که اگر این وحدت و یکپارچگی ملت، و اگر آن علاقه ای که ملت به
صحیفه امامجلد 13صفحه 471
اسلام داشت نبود ما نمی توانستیم یک همچو پیروزی که به دست آوردیم به دست بیاوریم، برای اینکه ما در آن وقت نه یک ارگان های نظامی دستمان بود، و نه یک تعلیمات نظامی داشتیم، و نه یک اسلحۀ قابل ذکر، بلکه هیچ نداشتیم. مع ذلک آن چیزی که همۀ حسابها را در هم کوبید این توجه مردم به یک مطلب بود. سرتاسر ایران از بچه های کوچک تا پیرمردها توجهشان به یک مطلب [بود] و آن اینکه باید آن رژیم سابق نباشد، و باید اسلام باشد، جمهوری اسلامی باشد. اختلاف هم آن وقت نبود در کار. اگر آنهایی هم که اختلاف بعد کردند آن وقت هم انگیزه اش را داشتند،نمی کردند که در مقابل آن موجی که بود یک چیزی بگویند. و ممکن است خیلی هایشان هم می خواستند خودشان را داخل جمعیت کنند که بعدش بهره برداری کنند. چنانچه می بینید الآن همین طورها هست. چه اشخاص و چه گروههایی که در این نهضت و در این کاری که مردم کردند، بسیاریشان دخالت نداشتند. گروهها بعضیشان هیچ دخالت نداشتند. لکن خودشان را وارد کردند و دنبال این بودند که چه بشود! آیا رژیم سابق غلبه کند تا خودشان را داخل او بکنند، یا بعدی غلبه کند تا خودشان را داخل این بکنند. و معنی فرصت طلبی هم همین است که اشخاصی کنار بنشینند نگاه کنند ببینند چه می شود. هرچه شد خودشان را در آن گروهی که پیروز شده است جا بزنند. اینها، این گروهها وقتی دیدند نه مسئله آن طورها نیست که هر کسی بیاید هر کاری دلش بخواهد بکند، مواجه شدند با این جمعیت هایی که توجه به اسلام داشتند، حالا مشغول به شیطنت شدند.
پرهیز مطبوعات از درج مطالب مضرّ به اسلام
باید مطبوعات یک خدمتی که برایشان محوَّل است و وجداناً برای کشور ما مطرح است، آن خدمت را انجام بدهند تا به اسلام خدمت کرده باشند، و به کشور خودشان خدمت کرده باشند. این خط را باید دنبال کنند، یعنی؛ هر مسئله ای که می خواهند طرح بکنند توجه به این داشته باشند که همان مسئله و دنبال همان کار باشند. مسائل دیگری که مربوط نیست به این یا مسائل دیگری که مخالف است با این مسائل غیر مربوط، اگر یک
صحیفه امامجلد 13صفحه 472
مسائل غیر مضرّی باشد خوب، مانعی ندارد که گفته بشود و نوشته بشود. اما مسائلی که مضرِّ به وحدت جامعه است، و مضرِّ به آن انگیزه ای است که جامعه برای او قیام کرد یعنی؛ مضرِّ به اسلام است، باید مطبوعات از او احتراز کنند، و باید آنهایی که در رأس مطبوعات هستند آنها توجه داشته باشند مبادا در بین آنها اشخاصی خودشان را جا بزنند. شما می بینید که الآن اینهایی که انحراف دارند مشغول فعالیت هستند که هر چه در هر جا پیدا بشود، اینها هم داخلش بشوند به یک صورتی. ممکن است یکی از آنها تسبیحی دستش بگیرد و ریش هم بگذارد و در حضور شماها نماز هم بخواند و اینطور چیزها. شما باید فکر بکنید که این سابقه اش چی بوده، چه کاره است. و وقتی هم که وارد می شود در ـ فرض کنید ـ مجلۀ شما چه می خواهد بکند، چه کاری می خواهد بکند. انتخاب افراد خیلی امر مهمی است برای مطبوعات. خصوصاً برای رادیو و تلویزیون که اشخاص زیادی در خصوص رادیو و تلویزیون و در عموم مطبوعات هستند، اینها می خواهند که راه را به طوری که کسی متوجه نشود؛ یعنی آن اشخاصی که درست فکر می کنند، توجه پیدا نکنند وارد بشوند و راه را منحرف کنند.
خطر نفوذ اشخاص منحرف
الآن می بینیم در سرتاسر کشور یک مسائل انحرافی هست. و این مسائل انحرافی نمی شود از آن اشخاصی که خودشان مستقیم اند باشد. معلوم می شود که یک اشخاصی منحرف در اینها وارد شدند؛ مثلاً در کمیته ها، در دادگاهها و در بسیج، در همه جا، در رادیو و تلویزیون، در مطبوعات، در بین اینها الآن بسیار اشخاص سالم هستند. اما چون ممکن است گاهی ساده فکری بکنند، و یک کسی که درست نمی شناسند، سوابقش را درست اطلاع ندارند، به همان طوری که خودش را ظاهرسازی می کند گول بخورند و وارد بکنند، یا در دادگاه وارد بکنند، یا در کمیته ها وارد بکنند، یا در مطبوعات که مهم است وارد بکنند. و یک وقت توجه بکنید که دارد منحرف می کند آن خطی را که خود ملت داشته است که وحدت در آن بوده است و اسلام هم بوده ـ این دو انگیزه در رأس
صحیفه امامجلد 13صفحه 473
همۀ امور بود ـ یک وقت می بینید که مطبوعات یک راهی می رود که طرف چپ دارد می رود، یا یک راهی طرف راست دارد می رود، از راه مستقیمی که ملت دنبالش هستند ـ که آن راه اسلام است ـ منحرف می شوند. این از مهمّات [وظایف] کسانی است که می خواهند یک خدمتی بکنند، و مجله ای بیرون بدهند، یا روزنامه ای بنویسند. اوّل مسئله این است که افراد را انتخاب بکنند. افرادند که می توانند اگر یک اشخاص منحرف باشند، بدون اینکه شما توجه داشته باشید، یک وقت توجه کنید که انحراف پیدا شد. و اشخاص اند که می توانند که انسان را یا به دامن امریکا بکشند یا به دامن شوروی. و این ملتی که آن قدر مجاهده کرده، و آن قدر جوان داده، و آن قدر زحمت کشیده است برای اینکه خارج بشود از این سلطه ها، یک وقت می بینید راه مجله، راه مطبوعات، راه رادیو و تلویزیون، نطقها و همۀ چیزهایی که الآن هست، یک وقت می بینید که اشخاصی برخلاف آن چیزی که مسیر ملت است وارد شدند در این راهها و راه را منحرف کردند، و شما بعد ملتفت بشوید. این از مسائل مهمی است که توجه به آنها لازم است و اغماض از آنها جایز نیست. و من امیدوارم که این مجله ای که شما دارید، و حالا آمدید اینجا با من صحبت می کنید توجه در آن در رأس همۀ توجهات باشد. و نوشته هایی که می خواهد طبع بشود، یک چند نفری که می دانید، یقین دارید که آنها آدمهایی هستند که مستقیم هستند، و در راه مسیر ملت و کشور هستند و وابستگی به هیچ جا ندارند، آنها نوشته ها را مطالعه کنند، درست دقت کنند در آن، و بعد از اینکه دقت کردند در روزنامه یا در مجله نوشته بشود. این طور نباشد که یک وقت بنویسند و منتشر بشود، بعد بفهمند که این نوشته برخلاف بوده است؛ این یک چیزی است که لازم است. این مثل مطلبی است که کتاب وقتی نوشته می شود، قبل از اینکه انتشار پیدا بکند باید اشخاص کارشناس به شیطنتهایی که شیاطین می خواهند بکنند باید توجه بکنند که یک وقت در کتاب ـ فرض کنید که ـ اولش خیلی خوب، وسطهایش هم خوب، و یک وقت
صحیفه امامجلد 13صفحه 474
می بینید که یک جایی جوری از کار در می آید که مسئله این طور نبوده است که ما تصور می کردیم. باید کتابهایی که نوشته می شود، و همین طور چیزهایی که منتشر می شود، اینها باید درست توجه بشود. و افراد مطّلع، مدبِّر و کسانی که از مکتبها اطلاع دارند و مسیر آنها را می دانند، اینها توجه بکنند، و کتابها را مطالعه کنند قبل از انتشار، و خود مجله را قبل از انتشار، درست مطالعه بکنند که مبادا یک وقتی یک جایش خلاف در آید، آن وقت برای شما دست بگیرند که خیر، این مجله هم مثلاً انحرافی است. این، هم صلاح خود شماست و هم صلاح ملت است.
اهمیت ارزیابی و گزینش در تصدی مسئولیتها
بنابراین، این از مسائل مهمی است که در درجۀ اوّل اهمیت واقع شده است که اشخاصی که اداره می کنند یک جایی را، از اوّل ارزیابی بشود که این اشخاص چه کاره بوده اند. سابقه شان چیست. تحصیلاتشان در کجا بوده. چه جور رویّه ای در تحصیلات داشتند. و بعد از انقلاب چه جور وضعیتی اینها داشتند. قبل از انقلاب چه وضعیتی داشتند اینها. افکارشان قبلاً چی بوده. اگر یک کسی افکارش قبلاً منحرف بوده، حالا بیاید به شما ادعا بکند که خیر، من برگشته ام، ما باید قبول کنیم، اما نباید او را مجله نویس کنیم. آن دوتا با هم فرق دارند. خوب، بسیاری از اشخاصی که می آیند می گویند ما توبه کردیم، توبه قبول است، لکن نمی شود آنها را سر یک کاری گذاشت که آن کار اهمیت دارد. برای اینکه ما نمی دانیم که ـ به حسب واقع که ما نمی دانیم که ـ این آدم توبه کرده یا این آدم می خواهد با این کلمۀ «توبه» ما را بازی بدهد. ما باید از او قبول می کنیم که در جامعۀ مسلمین مثل سایر مسلمانها با او عمل بکنیم، اما نباید رادیو و تلویزیون را به دست او بدهیم، یا او را راه بدهیم در رادیو و تلویزیون، یا مجله ای که برای تربیت افراد است، برای ترویج این مسیر اسلامی ملت است، ما به دست او بدهیم و یا نوشته هایش را به دست او بدهیم. این طور نباید که ما خوش باور باشیم. خیلی از اشخاص هستند که تمام حرفهایشان حرفهای اسلام است، تمام حرفهایشان حرفهای نهج البلاغه است، و تمام
صحیفه امامجلد 13صفحه 475
حرفهایشان حرفهای قرآن است، لکن مسیرشان این نیست. در بین اشخاص همچو اشخاصی هستند که این راه را پیش گرفتند، برای اینکه، خودشان را در جامعه جا بزنند. آن مقصدی که دارند آن را عمل بکنند در بین مردم. در عین حالی که ما باید قبول کنیم یک کسی که قبلاً هم ـ فرض کنید که ـ عاصی بوده، این آدم حالا مسلمان است، و به او ترتیب اثر اسلام را بدهیم، اما نمی توانیم جهاتی که داریم [به او بسپاریم] مثلاً فرض بفرمایید؛ یک دزدی بوده، حالا آمده توبه کرده، خوب، دزد توبه کرده، قبول است توبه اش. اما می توانید شما مالیّات، آن چیزتان را، سرمایه هایتان را دست این بدهید و بپرسید به این؟ نه، عُقَلایی نیست. برای اینکه ممکن است این دزد برای اینکه سرمایه دستش بیاید، بیاید توبه کند! ما هم که علم غیب نداریم، ما موظفیم که در ظاهر قبول کنیم. دزد نه، الآن توبه کرده است. حتی اگر یک توبه ای کرد که همه ظواهرش هم درست بود، اقتدا هم به او بکنیم در نماز، اما نمی توانیم ما یک چیزی که امانت لازم است در آن، دیانت لازم است در آن، دست این بدهیم. بدتر از همه همین مجلّات است، و همین مطبوعات است، و همین رادیو و تلویزیون است و همین چیزهایی است که برای تربیت جامعه است. یک نفر آدم قبلاً ـ فرض کنید ـ انحراف داشته، کمونیست بوده، حالا آمده می گوید که من دیگر برگشتم و خیر، حرفهای آنها درست نبوده، من برگشتم. بسیار خوب، شما برگشتید حالا آمدید باشد، اما نمی توانیم ما این را در رادیو و تلویزیون راهش بدهیم که تو برو و مردم را تربیت بکن! ممکن است این کمونیست باز هم باشد لکن برای خاطر اینکه ما را بازی بدهد آمده این را گفته. ما مکلّفیم به اینکه در ظاهر با او اعمال مسلمانی ـ فرض کنید ـ بکنیم. در صورتی که در عقیده کمونیست نشده باشد، آن مسئلۀ دیگری است. اما نمی توانیم ما یک چیزی که می خواهیم تربیت کنیم بچه های خودمان را، یک معلّمی که کمونیست بوده است، الآن آمده می گوید نخیر، من بسیار مسلمانم، و پیش ما نماز هم می خواند و روزه هم می گیرد، و بیشتر از شما و دیگران هم به آداب اسلامی تقیُّد دارد. بسیار خوب، شما مسلمان، بیایید بین مردم باشید، کسی کاری به شما ندارد. اما نمی توانیم ما این را معلّم بچه هایمان قرار بدهیم. برای اینکه، معلّم بچه ها
صحیفه امامجلد 13صفحه 476
را ما باید مطمئن باشیم که این منحرف نمی کند بچه های ما را. نمی توانیم ساده دلی به خرج بدهیم که خوب، حالا این آدم، اسلام گفته قبول کنید شما، ما هم قبول کردیم. اما اسلام نفرموده حالا که قبول کردید مقدّرات خودتان را دست این هم بدهید. دیگر این را اسلام نفرموده. اسلام فرموده قبول کنید که تو مسلمان و ترتیب آثار هم بدهید. اما مقدّرات یک مملکتی را ما بخواهیم دست یک کسی بدهیم که کمونیست بوده، حالا هم می گوید من آدم خوبی هستم و ترتیب آثارش را هم ما می دهیم، اما نمی توانیم مقدّرات مملکتمان دستش بدهیم. نمی توانیم مجله نویسی اگر بخواهد بکند، او را آزاد بگذاریم که هر چه دلش می خواهد بنویسد. یک وقتی می بینید چه از کار در می آید. شما هم نمی توانید در مجله ای که دارید و افراد را می خواهید انتخاب کنید، یک اشخاصی که سابقه شان انحراف بوده است، آن منحرف را حالا بگویید که نه، دیگر حالا خوب شده است و آدم مسلمانی است و اینها. و وارد کنید در روزنامه تان. خیلی خوب است برای خودش، ما هم نمی گوییم بد است. الآن توبه کرده، خوب است، اما نمی توانیم دیگر همچو مطلبی را که در ترتیب یک ملتی در سرنوشت یک ملتی دخالت دارد، این را به دست او بدهیم. این از مسائل مهمی است که در همه جا باید این انجام بگیرد. این معنا که خیر، ما باید همۀ اشخاصی که آمده اند می گویند که ما خوب هستیم اینها باید واردشان کنیم. منتها در همه جایی که سرنوشت ملت را هم به دستشان بدهیم؛ این حرف، ساده اندیشی است، و توجه به مسائل نداشتن است. در هر صورت من امیدوارم که کتابهای شما، مجلّۀ شما، همۀ اینها خوب باشد. و این مسائل هم مورد توجه باشد در افرادی که سابقاً هستند پیش شما. در افرادی که بعدها می خواهند در این مجله و در فعالیت دخالت داشته باشند. مسئلۀ عربی اگر هست، اشخاص عرب متعهد اوّلاً باشند، ثانیاً داده بشود باز نگاه بکند به اینکه چه بوده در این. ممکن است یک نفر آدم هم، خیلی هم خوب آدمی باشد و متعهد باشد، لکن اشتباه داشته باشد. اشتباه برای خودش چیزی نیست. اما اشتباه برای یک ملت، یک وقتی صدمه می زند به یک ملتی. اگر یک اشتباهی مثلاً فرض کنید
صحیفه امامجلد 13صفحه 477
در یک ارتشی واقع بشود، یا در رئیس ارتشی واقع بشود، خودش مُعاقَب نیست. برای اینکه خوب، اشتباه کرده. انسان همیشه اشتباه می کند. اما یک ملت را ممکن است یک اشتباه به باد بدهد. در یک مجله، اشتباه ممکن است باشد، برای خود این آدم هم چیزی نباشد، برای اینکه اشتباه کرده، اما باید اشخاص دیگر هم ببینند این را تا این اشتباه را اگر شده است رفع بکنند، آن وقت منتشر بشود. کار، کار مهمی است در مطبوعات، در رادیو و تلویزیون، در اینهایی که عموم مردم تقریباً نگاه می کنند و یا می شنوند. اینها نمی شود گفت که خوب، ما حالا اشتباه کردیم و فردا هم اشتباه نمی کنیم. الآن راجع به یک روزنامه ای برای من یک نوشته ای آمد که راجع به یک روزنامه ای اشتباهی کرده است. من نمی گویم عمدی بوده، ممکن هم هست عمدی باشد، اما اشتباهی کرده است که برای مملکت مضرّ بوده این اشتباه. و الآن اعتراض کردند کسانی که در رأس هستند که این اشتباه واقع شده. در هر صورت، مسائل باید خیلی مورد توجه باشد. و ما باید توجه به این هیاهوهایی که در اطراف الآن دارد می شود و دارند تضعیف می کنند نهضت را، نباید اعتنا کنیم. از مسائلی که در مطبوعات باز لازم است این است که یک مقدار از مثلاً اوراق خودشان را صرف این کنند که این جمهوری اسلامی تا حالا چه کرده است.
توطئۀ دشمن در غوغا سالاری و تحریف واقعیات
شما می دانید که الآن در بین مردم افتادند آن اشخاصی که می خواهند صدمه بزنند به جمهوری اسلامی. افتاده اند که هیچ کاری نکرده، این هنوز رژیم شاهنشاهی است، این فرقی با رژیم شاهنشاهی ندارد! حتی بعضی از نویسنده های متعهد مسلمان، آدمهای صحیح، آدمهای باسواد، یک شرح مفصّلی نوشته اند راجع به اینکه در جمهوری اسلامی حالا همان کارهاست و همان چیزها. اینها نگاه نمی کنند آن کارهایی را که شده ببینند که تا حالا چه شده است. آقای وزیر آموزش و پرورش که چند روز پیش از این آمده بودند گفتند که آن قدر مدرسه ای که در این دو سال ساخته شده است، ثلث همۀ
صحیفه امامجلد 13صفحه 478
مدارسی است که از اوّل تا حالا ساخته شده است، در دو سال ثلث او ـ اینها را نمی گویند، آنهایی که غرض دارند آن مسائلی را که باید گفت نمی گویند، می روند می نشینند روی آن چیزهایی که عیب و علت است، آن را می گویند. حضرت مسیح ـ سلام الله علیه ـ آن طوری که نقل می کنند با اصحابش داشت می رفت، یک الاغ مرده ای، حیوان مرده ای افتاده بود تَعَفُّن کرده بود. آنها از تعفُّنش و از اینها ذکر می کردند. حضرت فرمود: چه دندانهای سفیدی دارد. اینها تعلیم است. نباید انسان یک جمهوری اسلامی که این قدر برکات تا حالا داشته است، تمام مراکز فساد را بسته است، تمام مراکزی که مشروب فروشی بوده و برخلاف اسلام بوده، همه را بسته است. این قدر برای مستضعفین کار کرده است، این قدر زمین درست کرده، این قدر آسفالت کرده است. این قدر مدارس درست کرده است، این قدر خانه برای مردم درست کرده، این قدر کار کرده. اینها را هیچی، کاری بهش نداریم. اما در فلان دادگاه، این کسی که در دادگاه بوده خطا کرده، این را بگیریم هیاهو کنیم؛ این انحراف است. معلوم است که از هر کس هست این قلم، این قلمِ انحرافی است. ممکن هم هست که خودش ملتفت نباشد. آن شخص ملتفت نباشد. اما نمی شود در یک جامعه ای که دو سال الآن از زندگی اش دارد می گذرد، یک جامعه ای که همه چیزش خراب بوده، همه چیزش فاسد بوده، و بیش از دو سالش نیست، این بچۀ دو ساله را بخواهید مثل یک انسان چهل ساله که همه کارهایش را کرده درست کنید، نمی شود این. نباید ما خودمان به جان جمهوری اسلامی بیفتیم برای اینکه فرض کنید که یک اعوجاجی در فلان جا واقع شده است. یا یک شخصی را که خیلی هم آدم خوبی بوده، حالا کار از او نمی آمده، کنارش گذاشته اند. حالا ما قلم دست بگیریم و کتاب بنویسیم یا مجله بنویسیم و چی بنویسیم. و همۀ مفاسدی که در یک گوشه یا دو گوشۀ مملکت واقع شده است این را به رخ جمهوری اسلامی بکشیم که جمهوری اسلامی این جوری است. اگر یک نفر فرض کنید وکیل در میان سیصد، دویست و پنجاه
صحیفه امامجلد 13صفحه 479
نفر وکیل یک کار خلافی کرد، ما باید بگوییم که این وکلا همه خراب اند؟ و مجلس شورای اسلامی مجلس خراب است؟ یا بگوییم فلان وکیل خراب است؟ اگر در این دادگاههایی که سرتاسر ایران دارند فرض کنید پنج نفر، ده نفر خطا کردند، ما باید بگوییم آن خطاست یا باید بگوییم دادگاهها خطاست؟ اینها اشتباهاتی است که می کنند، یا غرض ورزی هایی است که می کنند، بعضی اشخاص اشتباه کردند، بعضی اشخاص هم غرض دارند که می گویند.
لزوم انتقاد و ممنوعیت غرض ورزی
از وظایفِ هم رادیو و تلویزیون و هم مجلات و هم سایر جاها این است که مسائلی که شده است بگویند. من در همان اوایل امر که آقای بازرگان نخست وزیر بوده، در همان اوایل امر به آقایان گفتم که آقا شماها مسائلی که انجام می دهید در رادیو و تلویزیون اعلام کنید که ما این کار را کردیم، آن کار را کردیم. نگذارید آنها بگویند که این کاری نکرده، آن کار نکرده، هیچ کاری نکرده. کارِ نکرده ها البته زیاد است. اما یک مملکتی که لااقل بیش از پنجاه سال به انحراف شدید کشیده شده، از اوّل بوده اما در این پنجاه سال مُتعمّد بودند به اینکه این را منحرف کنند و ما را از همه طرف وابسته کنند و همه چیز ما را از بین ببرند. دانشگاهمان را از بین ببرند. چی ببرند. چه ببرند. اینها تصور این را نمی کنند که یک همچو چیزی در دو سال، این قدر که شده است اعجاز کرده است. فکر این را نمی کنند که این کار همچو شده است که تویی که حالا قلمت را دست گرفتی و برای همه داری می نویسی، آزادی. برای همۀ ارگانها داری انتقاد می کنی تو آزادی. شما در سه سال پیش از این می توانستی قلم را دستت بگیری یک کلمه راجع به یکی از این ارگانها صحبت بکنی؟ قلمت را می شکستند، پدر خودت را هم در می آوردند! شما قدر این آزادی را نمی دانی. منتها آزادی الآن جوری شده است که مَلْعَبه پیش بعضی اشخاص شده و هر چی دلشان می خواهد باید بنویسند. و هر چی دلشان می خواهد باید بگویند.
صحیفه امامجلد 13صفحه 480
در هر صورت، وظیفه داریم ما، یک وظیفۀ اسلامی، یک وظیفۀ انسانی داریم که آن چیزهایی که در این جمهوری شده است بگوییم و برسانیم به مردم. انتقاد هم داریم البته که کوتاهی شده است، آنها هم باید نوشته بشود. نمی گوییم آن را ننویسند، آن را هم بنویسند، اما انتقاد، غیر غرض وَرزی است. یک قلم است که می خواهد یک مسئله ای که فرض کنید کوچک است بزرگش کند و چند مقابلش کند. تیتر بزرگ بنویسد و بعدش هم حرفهایی که هر چی دلش می خواهد بنویسد. گاهی هم تیترها مناسب با خود موضوع نیست. این را از جای دیگر پیدا کردند. اینجا زیرش چیز دیگر نوشتند. خوب، آن غرض ورزی است. یک وقت یک قلمی است که می خواهد اصلاح کند جامعه را، هم خوبش را می گوید، هم آنهایی را که ناقص است. اما به طور موعظه، نه بطور انتقاد غرض آلود، نه به طور تضعیف. مسائل را دو جور ممکن است بگوید؛ یک مسائلی است که یک استاد شریف برای بچه ها می گوید و بچه هایی که انحراف دارند، این استاد شریف می خواهد اینها را از انحراف بیرون بیاورد. نصیحتشان می کند. با زبان ملایم به آنها می فهماند. یک استادی هم داریم که می خواهد ضربه بزند. با ضربه می خواهد اینها را اذیت کند. اینها دو جور فرض است، دو جور قلم است، دو جور گفتار است، دو جور نوشتن است.
باید فکر این مطلب باشید که اگر انتقاد هست در کار، شما تنها نه، همۀ نویسنده ها هم، همۀ گویندگان، اگر انتقاد دارند به طور ملایم و به طور دلسوزانه مسائل را طرح بکنند نه به طور ضربه زدن، بخواهند ضربه بزنند به جمهوری اسلامی. اینها نمی دانند این معنا را که اگر این جمهوری اسلامی به واسطۀ قلم اینها به هم بخورد مسئول اند پیش خدای تبارک وتعالی و پیش ملت و پیش همۀ ملتها. یک چیزی که همۀ ملتها الآن دارند از آن تعریف می کنند؛ ما خودمان نشستیم قلم را دستمان گرفتیم، اگر یک عیب کوچکی در یک جا پیدا شد، فرض کنید یک جا خطا کرد یا فرض کنید عَمْد هم کرد، یک نفر یک کسی را مالَش را مصادره کرد، یا یک کسی را چی کرد، البته اینها نباید بشود. اما اگر یکی شد نباید این را گفت که جمهوری اسلامی هم مثل رژیم شاهنشاهی [است]! خوب، کجا
صحیفه امامجلد 13صفحه 481
این مثل رژیم شاهنشاهی است؟ در رژیم شاهنشاهی بازارشان این طور بود؟ خیابانهایتان این طور بود؟ مراکز فحشا آن طور بود که دیدید، و همه چیزمان آن طور. نفتمان را داشتند می بردند، همه چیزمان را داشتند می بردند. در این رژیم اینها جلویش گرفته شده، اینها را هیچ نمی گویند. قلمها شکسته است در این امور. اما فلان آدم در فلان جا، فلان کار را کرده، فلان آدم را در فلان جا مثلاً کشته، این به جمهوری اسلامی مربوط نیست. این یک نفر آدم، خطا کرده باید جلویش را گرفت. اگر یک همچو آدمی واقعش در کجا و همچو کاری کرده، جلویش را باید بگیرید. البته باید بگیرند جلویش را.
آن قلمها را که آدم می بیند قضیه، قضیۀ نصیحت نیست. قضیه، قضیۀ غرض آلودی و عقده ای است که دارند. می خواهند این عقده را صاف بکنند. و توجه به این معانی در همه چیزها لازم است. و وظیفۀ من هم دعاگویی است، به همه تان دعا می کنم. خداوند همۀ شما را حفظ کند. موفق کند که خدمت بکنید به کشور خودتان. مسلمانید، به اسلامتان خدمت کنید. ملت را دوست دارید، به ملتتان خدمت کنید. کشورتان را دوست دارید، به کشورتان خدمت کنید. و در نوشته هایتان توجه به خدا داشته باشید. بدانید که این قلم که در دست شماست در محضر خداست الآن. و اگر هر کلمه ای نوشته بشود بعد سؤال می شود چرا این کلمه نوشته شده؟ اگر به جای این کلمه بشود یک کلمۀ خوبتر نوشت از شما سؤال می کنند چرا کلمۀ زشت نوشتید؟ ان شاءالله خداوند همه تان را تأیید کند. موفق باشید.
صحیفه امامجلد 13صفحه 482