پاسخ استفتاء به آقای پسندیده (احداث ساختمان در زمین غصبی)

‏‏پاسخ استفتاء‏

‏‏زمان: اسفند 1359 / جمادی الاول 1401‏

‏‏مکان: تهران، جماران ‏

‏‏موضوع: پاسخ امام خمینی به سؤال آقای سید مرتضی پسندیده در مورد احداث ساختمان در‏‎ ‎‏زمین غصبی و پیامدهای حقوقی آن‏

‏‏ [‏‏بسمه تعالی. محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی آقای امام خمینی ـ متّع الله المسلمین بطول بقائه‏‎ ‎‏الشریف‏

‏‏     هر گاه کسی زمینی را از مالک غصب کرد و در آن زمین، مغازه و عمارت ساخت و مالک صاحب‏‎ ‎‏زمین از قاضی تقاضای رسیدگی و صدور حکم تخریب ساختمان را نمود و استدعا کرد زمین را به‏‎ ‎‏صورت اولیه برگرداند، آیا قاضی موظف به صدور حکم تخریب و برگرداندن زمین به صورت اولیه به‏‎ ‎‏خرج غاصب می باشد یا خیر؟ و آیا اجرت المثل‏‎[1]‎‏ مدت غصب تا برگشت به مالک به عهدۀ غاصب‏‎ ‎‏است یا نیست؟ مستدعی است مرقوم فرمایید.‏‏]‏

‏‏ ‏

‏‏بسمه تعالی‏

‏‏     در فرض مذکور قاضی موظف است شرعاً که حکم تخلیه و برگرداندن زمین را به‏‎ ‎‏صورت اولیه بدهد و مقامات اجرایی موظفند یا وادار کنند غاصب را که زمین را به حال‏‎ ‎‏اول برگرداند، یا به صورت اولیه برگردانند و مخارج آن را از غاصب بگیرند. و اجرت‏‎ ‎‏المثل مدت غصب تا برگشت به مالک را از غاصب گرفته، به مالک بپردازند.‏

‏‏روح الله الموسوی الخمینی‏

‏‎ ‎

‏‎

• - مال الاجاره ای است که بابت بهره برداری از ملک دیگری باید به صاحب ملک پرداخت شود که مقدار آن بر اساس نرخ عرفی و موارد مشابه آن تعیین می گردد. این اصطلاح در مقابل اجرت المسمّی به کار برده می شود که منظور از آن، مال الاجاره و اجرتی است که مقدار آن قبلاً در عقد اجاره تعیین شده است.