سخنرانی
زمان: 10 صبح 31 مرداد 1360 / 21 شوال 1401
مکان: تهران، جماران
موضوع: وظیفۀ دولتمردان در نظام اسلامی و لزوم تصفیه و پاکسازی مراکز دولتی از افراد ناصالح
حضار: رجایی، محمدعلی (رئیس جمهور) ـ باهنر، محمدجواد (نخست وزیر) و اعضای هیأت دولت
بسم الله الرحمن الرحیم
[در این دیدار ابتدا آقایان رجایی و باهنر گزارشی از وضعیت دولت و امور جاری کشور ارائه کردند؛ آنگاه امام خمینی فرمودند:]
مطالبی که جنابعالی و آقای نخست وزیر گفتند همه اش مطالب صحیح است و من هم امیدوارم ان شاءالله که موفق بشوید در این مأموریت. لکن مردم به جای برنامه دادن، عمل می خواهند. هیچ دیگر شماها عذری ندارید و ما هیچ کدام دیگر عذری نداریم.
مقایسه دولتمردان در رژیمهای گذشته و حال
در طول این مدت هی عذرهایی بود و واقعاً هم عذر بود. مردم دیْن خودشان را به جمهوری اسلامی تا کنون ادا کردند، به تکلیف خودشان مردم عمل کردند، اشکال در ماهاست، باید ماها جواب مردم را بدهیم. مردم به آقای رئیس جمهور به آن شور و به آن طور رأی دادند و به حق هم رأی دادند؛ برای اینکه آقای رئیس جمهور را از خودشان می دانند، کسی نیست که [خودش را بگیرد].
من خیلی از حکومتها را یادم هست، حکومت یک خمین که یک قصبه بود، حکومت ولایت ثلاث که مرکزش، مبدأش گلپایگان بود، این حکومتها وقتی که راه می افتند، جلوشان یک کسی بود که یک عصایی هم دستش بود و اشخاصی هم اطراف و هرجا می رفتند آن طور یال و کوپال داشتند، لکن در عمل همه اش ظلم بود، همه اش
صحیفه امامجلد 15صفحه 120
تعدی به مردم، یال و کوپالها را درست می کردند برای اذیت مردم. من بچه بودم که حکومت گلپایگان یک نفر آدم شر هم بود، یکی از بالاترین افراد در بین تجّار و از متدین ترین افرادی که سراغ داشتم، این را از توی اتاقی که نشسته بودند وقتی که حکومت با آنها با خشونت صحبت می کرد و ما بیرون بودیم، نمی دانم حالا آنجا صحبت چه بود، ایشان می دیدند، کشیدند آن مرد محترم را آوردند توی حیاط پایش را بستند به چوب و کتک زدند به او، وضع این طور بود. وضع زمان بعد هم که به آن طور نبود به طور بدتر بود.
حالا بحمدالله هی گفته می شود که خوب، چه شده است، چه شده است؟ اینها نمی دانند چه شده است و یا می دانند و می خواهند شیطنت کنند، اینها رئیس جمهورشان این آقاست و نخست وزیرشان این آقا و وزیر کشورشان آن آقا، سایر وزراشان این آقا، نه آن بساط حکومت حتی خمین را دارند تا برسد به آنجایی که «عین الدوله» چه می کرد ـ فرض کنید که ـ دیگران چه بساطی داشتند. خوب، این یک کاری شده است که امثال «عین الدوله»هایی که در هر محلی بودند مردم را کباب می کردند و آن همه ظلم می کردند و حکومتهای اینها اجاره ای بود؛ یعنی، در تهران آن که رأس بود آن خراسان را به یک کسی تیول می کرد و اصفهان را به یک کسی، این به حسب اختلاف سعه از آنها پول می گرفت و این دیگر مختار بود برود آنجا که کسی که ـ مثلاً ـ آن وقت بیست هزار تومان می داد و بیست هزار تومان آن وقت دو سه میلیون حالا بود، این باید برود بیست هزار تومان این آقا را بدهد، یک بیست هزار تومان هم برای خودش تهیه کند. دیگر هر چه مردم می خواستند که شکایت کنند بنابراین بود که دیگر به شکایتها گوش ندهند. آن حاکم بیست هزار تومان را آنجا بدهد برود آنجا فعال مایشاء. هر چه مردم شکایت کنند، دیگر مردم هم مأیوس شدند که شکایت بکنند و شکایت هم نمی کردند مردم.
صحیفه امامجلد 15صفحه 121
قدردانی از فداکاریهای مردم با خدمت به آنان
حالا وضع این طور شده است که یک وضع اسلامی است؛ یعنی، از خود مردم اند و از خود جامعه برخاسته اند و برای خود جامعه می خواهند عمل بکنند و همه شان هم بحمدالله مسلمان و متعهد و بنای براین هم دارند که خدمت بکنند. خوب، این حرفها همه درست، اما در مقام عمل باید یک عمل مثبت نشان داده بشود. این مردم زحمت کشیدند در این مدت، البته مردم زحمت کشیدند، غالباً هم فداکاری کردند و این قدر هم توقع ندارند که چه بشود، اما خوب اسلام از ما توقع دارد و ما باید ادا کنیم این دین را. مردم جانشان را، بچه هایشان را، جوانهایشان را فدا کردند و مع ذلک، خوب به شما رأی دادند، وکلایشان به آقایان وزرا، خودشان به ایشان، اینها کار خودشان را کردند و انصافاً از اول انقلاب تا حالا آن که کار خودش را صد در صد صحیح انجام داد ملت بود، صد در صد کار خودش را خوب انجام داد؛ یعنی، در همه مشکلات با دولت موافقت کرد. در کجا شما سراغ دارید که جنگ در یک طرف بشود و از آن طرف مملکت خود مردم پا بشوند بروند کمک کنند، پا بشوند در پشت جبهه وسایل فراهم کنند. اینها یک نمونه هایی است که مال اسلام است، مردم چون متعهد بودند و مسلم بودند و عقاید اسلامی داشتند، خودشان را موظف می دانستند که کشورشان را حفظ کنند و کمک کنند به آقایان. حالا نوبت آقایان است که در مقابل این همه زحمتی که آنها کشیدند و محبتی که آنها کردند و فداکاری که آنها کردند حالا نوبت آقایان است که من نمی گویم جبران ـ آنها نکردند برای اینکه یک چیزی بگیرند از شما ـ اما وجدان اقتضای این را می کند که در همه جا کارها به نفع مملکت [باشد] و به نفع اسلام و به نفع این جمعیت ها و خصوصاً این مستمندهایی که در همه کشور هستند. باید همه دست به هم بدهید و این طور نباشد که ـ مثلاً ـ آقای رئیس جمهور کنار بنشیند و محول کند به دولت و نیست هم این طور، من می دانم الآن این طور نیست. آقای رئیس جمهور هم از خود ملت است و مملکت خودش هست و برای خودش کار می کند. همۀ وزارتخانه ها هم هر چه می توانند وقتی دیدند لازم است که یکدیگر کمک کنند به اوضاع، به همدیگر کمک کنند، اجنبی
صحیفه امامجلد 15صفحه 122
نیستند از هم که او بخواهد کار او را بشکند، او بخواهد کار او را بشکند یا کمک به او نکند. مردم هم حاضرند که وقتی یک مشکلی را دیدند برای هر یک از شما مردم حاضرند به اینکه عمل بکنند. نوبت، نوبت شماست که باید این دین را به این مردمی که شما را نشاندند سر این مسند، دین خودتان را عمل بکنید، ادا کنید به مردم.
اصلاح و تصفیه وزارتخانه و سفارتخانه ها از افراد ناصالح
و یکی از مسائل مهم، قضیۀ افرادی است که در وزارتخانه ها هست، افرادی که ممکن است باشد، هست البته، که اینها علاوه بر اینکه خدمت نمی کنند، کارشکنی هم می کنند، هست الآن این. یک دسته ای هستند که اینها فقط برای اینکه یک چیزی گیرشان بیاید و یک حقوقی گیرشان بیاید و یک قدری نق بزنند و یک قدری هم کارشکنی بکنند، پا بشوند بروند منزلشان. اینها باید شناسایی بشود درست و این افراد کنار گذاشته بشود و هر طوری دیگر که البته صلاح می دانید به طور تدریج.
البته سفارتخانه ها کار مهمی است. سفارتخانه ها از اول که جمهوری اسلامی بپا شد من از آن روز اول به وزرای خارجه که شدند یکی بعد از دیگری این مطلب را هی گفته ام که این سفارتخانه ها باید تصفیه بشود، باید درست بشود، آنها. کسانی که رفته اند و دیدند و آمدند، آنها می گویند که اینها همان بساط سابق را دارند، در چند وقت پیش از این، یکی آمده بود گفته بود همان بساط سابق را دارند، گاهی فرق مختصری کرده. این سفارتخانه ها آبروی کشور اسلامی ماست. اگر آنجا بد باشد، مردم آنها را، آن مردم خارج آنها را نگاه می کنند، وقتی دیدند که یک سفارتخانه ای بر وفق دولت اسلامی نیست، بر وفق اسلام نیست، وضعش همان وضع طاغوتی است، از آن قیاس می کنند که خوب داخل هم همین است، فرق نمی کند. یکی از مهمات این است ـ که البته با آقای وزیر خارجه است ـ که این کارها را انجام بدهند و جدیت کنند در این امر. قضیۀ وزارت ارشاد که از مهمات است، در وزارت ارشاد، باید ارشاد بکنند مردم را، باید تبلیغ بکنند اسلام را، باید عمل بکنند به مسائلی که اسلام را ترویج می کند، تبلیغ، و همۀ وزارتخانه ها.
صحیفه امامجلد 15صفحه 123
وزارت کشور از وزارتخانه های بسیار وسیع است و بحمد الله در رأسش هم آقای مهدوی واقع شدند که خوب ما از سابق ایشان را ارادت داشتیم و حالا هم ارادت داریم و بعدها هم ارادت خواهیم داشت به ایشان. و ایشان هم باید یک قدری با فعالیت دیگری و زیادتری و الآن دیگر کسی نیست که شما عذر بیاورید که من می خواستم بکنم و فلانی نگذاشت. سابق عذر می آوردند که ما وزیر خارجه نتوانستیم درست کنیم و واقعاً هم این هم یکی از مصبیتها بود که خوب تا آخر وزارت خارجه درست نشد و سایر کارها هم هی کارشکنی می شد.
الآن این مسائل بحمدالله نیست. اختیار دست خود شماهاست و شماها باید برای این ملت خدمت کنید و خودتان را خدمتگزار مردم بدانید. اگر در ذهنتان بیاورید که من وزیرم و باید مردم از من [اطاعت] بکنند بدانید اصلاح نشدید. در ذهنتان حتی خلجان بکند، آقای رئیس جمهور در ذهنش خلجان بکند که من شخص اول مملکت هستم و چه و کذا، این اصلاح نشده است. خلجانش هم از شیطان است. این خلجانش هم، او عمل نمی کند اما در ذهنش این خلجان را هم بیرون کند. و همین طور هر یک شماها خدمتگزار این مملکت هستید، خدمتگزار این ملت هستید و برای این ملت هم شکرانۀ اینکه این دست تعدی متعدیها قطع شد و رژیم منحوس شاهنشاهی که از اول غلط بوده از بین رفت و مملکت دست شماها افتاد که از خود مردم هستید و با خود مردم هستید، مهم این است که در مقام عمل هم وزارتخانه ها را درست تصفیه کنید. ببینید افرادی که واقعاً می خواهند نگذارند کارها انجام بگیرد، می خواهند مردم را ناراضی کنند ـ هستند البته اشخاصی که بنایشان بر این است که ناراضی کنند ـ اینها را باید تصفیه بکنید و بخواهید هم که در هر عملی رضایت همۀ مردم را به دست بیاورید این امکان ندارد. بالاخره در هر عملی اگر تصفیه باشد، یک دستۀ تصفیه شده مخالف می شوند، یک دسته رفقای تصفیه شده مخالف می شوند، شما همان نظرتان به این باشد که تکلیف
صحیفه امامجلد 15صفحه 124
شرعی الهی خودتان را که مقامی را دارید و باید با این مقام خدمت کنید. این آلت است برای خدمت به مردم، خودش چیزی نیست، اگر خدمت به مردم کردید، مقام برای شما صلاحیت دارد و خوب است و اگر نشد مقام چیزی نیست. من دعا می کنم ان شاءالله ، خداوند شماها را موفق کند، مؤید کند و کابینه ای که بحمدالله شاید در طول تاریخ ما همچو کابینه ای به این صحت و به این خوبی و با این چهره های نورانی نداشتیم حالا ان شاءالله ، نور افشانی کنند و مردم را هم برسند بهشان و خصوصاً طبقۀ مستضعفین را که باید به آنها رسیدگی بشود، در هر امری از امور رسیدگی بشود، با حفظ موازین اسلامی و شرعی به همۀ امور رسیدگی بشود.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
صحیفه امامجلد 15صفحه 125