سخنرانی
زمان: صبح 30 دی 1360 / 24 ربیع الاول 1402
مکان: تهران، جماران
موضوع: تهذیب نفس و اهمیت آن ـ تبیین مسائل و مشکلات انقلاب
حضار: ائمۀ جمعه استانهای اصفهان و چهارمحال بختیاری
بسم الله الرحمن الرحیم
غیر مهذبها، پرضررترین افراد برای اسلام
قبلاً باید از آقایان تشکر کنم که در این هوای سرد از راههای دور، خصوصاً که بعضی آقایان نقاهت هم دارند، تشریف آورده اند اینجا. و امیدوارم که این برکاتی که به واسطۀ نهضت حاصل شده است که یکی اش هم همین مرابطه بین آقایان با هم باشد، مستدام باشد و همیشگی ان شاءالله . من این نکته ای که آقایان هم می دانند لکن تذکر است [بیان می کنم]؛ ما باید ببینیم که بیشتر صدمه ای که اسلام خورده است از چه خورده است و از چه گروهی و بیشتر چیزی که اسلام به او اهمیت داده است چه امری است تا راه باز بشود برای کوشش ما که در این امری که اهتمام دارد اسلام در آن، کوشش کنیم و جلوی آن چیزهایی که بر اسلام وارد شده است، صدماتی که بر اسلام وارد شده است، ان شاءالله ، جلویش گرفته بشود. من گمان می کنم که آن چیزی که به اسلام بیشتر از همه چیز ضرر زده است عدم تربیت صحیح است، تحقق پیدا نکردن تهذیب و اخلاق اسلامی است.
صحیفه امامجلد 15صفحه 503
اگر شما در طول تاریخ اسلام بلکه همۀ انبیا توجه کنید و البته توجه دارید، آن قدری که اسلام از این اشخاص منحرف و غیر مهذب صدمه خورده است و تمام ادیان صدمه دیده اند، از هیچ چیز دیگر ندیده اند. اصل اساس آن چیزی که به مکتبهای توحیدی ضرر رسانده است و مانع شده است از اینکه رشد پیدا کنند، همین غیر مهذب بودن بود؛ گاهی از طرف اشخاصی که علم دارند و مهذب نیستند و بیشتر هم از طرف اشخاصی که جاهل بودند و مهذب نبودند. و معلوم نیست که آن قدری که از طرف عالم غیر مهذب اسلام صدمه دیده است، از طرف جهال غیر مهذب با اینکه عددشان زیاد است صدمه دیده است، از طرف جاهل غیر مهذب با اینکه عددشان زیاد است صدمه دیده باشد. تمام مکتبهای انحرافی را اشخاص دانشمند و ملاّ ایجاد کردند؛ چه آن چیزهایی که مذهب سازی بوده است، آنها هم اشخاص عالمی بودند که مذهب درست کردند؛ مذهبهای انحرافی، و چه مکتبهای سیاسی که آنها هم از جانب اشخاص دانشمند و عالم بوده است. و آنقدری که به مکتبهای توحیدی از این سنخ جمعیت که عالم بودند و همه جور علمی هم شاید می دانستند، صدمه خورده است، از هیچ طایفه ای نخورده است.
قرآن کتاب انسان سازی
از آن طرف قرآن هم که کتاب زندۀ الهی است، آن هم آن قدری که دنبال این بوده است که تهذیب کند مردم را، دنبال چیزهای دیگر نبوده است. اصلاً، می شود گفت که قرآن برای همین مقصد آمده است؛ برای اینکه بشر به این مطلب از همه چیز بیشتر احتیاج داشتند. قرآن کتابی است برای انسانسازی، در تمام مراحلی که انسان طی می کند،قرآن در همۀ مراحلش دعوت دارد و راه دارد. و تمام قصه هایی که در قرآن نقل شده است ـ گاهی هم تکرار شده است، برای این بوده است که مسئله اهمیت داشته است ـ این قصه ها راهنمای مردم بوده است و برای تهذیب بوده است. قرآن کتاب احکام نیست؛ کلیات را، کلیات احکام را، اصولش را ذکر فرموده است [آن] هم نه به طور تمام آن. قرآن کتاب دعوت است و کتاب اصلاح یک جامعه است که بعد از اینکه به قرآن اصلاح شد جامعه، به سنت نبی و اخبار وارده از طرف پیغمبر اکرم به وسیلۀ ائمۀ هدی و
صحیفه امامجلد 15صفحه 504
روات آنها عمل بشود. از این جهت، این دو نکته اسباب این می شود که ما توجه به این بکنیم که هم خودمان را تهذیب بکنیم؛ برای اینکه اهمّ امور این است نزد اسلام و اگر علم بلاتهذیب باشد ضررش از جهل بدتر است، هم خودمان را تهذیب بکنیم و هم خودمان را متوجه به حق تعالی و احکام حق تعالی بکنیم و هم جامعه را به این راه دعوت کنیم که الحمدلله ، امروز ـ تقریباً ـ همۀ مسائل تهذیبی و مسائل اخلاقی قابل دعوت است و هیچ مانعی از این نیست. اگر سابق شما می خواستید که بعضی از احکام الهی را منتشر کنید یا بعضی از اخلاق فاسده را ذکر بکنید، حتی در یک جای محدود هم نمی توانستید؛ برای اینکه آنهایی که مخالف شما بودند آن قدر فاسد بودند که شما از هر صفت زشتی که اسم می بردید، آنها به ریش می گرفتند و جلوی شما را می گرفتند و امروز بحمدالله این فرصت برای ما، برای شما آقایان علما، برای همۀ علمای اسلام در ایران پیش آمده است که راه باز است برای مهذب کردن مردم و دعوت مردم به صلاح. بنابراین، آن چیزی که در رأس همۀ امور است، برای همۀ ماها اول تهذیب نفس است و در خلال او تهذیب مردم است. اگر انسان خودش مهذب نباشد نمی تواند دیگران را تهذیب کند، حرف اثر ندارد. وقتی که آقایان خودشان را تهذیب کردند، خصوصاً، ائمۀ جمعه که سر و کارشان با توده های عظیم مردم است، ائمۀ جماعت هم هست، اما ائمۀ جمعه بیشتر الآن مورد توجه هستند، آنها باید ان شاءالله به مقام عالی تهذیب برسند و مردم را هم دعوت به این مطلب بکنند. تمام آن مسائلی که در اسلام [است] حتی مسائل سیاسی اش، مسائل تهذیبی است، برای درست کردن آدم است. ما نباید همۀ مسائل را حالا دنبال مسائل سیاسی قرار بدهیم. باید همه مسائل را دنبال مسائل اسلامی و خصوصاً، این وجهۀ تهذیب مردم [قرار دهیم]. شما ملاحظه می فرمایید که لحن قرآن در این باب از همه ابواب دیگر زیادتر و بیشتر تأکید در آن دارد؛ چندین آیه قسم هست و بعدش قَدْ اَفلَحَ مَنْ زَکّیها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسّیها. این به ما می فهماند که اساس مسائلی که همه چیز به آن درست
صحیفه امامجلد 15صفحه 505
می شود، آن تهذیب است و اساس همه مسائلی که انحرافی است، این عدم تهذیب است و «دَسّی» در نفس انسان است، «دسّی» شیطان است؛ بنابراین، باید ما سرلوحۀ همۀ امورمان را این قرار بدهیم.
احساس خطر قدرتها از انقلاب ایران
البته گرفتاری الآن برای ما، برای ملت خیلی زیاد است؛ یعنی، شاید در هیچ انقلابی اینطور مثل انقلاب ایران مورد تهاجم واقع نشده باشد؛ برای اینکه انقلابهای دیگر یا انقلابهای چپی بوده یا راستی بوده، اگر چپی بوده چپیها تأییدش می کردند، راستی ها مخالفش بودند و اگر بعکس بوده آنها تأیید می کردند و این دسته مخالف بودند. اما انقلاب اسلام از باب اینکه از اول اسلامی بوده، اینطور نبوده است که یک نفر ـ فرض کنید که ـ غربزده یا شرقزده آمده باشد و انقلاب کرده باشد و مردم را دعوت به انقلاب کرده باشد، کودتا کرده باشد، مسئله کودتا نبوده است، مسئله قیام یک ملت برای اینکه از دست ظلم داخل و خارج به تنگ آمده است. قیام یک ملت است در مقابل همۀ قدرتها، مهیا هم باید باشد برای اینکه همۀ قدرتها به او تهاجم کنند و هیچ توقع ما نداریم که امریکا با ما سر مصالحه داشته باشد یا شوروی. همۀ اینها می بینند که اگر این انقلاب در ایران ان شاءالله ، به ثمر برسد و آن طوری که خواست اسلام است تحقق پیدا بکند، ناچار این انقلاب به خارج صادر می شود. هیچ احتیاجی به این نیست که کسی هم برود این کار را بکند، البته تکلیف است که دعوت بشود همه جا. اما اگر این انقلاب را مردم دنیا که الآن متوجه به آن هستند ـ هم زورمندها متوجه اند که احساس خطر می کنند، و هم مظلومها متوجه اند که شاید این راهی باشد برای نجات ـ این انقلاب اگر ان شاءالله ، به آن مقصد اعلای خودش برسد و اسلام در اینجا حکومت داشته باشد و هیچ حیثیت دیگری غیر اسلام نباشد، این خطری است برای قدرتهای بزرگ و وابستگان آنها و راه امیدی است برای مستضعفان جهان، همان معنایی که تمام انبیا از صدر عالم تا حالا دنبال او بودند.
صحیفه امامجلد 15صفحه 506
ریشه کن شدن استکبار، مقصد انبیا
همۀ انبیا آمدند و با قلدرها دعوا کردند. البته آنهایی که می خواهند انبیا را قبول نکنند و وابستگان به انبیا را محکوم کنند، آنها می گویند که دین برای این است که مردم را تخدیر کند، اینها تخدیر می کنند و قدرتهای بزرگ می چاپند. ولی هر کس نگاه کند به سیرۀ انبیا از صدر عالم تا حالا، می بیند که آنی که اطراف انبیا جمع شدند مظلومها هستند، آنی که مقابل انبیا بودند قلدرها بودند. ما هیچ نبی ای را سراغ نداریم که با یک قلدری ساخته باشد به ضد ملت خودش. و هیچ وصی نبی ای را سراغ نداریم که ساخته باشد به ضد ملت خودش. این سیرۀ انبیا از صدر عالم تا زمان خاتم همین بوده است که در مقابل این قدرتهایی که ظالم بودند ـ منتها هر کدام در یک محیطی بودند ـ از آنجا شروع کردند. حضرت موسی در یک محیطی بوده از آنجا شروع کردند. لکن مقصد این بوده است که ریشۀ استکبار را از جهان بکنند و مردم را از این ظلمهایی که بر ایشان می شود نجات بدهند. از این جهت، دو طایفه به شما توجه دارند: یک طایفۀ مستکبرین و سودجوها و طوایفی که به آنها وابسته هستند. آنها را توقع نداشته باشید که با شما صلح بکنند، آنها هم نخواهند صلح کرد. آنها همه شان همان برنامۀ «فرعون»ها را دارند که سر سازش هیچ ندارند و یک دسته هم مستضعفین جامعه هستند که اکثریت و یک اکثریت محروم هستند، این دسته هم با شما هستند.
هیچ اشکال ندارد که این برنامۀ شما اگر در خارج تحقق پیدا کند، تمام مظلومهای جهان دورش جمع می شوند. حالا مثل زمان سابقی که انبیا بودند نیست؛ برای اینکه انبیا چقدر زحمت بکشند که از یک شهری به شهر دیگری منتقل کنند. خوب، هیچ وسایل نبود. در مکه باید سیزده سال رسول اکرم باشند و نتوانند مطلب خودشان را به حجاز برسانند، تا برسد به جاهای دیگر بخواهند برسانند، چقدر معطلی دارد. قاصدی باید برود، چند ماه طول می کشد تا برسد به آنجا، از این مسائل. حالا هر مطلبی که اینجا گفته می شود، چند ساعت بعدش در همه دنیا منتشر است؛ رادیوها می گویند و چه می کنند. و لهذا، الآن حجت بر ما بیشتر است و اهمیت تبلیغ هم زیادتر؛ برای اینکه تبلیغ شما در
صحیفه امامجلد 15صفحه 507
اینجا و تهذیب مردم این نیست که توی مسجد شما تهذیب دارید، مهذب می کنید مردم را، نخیر، این انعکاس پیدا می کند، و رادیو می گوید و خارج هم می رسد.
دلسوزی کارتر و بگین برای اسلام!
بنابراین، ما امروز مواجه هستیم با همۀ قدرتها که مخالف ما هستند و مظلوم هم هستیم. تمام تبلیغاتی که در تمام جاها هست، تقریباً تمام جاها ـ آنهایی که ساکتند، ساکتند. آنهایی که حرف می زنند همه به ضد اسلام و به ضد جمهوری اسلامی صحبت می کنند. آنهایی که یک خرده عاقلترند می گویند اینها اسلامی نیستند. دل مثلاً، کارتر یا بگین برای اسلام می سوزد که ما چون اسلامی نیستیم، آنها متأثرند! «ای وای! چرا اسلام در ایران تحقق پیدا نمی کند؟!» آنها هم که از خودمان هستند که یعنی ایرانی هستند، آنهایی که در زمان حکومتشان با اسلام در جنگ بودند، حالا دلسوزی می کنند برای اسلام که این مملکت اسلامی نیست! تمام همّ و غمّ اینها که در خارجه رفتند این است که چون این اسلامی نبوده از این جهت، ما پشت کردیم به آن و آنهایی که بی عقل هستند آنها دیگر این مسائل را طرح نمی کنند، آنها اصلش با اصل تبلیغات اسلام مخالف هستند.
بنابراین، شما مواجه هستید امروز با تمام تبلیغات مخالف؛ یعنی، شاید هیچ رادیویی پیدا نکنید، الاّ اینکه مگر خیلی نادر باشد، الاّ اینکه حمله می کند به ایران، به نهضت ایران، به حکومت ایران. و همه هم تقریباً می گویند که ملت مخالف با اینهاست، کأنّه چند نفر معمم آمدند بدون اینکه ملتی در کار باشد! ارتشی هم که می گویند مخالف با اینهاست نه اینکه ملتی باشد بدون اینکه ارتشی باشد، بدون اینها زمام امور را به دست گرفتند! این ملتی که همه می دانند، نه این است که ما می دانیم، این رادیوها و خبرگزاریهای خارجی بهتر از ما منعکس می کنند. آنها می دانند مسائل را و می دانند قضیۀ اینکه ملت چکاره است و چه می کند و با کیست.
صحیفه امامجلد 15صفحه 508
اینها را همه می دانند، لکن از باب اینکه خوب، خود تبلیغات یک مسئله ای است، لااقل برای خارج یک جوهایی درست می کنند. اینها همه شان دنبال این هستند که این نهضت اسلامی را شکست بدهند که مبادا در ایران درست تحقق پیدا کند و تا آخر، دست آنها کوتاه بشود و مبادا از ایران به سایر جاها و منطقه های دیگر سرایت بکند و صدور پیدا بکند که دست قدرتهای بزرگ از جهان کوتاه بشود.
از این جهت، آنها روی این زمینه با شما مخالف هستند. لکن آن چیزی که دل ما و شما و همه را گرم می کند تأییدی است که خدای تبارک و تعالی از ما می کند. ما که خودمان قدرتی نداریم و نداشتیم و نخواهیم داشت. هر چه هست از اوست. هر قدرتی که هست از اوست. منتها اگر ملتها، اگر دولتها با خدا باشند، خدای تبارک و تعالی تأییدشان می کند و اگر بر ضد باشند، خدای تبارک و تعالی رهایشان می کند به حال خودشان. بنابراین، ما باید کاری بکنیم که در مقابل این قدرتهای بزرگی که در مقابل ما هستند و این تبلیغات بزرگی که الآن می شود بر ضد ما، کاری بکنیم که بهانه دیگر دست آنها ندهیم. یک ـ فرض کنید که ـ امام جمعه اگر ـ خدای نخواسته ـ در یک محلی یک خطای جزئی بکند، یک اشتباهی بکند، این مسئله کم کم می رسد به دست منافقین و امثال اینها و گروههای چپی، اینها می رسانند آن را به همه جا و همه جا رویش تکیه می کنند و بحث می کنند. ما آن کارهایی که نکردیم و هیچ وقت هم در ایران نخواهیم کرد، مثل کشتن بچه و کشتن غیر بالغ و اینها، چقدر اینها دارند تکیه به آنها می کنند که خیر، این حکومت اسلامی دارد بچه ها را چه می کند و دخترهای کوچک را ایران چه می کند؛ بدون محاکمه، بدون بازرسی، همین طوری توی خیابانها می ریزند و می کشند و امثال اینها. این چیزهایی که همه می دانند که نشده است، دارند برای ما می گویند. اگر ـ خدای نخواسته ـ ما یک اشتباهی بکنیم، یک خطایی بکنیم، این جوری می شود که در بوقهای ...
آن چیزی که خواص مختلفی دارد که جاهای دیگر ندارد، این انقلاب اسلامی ایران است. اولاً، اسلامی است، هیچ انگیزه ای غیر اسلام ندارد؛ یعنی، شما از آن اول کشور تا
صحیفه امامجلد 15صفحه 509
آخر کشور هر جا بروید، مردم فریادشان این است که ما جمهوری اسلام را می خواهیم، ما اسلام را می خواهیم؛ همین طور هم هست. یکی اینکه این انسجامی که پیدا شده است بینشان؛ یعنی، تمام ملت ما با هم منسجم اند، یک عده قلیلی هم هستند که خوب، همه جا عده قلیل هست که آنها مخالف با اسلام هستند والاّ توده های بزرگ مردم همراه اند با شما. این هم یک خصوصیتی است که در این انقلاب است.
مردمی بودن مسئولین در سرتاسر کشور
و یک جهت دیگر هم این تحولی است که پیدا شده در همه جا. شما ملاحظه بکنید، شاید بعضی آقایان یادشان باید باشد، همین در زمان قاجار هم که دیگر این آخری با ضعف زندگی می کردند، مع ذلک، حکومتهایشان در هر جا حکم یک سلطان داشت، حکم یک پادشاه داشت، هر کاری می خواست می کرد و بسیاری از جاها را هم اجاره می دادند. این ـ فرض کنید که ـ استانداری که می خواست یک جایی برود، آن والی که می خواست برود ـ فرض کنید ـ والی خراسان بشود، خراسان تیول او بود و آن وزیر بالا و آن ـ فرض کنید که ـ امیر والا، آن یک وجهی می داد خراسان را می خرید. بنا هم بر این بود که تو برو هر کاری می خواهی بکن، ما گوش نمی دهیم به حرف مردم. او می رفت آنجا هر کاری دلش می خواست می کرد، مردم را هر طور می خواست عذاب می داد و البته آن پولی که داده است باید درآورد با اضافاتش، پولها هم درمی آمد.
الآن شما در سرتاسر کشور ملاحظه بکنید از نخست وزیر و رئیس جمهورش بگیرید تا آن پایینها هر جا هست، می بینید که یک مردمی هستند که از خود مردم هستند. رئیس جمهور یک طلبه ای بوده است سابق و بعد هم یک آقایی شده است و بعد شده است رئیس جمهور، نه دستگاهی آنها را دارند و نه افکاری آنها را دارد و همین طور همۀ وزرا. این وزرا، گاهی وقتها جمعیتی می آیند اینجا و مخلوط به هم هستند، آدم تمیز نمی دهد که این پاسدار هست یا وزیر. من حکومتهای کوچک را دیده ام که وضعشان چطور بود و با چه وضعی بیرون می آمدند؛ وقتی بیرون می آمدند، مردم همه صف
صحیفه امامجلد 15صفحه 510
می کشیدند برایشان تعظیم باید بکنند، با بساط می آمدند بیرون، یک حکومت ـ فرض کنید که ـ جای کوچکی؛ اما حالا نخست وزیرش می آید، مردم با او مثل سایرین. این هم یک مسئله ای است که الآن در ایران تحقق پیدا کرده است. جاهای دیگر نیست این مسائل که همه مردمی هست و همه هم با هم هستند و لهذا، هم مردم پشتیبان دولت اند، هم مردم پشتیبان ارتش اند، هم ارتش و دولت با مردم هستند و این هم یکی از رمزهای بزرگ پیروزی این چیز است.
گرانی و کمبود، لازمۀ جنگ و انقلاب
و اما اینکه نباید هیچ ـ فرض کنید که ـ اشتباهی باشد، نباید هیچ گرفتاری باشد، خوب، چطور نباید و چطور می توانند. شما فرض کنید که گرانی الآن هست، خوب، همۀ ما می دانیم گرانی هست، اما با تمام قوا دارند کوشش می کنند که بتوانند، نمی توانند. انقلاب واقع شده است، فراوانی است، این یکی از نعمتهای بزرگی است که ما داریم. شما شاید خیلیهاتان یادتان هست که در همین جنگی که به ما مربوط نبود، جنگ عمومی دوم که به ما مربوط نبود، در ایران دیگر نان پیدا نمی شد. من یادم است که در قم می رفتم منزل و برمی گشتم دکان نانوایی هیچ باز نبود، سنگکی اصلش در قم نبود. در تهران که بودیم یک نانهایی درست می کردند که رنگش با رنگ عبای شما شبیه به هم بود، مردم این نانها را می خوردند آن وقت. امروز شما می بینید که از حیث ارزاق بحمدالله خدا لطف کرده است و از ارزاق مردم دیگر نگرانی ندارند.
گرانی هست البته، اما نمی شود در یک انقلاب هیچ چیز نباشد. لازمۀ هر انقلاب این است که یک اختلافاتی باشد، یک ـ عرض بکنم که ـ اشرار در اطراف چه بکنند. در هر شاه مردگی که در سابق واقع می شد یک دفعه ایران به هم می خورد؛ شاه می مرد، یک دفعه خانها سر در می آوردند و دزدها سردرمی آوردند و به هم شلوغ می شد تا دوباره یک زحمتی کشیده بشود، باز یک آرامش نسبی پیدا بشود، آن هم نسبی. و الحمدلله حالا آن مسائل کم است، نه اینکه نیست، هست ولی کم است. اگر اینهایی که یادشان
صحیفه امامجلد 15صفحه 511
است جنگ جهانی دوم ـ که به ما هیچ مربوط نبود، ما سرپل بودیم، سر راه بودیم ـ آمدند گرفتند اینجا را و به مجردی که گرفتند، همه چیز نادر شد، دیگر هیچ پیدا نمی شد. حالا بحمدالله پیدا می شود. گاهی ـ فرض کنید ـ یک چیزی کم یافت بشود این را نباید ما هی بگوییم که ما چه بکنیم، مردم بگویند ما چه بکنیم. خوب، مردم که دیدند این مسائل را، مردم که دیدند این گرفتاری را، مردم که شنیده اند گرفتاریهای جاهای دیگر را، خوب، برای چه شکایت می کنند؟ بحمدالله فراوانی است؛ یعنی، گرسنگی نیست توی کار، اینطور نیست که مردم نان پیدا نکنند، اینطور نیست که مردم ارزاق را نتوانند پیدا کنند، کمیاب گاهی می شود، اما آن هم ارزاق عمومی کمتر کمیاب می شود. یک دفعه می خواهند آقایان که ـ آنهایی که توقع دارند و هی شکایت می کنند ـ یک دفعه از آن حال انقلابی برگردند به یک حال آرامشی که هیچ کسی در هیچ جا به ما کار نداشته باشد. خوب، مایی که الآن مواجه هستیم با تمام قدرتهای عالم، همه از هر طرف به ما فشار می آورند، همه از هر طرف به ما می خواهند ظلم بکنند، مع ذلک، دولت ایران و ملت ایران اینطور سرپای خودش ایستاده، در خودش جنگ است، یک سال و نیم است که جنگ است. هر وقت جنگ باشد در یک جایی، همه جایش به هم می خورد. جنگ است و همه جا آرامش هست. مناطق جنگی هم بحمدالله با قدرت دارند پیش می روند. توقع بیجا نباید مردم بکنند. آقایان به مردم نصیحت کنند که توقع اینکه یک دفعه همه گرفتاریها رفع بشود [نداشته باشند]. شما حکومتِ از صدر اسلام تا حالا، حکومت رسول الله را و حکومت امیرالمؤمنین ـ سلام الله علیه ـ را و بعدش هم که دست دیگران بود بروید خوب ملاحظه کنید. در همان زمان حضرت امیر همچو نبود که همۀ اینهایی که می روند اطراف و از طرف چیز، همه شان یک مردم سیری باشند. اصلش بسیاریش کارهای خلاف هم می کردند. افرادی باعث ناراحتی [می شدند]، حضرت امیر هم اقدام می کرد، نامه می نوشت به آنها، در صورتی که آن وقت آرامش بود در همه جا، الاّ زمان حضرت امیر، البته از داخله خیلی خراب بود.
در هر صورت من گمان می کنم که ما اگر راجع به این گرفتاریهای جزئی که داریم ـ آن
صحیفه امامجلد 15صفحه 512
گرفتاریهای بزرگ بحمدالله رفع شده است، آنقدر کارها شده است برای این مردم ـ اگر راجع به این گرفتاریهای جزئی که هست و لازمۀ یک انقلابی هست و باید هم دنبالش بروند، و همیشه هم گفته می شود که دنبالش بروید، اگر راجع به اینها، خوب، اینها ناشکری بکند، یک وقت ـ خدای نخواسته ـ عنایت خدا برمی گردد از ما. ما باید شکر نعمتهای خدا را بکنیم. شما در سرتاسر ایران الآن یک مشروبفروشی دیگر نمی بینید. خوب، باید چه بشود؟ یک دانه از آن خانه هایی که بود شما نمی بینید. همه تان شنیدید البته که در سرتاسر شهر، ما همدان که بودیم می گفتند مشروبفروشی در همدان بیشتر از نانوایی است، بیشتر از کتابفروشی است، تهران بدتر از آنجا. الآن شما سرتاسر ایران وقتی بروید می بینید یک همچو کارهای خلاف نیست. این کارهای خلاف آقایان که مضر به حال اسلام بود و آنطور راهی که آنها داشتند پیش می رفتند که خجالت دارد که انسان اسمش را ببرد که آنها می خواستند چه کنند، می خواستند چه بساطی درست بکنند، و بحمدالله دست آنها کوتاه شد، و مملکت الآن یک مملکت نیمه اسلامی است.
اسلامی شدن مملکت، آرزوی همه
البته گرفتاری هست از باب اینکه نمی شود این گرفتاریها یک دفعه رفع بشود. باید مردم را هدایت کنید و ان شاءالله مسئولین هم با شماها موافقت می کنند. شما هم با مسئولین موافقت می کنید در ساختن مملکت و در ساختن مردم و مردم هم باید توجه بکنند به اینکه دولت دنبال این هست که بسازد، و آنطوری که گزارش داده می شود از جهاد سازندگی و از سایر کارهایی که تا کنون شده است، در ظرف آن پنجاه سال به قدر این دو سال با همۀ گرفتاریهایی که دولت داشته است، نشده است. آمار وقتی داده می شود، خوب، آمار داده می شود، وقتی آمار را می دهند راجع به ساختمان مدرسه، در تمام دورۀ آنها به اندازۀ این دوره، شاید این دوره نصف تمام آن دوره ها باشد، چیز درست کرده باشند، مدرسه درست کرده باشند. چقدر حمام، چقدر مسجد، چقدر راه کشیدند، چقدر کار کردند. خوب، کارهایی است که شده، ما نباید هی انگشت بگذاریم
صحیفه امامجلد 15صفحه 513
روی آن که نشده است.خوب، یک قدر هم اظهار تشکر از این که شده است باید بکنیم. یک قدر هم مردم را آگاه کنیم به اینکه آقا، در انقلاب فراوانی نعمت بودن ـ ولو گران است. گرانی سرسام آور هم است ـ لکن بودن این نعمت در بین مردم، این یکی از نعمتهای بزرگ خداست که در انقلابات دیگر این حرفها نیست در کار. الآن هم در بعضی از جاهایی که یک انقلابی شده است، از عدم ارزاق و از نبودن اینهاست، ناله می کنند. بنابراین، ما نباید توقع داشته باشیم که همۀ مسائل درست بشود و تمام افرادی که دارند کار می کنند، در دولت هستند، تمامشان یک آدمهای مهذب باشند. نیست همچو چیزی، نمی شود یک همچو چیزی. ما نداریم الآن کسانی که بروند همه جا و مردم را دعوت کنند. حوزه ها مجهز نیستند، برای این کارها نبودند، از باب اینکه همه چیز از دست آنها خارج بود، حتی تبلیغ نمی توانستند درست بکنند، از این جهت، نمی توانستند این کار را [انجام بدهند]. الآن ما کمبود داریم نسبت به روحانیت، کمبود داریم نسبت به مبلغ، کمبود داریم نسبت به این مسائل و باید به تدریج درست بشود. مأیوس نشوید و ان شاءالله با خدا هستیم و خدا با ما هست. ما می خواهیم که مملکت را اسلامی اش کنیم به همۀ معانی. همۀ شما آرزویتان هم همین است که این مملکت اسلامی بشود و همۀ احکام اسلام در آن جاری بشود و یک همچو آرزویی که ما داریم، خداوند ما را تأیید می کند ان شاءالله . ان شاءالله ، خداوند همۀ شما را تأیید کند، موفق باشید، مؤید باشید و مردم را هدایت کنید. مشکلات را طوری کنید که مردم خیال نکنند که ما الآن مشکلاتی داریم که دیگر قابل حل نیست. نه، مشکلاتی هست، البته هست اما دنبالش هستند و قابل حل است، ان شاءالله حل می شود همه.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
صحیفه امامجلد 15صفحه 514