سخنرانی
زمان: صبح 15 شهریور 1363 / 10 ذی الحجه 1404
مکان: تهران، حسینیه جماران
موضوع: ظاهر و باطن اعمال در منظر اهل دنیا و اهل معرفت
مناسبت: عید سعید قربان
حضار: مسئولین جمهوری اسلامی، مقامات لشکری و کشوری و اقشار مختلف مردم
بسم الله الرحمن الرحیم
تفاوت اعمال انبیا با مردم
من هم متقابلاً به همۀ آقایان، به همۀ امت مسلمان دنیا و مستضعفین، این عید سعید را تبریک عرض می کنم.
و امیدوارم خدای تبارک و تعالی به برکت این عید و سایر اعیاد شریفه، ما را و همۀ ملتهای مسلمان را هدایت کند که به راه مستقیم اسلام سیر کنیم. و به مقاصد اسلامی فکر کنیم و بتوانیم بین مسلمین یک آشتی، یک وحدتی ایجاد کنیم.
صحیفه امامجلد 19صفحه 47
حضرت ابراهیم که این عید منتسب به او هست و بنیانگذار ایثار است، صورت عمل، یک معناست و معنا و محتوای عمل، یک باب دیگر. اینجا صورت عمل هم یک مشکلی است برای حلّش و یک امری است که فوق طاقت نوع بشر است. اما آن چیزی که ابراهیم را ابراهیم می کند، مسئلۀ این صورت نیست، مسئله آن سیری است که فرموده است و منتهی به این مسائل شده است.
ابراهیم که به حسب روایات شریفه ما، در آن وقتی که طرف آتش داشت می رفت، ملائکۀ آسمان به او گفتند که حاجت دارید؟ گفت به شماها نه. آن یک باب دیگری از معارف را داشته است. و ما صورت عمل را می بینیم و از آن هم اعجاب می کنیم و اعجاب آور هم هست. لکن آنهایی که اهل معارف الهی هستند، باطن این صورت را ملاحظه می کنند. اصل اعمال انبیا مطلقاً به حسب صورت، با اعمال ما به حسب نوع موافق است. آنها نماز می خوانند ما هم نماز می خوانیم، آنها روزه می گیرند ما هم روزه می گیریم، آنها حج می روند ما هم حج می رویم، آنها قربانی می کنند ما هم قربانی می کنیم، وقوف می کنند ما هم وقوف می کنیم، این صورت را همه با هم مشترکیم. لکن ـ تفاوت ـ آن چیزی که اعمال ما را با آنها متفاوت می کند و اعمال انبیا را بعضیها با بعضی دیگر متفاوت می کند، آن مغز عمل است. آن چیزی است که آنها از آن مبدأ الهام می گیرند و این اعمال را با الهام از آنجا عمل می کنند.
مسئلۀ وحی و گرفتن وحی که در انبیا هست ـ و آنها هم متفاوت هست ـ یکی از امور مهمی است که انسان تصورش را نمی تواند بکند که مسئله چی هست و از چی بوده است. واسطه، جبرئیل است، جبرئیل چه جور واسطه بوده است؟ آیا پیغمبر نازل کرده است جبرئیل را و به ولایت او نازل شده است؟ با جبرئیل نازل شده است و آن وحی را رسانده است؟ مسائلی که در آن صحبت است.
معنای عید از نظر پیامبران
مسئلۀ قربانی فرزند یک باب است که به حسب البته دید نوع بشر، مسئلۀ مهمی است،
صحیفه امامجلد 19صفحه 48
لکن آن چیزی که مبدأ این عمل می شود، آن چیزی که مقابله مابین پدر و پسر را در آن جا متحقق می کند، این یک مسائل قلبی و روحی و معنوی است، فوق این مسائلی که ماها می فهمیم. ما همین می گوییم که ایثار کرد، قربانی کرد و واقعاً این طور بوده است، مهم هم هست. لکن آیا درنظر ابراهیم هم ایثار بوده است؟ ابراهیم هم در نظرش این بوده است که حالا یک چیزی، تحفه ای می برد پیش خدا؟ اسماعیل هم ـ سلام الله علیه ـ در نظرش بوده که یک جانفشانی دارد می کند برای خدا؟ یا مسئله این نیست. این مسئله ای است که تا نفسانیت انسان هست، خودیت انسان هست، ایثار اسمش هست. من ایثار می کنم در راه خدا فرزندم را، من ایثار می کنم در راه خدا جان خودم را. این، برای مامهم است و زیاد مهم است، برای ابراهیم نیست مسئله این، ایثار نیست. ابراهیم خودی نمی بیند تا ایثاری کرده باشد، اسماعیل خودی نمی بیند تا ایثار کرده باشد. ایثار این است که من هستم و تو هستی و عمل من و برای تو و ایثار. این، در نظر بزرگان اهل معرفت و اولیای خدا شرک است، در عین حالی که در نظر ما کمال بزرگی است، ایثار بزرگی است.
عید برای ما یک معنا دارد، برای ابراهیم و برای پیغمبرها یک معنای دیگری دارد، ما هم عید می کنیم، آنها هم عید می گیرند، لکن آنهایی که عید می گیرند عید لقاست، آنها عود می کنند به آن جایی که از آنجا ظاهر شدند و عید می گیرند برای این امر، البته بعد از ارجاع به ـ باز از آن معنای سیرالهی ـ بعد از ارجاع اسمش عید می شود. و بعدهای معنوی اش بسیار زیاد است و دست ما از آن کوتاه است و بعدهای سیاسی و اجتماعیش هم زیاد است و زیاد بوده است و امیدواریم که زیاد بشود.
جهاد اکبر
امیدواریم که مسلمانها به خود بیایند و از همین عباداتی که خدای تبارک و تعالی برای آنها مقرّر فرموده است، از همینها، هم سیر معنوی بکنند و هم برداشتهای سیاسی و هم عمل.
این طور نباشد که نماز را ما همان جهت تقرب الی الله آن را ملاحظه کنیم. البته آن
صحیفه امامجلد 19صفحه 49
بالاترین چیز است، لکن بعد از اینکه انسان نمازگزار شد ایثارگر خواهد شد، بعد از آن که ایثارگر شد، برای اسلام خدمت خواهد کرد. و حج که در او جهات اجتماعی و سیاسی بیشتر ظاهر است، این بحمدالله امسال تاکنونش خوب برگزار شده است و امیدواریم که از این به بعدش هم خوب برگزار بشود و بعدها هم افزوده بشود مسلمین را بیدار بکنند این حجاجی که دربیت الله الحرام هستند. گرچه مع الأسف بعضی از آخوندهای بسیار نافهم یا بسیار موذی در همین مقطع از زمان شروع کردند به چیزهایی نوشتن و رساله هایی پخش کردند و نسبت به شیعه و نسبت به ائمۀ شیعه و نسبت به طریقۀ شیعه جسارت کردند و این در یک همچو مقطعی که عقلای طرفین، عقلای مذاهب با هم جمع شدند و علمای مذاهب با هم جمع شدند و می خواهند فکر بکنند برای مصالح اسلام، در یک همچو مقطع یک همچو رساله هایی منتشر می شود، کأنّه خطر برای امریکا دیدند و واویلا بلند کردند.
آن آخوند احمقی که در یک همچو مقطع از زمان به بعض مقدسات شیعه جسارت می کند، درصدد این است که در مقابل او هم یک کسی پیدا بشود، آن هم یک چیزی بگوید و موجب بشود که بین مسلمین در یک همچو مقطع از زمانی که دارد وحدت ایجاد می کند، اختلاف ایجاد بشود. واقعاً اسلام چه کند با این طرز فکرها، با این طرز عملها؟ اسلام چه کند با این آخوندهایی که خودشان را به صورت یک روحانی درآوردند و در بین مردم پخش هستند؟ این گرفتاری است که در یک همچو موقعی که مسلمین دارند فکر می کنند، او به عنوان اینکه من دیدم که بعض از جوانها متمایل به این اجتماع شدند، متمایل به این ایران شدند، تکلیف دیدم به اینکه بگویم اینها مشترک اند، اینها مجوس اند اینها چطورند و به بعض مقدسات جسارت کردند. این، جز اینکه خدمت به استعمار است، خدمت به قدرتهای بزرگ است و کارشکنی برای اسلام و مسلمین است؟ ما باید فکر کنیم برای این مسائل . مسلمانها باید فکر کنند برای این مسائل و این اشخاصی که این طور در صدد شکستن وحدت مسلمین اند.
و بالجمله من امیدوارم که ایران با این راهی که به پیش گرفته است فقط ملاحظۀ آن
صحیفه امامجلد 19صفحه 50
جهات صوری را نکند و ملاحظۀ جهات معنوی را هم بکند. تمام مسائل برای معنویّات است. پیغمبرها هم که آمدند و احکام را منتشر کردند برای این است که تزکیه، بکنند: مردم را یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابْ. همه برای این آمدند که مردم را با مبدأ وحی آشنا کنند، سیر إلی الله بدهند، صراط مستقیم، هدایت را به صراط مستقیم بکنند. و ما ایرانیها و مسلمانها علاوه بر اینکه جهاد در راه اسلام می کنیم، باید از جهاداکبر هم غافل نباشیم، از جهاد به نفس هم غافل نباشیم که مبدأ همۀ امور است. و باید این اعیاد را همان طوری که عید می دانیم برای مسلمین، و ذخر و شرف می دانیم برای پیغمبر اکرم باید ما خودمان مهیا بشویم که برای پیغمبر اکرم، ذخر و شرف باشیم.
طوری عمل بکنیم در مکه، در مدینه، در همه جا و با همۀ مسلمین در هر جا، طوری رفتار بکنیم که این اسباب شرافت اسلام بشود. اسباب این بشود که مردم بفهمند که اسلام چه جور تربیت می خواهد بکند، از تربیت اسلامی مردم ملتفت بشوند که اسلام آمده است برای چی. قرآن شریف آمده است برای چی.
توجه به خدا هدف اساسی انبیا
تمام مسائلی که هست ما می خواهیم دست ظالمها را کوتاه کنیم ان شاءالله و می خواهیم که قدرتها را سرکوب کنیم و پایشان را از این بلاد مسلمین کوتاه کنیم ان شاءالله . همه اینها مقدّمۀ این است که یک آرامشی در این بلاد پیدا بشود و دنبال این آرامش یک سیر روحی پیدا بشود، یک هدایت به سوی خدا پیدا بشود. آن چیزی که اساس است سیرالی الله است، توجه به خداست، همۀ عبادات برای اوست. همۀ زحمات انبیا از آدم تا خاتم برای این معنا هست که سیرالی الله باشد. شکستن بت نفس که بالاترین بتهاست دنبال او شکستن بتهای دیگر.
بحمدالله امسال در مکه با این تظاهرات عظیم و با این شعارهای کوبنده یک مقداری
صحیفه امامجلد 19صفحه 51
از صولت بتها شکسته شد و ان شاءالله بعدها هم خواهد شد.
و امیدواریم که هر سال بر این مسائل اضافه بشود و مسلمانها متصل بشوند به هم و همراه هم فریاد بکشند در جایی که جای فریاد است. و از خدای تبارک و تعالی می خواهم که همۀ ما را بیدار کند و همۀ مسلمین را بیدار کند، و توجه آنها را به مصالح اسلام و به مصالح مسلمین بیشتر بکند. و امیدوارم که دولتهای منطقه هم به خود بیایند و از تبلیغات سوئی که این آخوندها می کنند، خودشان را کنار بکشند، و از تبلیغات سوئی که امریکا و عمال او می کنند خودشان را کنار بکشند و با یک وحدت کلمه بروند تا اینکه اسلام را از دست این خونخوارها نجات بدهند، و بلاد مسلمین را از دست این اشخاصی که می خواهند ببلعند همه بلاد مسلمین را، نجات بدهند.
خدای تبارک و تعالی به همه ما و به همه شما توفیق عنایت کند که این اعیاد را با آشنایی به اسلام و احکام اسلام عید بگیریم.
والسلام علیکم و رحمة الله
صحیفه امامجلد 19صفحه 52