پیام

پیام به ملت ایران در سالگرد پیروزی انقلاب (جنگ ـ دانشگاه ـ رسانه های گروهی)

پیام

‏زمان: 22 بهمن 1363 / 20 جمادی الاول 1405‏

‏مکان: تهران، جماران‏

‏موضوع: پیام به مناسبت 22 بهمن و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی دربارۀ جنگ، دانشگاهها،‏‎ ‎‏وظایف قوای سه گانه، رسانه های گروهی و تشکر از ملت‏

‏مخاطب: ملت ایران‏

‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏«وَ لاَ حَولَ وَ لاَ قُوَةَ إِلاَّ بِالله ِ العَلِیِ العَظیمِ»‏

‏     با حول و قوۀ خداوند متعال و عنایات و رحمت خاصش که از اول انقلاب شامل حال‏‎ ‎‏این ملت شجاع انقلابی و در عین حال مظلوم در طول تاریخ بوده و امید است با ادعیۀ‏‎ ‎‏خاصۀ ولی الله الأعظم ـ ارواحنا فداه ـ این نعمت بزرگ مستدام باشد، یک سال دیگر از‏‎ ‎‏انقلاب متکی به خداوند تعالی با سرافرازی و بلند قامتی گذشت؛ و بیست و دوم بهمن 63‏‎ ‎‏ـ یوم الله ـ با همۀ نشیب و فرازها فرا رسید و توطئه های روزافزون جهانخواران و انگلهای‏‎ ‎‏متکی به آنان که در این سال به اوج خود رسید و هر یک برای سرکوب و انزوای یک‏‎ ‎‏رژیم کافی بود، با دست توانای خداوند قادر یکی پس از دیگری خنثی شد؛ و بحمدالله ‏‎ ‎‏تعالی این مولود نوپای ابراهیمی ـ محمدی ـ صلی الله علیهما و آلهما ـ به رشد و قدرت و‏‎ ‎‏شهرت خود ادامه داده به پیش می رود و انعکاس جهانی آن ملتهای دربند را در سراسر‏‎ ‎‏جهان به خود آورده و مظلومان را بر ستمگران شورانده است و امید است آفتاب‏‎ ‎‏درخشان اسلام بر جهانیان نور افشاند، و مقدمات ظهور منجی بشریت را فراهم آورد، ‏و مَا‎ ‎ذلک علی الله بعزیز.‎[1]‎

‏    ‏‏در طول این مدت از ابعاد مختلفه برای شکستن روحیۀ مقاوم ملت و قوای مسلحۀ‏‎ ‎‏ایران و تقویت روحیۀ نظام نیمه جان عفلقی فعالیتهای گسترده ای از سوی قدرتهای‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 146
‏شیطانی مستقیماً و به وسیلۀ عمال فاسد سرسپرده و یا جاهل بی ارادۀ آنان در جریان بود و‏‎ ‎‏اکنون نیز به قوّت خود باقی است بلکه روزافزون است. اینان از هیچ وسیله ای گرچه‏‎ ‎‏مفتضح و واضح الفساد دریغ نکردند. از ترور کور اشخاص بیگناه کوچه و بازار تا‏‎ ‎‏انفجارهای منجر به قتل خردسالان و کهنسالان. از دزدی منازل و مغازه ها تا ربودن‏‎ ‎‏هواپیماها و زجر یا قتل اشخاص و مسافران عادی. با آنکه چندین سال است تجربه‏‎ ‎‏کرده اند که هیچ یک از اینها در ارادۀ ملت بزرگ ایران که برای احیای احکام اسلام عزیز‏‎ ‎‏و خدای بزرگ بپا خاسته اند، تأثیری ندارد و بحمدالله تعالی هر سال بر قوّت اراده و‏‎ ‎‏قدرت نظامی و انسجام قشرهای مختلف افزوده می شود و در ضعف روحی و بدبختی و‏‎ ‎‏دریوزگی مخالفان بویژه صدامیان افزوده می شود، در رسانه های گروهی شان در سراسر‏‎ ‎‏جهان از هیچ افترا و تهمت و دروغ سازی ابا ندارند. آنان که با خیال خام خود به هوای‏‎ ‎‏قادسیه افتاده بودند و آلت دست قدرتهای شیطانی شده و خود را در سراشیبی هلاکت و‏‎ ‎‏فلاکت قرار دادند، امروز از خوف و هراس قدرت اسلام و قوای مسلح متکی به خدای‏‎ ‎‏تبارک و تعالی خواب از چشمانشان و قرار از روحشان رخت بر بسته است و برای ادامۀ‏‎ ‎‏چند روز تبهکاری و خیانت به هر دری می زنند و به هر حشیشی متشبث می شوند.‏‎ ‎‏جهانخواران که با نامهای پرزرق و برق و شعارهای طرفداری از حقوق بشر و‏‎ ‎‏صلح دوستی و آرامش جهان و طرفداری از توده های کارگر و کشاورز به جان جهانیان‏‎ ‎‏مظلوم افتاده و فساد و ترور و قتل و غارت را در صحنۀ گیتی روزافزون می کنند و از‏‎ ‎‏بیداری مظلومان و ستمدیدگان جهان در طول تاریخ خطر را از نزدیک می بینند، به فکر‏‎ ‎‏اغفال آنان افتاده اند. و رفت و آمدها برای برچیدن سلاحهای مخرب که جهان را تهدید‏‎ ‎‏می کند جز شعاری بیش نتواند بود. کدام عاقل است که باور کند اینان از اینگونه مسائل‏‎ ‎‏صرف نظر نمایند و به حال بشریت رحم کنند! بعید نیست که امریکا از این ملاقاتها و‏‎ ‎‏مذاکره ها دو مقصود داشته باشد: یکی اغفال جهانیان و جلب نظر آنان، و به خاموشی‏‎ ‎‏کشاندن شعله هایی که در دل مظلومان جهان بر ضد منافع نامشروع این ابرمتجاوز افروخته‏‎ ‎‏شده و رو به افزایش است. و دیگر اغفال شوروی و همدستان و همداستانانش تا برتری‏
صحیفه امامجلد 19صفحه 147
‏اتمی خود را حفظ کند. باید مظلومان جهان بیدار و هوشیار باشند و از این توطئه ها و‏‎ ‎‏حیله ها گول نخورند؛ و به فعالیت خود در راه رسیدن به آزادی و خروج از قید و بندهای‏‎ ‎‏استعماری و استثماری ادامه دهند. و بدانند که اینان با شعار طرفداری از حقوق بشر‏‎ ‎‏بزرگترین پایمال کنندگان حقوق انسانها هستند و در رسیدن به اهداف ظالمانۀ خود هیچ‏‎ ‎‏گاه غفلت نمی کنند و از هیچ جنایتی دریغ ندارند.‏

‏     امروز که نسیم بیداری در سراسر جهان وزیدن گرفته و توطئه های فریباگر ستمکاران‏‎ ‎‏تا حدودی فاش شده است، وقت آن است که دلسوختگان واقعی مظلومان از هر قوم و‏‎ ‎‏قبیله و در هر مرز و بوم با قلم و بیان و اندیشه و فکر از جنایات ستمگران در طول تاریخ‏‎ ‎‏سیاه آنان پرده بردارند و پرونده های تجاوز آنان را به ساکنین این سیاره ارائه دهند. و‏‎ ‎‏علما و دانشمندان سراسر جهان بویژه علما و متفکران اسلام بزرگ یکدل و یک جهت‏‎ ‎‏در راه نجات بشریت از تحت سلطۀ ظالمانۀ این اقلیت حیله باز و توطئه گر که با دسیسه ها و‏‎ ‎‏جنجالها سلطۀ ظالمانۀ خود را بر جهانیان گسترده اند، بپا خیزند و با بیان و قلم و عمل خود‏‎ ‎‏خوف و هراس کاذبی را که بر مظلومان سایه افکنده است بزدایند؛ و این کتابهایی را که‏‎ ‎‏اخیراً با دست استعمار که از آستین کثیف این بردگان شیطان منتشر شده و دامن به‏‎ ‎‏اختلاف بین طوایف مسلمین می زنند نابود کند و ریشۀ خلاف که سرچشمۀ همۀ گرفتاری‏‎ ‎‏مظلومان و مسلمانان است را برکند؛ و یکدل و یک سو بر این رسانه های گروهی که در‏‎ ‎‏بیشتر ساعات شب و روز به فتنه انگیزی و نفاق افکنی و دروغ پردازی و شایعه سازی عمر‏‎ ‎‏خود را می گذرانند پرخاش کنند و بر سرچشمۀ تروریزم که از کاخ سفید می جوشد‏‎ ‎‏بشورند. چرا که با ریشه یابی معلوم می شود اساس آنچه که تفنگداران و سربازان امریکا‏‎ ‎‏را در بیروت و دیگر جاها با انفجارهای محیط به هلاکت رسانده و می رساند همان‏‎ ‎‏کاخهای ستم بویژه کاخ سفید است. اینان توقع دارند که دستهای ستم خود را از مراکز‏‎ ‎‏قدرت در سراسر جهان بر سرنوشت بشریت بکوبند و مظلومان ستمدیده دست آنها را‏‎ ‎‏بفشارند و از آنها با پایکوبی و دست افشانی استقبال کنند! این انفجارها و از این قبیل‏‎ ‎‏مسائل از توده های مظلوم جهان عکس العمل ستمها و تجاوزهای طاقتفرسای شماست؛‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 148
‏و اجتناب ناپذیر است، مگر آنکه در کارهای ظالمانۀ خود تجدید نظر کنند. ایران در هیچ‏‎ ‎‏یک از این انفجارها دخالت نداشته است؛ و مسئولین جمهوری اسلامی این مطلب را‏‎ ‎‏بارها تذکر داده اند.‏

‏     اکنون تذکراتی ولو تکراری می دهم: ‏فَإِنَّ الذِّکْری تَنْفَعُ المُؤمنینَ.‎[2]‎

‏    ‏‏1ـ امروز جنگ اصلیترین مسئلۀ کشور است. ملت عزیز باید توجه داشته باشد که در‏‎ ‎‏کشوری زندگی می کند که بیش از چهار سال است که در جنگ به سر می برد و شهدای‏‎ ‎‏بزرگ تقدیم اسلام و انقلاب نموده است و اکثر نارساییها به مناسبت تحمیل جنگ از‏‎ ‎‏طرف ابرقدرتها برماست. امروز اسلام در مقابل تمامی کفر است و با کوچکترین درنگ‏‎ ‎‏در این امر حیاتی چنان ضربه ای خواهیم خورد که جبرانش به این زودیها میسر نمی شود.‏‎ ‎‏باید شور و شوق دفاع از میهن اسلامی و اسلام را در تمامی قلبها زنده نگه داشت. امروز‏‎ ‎‏قوای محترم مسلح که حافظ حدود و ثغور کشور هستند و حافظ نظم در داخل، از شهرها‏‎ ‎‏و روستاها گرفته تا راههای مواصلاتی بین آنها و از دفاع از کشور در جبهه ها تا دفاع از‏‎ ‎‏مظلومان و بالاخره قوای نظامی و انتظامی و مردمی که تشکر و قدردانی از آنان در قدرت‏‎ ‎‏قلم قاصر نیست، وظیفه های مهم و مشکلی دارد. و بحمدالله تعالی با تحولی که با عنایات‏‎ ‎‏خاصۀ حق تعالی و دعای صالحان بویژه عبدصالح ـ روحی فداه ـ که برای قاطبۀ ملت‏‎ ‎‏بویژه جوانان عزیز حاصل شده، امید واثق است که کشور اسلامی را از آسیب متجاوزان‏‎ ‎‏قدرتمند و منحرفان سرسپرده نگهداری و پاسداری نمایند. عزیزانی که در جبهه ها در‏‎ ‎‏دفاع از اسلام و کشور اسلامی سر از پا نمی شناسند و جهات معنوی و عرفانی آنان را و‏‎ ‎‏عمق ارزش آن را جز خدای تعالی کسی نمی داند و راهی برای امثال نویسنده بر آن‏‎ ‎‏نیست، باید هر چه بیشتر به نصرت حق تعالی اعتماد کنند؛ که قدرتهای امکانی در مقابل‏‎ ‎‏نصر الهی ناچیز است. عزیزان من، شما پیروز و منصورید چه در راه حق تعالی به نصرت‏‎ ‎‏ظاهری برسید و چه شهید و معلول و اسیر شوید. حق تعالی با شماست و دست توانای‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 149
‏بقیة الله که یدالله است دستگیر شما. آن کس که برای خدا و عزت اسلام و نجات محرومان‏‎ ‎‏قیام کند چه باک از حوادث دهر دارد. شما پیروان رسول الله هستید که در راه دین خدا چه‏‎ ‎‏رنجهای طاقتفرسا کشیده و چه زحمتها متحمل گردیده اند. در مکه با آنهمه فشارها و‏‎ ‎‏تهمتها و اهانتها؛ و در مدینه با آنهمه جنگها و دفاعهای خردکننده. ولی آن حضرت و‏‎ ‎‏یاران وفادارش چون کوهی استوار ایستاده و برای اسلام و مسلمانان خدمت می کردند. و‏‎ ‎‏شیعۀ امیرالمؤمنین و فرزندان آن بزرگوار هستید که در راه خداوند هر رنج و تعبی را‏‎ ‎‏استقبال کردند. برادران عزیزم از یاوه گوییها و تهمتها و برچسبهای دشمنان خدا و اسلام و‏‎ ‎‏میهن اسلامی نهراسید که هر چه حجم دروغ پردازیها، که از عقده های دل و رنجهای‏‎ ‎‏شکست سیاسی و نظامی برمی خیزد افزون باشد، دلیل عجز و یأس آنهاست که باید بر‏‎ ‎‏حجم سکونت خاطر و طمأنینۀ قلب و فعالیتهای شما افزوده شود. آنان که به خیال خود‏‎ ‎‏برای ایران دل می سوزانند و به ادعای واهی برای ملت ایران غمناکند، ایرانی را‏‎ ‎‏می خواهند که مستشاران امریکا گردانندگان آن باشند. ایرانِ وابسته و دلبسته به اجنبی را‏‎ ‎‏می خواهند. ایران زمان پهلوی را که غرق فساد اخلاقی و بر باد ده شرف انسانی بود را‏‎ ‎‏می خواهند. ایرانی را که سرپرستش مظلومان را غارت کند و جیب آنان را پر کند و‏‎ ‎‏سرمایه هایش در خدمت طبقات مرفه و بالانشین باشد، و مستمندان و کوخ نشینان در فقر‏‎ ‎‏و محرومیت بسوزند و هیچ کس به فکر آنان نباشد. و بالاخره ایرانی را می خواهند که‏‎ ‎‏به اصطلاح شخص اولش در مقابل رئیس جمهور امریکا چون دریوزگان، گردن کج کند‏‎ ‎‏تا مظلومان را پایمال کند. آن روز ایران را مستقل و زنده می دانند، و امروز که به برکت‏‎ ‎‏اسلام جوانان و کودکان و پیران و خردسالان از هر طبقه بیدار و متحول شدند و همۀ‏‎ ‎‏قید و بندهای استعماری و استثماری را بریدند و با مشت گره کرده امریکا و اذناب او را‏‎ ‎‏از کشور راندند ایران را مرده و وابسته می دانند! و شما ملت عظیم الشأن هستید که باید‏‎ ‎‏چون کوه سر به فلک کشیده در مقابل همۀ مشکلات بایستید و خداوند تعالی با شماست.‏

‏     اینک به تمام متصدیان امور و دست اندرکاران کشور هشدار می دهم که قدر این‏‎ ‎‏جوانان حزب اللهی را بدانید، و از آنان قدردانی کنید و آنان را تشویق نمایید و در آغوش‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 150
‏محبت خود حفظ کنید. اینان بودند که ایران را نجات دادند؛ و از این پس همینها هستند‏‎ ‎‏که انقلاب را پاسداری می کنند، و همینها هستند که با صرف هزینه ای کم در ظرف مدت‏‎ ‎‏کوتاهی با روشن بینی خاص خویش کارهای تعجب آوری نمودند که گمان نمی شد در‏‎ ‎‏ایران بتوان انجام داد. این مغزهای متعهد باید تشویق شوند تا شکوفا گردند. مسئولین‏‎ ‎‏صاحبان اصلی انقلاب را با بهانه های بی اساس پس نزنند تا به جای آنان کسانی را که‏‎ ‎‏وارثان رژیم گذشته و وابستگان فکری آنان هستند جایگزین کنند. البته باید از‏‎ ‎‏متخصصان متعهد یا لااقل غیر معاند استفاده شود، لکن نه به قیمت کنار گذاشتن صاحبان‏‎ ‎‏اصلی انقلاب. چشمها و گوشها را باز کنید که دشمنان حیله بازان کارکشته هستند و ممکن‏‎ ‎‏است از ساده دلی شما استفاده کنند و مراکز حساس را کم کم به دست گیرند و انقلاب را به‏‎ ‎‏سوی غرب یا شرق بغلتانند. خداوند همۀ مسلمانان را از شرّ مخالفان اسلام و غارتگران‏‎ ‎‏کشورهای اسلامی حفظ بفرماید.‏

‏     2ـ پس از جنگ، از مدارس علمی و دانشگاهها، که در حقیقت قلب تپنده و نبض‏‎ ‎‏زنندۀ ملت هستند، شروع می کنیم. می دانیم که این دو مرکز در حقیقت دو شاخه اند از‏‎ ‎‏یک شجرۀ طیبه و دو بازو از یک مقام انسان روحانی؛ که اگر به صلاح گرایند و تعهد‏‎ ‎‏روحانی خود را حفظ کنند و دست در دست هم در صف واحد و در خدمت به حق و‏‎ ‎‏خلق قیام کنند ملت را به کمال خود در دو بعد معنوی و مادی می رسانند و آزادی و‏‎ ‎‏استقلال را در کشور حفظ می کنند و چون سدی محکم و صفی و بنیانی مرصوص در‏‎ ‎‏مقابل تهاجم اجانب و نفوذ فساد ایستاده و ملت و کشور را با قامتی راست و پرچمی‏‎ ‎‏افراشته به سوی ترقی و تعالی سوق می دهند. و خدای نخواسته اگر در هر یک از وظایف‏‎ ‎‏الهی و ملی خود انحراف پیدا کنند، به سر ملت آن می آورند که دانشگاه وابسته در رژیم‏‎ ‎‏وابسته آورد، که اکنون نیز کشور و ملت اسلامی ما از گرفتاریهای آن خارج نشده. و شک‏‎ ‎‏نیست که گرفتاری امروز ما در بعد اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی بلکه در جنگ‏‎ ‎‏تحمیلی و شرارت وابستگان به دو قطب سلطه جو از آثار شوم دانشگاههای مبتلا به غرب‏‎ ‎‏و شرقزدگان ضداسلامی و ضد ملی است.‏


صحیفه امامجلد 19صفحه 151
‏     هجوم مغولانۀ رضاخان به حوزه های اسلامی و شعائر مذهبی، که اشخاصی که آن‏‎ ‎‏روز سیاه را درک کرده اند و به عیان دیده اند می دانند و با وصف و بیان نتوان آن را‏‎ ‎‏منعکس کرد و هجوم بدتر از مغول غربزدگان و شرقزدگان به دانشگاهها و مراکز‏‎ ‎‏آموزشی نوباوگان و جوانان که به کشور و مصالح ملت آن کرد که ملت و کشور را تا‏‎ ‎‏آستانۀ سقوط کشانید، بی انگیزه نبود. کوشش بیش از حد تربیت شدگان در مکاتب غرب‏‎ ‎‏و شرق و نیز مدعیان «ملیگرایی» در ایجاد عداوت بین دو قشر بسیار مؤثر روحانی و‏‎ ‎‏دانشگاهی بی جهت نبود. مأموریت رضاخان برای محو آثار شریعت در سراسر ایران با‏‎ ‎‏فشار و اختناق و قلدری، و خلف خطرناکتر از خودش در محو همان آثار به شکل نوین‏‎ ‎‏آن بود؛ که با تأیید خداوند متعال و ادعیۀ حضرت ولی الله الأعظم ـ ارواحنا لمقدمه‏‎ ‎‏الفداء ـ کوشش و جدیت و جانبازی زن و مرد و کوچک و بزرگ این ملت از شرّ‏‎ ‎‏حکومت طاغوتی وابسته به امریکا و از شرّ غربزدگان و شرقزدگان تا حدی رهانیده شد و‏‎ ‎‏با برقراری حکومت اسلامی، این غرب و شرقزدگان پشت به آن کردند و رو به قبلۀ خود‏‎ ‎‏غرب و شرق نمودند و با قلم و قدم بر ضد حکومت اسلامی با شکلهای مختلف به‏‎ ‎‏جدیت و هیاهو برخاستند. این الهام گیرندگان از شرق و غرب اکثراً با اصل اسلام‏‎ ‎‏مخالفند؛ و استقلال و آزادی را که اسلام بیاورد نمی خواهند و بعضی نیز با کوتاه شدن‏‎ ‎‏دست امریکا مخالفند. منظور از طول کلام آن است که ملت عزیز عموماً و متعهدان و‏‎ ‎‏متخصصان خصوصاً و دولتمردان بالأخص به این دستگاههای آدم ساز و پشتوانۀ‏‎ ‎‏ارزشمند اهمیت ویژه ای دهند و با جان و دل در تقویت و تهذیب آن بکوشند. و‏‎ ‎‏حوزه های معظمۀ علمیه و اساتید محترم در کنار تعلیم قرآن و فقه و مقدماتش، تهذیب‏‎ ‎‏اخلاق و معارف اسلامی را که اساس است با عنایات خاص مورد توجه قرار دهند که اِذَا‏‎ ‎‏صَلَحَ العالِم صَلَحَ العالَم، و إذَا فَسَدَ فَسَد.‏‎[3]‎

‏    ‏‏3ـ قوای محترم سه گانه، که حکومت اسلام و رژیم جمهوری اسلامی هستند، مورد‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 152
‏توجه همگان باید باشند و هر یک را وظایفی الهی است.‏

‏     الف ـ اعضای مجلس محترم شورای اسلامی بحمدالله تعالی در دورۀ دوم نیز‏‎ ‎‏اشخاص محترمی هستند که با تعهد و جدیت خود می توانند خط مشی دولت را هرچه‏‎ ‎‏بهتر تعیین کنند. البته شک نیست که عده ای از آقایان، که شک در خدمتگزاری شان‏‎ ‎‏نسبت به اسلام عزیز و کشور نیست در امور عظیم کشور و گرفتاریهای بسیار پیچیده وارد‏‎ ‎‏نبوده یا کمتر وارد باشند و خود نیز توجه دارند که در مسائل بسیار مشکل یک دولت در‏‎ ‎‏حال انقلاب و کشورِ مورد هجوم قدرتهای بزرگ و کوچک و کارشکنیهای مغرضان و‏‎ ‎‏مفسدان چپ و راست که محتاج به کارشناسان متخصص در رشته های مختلف است،‏‎ ‎‏نمی توان به طور سطحی نظر داد و بدون توجه به تمام مسائل سیاسی و اجتماعی و‏‎ ‎‏انعکاسات داخلی و خارجی آن با سلیقۀ شخصی اظهارنظر کرد و چه بسا چنین نظرهایی‏‎ ‎‏ولو از چند نفر معدود در سرنوشت امت تأثیر منفی گذارد و از این جهت لازم است در‏‎ ‎‏کمیسیونها بویژه کمیسیونهای مهم، چند نفر از متخصصان متعهد که مسائل را روی هم‏‎ ‎‏می سنجند و به مشکلاتِ سخت نظام آگاهی دارند دعوت شود و با مشورت آنان‏‎ ‎‏رسیدگی به امور گردد. و چون مسئلۀ اسلام و حکومت الهی در کار است، مسامحه در این‏‎ ‎‏امور چه بسا خللی وارد آورد که جبران آن مشکل یا غیر ممکن شود و مسئولیت آن در‏‎ ‎‏پیشگاه خداوند بزرگ عظیم باشد. مسئلۀ حفظ نظام جمهوری اسلامی در این عصر و با‏‎ ‎‏وضعی که در دنیا مشاهده می شود و با این نشانه گیریهایی که از چپ و راست و دور و‏‎ ‎‏نزدیک نسبت به این مولود شریف می شود، از اهمّ واجبات عقلی و شرعی است که هیچ‏‎ ‎‏چیز به آن مزاحمت نمی کند؛ و از اموری است که احتمال خلل در آن عقلاً منجز است.‏‎ ‎‏حضرات وکلای محترم که بحمدالله به جمهوری اسلامی تعهد دارند، در نطقهای قبل از‏‎ ‎‏دستور و در مباحثات در حال دستور با کمال دقت مواظب جملات خود و کیفیت ادای‏‎ ‎‏آن باشند، که خدای نخواسته به مسلمانی بلکه انسانی توهین نشود و شخصیتی ساقط‏‎ ‎‏نگردد و کسی مظلوم واقع نشود. البته انتقاد سالم و سازنده بدون اغراض شخصیه و‏‎ ‎‏خدای نخواسته انتقامجویی لازم است و مفید و موجب رشد و تعالی است. و هر کس در‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 153
‏نزد وجدان خود تشخیص رفتار و گفتار و نوشتار خود را می دهد و همه چیز در محضر‏‎ ‎‏مقدس حق تعالی واقع می شود. حجم عظیم کارهای قوۀ قضاییه و عظیمتر قوۀ مجریه را‏‎ ‎‏در پیش خود مجسم فرمایید و خود را به جای مسئولین در هر یک از محاکم قضایی و‏‎ ‎‏امور اجرایی قرار دهید تا معلوم شود امر و نهی و اشکال و انتقاد آسان است، لکن عمل و‏‎ ‎‏حل صد در صد با اینهمه گرفتاریهای در حال انقلاب از عهدۀ هیچ کس بر نمی آید.‏‎ ‎‏اعضای محترم مجلس انقلابهای تاریخ را در نظر بگیرند، با انقلاب اسلامی ایران مقایسه‏‎ ‎‏نمایند، تا عظمت اعجازآسای این انقلاب و حجم فعالیتهای شایستۀ قوای سه گانه را بهتر‏‎ ‎‏توجه کنند. شوروی امروز هم پس از انقلاب به اصطلاح توده ای اش در کشاورزی‏‎ ‎‏نتوانسته است خودکفا باشد و اگر امریکا راه ارزاق را به روی آنان ببندد شاید به زانو‏‎ ‎‏دربیاید. شما انفجارات، ترورها، اعتصابات، و سرقتها و شرارتها را در سطح دنیا حتی در‏‎ ‎‏کشورهایی که از نظر صوری پیشرفت کرده اند مثل انگلستان و فرانسه و حتی امریکا را در‏‎ ‎‏نظر بگیرید و با انصاف حکم کنید. افرادی که با چند شکواییه از چند یا چندین نفر گمان‏‎ ‎‏می کنند مردم ناراضی هستند، در اشتباهند. زیرا امروز دامنۀ اعتصابات و تظاهرات عظیم‏‎ ‎‏در سطح دنیا مانند اعتصاب چندین ماهۀ انگلستان، این مهد به اصطلاح تمدن و سیاست‏‎ ‎‏و قدرت، کارها را فلج نموده و تظاهرات و مخالفتهای بسیاری در فرانسه و سایر‏‎ ‎‏کشورهای به اصطلاح متمدن صورت می گیرد. و یا مخالفتهای احزاب با دولتهایی مثل‏‎ ‎‏هند و پاکستان به صورت گسترده ای به چشم می خورد. ولی بحمدالله در ایران که مبتلا به‏‎ ‎‏مخالفت کشورهای کوچک و بزرگ است، کارگران عزیز و متعهد ما همچنان به کار و‏‎ ‎‏تلاش و سازندگی ادامه می دهند و هر گونه توطئه ای را قبل از وقوع در نطفه خفه‏‎ ‎‏می سازند و اجازه نمی دهند که دستهای استکبار کارخانجات را به اعتصاب بکشانند.‏‎ ‎‏آقایان دست اندرکاران در هر مقام و هر شغل هستید با قدرت روحی و قوت ایمان و اتکا‏‎ ‎‏به خداوند متعال ـ جَلّت قُدرته ـ و اعتماد به ادعیۀ حضرت بقیة الله ـ روحی له الفداء ـ برای‏‎ ‎‏حفظ نظام الهی جمهوری اسلامی به پیش روید و از تبلیغات و هیاهوهای رسانه های‏‎ ‎‏گروهی که گاه کاهی را کوه می کنند نهراسید که خداوند تبارک و تعالی با شماست وَ کَفَی‏
صحیفه امامجلد 19صفحه 154
‏بِهِ وَکیلاً.‏‎[4]‎

‏و اما شورای محترم نگهبان، که حافظ احکام مقدس اسلام و قانون اساسی هستند، مورد‏‎ ‎‏تأیید اینجانب می باشند. و وظیفۀ آنان بسیار مقدس و مهم است. و باید با قاطعیت به‏‎ ‎‏وظایف خود عمل نمایند. البته توجه به اهمیت حفظ نظام جمهوری دارند که با آن هیچ‏‎ ‎‏حکم و امری مزاحمت نمی کند و برای حفظ آن از هیچ کوششی نباید مضایقه کرد و‏‎ ‎‏معلوم است آقایان با تعهدی که دارند تحت تأثیر هیچ جوّی واقع نمی شوند. ان شاءالله ‏‎ ‎‏مؤید باشند.‏

‏     ب ـ قوۀ محترم قضاییه از آنجا که با اعراض و اموال مردم سر و کار دارد، حائز اهمیت‏‎ ‎‏فراوان است و جمهوری اسلامی وارث به اصطلاح یک دادگستری و قضاوت عاری از‏‎ ‎‏احکام اسلام و متکی به قضاوت اجنبی، با آن شرایط بسیار سنگین و مهمی که برای‏‎ ‎‏قضات و قضاوت در شرع اسلام اعتبار شده است گردید؛ که تغییر و تحول در آن، ولو به‏‎ ‎‏طور ابتدایی، از مشکلات عظیم بود. و چون حوزه های علمیه، که باید قاضی‏‎ ‎‏جامع الشرایط تحویل دهند، از همۀ امور بویژه قضاوت به طور مأیوسانه بر کنار بودند،‏‎ ‎‏همت علمای اعلام و فقهای بزرگ مصروف به کتب عبادی فقه و بعضی کتب معاملات‏‎ ‎‏گردید و از تحویل صدها قاضی، قاضی جامع الشرایط، عاجز بودند. ناچار برای کوتاه‏‎ ‎‏کردن دست قضات بی اعتنا به احکام اسلام و احیاناً ضد اسلام از اعراض و نفوس ملت و‏‎ ‎‏معطل نماندن قضاوت که موجب هرج و مرج و هجوم به اعراض و اموال می گردید،‏‎ ‎‏عده ای از فضلای متدین که مسائل قضا را ولو تقلیداً می دانستند مجاز در امر قضاوت‏‎ ‎‏شدند و از حوزه ها خواسته شد که در تربیت قضات عنایت بیشتری کنند که این امر مهم‏‎ ‎‏حیاتی به وجه شایسته ولو در درازمدت تحقق یابد. و با جدیت شورای محترم قضایی‏‎ ‎‏تاکنون پیشرفتهای چشمگیری شده است لکن کافی نیست. و لهذا از حوزه های علمیه‏‎ ‎‏تقاضا می شود که در این امر اهتمام بسیار نمایند که این واجب مهم کفایی به حد کفایت‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 155
‏برسد. و از شورای محترم قضایی تقاضا می شود که در انتخاب قضات، چه آنان که به حد‏‎ ‎‏صلاحیت رسیده اند و چه آنان که به طور مجاز مشغول می شوند، حد اعلای دقت را‏‎ ‎‏بفرمایند. چنانچه لازم است اشراف بر کیفیت اعمال قضات محترم تا حد امکان داشته‏‎ ‎‏باشند و اگر خلافی اشتباهاً شده باشد جبران نمایند و اگر احیاناً خدای نخواسته به طور‏‎ ‎‏عمد بوده، با قاطعیت و شدت عمل با آنان رفتار نمایند و نگذارند اشخاص نفوذی‏‎ ‎‏غیر متعهد این دستگاه مقدس اسلامی را آلوده نمایند. و دربارۀ زندانیان عنایت خاص‏‎ ‎‏داشته باشند که نه از مستحق حدود و تعزیرات شرعیه از مجازات الهیه بدون مجوز‏‎ ‎‏شرعیه صرف نظر کنند و نه خدای نخواسته غیر مستحقی مظلوم واقع شود. نه‏‎ ‎‏ساده اندیشی کنند که منحرفین و مفسدین رها شده و به فساد خود ادامه دهند و نه کسانی‏‎ ‎‏که چنین نیستند حتی یک روز دربند باشند. قاضی پس از شرایط معتبرۀ شرعیه باید در‏‎ ‎‏اجرای موازین قضایی سخت و صُلب‏‎[5]‎‏ باشد. نه تحت تأثیر عواطف و جوسازیهای‏‎ ‎‏بیمورد واقع شود و از اجرای احکام خدا سرپیچد و نه با جوسازیهای منحرفان و‏‎ ‎‏انتقامجویان، برخلاف موازین الهی از رحمت بر بندگان خدا دریغ کند که هر دو طرف‏‎ ‎‏افراط و تفریط برخلاف عدل الهی است و آقایان شورای قضایی و قضات محترم در‏‎ ‎‏سراسر کشور باید احراز کرده باشند که در هر صورت از تبلیغات باطل و تهمتها و افتراها‏‎ ‎‏در امان نیستند. بنابراین، اعتنا به این امور و خدای نخواسته خروج از اعتدال و عدالت‏‎ ‎‏الهی و صراط مستقیم انحراف است و اجتناب از آن، وظیفۀ الهی است.‏

‏     ج ـ قوۀ محترمۀ مجریه، که مسئولیت آن بسیار زیاد و حجم عملش عظیم می باشدو در‏‎ ‎‏صورت صحت و شایستگی عمل و خلوص نیت و دلسوختگی برای کشور و ملت تحت‏‎ ‎‏رنج وستم در طول تاریخ و خدمت به همۀ ملت بویژه طبقات محروم و ضعیف که در‏‎ ‎‏حقیقت سنگینی بار انقلاب از زمان ستمشاهی تا زمان پیروزی و تا امروز به عهدۀ آنان‏‎ ‎‏است و همه مرهون آنان هستیم، کار ارزشمندی است که بُعد معنوی آن را جزخداوند‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 156
‏تبارک وتعالی کسی نمی تواند به سنجش درآورد و در صورت تصدی برای آرمانهای‏‎ ‎‏شیطانی و اطاعت از نفس امّارۀ بالسوء و عمل برای سود خود ولو به زیان کشور اسلامی و‏‎ ‎‏ملت مظلوم،عواقب دنیا و آخرت آن را کسی جز ذات باری تعالی نمی تواند پیش بینی‏‎ ‎‏کند.‏

‏     و هان! ای متصدیان و دولتمردان از ردۀ به اصطلاح بالا تا پایین، بهوش باشید که در‏‎ ‎‏دوراهی سعادت و شقاوت قرار دارید. طریق اعوجاجی، شیطان است و طریق مستقیم‏‎ ‎‏«الله »تبارک و تعالی. توجه کنید و بسیار توجه که همه وهمه در محضر مبارک حق هستید‏‎ ‎‏واعمال قلبیه وقالبیه و خاطرات روحیه و لغزشهای عملیه همه در حضور اوست. اگر به‏‎ ‎‏واسطۀ سوء مدیریت و ضعف فکرو عمل شما به اسلام و مسلمین ضرری و خللی واقع‏‎ ‎‏شود و خود می دانید و به تصدی ادامه می دهید،مرتکب گناه عظیمی و کبیرۀ مهلکی‏‎ ‎‏شده اید که عذاب بزرگ دامنگیرتان خواهد شد. هر یک در هر مقام احساس ضعف در‏‎ ‎‏خود می کند،چه ضعف مدیریت و چه ضعف اراده از مقاومت در راه هواهای‏‎ ‎‏نفسانی،بدون جوسازی، دلاورانه و با سرافرازی نزد صالحان از مقام خود استعفا کند که‏‎ ‎‏این عمل صالح و عبادت است. و هر کس خود را مدیر ومدبّر و خدمتگزار برای خلق‏‎ ‎‏خدا می داند کناره گیری او در این زمان پشت به خلق و خدای خلق است،مگر آنکه‏‎ ‎‏خدمتگزاری بهتر یا همطراز او جایگزین او معرفی شود. دولت بدون گزینش اشخاص‏‎ ‎‏متعهد و متخصص در رشته های مختلفه موفق نخواهد شد و دولتمردان در گزینش‏‎ ‎‏همکاران به کاردانی و تعهد آنان و بهتر خدمت کردن آنها به کشور و در منافع ملت بودن‏‎ ‎‏آنان تکیه کنند تا در پیش حق تعالی و ملت رو سفید باشند و در امور موفق باشند،نه بر‏‎ ‎‏دوستی و آشنایی و حرف شنوی بی تفکر و تأمل که این رویّه موجب ناکامی در خدمت‏‎ ‎‏به کشور است. دوست خوب برای دست اندر کاران آن است که در پیشرفت امور محوله‏‎ ‎‏به آنان مؤثر باشد و در خدمت ملت باشد، نه در خدمت آنان، هر که و هر چه خواهد بود.‏‎ ‎‏دولتمردان از دانشمندان و متخصصان متعهد استمداد کنند تا راز موفقیت را به دست‏‎ ‎‏آورند. دولتمردان با رویّه و فکر واحد برای رسیدن به آنچه صلاح اسلام و کشور است‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 157
‏به پیش روند. و این سیاست صحیح اسلامی است. و خدای نخواسته در سیاست بازیهای‏‎ ‎‏گروهی وارد نشوند که با ناکامی مواجه می شوند. دولت چنانچه کراراً تذکر داده ام‏‎ ‎‏بی شرکت ملت و توسعۀ بخشهای خصوصی جوشیده از طبقات محرومِ مردم و همکاری‏‎ ‎‏با طبقات مختلف مردم با شکست مواجه خواهد شد. کشاندن امور به سوی مالکیت‏‎ ‎‏دولت و کنار گذاشتن ملت، بیماری مهلکی است که باید از آن احتراز شود و در این‏‎ ‎‏موضوع گزارشهای مختلفی می رسد و هیأت دولت موظف است این امر را به طور‏‎ ‎‏همگانی گزارش دهد و کیفیت عمل را در اختیار عموم گذارد و این امر را جدی تلقی‏‎ ‎‏کند. و تذکر این نکته مهم است که دخالت دادن کسانی که در امور تجارت واردند،از‏‎ ‎‏بازاریان محرومیت کشیده و درد اسلام و انقلاب چشیده تا متخصصان وارد و مسلمان و‏‎ ‎‏متعهد از امور ضروری است. دولت و این دوستان باید دقیقاً توجه کنند که آزادیِ بخش‏‎ ‎‏خصوصی به صورتی باشد تا هرچه بهتر بشود به نفع مردم محروم و مستضعف کارکرد؛ نه‏‎ ‎‏چون گذشته تعدادی از خدا بی خبر در تمام امور تجاری و مالی مردم سلطه پیدا کنند.‏

‏     باز هم موضوع مهم خدمت به محرومان و دورافتادگان را تذکر می دهم. با آنکه‏‎ ‎‏می دانم در این سالهای محدود با گرفتاریهای بیشمار عظیمی که کشور و دولت‏‎ ‎‏خدمتگزار با آنها مواجه بود،حجم خدمتهایی که به روستاییان در تمام زمینه ها شده است‏‎ ‎‏چشمگیر و اعجاب آور است و دولت حقاً و انصافاً در این امر توفیق بسیار داشته است که‏‎ ‎‏با مقایسه با کارهای در طول رژیمهای سابق می توان یافت،لکن باز کافی نیست و حق‏‎ ‎‏محرومان به آن نحو که دلخواه است ادا نشده؛ البته نه از باب قصور ‏‏[‏‏و‏‏]‏‏ تقصیر، بلکه از‏‎ ‎‏جهت حجم احتیاجات و گسترش فوق العادۀ آن. و اشکال تراشان اگر معاند باشند حرفی‏‎ ‎‏نیست و اگر متعهد باشند و دلسوز باید گفت دستی از دور بر آتش دارند. امید است دولت‏‎ ‎‏با تمام توان خدمت خود را تعقیب و از خداوند تعالی توفیق خدمت طلب کند و تمام این‏‎ ‎‏امور مرهون آن است که دولت یکپارچه و بدون اختلاف درونی وبا تعهد اوقات خود را‏‎ ‎‏صرف در مسائل مهم کلیدی که مشکل گشای امور باشد نماید ؛ و در امور مهمه نیز‏‎ ‎‏مهمترین را بیشتر و سریعتر مورد توجه قرار دهد. و وزرای محترم هر یک با چشم‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 158
‏برادری ایمانی به هم بنگرند و در مشکلات پشتیبان هم باشند. و ملت عزیز پشتیبان دولت‏‎ ‎‏و سایر ارگانها باشند،که بدون پشتیبانی همه جانبه توقع پیشرفت از دولت بیموقع است. وبا‏‎ ‎‏اتکال به خداوند تعالی،که در مشکلات بزرگ عنایتهای غیبی را فرموده،بدانند که تا‏‎ ‎‏ملت و دولت به تعهد خود در نصرت به دین خدا و به بندگان او پابرجا باشند، نصرت خدا‏‎ ‎‏ادامه دارد: ‏إن تَنصُروا الله یَنصُرکُم و یُثَبِّت اَقدَامَکُم.‎[6]‎

‏    ‏‏4ـ رسانه های گروهی،بویژه صدا و سیما،این مراکز آموزش و پرورش عمومی‏‎ ‎‏می توانند خدمتهای گرانمایه ای را به فرهنگ اسلام و ایران نمایند. بنگاههایی که‏‎ ‎‏شب و روز، ملت در سراسر کشور با آنها تماس سمعی و بصری دارند،چه مطبوعات در‏‎ ‎‏مقالات ونوشتارهای خود و چه صدا و سیما در برنامه ها و نمایشنامه ها و انعکاس هنرها و‏‎ ‎‏انتخاب فیلمها و هنرهای آموزنده باید همت گمارند و بیشتر کار کنند ؛ و از گردانندگان و‏‎ ‎‏هنرمندان متعهد بخواهند تا در راه تربیت صحیح و تهذیب جامعه وضعیت تمام قشرها را‏‎ ‎‏در نظر گرفته،و راه و روش زندگی شرافتمندانه و آزادمنشانه را با هنرها و نمایشنامه ها به‏‎ ‎‏ملت بیاموزند،و از هنرهای بدآموز و مبتذل جلوگیری کنند. ملت عزیز در طول پنجاه‏‎ ‎‏سال سیاه اخیر گرفتار مجلات و روزنامه های تخریب کننده و فاسد کنندۀ نسل جوان و از‏‎ ‎‏آنها بدتر سینماها و رادیو ـ تلویزیون بود که با برنامه های خود ملت را به حد وافر در‏‎ ‎‏آغوش غرب و غربزده ها غلتانید و ضررهای رسانه های گروهی از خرابیهای توپ و‏‎ ‎‏تانکهاو سلاحهای مخرب بالاتر و بدتر است چه که ضررهای سلاحها گذراست، و‏‎ ‎‏ضررهای فرهنگی باقی و به نسلهای بعد انتقال پیدا می کند. چنانچه دیدید و می بینید. و‏‎ ‎‏اگر نبود لطف خاص خداوند منّان و تحول برق آسای ملت در سراسر کشور،نمی دانیم‏‎ ‎‏سرانجام اسلام و کشور به کجا کشیده می شد. امروز نیز که از تفالۀ آن رژیم فاسد عددی‏‎ ‎‏باقی مانده است اگر به طور قاطع با آنان برخورد نشود،خطر ولو در درازمدت کشور را‏‎ ‎‏تهدید می کند و سهل انگاری در این امور ساده اندیشی است. و بر متعهدان است که‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 159
‏کوشش کنند و از انحرافات، گرچه جزئی باشد جلوگیری نمایند و باید عرض کنم که‏‎ ‎‏اخبار رادیو ـ تلویزیون ناقص است و محتاج به عنایت بیشتر.‏

‏     5ـ با تشکر فراوان از ملت بسیار عزیز که در سالهای طولانی قبل از انقلاب و در حال‏‎ ‎‏پرهیجان انقلاب و پس از پیروزی تا امروز با همۀ فداکاریها و جانبازیها و سختیها و‏‎ ‎‏فشارها در صحنه حاضر و از اسلام بزرگ و میهن عزیز دفاع نموده و در جبهه ها و پشت‏‎ ‎‏جبهه ها چون سدی آهنین ایستاده اند تقاضا دارم که بسیار بیدار و هوشیار و مراقب باشند‏‎ ‎‏که در این صفوف فشردۀ الهی شیاطین رخنه نکنند و تخم نفاق و اختلاف نیفشانند که این‏‎ ‎‏دست پروردگان غرب و شرق و این وارثان رژیم ستمشاهی و این محروم شدگان از‏‎ ‎‏دسترنج ملت و ذخایر کشور در کمینند و در صدد اختلاف افکنی و با قلم و زبان خود از‏‎ ‎‏هیچ افترا و تهمت در راه شکست جمهوری اسلامی و رسیدن به مطامع کثیف خویش‏‎ ‎‏فروگذار نمی کنند و با شایعه افکنیها و دغلبازیها و دروغ پردازیها می خواهند در وحدت‏‎ ‎‏شما که وحدت الهی است خلل ایجاد کنند و از ساده دلی بعضیها استفاده کنند. هان!ای‏‎ ‎‏ملت عزیز، که پرچم پر افتخار اسلام را به اهتزاز درآورده و سکوت مظلومان را در مقابل‏‎ ‎‏ستمگران و قلدران شکسته و متحول به فریاد و پرخاش کردید و ندای «الله اکبر» اسلام را‏‎ ‎‏با امواج فرستندگان غیبی به اقصی بلاد جهان رساندید، بهوش باشید و به عهد خود به‏‎ ‎‏پیشگاه مقدس خداوند پابرجا باشید که شکست اسلام خدای نکرده در ایران دفن‏‎ ‎‏معنویات و احکام مقدس اسلام است. بهوش باشید که موریانه های موذی،این ایادی‏‎ ‎‏استکبار جهانی درصدد رخنه کردن در صفوف شما هستند. دستهای وحدت را به هم‏‎ ‎‏دهید و بازو به بازوی هم یکدل و یک جهت این هدیۀ الهی را، که پس از قرون متمادی‏‎ ‎‏به شما عطا فرموده قدردانی و حفظ کنید و از نقصها و کمبودها که لازمۀ هر انقلابی است‏‎ ‎‏و در انقلاب شما به برکت اسلامی و مردمی بودن از همه کمتر است، به خود سستی راه‏‎ ‎‏ندهید، که با خواست خداوند منّان با پیروزی شما همه چیز اصلاح می شود.‏

‏     بارالها ،از الطاف بیکران تو شکرگزاریم؛ گرچه شکر ما و همۀ موجودات در مقابل‏‎ ‎‏نعمتهای بی انتهای تو ناچیز است. خداوندا،اگر عنایات تو نبود ما قدمی به سوی پیروزی‏

صحیفه امامجلد 19صفحه 160
‏نمی توانستیم برداریم. هرچه هست از توست و همۀ قدرتها شیران عَلم هستند.‏‎[7]‎‏ ما کور‏‎ ‎‏دلان را از خودخواهی و خود بینی حفظ و اسلام عزیز را تو خود قوّت و عظمت ده و‏‎ ‎‏مسلمین بویژه علما و دانشمندان و دولتمردان را به وظایف خود آگاهی مرحمت فرما و‏‎ ‎‏اتحاد بین مسلمین را به دست توانای خود ایجاد فرما و به ملت متعهد شجاع ایران هرچه‏‎ ‎‏بیشتر قدرت و استقامت عنایت فرما و به نیروهای مسلح اسلام در جبهه ها و پشت جبهه ها‏‎ ‎‏پیروزی کامل عنایت فرما و به شهدای اسلام بویژه شهدای جنگ تحمیلی رحمت و‏‎ ‎‏تقرب به درگاه خود مرحمت و به آسیب دیدگان عزیز صحت و عافیت و اجر شهدا‏‎ ‎‏عنایت کن و به اسرا و مفقودین صبر و رهایی نصیب فرما و به بازماندگان شهدا و نزدیکان‏‎ ‎‏آسیب دیدگان و مفقودین بردباری و اجر مرحمت فرما.‏

‏     صلوات و سلام بر پیامبران عِظام ـ سیّماأفضلهم و خاتمهم ـ و سلام وتحیت بر امامان‏‎ ‎‏معصوم، بویژه مولانا، بقیة الله ـ ارواحنا فداه ـ. والسلام علی عبادالله الصالحین.‏

‏روح الله الموسوی الخمینی‏

‎ ‎

صحیفه امامجلد 19صفحه 161

  • ـ سورۀ ابراهیم، آیۀ 20: «و آن امر بر خداوند گران و دشوار نیست».
  • ـ بخشی از آیۀ 55 سورۀ ذاریات: «بدرستی که تذکر و یادآوری به مؤمنان سود رساند».
  • ـ آنگاه که عالِم صالح شد، جهان صالح می شود؛ و هرگاه فاسد گردید، جهان فاسد می شود.
  • ـ اشاره به آیۀ 132 سورۀ نساء: «وَ للّه ِ ما فِی السَّمواتِ وَ مَا فِی الاَرضِ وَ کَفی بِاللّه ِ وَکیلاً» آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست و خدا به تنهایی نگهبانی خلق را کافی است.
  • ـ سخت، شدید، درشت و قوی.
  • ـ بخشی از آیۀ 7 سورۀ محمد ص: «اگر خدا را یاری کنید، او شما را یاری و گامهایتان را استوار می کند.»
  • ـ اشارت است به شعر معروف مولانا: « ما همه شیریم ،شیران عَلم / حمله مان از باد باشد دم به دم».