سخنرانی
زمان: صبح 27 فروردین 1364 / 25 رجب 1405
مکان: تهران، جماران
موضوع: اصلاح دانشگاه و تلاش برای رهایی از وابستگی فرهنگی
حضار: فاضل، ایرج (وزیر فرهنگ و آموزش عالی) و معاونان
بسم الله الرحمن الرحیم
لزوم اصلاح و اسلامی نمودن دانشگاه
از شما آقایان که قدمهای مثبتی برداشته اید تشکر می کنم. امیدوارم احساس کرده باشید که همۀ دردهای ایران از دانشگاه شروع شده است. دانشگاه، تلخیهایی داشت که به این زودیها رفع نمی شود. جدیت و فداکاری لازم دارد تا دانشگاه، دانشگاه بشود. دانشگاهی که حق نداشت از مصالح ایران و اسلام صحبت کند، دانشگاهی که نماز خواندن در آن عیب بود، دانشگاهی که تمام گرفتاریهای ما منشأش در آن بود، دانشگاه نبود. شما باید کوشش کنید و دانشگاه را اصلاح کنید، و احساس کنید که اسلام است که می تواند دانشگاه را اصلاح کند. و اصلاح دانشگاه زمانی آسان است که فرزندانمان را از دورۀ دانش آموزی زیر نظر بگیریم، که اگر فرزندانمان در کودکی درست تربیت شدند، دانشگاه زحمتش کمتر می شود.
خودباوری دانشگاهیان در استقلال کشور
امیدوارم با کوشش اساتید و معلمین، وضع به صورتی درآید که فردی که دورۀ درسی اش تمام شد، فردی متعهد بار آمده باشد، فردی که بداند باید برای کشورش خدمت کند و کاری به رضایت کشورهای بیگانه نداشته باشد. شما می دانید بیشتر کسانی که در دانشگاه بزرگ شده اند در عین حال که بعضی از آنان نماز هم می خوانند ولی معتقدند ایران باید زیر نظر کشورهای بیگانه باشد. می گویند ایران نمی تواند خودش را اداره کند. آیا ایرانی که با تمام فشارها خودش را حفظ کرده و انقلابش را به کشورهای
صحیفه امامجلد 19صفحه 222
دیگر صادر و ملتهای دیگر را بیدار نموده است، نمی تواند خودش را اداره کند؟ چرا! باید کاری کنید که دانشگاههایمان روش توده های مردم را داشته باشد که اگر ملتی چیزی را خواست، خلافش را نمی توان بر آن تحمیل کرد. شما ملاحظه کنید توده های میلیونی ما چگونه منقلب شده اند و به این معنا توجه کرده اند که باید در مقابل قدرتها بایستند. دانشگاه باید مرکز رشد چنین امری باشد که متأسفانه نبوده است.
امیدوارم با زحمت شما آقایان و شورایعالی انقلاب فرهنگی، دانشگاهی پیدا کنیم که دانشگاه مردم باشد، نه دانشگاه خارج. ما باید طوری جوانانمان را تربیت کنیم که مسلمانان دیگر کشورها بفهمند که تربیت در اینجا مفید است. و این را بدانید که اگر دانشگاه درست کار کرد و خود را به دنیا عرضه نمود و مردم دنیا فهمیدند که دانشگاه ایران برای خودش کار می کند، نه برای خارج، قهراً مسلمانان دیگر کشورها به اینجا خواهند آمد.
اصلاح کشور در گرو اصلاح دانشگاه
دانش تنها فایده ندارد، بلکه دانش و تعهد با هم اند که می توانند انسان را به جایی برسانند که محتاج دیگران نباشد و پیش خدا آبرومند باشد. البته این کار مشکلات و ناگواریهایی دارد، هرکس بخواهد کار مثبتی انجام دهد، این طور نیست که همه از آن کار خوششان بیاید و آن را بپسندند. ممکن است کار حقی هم در ذایقۀ دسته ای تلخ بیاید، ولی کسی که دنبال حق می رود و برای رضای خدا کار می کند نباید به فکر این باشد که به او چه گفته اند، یا چه می گویند؛ باید خدا را در نظر بگیرد و برای خدا کار کند. هر کس هر چی می خواهد بگوید، کار خوب هم مخالف دارد. شما فکر این باشید که کارتان خوب و پیش خدا آبرومند باشد، وقتی در این فکر بودید خدا هم شما را همراهی می کند و مشکلاتتان را اصلاح می نماید، که اگر دانشگاه اصلاح شد، کشور اصلاح می شود. من به شما دعا می کنم که خدا شما را تأیید و موفق کند.
والسلام علیکم و رحمة الله
صحیفه امامجلد 19صفحه 223