تلاشهای کارساز احمد در نوفل لوشاتو

□ تلاشهای کارساز احمد در نوفل لوشاتو:

‏ ‏

113

‏ ‏

‏ ‏‏یادگار عزیز امام خمینی با کوله‌باری افتخارانگیز از‏‎ ‎‏سالها تجربه رویارویی با رژیم پهلوی در ایران و با پشتوانه‏‎ ‎‏اندوخته‌های معنوی و علمی که سالها در حوزۀ علمیه قم فرا‏‎ ‎‏گرفته بود، همراه با مهاجرِ بزرگِ انقلابِ رهائیبخشِ اسلام در‏‎ ‎‏مهرماه 1357 بغداد را به قصد پاریس ترک گفت تا در‏‎ ‎‏بزرگترین تحول فرهنگی و سیاسی جهانِ اسلام، رهبر انقلاب‏‎ ‎


کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 113
‏را یاوری و همراهی کند. مطالعات سیاسی و اجتماعی احمد‏‎ ‎‏و شناخت دقیقی که وی از ماهیت گروههای سیاسی موجود‏‎ ‎‏در عرصه آن روز ایران داشت و تیزبینی و فراست منحصر به‏‎ ‎‏فرد او سبب شدند تا وی در این مقطع حساس از تاریخ‏‎ ‎‏انقلاب، اساسی‌ترین نقش خویش را در تحکیم رهبری امام‏‎ ‎‏خمینی ایفا کند. بر آگاهان به تاریخ حوادث انقلاب اسلامی‏‎ ‎‏پوشیده نیست که بعد از قیام 15 خرداد در سال 42،‏‎ ‎‏مهمترین و بحرانی‌ترین مقطع از تاریخ انقلاب مربوط به‏‎ ‎‏همین دوران و حوادث سال 57، بخصوص ماههای نزدیک به‏‎ ‎‏پیروزی انقلاب اسلامی می‌باشد. در این ایام از یکسو رژیم‏‎ ‎‏شاه و حامی اصلی آن آمریکا و همپیمانان اروپایی او برای‏‎ ‎‏پیشگیری از سقوط رژیمی که بیش از سه دهۀ متوالی حافظ‏‎ ‎‏منافع نامشروعِ دولتهای غربی در منطقۀ استراتژیک‏‎ ‎‏جغرافیایی جهان، به عنوان ژاندارم و حافظ منافع غرب در‏‎ ‎‏خلیج فارس انجام وظیفه کرده بود و اینک در برابر فریادهای‏‎ ‎‏سیل‌آسای جمعیتی که از دورافتاده‌ترین نقاط ایران گرفته تا‏‎ ‎‏پایتخت کشور به ندای انقلابی مرجع و امامشان لبیک گفته و‏‎ ‎‏بپاخاسته بودند، رو به فروپاشی نهاده بود، از هیچ کوششی‏‎ ‎‏دریغ نمی‌ورزیدند. پیروزی امام خمینی و از دست دادن‏‎ ‎‏رژیم دست‌نشاندۀ شاه و فروپاشی نظام سلطنت در ایران،‏‎ ‎‏ برای آمریکا و جهان غرب به منزلۀ زلزله‌ای بود که نه تنها‏‎ ‎‏دروازۀ امنیت غارتگری‌های آنان را فرو می‌ریخت بلکه امواج‏‎ ‎
کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 114
‏غیر قابل کنترل آن، ثبات دیگر رژیمهای دست‌نشانده در‏‎ ‎‏بلاد اسلامی را به شدت متزلزل می‌ساخت. از اینرو هر چه‏‎ ‎‏زمان به ماههای پایانی عمر سلطنت شاه در سال 57 نزدیکتر‏‎ ‎‏می‌شد، آثار اضمحلال در ارکان رژیم آشکارتر می‌گردید و‏‎ ‎‏بر حجم تلاشهای پشت پردۀ دولتهایِ حامی شاه و طراحی‏‎ ‎‏توطئه‌های خطرناک برای انحراف در مسیر نهضت نیز‏‎ ‎‏افزوده‌تر می‌گردید که نمونه‌هایی از این تلاشهای ناموفق را‏‎ ‎‏در مجموعه اسناد بدست آمده از لانۀ جاسوسی آمریکا‏‎ ‎‏بخوبی مشاهده می‌کنیم.‏‎[1]‎‏ برقراری تماس و ارتباط با گروهها‏‎ ‎‏و جریانات سیاسی مخالف خط مشی امام و بزرگنمایی‏‎ ‎‏چهر‌ه‌هایی از روحانیون وابسته و احزاب سیاسی به منظور‏‎ ‎‏ایجاد شکاف در صفوف مردم، ایجاد آشوب و بلوا، تغییر‏‎ ‎‏مهره‌ها و سیاستها در درون رژیم به منظور فریب افکار‏‎ ‎‏عمومی و طراحی کودتای خونین نظامیان در صورت سقوط‏‎ ‎‏رژیم شاه، بخشی از این تلاشها بوده است. و در سوی دیگر‏‎ ‎‏در این ایام، به برکت قیام جانانۀ ملت ایران، سران و اعضای‏‎ ‎‏احزاب و گروههای سیاسی از زندان آزاد گردیده و برای‏‎ ‎‏سامان دادن به تشکیلات متلاشی شده خود و بهره‌برداری از‏‎ ‎‏شرایط پیش آمده به تکاپو افتاده بودند و همزمان با آن، صدها‏‎ ‎‏گروه و گروهک نوظهور با اسمهای رنگارنگ و فریبنده در‏‎ ‎‏همین ایام اعلام موجودیت می‌کردند. اینان بدون آنکه‏‎ ‎‏کمترین ارتباطی با قیام اخیر ملت ایران و هدفهای اسلامی و‏‎ ‎
کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 115
‏رهبری آن داشته باشند ادعای میراثخواری انقلاب را داشتند. ‏

‏دقیقاً در همان شرایطی که جوانان و زنان و مردان مؤمن‏‎ ‎‏ایرانی بر اساس پیامهای پی در پی رهبری انقلاب در خیابانها‏‎ ‎‏و کوچه‌ها در برابر تانکها و مسلسلهای مأمورین رژیم‏‎ ‎‏جانفشانی می‌کردند، اینان مطبوعات را جولانگاه خود‏‎ ‎‏ساخته و از مبارزات موهوم گذشتۀ خود سخن می‌گفتند. در‏‎ ‎‏چنین اوضاع و احوال و در حالی که طوفانهای تخریب و‏‎ ‎‏امواج توطئه‌ها و تبلیغات مسموم فضا را به شدت آشفته و‏‎ ‎‏مبهم ساخته بود، مردی هجرت کرده بدانسوی عالم و از قلب‏‎ ‎‏اروپا، با دم مسیحایی خویش افسونهای دسیسه‌ها را در هم‏‎ ‎‏می‌پیچید. او با رهبری اعجاب‌انگیز خود که تنها نمونه آنرا‏‎ ‎‏در نهضتهای انبیاء سراغ داریم، پیش از آنکه تصمیمهای‏‎ ‎‏پشت پردۀ سران دولتهای غربی برای حفظ رژیم شاه مؤثر‏‎ ‎‏افتد، با انجام یک سخنرانی کوتاه و یا ابلاغ چند سطر پیام،‏‎ ‎‏امیدهای دشمن را که چندین ماه برای تحقق آنها هماهنگی و‏‎ ‎‏برنامه‌ریزی کرده بودند نقش بر آب می‌ساخت. با وجود همۀ‏‎ ‎‏محدودیتها، ساعتی از صدور هر یک از پیامهای امام خمینی‏‎ ‎‏نمی‌گذشت که همچون موجی در سراسر ایران می‌پیچید و‏‎ ‎‏مردم ادیب و ادب‌پرورِ ایران مضمون و مفاهیم پیامها را در‏‎ ‎‏قالب شعارهایی گویا به عنوان خواست ملی خویش در‏‎ ‎‏تظاهرات سراسری مطرح می‌کردند. رویارویی دو جبهۀ خیر‏‎ ‎‏و شر به نفع اصحاب ایمان ادامه داشت.‏


کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 116
117

‏ ‏

‏ ‏‏در تمام این دوران، مردی عزیز و فراموش نشدنی بنام‏‎ ‎‏«احمد»، سایه‌وار خورشید فروزان رهبری انقلاب را همراهی‏‎ ‎‏می‌کرد.‏

‏اگر از تمام زندگی سرتاسر مبارزه و افتخار فرزند برومند‏‎ ‎‏«روح‌الله» جز همین مقطعِ حضور کارساز وی در کنار پدر،‏‎ ‎‏در ایام اقامت در پاریس، اطلاعی نمی‌داشتیم کافی بود تا بر‏‎ ‎‏نقش بی‌بدیل وی در تحکیم موقعیت انقلاب اسلامی و‏‎ ‎‏تحکیم رهبری امام و پیشگیری از دسیسه‌چینی گروهها و‏‎ ‎‏دولتهای متخاصم با انقلاب واقف گردیم.‏

‏حضرت حجةالاسلام والمسلمین حاج سید احمد‏‎ ‎‏خمینی با شناختی که از روشها و شعارها و ماهیت گروههای‏‎ ‎


کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 117
‏سیاسی داخلی و همچنین شناختی که از وضعیت جریانات‏‎ ‎‏نفوذی در حوزه‌های علمیه و چهره‌های پشت پرده آن‏‎ ‎‏داشت، کانون هدایت انقلاب را در نوفل لوشاتو چونان‏‎ ‎‏بازویی توانا و مشاوری امین در تمامی جریانات همراهی‏‎ ‎‏می‌کرد. حساسیت فوق‌العاده وی در پیگیری نیات و اهداف‏‎ ‎‏کسانی که هر یک به انگیزه‌های مختلف و بنا به مقتضیات‏‎ ‎‏شرایط انقلاب در آن ایام برای دیدار رهبر انقلاب به پاریس‏‎ ‎‏می‌شتافتند، باعت شده بود تا جبهۀ مخالفینِ راه و مشی امام‏‎ ‎‏خمینی کمترین توفیقی بدست نیاورند. اهمیت رهبری‏‎ ‎‏حکیمانۀ امام خمینی و نقش فرزند صالح آن حضرت در‏‎ ‎‏دوران اقامت در نوفل لوشاتو زمانی آشکار می‌شود که بر این‏‎ ‎‏واقعیت توجه کنیم که سفر امام خمینی به پاریس – چنانکه‏‎ ‎‏شرح آنرا در قسمت اول این مقاله بازگو کردیم – بدون آمادگی‏‎ ‎‏ قبلی انجام شده بود. فرانسه یکی از کشورهای حامی رژیم‏‎ ‎‏شاه در اروپا بود که در آخرین سناریوی دولت آمریکا برای‏‎ ‎‏جلوگیری از سقوط نظام سلطنتی در ایران و روی کار آوردن‏‎ ‎‏شاپور بختیار، سران این کشور همراه با انگلیس و آلمان و‏‎ ‎‏آمریکا در کنفرانس گوادلوپ پیمان حمایت از رژیم سلطنتی‏‎ ‎‏در ایران بسته بودند ‏‎[2]‎‏ امام خمینی و همراهان روحانی ایشان‏‎ ‎‏بطور ناگهانی و برای نخستین بار در یک کشور اروپایی، آنهم‏‎ ‎‏در بحرانی‌ترین شرایط انقلاب حضور یافته بودند. غیر از‏‎ ‎‏عناصر مسلمان و مؤمنی که در اتحادیه انجمنهای اسلامی‏‎ ‎
کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 118
‏اروپا از نهضت امام جانبداری می‌کردند غالب گروهها و‏‎ ‎‏چهره‌های سیاسی مستقر در فرانسه و اروپا هواداران احزابی‏‎ ‎‏بودند که اساساً با انقلاب اسلامی و رهبری روحانیت‏‎ ‎‏میانه‌ای نداشته و یا رو در روی آن قرار داشتند. آنها از دیرباز‏‎ ‎119‏با فضا و موقعیت اروپا آشنا بوده و ارتباطهای گسترده‌ای نیز‏‎ ‎

‏ ‏

‏با اصحاب رسانه‌ها و مطبوعات و احزاب سیاسی این‏‎ ‎‏کشورها داشتند. اگر نبود اراده الهی و تیزبینیهای فوق تصور‏‎ ‎‏حضرت امام و تلاشهای خستگی‌ناپذیر فرزند اندیشمند و‏‎ ‎‏ زیرک آن عزیز، مطمئناً جریانهای سیاسیِ مخالف راه امام بر‏‎ ‎‏امواج قیام سوار شده و سپس آنرا منحرف می‌ساختند؛‏‎ ‎‏چنانکه دهها بار در تاریخ معاصر ایران و قیامهای مشابه آن‏‎ ‎‏در جهان سوم شاهد چنین بهره‌برداریها و انحرافاتی بوده‌ایم‏‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 119
‏بویژه آنکه در آن ایام، رسانه‌های گروهی غرب همآوا با‏‎ ‎‏مطبوعات داخل کشور بیشترین تلاششان به چهره‌سازی‏‎ ‎‏احزاب و عناصر ورشکسته سیاسی و منزوی ساختن‏‎ ‎‏روحانیت و انکار نقش رهبری امام در قیام ملت ایران‏‎ ‎‏معطوف گردیده بود.‏

‏حجةالاسلام حاج سید احمد خمینی در پاریس علاوه‏‎ ‎‏بر مقابله با جریانهای سیاسیِ منحرف از خط امام، و برنامه‏‎ ‎‏ریزی دقیق برای تنظیم امور بیت و دفتر امام در نوفل لوشاتو،‏‎ ‎‏و برگزاری بموقع مصاحبه‌های مطبوعاتی و دقت و وسواس‏‎ ‎‏فراوان در ترجمه مصاحبه‌ها و پیامهای امام و جلوگیری از‏‎ ‎‏تحریف آنها توسط گروههای ذینفع، رسالتی بس مهم دیگر‏‎ ‎‏نیز بر عهده داشت که تجربۀ کافی آنرا قبلاً طی سالها مبارزه‏‎ ‎‏در ایران آموخته بود و آن برقراری ارتباطهای گسترده و لازم‏‎ ‎‏بین اقشار مختلف جامعه انقلابی ایران و رهبری انقلاب در‏‎ ‎‏خارج کشور بود.‏

‏در آن روزها رادیوهای فارسی زبان بیگانه، اخبار مربوط‏‎ ‎‏به وقایع ایران را بر اساس منافع و اهداف خویش تنظیم کرده‏‎ ‎‏و در بوقهای خود می‌دمیدند و در داخل کشور نیز بخش‏‎ ‎‏اعظم مطبوعات در اختیار چپگرایان و راست‌گرایانی قرار‏‎ ‎‏داشت که از فرصت بدست آمده بهره‌برداری کرده و در‏‎ ‎‏حالیکه مردم در خیابانها با نیروهای نظامی رژیم شاه درگیر‏‎ ‎‏بودند آنان به ابزار قلم متوسل شده تا پناهگاهی برای‏‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 120
‏بهره‌برداری در روزهای آینده و باجخواهی از انقلاب دست و‏‎ ‎‏پا کنند. رسانه‌های رسمی دولتی نیز تحت سلطۀ حکومت‏‎ ‎‏نظامی دولتهای شاه قرار داشتند و بجز تحریف خبرها و‏‎ ‎‏تخریب چهره انقلاب رسالتی دیگر نداشتند. در چنین‏‎ ‎‏شرایطی، رساندن بموقع پیامهای رهبری انقلاب به کانونهای‏‎ ‎‏انتشار آن در سراسر کشور و برقراری تماس و ارتباط مستمر‏‎ ‎‏ بین پاریس و تهران برای گرفتن اخبار لحظه به لحظه انقلاب‏‎ ‎

121

‏ ‏‏و انتقال رهنمودهای امام به مردم ایران اساسی‌ترین کاری بود‏‎ ‎‏که هرگونه وقفه و اختلال در آن می‌توانست شرایط را به نفع‏‎ ‎‏دشمنان انقلاب دگرگون سازد که طیفی وسیع را در‏‎ ‎‏بر می‌گرفت از گروه ویژۀ کارتر در کاخ سفید گرفته تا سازمان‏‎ ‎‏سیا و جاسوسخانه آمریکا در ایران و سفارتخانه‌ها و‏‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 121
‏دولتهای غربیِ پشتیبان شاه و گروه ژنرال هایزر – معاون‏‎ ‎‏فرماندهی سازمان ناتو – که برای طراحی کودتای نظامیان به‏‎ ‎‏تهران آمده و در ستاد مشترک ارتش شاه مستقر شده بود و‏‎ ‎‏همچنین تشکیلات ساواک و دربار و دولت بختیار و‏‎ ‎‏گروههای سیاسی مخالف انقلاب که مترصد فرصت بودند.‏

‏نقش انکارناپذیر یادگار امام و زحمات شبانه‌روزی او در‏‎ ‎‏نوفل لوشاتو سهمی تعیین کننده در پیشبرد اهداف امام و‏‎ ‎‏انتقال پیامهای ایشان به داخل کشور داشت. او در این راه از‏‎ ‎‏جان خویش مایه می‌گذاشت و به گفته شاهدان عینی و‏‎ ‎‏همراهان امام در نوفل لوشاتو، تراکم کارها و فعالیتهای‏‎ ‎‏«احمد» در آنجا به حدی بود که چندین بار به بستر بیماری‏‎ ‎‏افتاد. او حقیقتاً هستی و موجودیت خویش را وقف امام و‏‎ ‎‏انقلاب کرده بود. مسئولیت خطیر دیگری که قهرمان نهضت‏‎ ‎‏عاشورایی امام خمینی در پاریس، و سپس ایران، تا لحظۀ‏‎ ‎‏رحلت حضرت امام بر عهده داشت، حفاظت از جان عزیزی‏‎ ‎‏ بود که روح و روان انقلاب بود. دشمن به کهولت سنّ امام و‏‎ ‎‏بیماری ایشان چشم امید دوخته بود و هر از چندگاه یکبار‏‎ ‎‏رسانه‌های بیگانه در صدر خبرهای تحریف شده خویش از‏‎ ‎‏تمام شدن کار انقلاب و بیماری امام خبر می‌دادند و مزید بر‏‎ ‎‏این شرایط، طرحهای ترور و توطئۀ سوء قصد نسبت به جان‏‎ ‎‏امام خمینی نیز مسائل نگران کننده‌ای بودند که بعضاً اخبار‏‎ ‎‏آن در رسانه‌های همان ایام مطرح می‌شد و بعدها اسناد‏‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 122
‏ساواک و اعترافهای سران نظامی رژیم شاه و دولتمردان غربی‏‎ ‎‏پرده از شکستهایشان در اینگونه نیات پلید برداشتند. یادگار‏‎ ‎‏امام در تمام این دوران، پروانه‌وار گرد وجود امام می‌چرخید.‏‎ ‎‏او با استفاده از هوشمندی و تجربه‌های خویش بی‌آنکه‏‎ ‎‏مانعی اساسی در مسیر ارتباط مردم با امام ایجاد شود،‏‎ ‎‏مطمئن‌ترین روشهای حفاظت از امام را سامان داده بود.‏‎ ‎‏مراقبتهای دقیق پزشکی از یکسو و ناکام ساختن ساواک، و‏‎ ‎‏سپس منافقین و معاندین انقلاب در طرحهای سوء قصدشان‏‎ ‎‏نسبت به جان امام از سوی دیگر، خدمات ارزنده‌ای بودند که‏‎ ‎‏فرزند راستین امام و انقلاب با 12 سال مراقبت و مواظبت و‏‎ ‎‏ تلاش خستگی‌ناپذیر خویش ارزانی علاقمندان امام نمود و‏‎ ‎‏از این جهت نیز وی حق بزرگی بر گردن انقلابیون مسلمان و‏‎ ‎‏آنانکه راه و رسم جهاد را از امام خمینی آموخته‌اند، دارد.‏

‏رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی حضرت آیة‌الله خامنه‌ای در‏‎ ‎‏همین رابطه می‌فرماید:‏

‏ ‏

‏«بی‌شک سلامت و توان جسمی و قدرت کاری آن قائد‏‎ ‎‏عظیم‌الشأن در دوران پرمخاطره ده سال با وجود کهولت‏‎ ‎‏سنّی و بیماری قلبی، در میان عوامل و اسباب عادی، از همه‏‎ ‎‏بیشتر به ابتکار و مراقبت و پیگیری دلسوزانه این فرزند مهربان‏‎ ‎‏وابسته بود. ملت ایران از این بابت بسی مدیون این عزیز فقید‏‎ ‎‏است. تاریخچۀ خدمات ارزنده آن مرحوم به دوران پس از‏‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 123
‏پیروزی منحصر نمی‌شود. نقش ایشان در دوران مبارزات‏‎ ‎‏ملت ایران نیز برجسته و فراموش نشدنی است و هرچه زمان به‏‎ ‎‏مقطع پیروزی انقلاب اسلامی نزدیکتر می‌شود، این نقش و‏‎ ‎‏سهم صاحب آن، بزرگتر و روشنتر می‌گردد. و چون فاصله‏‎ ‎‏زمانی میان فقدان فاجعه‌آمیز مرحوم آیةالله حاج سید مصطفی‏‎ ‎‏خمینی فرزند بزرگ  و نام‌آور امام و روزهای بازگشت رهبر‏‎ ‎‏کبیر انقلاب به کشور فرا می‌رسد، نقش مرحوم حاج سید‏‎ ‎‏احمد آقا در قضایای انقلاب، وضعی استثنائی و منحصر به‏‎ ‎‏فرد می‌یابد. بی‌شک در آخرین ماههای دوران نهضت،‏‎ ‎‏هیچکس در رابطه با امام بزرگوار نقشی تا بدین حد بزرگ و‏‎ ‎‏مؤثر از خود بروز نداده است. تلاش بی‌وقفه و پروانه‌وار ایشان‏‎ ‎‏در کنار مشعل فروزان وجود امام عزیز رضوان‌الله علیه بسی‏‎ ‎‏برکات را منشأ گشته و بسی دشوارها را آسان نموده‏‎ ‎‏است.»‏‎[3]‎

‎ ‎

کتابمهاجر قبیله ایمان نگاهی به زندگی نامه یادگار امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینیصفحه 124

  • . ر.ک: مجموعه اسناد لانه جاسوسی آمریکا در ایران، انتشارات دانشجویان مسلمان پیرو خط امام.
  • . ر.ک: قدرت و زندگی، خاطرات والری ژیسکاردستن، ترجمۀ طلوعی، مؤسسۀ پیک ترجمه و نشر، 1368.
  • . پیام حضرت آیةالله خامنه ای به مناسبت ارتحال یادگار امام خمینی،  اسفند 1373.