تجرد عقلانى یا تجرد شیطانى
رسیدن به عالم تجرّد براى ماده اى که در مجراى انسانیت افتاده
کتابآیین انقلاب اسلامی (ج.۱)صفحه 40
قهرى و طبیعى این طریقه حقّه و ذاتى این راه و صراط است، چنانچه اگر یک خط مستقیم بین دو نقطه باشد و کسى از نقطه اوّلى حرکت کند و در این خط و راه بیفتد و حرکت کند، بالاخره قدمش به نقطه آخرى مى رسد. همچنین است حرکت انسانى از اولین صورتى که در مادّه اولى بوده و پیوسته مى آید تا افق طبیعت برگردد و وقتى ورق عالم طبیعت را برگرداند به ورق عالم تجرّد مى رسد؛ ولى انسان وقتى که از طبیعت بیرون مى رود، ممکن است موقع بیرون شدن مجردى عقلانى و یا مجردى شیطانى باشد؛ در نتیجه انسان یا مجردى سعید مى شود یا مجردى شقى مى گردد. بلى رفتن به عالم تجرّد قهرى است، منتها در این مسافرت غیراختیارى ممکن است کسى بالاختیار سود یا ضررى کرده باشد. این است که یا شیطان مجرّد مى شود یا انسان مجرّد. 15
***
کتابآیین انقلاب اسلامی (ج.۱)صفحه 41