فهرست تفضیلی مطالب

فهرست تفصیلی مطالب 

‏ ‏

‏مقدمۀ مؤلف ‏‏بیست و هفت ‏

مقدّمه ‏1‏

‏فصل اول ‏

‏مقامات و مدارج انسان 3‏

‏مقامات و مراتب نماز منطبق با مقام نمازگزار 5‏

‏انکار مقامات یکی از بزرگترین موانع ترقیات روحیه و مقامات روحانیه است 5‏

‏نماز بلکه جمیع عبادات را جز این صورت و قشر و مجاز باطن و لبّ و حقیقتی است 6‏

‏ ‏

فصل دوم 

‏وصف نماز سالک و نماز ولیّ کاملی که سیر را به آخر رسانده 10‏

‏ ‏

فصل سوم 

‏اشاره به صور ملکی و صورت ملکوتیۀ نماز و سرّ اجمالی نماز اهل معرفت و اهل الله ‏‎ ‎‏و آنکه اصل نمازها یک رکعت است 13‏

‏ ‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 126
فصل چهارم (در بیان حضور قلب و مراتب آن)

‏روح عبادت و کمال و تمام و قبول آن به حضور قلب و اقبال آن است15‏

‏کمال عمل اولیا (ع) به واسطۀ جهات باطنیۀ آن بوده است 16‏

‏بیان مرتبۀ اول حضور قلب (حضور قلب اجمالی)17‏

‏مرتبۀ دوم (حضور قلب تفصیلی) 18‏

‏طوائف مختلفی که هر یک در مرتبه ای از حضور قلب هستند 18‏

‏فرق بین ادراک عقلی و ایمان قلبی 19‏

‏مقام حضور قلب در معبود و مقامات سه گانۀ این مقام 21‏

‏مقام تجلیات اسمایی و مراتب کثیرۀ آن 22‏

‏ ‏

فصل پنجم (در کیفیّت حصول حضور قلب)

‏منشاء و علت حضور قلب در عمل و سبب غفلت و عدم حضور قلب در عبادات23‏

‏عبادات مقبوله را صور غیبیۀ بهیه ای است که تابع حضور و اقبال قلبی در آنها است25‏

‏دو آیه و چند روایت حاکی از اهمیت اخلاص و حضور قلب 26‏

‏تأثیر متقابل ظاهر و باطن و اثر اعمال خیر و شر در نفس 28‏

‏بدون حضور قلب اعمال خیریه را در نفس و روح تأثیری نیست 29‏

‏ ‏

فصل ششم (اموری که به تحصیل حضور قلب کمک می کند)

‏قطع شواغل داخلیّه (قلبیّه) که سبب عمده یا تنها سببش حبّ دنیا است30‏

‏بیان مراد از مذمت دنیا و اینکه بین علاقه به دنیا و حصول آن ملازمه نیست 31‏

‏کم کردن شواغل خارجیه 32‏

‏فواید و آثار ادای فرایض یومیه در جماعت مسلمین 32‏

‏ ‏

مقالۀ اولیٰ (در مقدمات نماز)

‏فصل اول (در طهارت)‏

‏مراتب طهارت بر حسب مراتب صلوة و مقامات مصلین34‏

‏طهارت و آداب ظاهره مقدمۀ طهارت معنویه است و تطهیر قلوب ‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 127
‏مقدمۀ تکمیل آنهاست36‏

‏نهی از ردو انکار علما نفس و اهل معرفت که کلمات نوع ایشان شرح‏‎ ‎‏بیانات قرآن و حدیث است38‏

‏ترغیب به حرکت استکمالی و تجاوز از صورت بی مغز و پیروی از علماء بزرگ معرفت و اخلاق 39‏

‏ ‏

فصل دوم 

‏بیان اسرار تطهیر با آب و خاک 41‏

‏ ‏

فصل سوّم (شرح معانی روایتی از امام صادق (ع) دربارۀ وضو)

‏مراتب طهارت و تطهیر 44‏

‏امر به تفکر در جهات ظاهریۀ آب و صدق و صفا با خالق و خلق 45‏

‏ ‏

فصل چهارم 

‏روایتی دربارۀ خطیئۀ آدم (ع) و تشریع وضو و مفاهیم عرفانی مستنبط‏‎ ‎‏از آن روایت46‏

‏وضوی رسول الله (ص) در معراج و امر به تأسی به آن سر حلقۀ اهل‏‎ ‎‏معرفت و یقین48‏

‏ ‏

فصل پنجم (در ستر عورت) 

‏معنای ستر عورت نزد خاصّه، عامّه، اخص خواص، اهل ایمان،‏‎ ‎‏اهل معرفت و کشف، و اهل ولایت49‏

‏مراتب ستّاریت حق جل و علا50‏

‏شرح کلامی جامع از امام صادق (ع) در باب لباس و ستر ظاهر و باطن 51‏

‏ ‏

فصل ششم (در ازالۀ نجاست) 

‏مقصود از ازالۀ نجاست از نظر عامه، خاصه، و اهل معرفت، و اصحاب قلوب 54‏

‏مراتب ازالۀ رجس (ظاهری و باطنی) 54‏

‏ ‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 128
فصل هفتم (در مکان مصلّی)

‏مراد از مکان مصلّی نزد عامه، و اهل معرفت 55‏

‏بیان اینکه نزد اهل ولایت معبد حقّ تعالی جمیع تعینات اسمایی‏‎ ‎‏و افعالی است و مصلّی خود ذات مقدّس می باشد56‏

‏روایتی از امام صادق(ع) راجع به آداب ورود به مسجد و عبادت خداوند 57‏

‏اهل معرفت چون عالم را مسجد ربوبیّت دیدند باید...58‏

‏ ‏

فصل هشتم (در اباحۀ مکان)

‏اباحۀ مکان نزد خاصه، اهل معرفت، و اولیا59‏

‏خروج قلب از تصرّف شیطان و نفس و وقوع فتوحات ثلاثۀ قریب،‏‎ ‎‏مبین، و مطلق60‏

‏ ‏

فصل نهم (در اسرار وقت)

‏وقت نماز در مسلک اهل عرفان و مشرب اصحاب ایقان و بیان اوقات‏‎ ‎‏پنجگانه به لسان اهل معرفت60‏

‏وصل در بیان مراقبت از وقت 62‏

‏با ایمان به اهمیت و نتایج عمل، از وقت آن مراقبت می شود64‏

‏مراقبت از وقت به تحصیل حضور قلب و حصول نتیجۀ عمل کمک می کند 64‏

‏ ‏

فصل دهم (در سرّ استقبال به کعبه)

‏ق‏‏بلۀ اهل معرفت و اصحاب قلوب و اولیا65‏

‏ ‏

مقالۀ ثانیه (در مقارنات نماز و مناسبات آن)

‏فصل اوّل (در اسرار اذان و اقامه)‏

‏معانی اذکار اذان و اقامه نزد اهل معرفت 67‏

‏مراقبت سالک در اقوال و افعال نماز68‏

‏وصل در بیان قسمتی از حدیث مربوط به صلوة معراج و اینکه‏‎ ‎‏با ذکر اقامه، ملائکة الله مجتمع می گردند70‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 129
فصل دوم (در اسرار قیام)

‏معنای قیام نزد خاصه 72‏

‏معنای قیام نزد اهل سلوک که استقامت و عدم خروج از وسطیت است73‏

‏ ‏

فصل سوم (در اسرار نیت)

‏دواعی عبادت و طاعت در مقامات مختلف 74‏

‏اشاره به اهمیت نیت و خلوص آن و بیان مراتب خلوص نیت 75‏

‏ ‏

فصل چهارم (در سرّ تکبیرات افتتاحیه و رفع ید)

‏مراحلی که با هر یک از تکبیرات سبعه طی می شود و با هر بار رفع‏‎ ‎‏ید حجابی رفع می گردد76‏

‏شرایط و آداب تکبیر و روایتی در این باره 76‏

‏تکبیرات نماز اولیا و اشاره به مراحل سیر معنوی ابراهیم خلیل الله (ع) 79‏

‏روایتی در فضیلت تکبیرات سبعۀ افتتاحیه و اشاره به سه بار تجلی‏‎ ‎‏نور عظمت برای پیامبر (ص) در صلوة معراج79‏

‏ ‏

فصل پنجم (در بعض اسرار قرائت)

‏مراتب پنجگانۀ قرائت برحسب مقامات اهل عبادت و سلوک 80‏

‏قرائت اصحاب ولایت و مقامات سه گانۀ آن 81‏

‏وصل در بیان مراحلی که پس از رفع حجب و فتح ابواب با استعاذه‏‎ ‎‏و قرائت حمد طی می گردد81‏

‏انقسام نماز بین حق و عبد چنانکه حمد بین بنده و حق تقسیم شده است 82‏

‏مرحله ای که نماز و عبادات از عبد است و مرحله ای که عبادت از حق است 82‏

‏ ‏

فصل ششم (در سرّ استعاذه است)

‏حقیقت استعاذه و مراتب آن در نماز و بیان اینکه قیام و قرائت اشاره‏‎ ‎‏به مقام توحید فعلی است83‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 130
فصل هفتم (در قرائت)

‏«اسم الله » به اعتبارات مختلفه 85‏

‏تمام دار تحقق ظهور حضرت اسم الله اعظم است85‏

‏سخن اهل معارف دربارۀ اشارات سورۀ مبارکۀ «حمد»86‏

‏وصل در بیان آنچه که از روایتی دربارۀ معنای گفتن «بسم الله » ظاهر می شود88‏

‏تفسیر سورۀ «حمد» و بیان مقامات و مراحلی که سالک با ورود در‏‎ ‎‏فاتحة الکتاب و قرائت آیات آن طی می کند90‏

‏ ‏

فصل هشتم (در اشارۀ اجمالیه به تفسیر سورۀ شریفۀ توحید)‏93‏

‏فصل نهم (در بعض از اسرار رکوع)94‏

‏رکوع خاصّه، اصحاب قلوب، و اولیاء کمل 94‏

‏رکوع رسول الله (ص) در صلوة معراج 95‏

‏وصل روایتی از امام صادق (ع) دربارۀ آداب رکوع حقیقی و شرح اشارات آن 96‏

‏ ‏

فصل دهم (در سر برداشتن از رکوع)‏99‏

‏فصل یازدهم (در سرّ سجود)99‏

‏سجود اشاره به آخرین مراتب توحید است 100‏

‏سجدۀ اهل معرفت و مراتب آن به حسب احوال علما بالله 101‏

‏شرح مقام صحو بعد المحو و وصف اصحاب آن مقام 102‏

‏سجدۀ صلوة معراج 103‏

‏وصل روایتی از امام صادق (ع) پیرامون سجدۀ حقیقی و آداب آن 104‏

‏وصل روایتی دربارۀ ذکر سجود، و اشاره به مفاد اقوال و افعال سجودی 107‏

‏ ‏

فصل دوازدهم (در سرّ تشهد و سلام)

‏مفاد و اشارات اذکار تشهد و سلام 108‏

‏وصل روایتی از امام صادق (ع) در بیان حقیقت و سرّ تشهد109‏

‏وصل آخر روایتی از امام صادق (ع) متضمن اشارۀ خفیه به سرّ سلام ‏


کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 131
‏و اشارۀ جلیه به ادب آن و تحقق به حقیقت آن 112‏

‏وصل آخر در بیانی دیگر دربارۀ سرّی از اسرار سالم 114‏

‏ ‏

خاتمه (در تکثیرات ثلاثۀ اختتامیه)‏116‏

‏ ‏

‏دعا و ختم 117‏

کتابسر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفینصفحه 132