دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

حاشیه بر نظرات ابن عربی

‏خاطره‌ای بسیار شنیدنی ـ که از فرد موثقی شنیده‌ام ـ برایتان نقل ‏‎ ‎‏می‌کنم. در سابق، امام عرفان درس می‌داد و با فصوص و فتوحات بسیار ‏‎ ‎‏مأنوس بود. مطلبی را که نقل می‌کنم عوام نمی‌دانستند بلکه یک عده از ‏‎ ‎‏خواص آن را می‌دانستند و آن اینکه: محیی‌الدین در یک جایی به ‏‎ ‎‏رافضی‌ها اهانت کرده و رافضی هم معمولا به شیعه اطلاق می‌شود. او ‏‎ ‎‏نوشته که عارفی که از رجیسون در عالم کشف و شهود خود، یک ‏‎ ‎‏رافضی را به شکل خوک دیده.‏‎[1]‎‏ امام که گویا این مطلب را مطالعه یا ‏‎ ‎‏تدریس کرده بود هنگامی که به این جمله می‌رسد حاشیه‌ای بر کتاب ‏‎ ‎‏می‌نویسد به این مضمون «‏‏هذا العارف لصفای ذهنیاته وجودة باطنه رأی ‏‎ ‎‏نفسه فی عالم المکاشفة‏‏» یعنی این عارف به خاطر صفای باطن و پاکی ‏‎ ‎‏نفسش، صورت نفسانیات خود را در حالت مکاشفه به صورت خوک ‏‎ ‎‏دیده. ‏

‏این عمل امام بسیار ظریف است و نیز مطلب بسیار مهمی است؛ چرا ‏‎ ‎‏که ممکن است فرد آنقدر دچار گرفتاری شود که حالت نفس خویش را ‏‎ ‎

کتابامام به روایت دانشورانصفحه 49
‏در مکاشفه ببیند و بدین جهت در این راه خطرهایی است که بدون استاد ‏‎ ‎‏نمی‌توان جلو رفت و بیان این مطلب بسیار فنی و دقیق است و یک ‏‎ ‎‏ظرافتی در آن هست که دفاع از شیعه شده است.‏

‎ ‎

کتابامام به روایت دانشورانصفحه 50

  • . الفتوحات المکیه جلد 2 ص 8.